ФОРТЕПИАНОДА ОЙНАУДЫ ЗАМАНАУИ ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

169 
 
Кіші  жастағы  балалар  ӛте  шапшаң  немесе  болуын  ескере  отырып,  оларға  жас 
ерекшелітеріне,  ойлау  деңгейіне  және  физикалық  дамуына  сай  болу  керек.  Берілген 
материалды  меңгеру  дәрежесіне  және  біртіндеп  күрделендіруге  негізделіп,  оларды 
оқытудың  үрдісін  құру  қажет.  6-7  жастағы  балалар  ойларын  бір  нәрсеге  кӛп 
шоғырландыра  алмайтындығын,  ал  олардың  жады  бірқилы  екендігін  (негізгі  бӛлігін 
еріксіз  зейін  және  еске  сақтау  орын  алады)  оқытушы  үнемі  есінде  сақтауы  қажет. 
Сондықтан  тапсырмаларды  ойын  түрінде  берілсе,  ол  сабақ  барысында  баланың 
зерікпеуіне  әсер  етеді,  ал  сан  түрлі  тапсырмалар  баланың  қызығушылығын  арттыру 
үшін аса қажетті элемент болып табылады.  
Осы  жастағы  балалардың  тағы  бір  ерекшелігі,  жаңа  нәрсені  жеңіл  қабылдап, 
сабақта  жаттағанын  жылдам  ұмытып  қалады.  Сондықтан  ӛткен  тапсырмаға  үнемі 
қайтып  оралып  отыру  қажет.  Сонымен  қатар,  баланың  ойлану  шапшаңдығы  ересек 
адамға қарағанда мүлдем бӛлек, ол баяу ойланады. Осыдан келіп, баланы асықтырған 
кезде,  жылдам  реакцияларға  мәжбүрлеу  жағымсыз  салдарға  әкеледі,  яғни, 
мазасыздық, кейде тіпті, үрей туғызады. 
Балалар  психологиясына  тән  тағы  бір  ерекшелік  –  нақты  образдармен  ойлау. 
Баланың  қабылдауына  абстрактілі  болып  келетін  музыкалық  терминдер  мен 
тәсілдерді балаға жақсы таныс құбылыстардың мысалында түсіндіру керек.   
Орта буын сыныптарына келетін ӛтпелі жас кезеңі ерекше назар аударуды қажет 
етеді.  Осы  кезде  балалық  күйден  ересек  шаққа  ауысу  болады.  Ол  психикалық 
процестердің  қайта  құрылуымен  байланысты  болып  келеді.  Сонымен  бірге, 
жасӛспірімнің  физикалық  дамуының  факторларын  да  ескеру  керек.  Жылдам 
физикалық  ӛсу  кӛбінде  жүрек-қантамыр  жүйесінің  дамуының  біркелкі  болмауына 
әкеледі.  Ішкі  секреция  бездердің  (қалқанша  бездер)  қызметінің  ӛзгеруі  ерекше 
әсерленгіштікті,  қозғыштықты,  сезгіштікті  тудырады.  Осы  жастағы  балаларда 
кӛпшілік  алдында  жақсы  жаттаған  шығармаларын  орындауда,  метроритмикалық  
тұрақсыздықтар  байқалады.  Бір  оқушылар  шығарманың  екпінін  жылдамдатуға  әуес 
немесе  қисынсыз  жылдам  екпін  алса,  енді  біреулері  жылдам  шаршағыш,  сылбыр, 
енжар,  ұмытшақ  болады.  Бұл  кезеңде  шығармашылыққа  деген  қызығушылық 
тӛмендеп,  керісінше  білім  алуға,  ересек  адамдардың  әлеміне  қосылу  ынтызарлығы 
арта түседі, оқытушы үйреншікті әдістерін ӛзгертіп, ықпал етудің жаңа формаларын, 
тәсілдер  мен  әдістерін  таба  білуі  керек.  Бұл  кезеңдегі  барлық  қиындықтар 
жасӛспірімдерді  оқытуда  назардан  тыс  қалдармайтын  психологиялық  факторлармен 
түсіндіріледі:  психологиялық  дамудың  жоғары  деңгейін,  оқушының  жаңа  тұлғалық 
қасиеттерін қалыптастыру.  
Жоғарғы сыныптарда оқушының дүниетанымы, оның «мен» руханилығы белсенді 
қалыптасады.  Ӛмірлік  тәжірибе  мен  жағдайлар,  алған  білімдері  жасӛспірімді 
қоршаған әлемді және ӛзінің ондағы орнын  ұғынуына түрткі болады.  
Жас  ерекшелігі  психологиясын  ескере  отырып  оқушыларға  түсінікті  деңгейде 
жұмыс әдістерін жетілдіру бүгінгі күнде педагогикалық ӛзекті мәселе болып отыр.  
Заманауи  педагогика  оқытушы  мамандығына  жоғары  талап    қойып  отыр.  
Сезімтал  педгог  ең  алдымен  баланың  күрделі  психологиясын  жақсы  білуі  керек. 
Себебі,  дәл  сол  адам,  баланың  жеке  басында  болашақта  музыкаға  деген  қандай 
ұстаным  алатынын  белгілеп,  іргетасын  қалайды.  Оқытушының  балаға  ықпал  ететін 
күшті  білім  берудегі  маңызды  фактор  болып  табылады.  Қалыптасқан  жеке  тұлға 
ретінде оқытушыға жауапты рӛл беріледі, себебі, ол кӛбінде, бала ӛміріндегі тұңғыш 
мұғалімі  болып  табылады.  Фортепиано  сыныбының  оқытушысы  тілдесудің  жоғарғы 
мәдениетіне,  бай  да  «иілгіш  қиялға»  ие  болып,  оқушының  фортепиано  аспабында 

170 
 
ойнаудағы  қиындықтарымен  сол  қиындықты  жеңе  білуіне  және  мақсатына  қол 
жеткізуіне ықпал етудің іс-әрекеттері мен әдістерін таба білуі керек. 
Репертуар  таңдауда  да  кӛбінде  оқушының  мінез-құлқын  психологиялық 
ұйымдастыруға  бағыттауға  негізделуі  керек.  Оқушының  мүмкіндігін  ескермей, 
қарқынды  екпінмен  «алдыға  сүйреу»  үрдісі  әдеттегі  қателік  болып  табылады.  Оның 
салдары  психологиялық    соққыға  әкеледі.  Психологияда  «уақыт  факторы»  деген 
термин бар – егер бала күрделі деңгейдегі шығарманы орындауға дайын емес болса, 
үдерісті тездетуге, баланың психикасына зақым келтіруге мүлдем болмайды.  
Флегматикалық  мінездегі  балалардың  баяулығын  жеңу  үшін  белсенді 
қозғалыстағы пьесалар ойнату маңызды болып келеді.  
Ал,  қарама-қарсы  темпераменттегі  балаларға  керісінше,  ұстамдылықты  және 
байсалдылықты  тәрбиелейтін  баяу  екпіндегі  лирикалық  сипаттағы  пьесаны 
орындауды ұсынуға болады. 
Оқушылардың  шығармашылық  қабілеттерін  дамытуға  тек  қызықты  материалдар 
ғана  емес,  сонымен  бірге  оқытушының  баланың  табиғи  шығармашылық  дарынына 
деген  сенімділігі  де  ынталандырады.    Ізеттілік,  жеке  басына  деген  сыйластық 
атмосферасында  оқушы  кез-келген  міндеттерге  жеңіл  жетеді.  Педагог  оқушының 
ӛзінің күшіне сенуін қолдап отыру керектігін ұмытпау керек.  
Оқыту  үдерісіндегі  жаңа  тәсілдемесінде  негізгі  фигура  оқушы  екенін  ұмытпау 
керек.  Кӛп  педагог  музыканы  негізгі  фигураға  айналдырады,  ол  дұрыс  емес,  себебі, 
оның  құндылығы  ертеден-ақ  белгіленіп  қойған.  Нәтижесінде  оқушының  жеке  басы 
назардан тыс қалып қалады. Сонда «оқушының жеке басын музыка арқылы үйлесімді 
дамыту»  мақсаты  шет  қалуда.  Педагог  оқу  үрдісіндегі  бағытты  субъект  бала  екенін 
үнемі есінен шығармауы керек. Фортепианода ойнап үйренудің алғашқы сатысыгнда 
әлі  қалыптаспаған  жеке  тұлға  алдымызда  тұрады.    Мұндағы  оқытушының  міндеті 
баланың  туа  біткен  барлық  дарынының  дамуына  қолайлы  жағдай  жасау.  Осы 
үдерістің  түпкі  мақсаты  -  кез-келген  қызмет  аясында  ӛзін  кӛрсете  білетін 
шығармашылық тұлғаны тәрбиелеп шығару болып табылады. 
Фортепианода  ойнап  үйренудегі  оқушының  жеке  басының  қасиеттері  –  ол    ерік, 
ықылас,  зейін,  пайымдау  дербестігі    және  сыншыл  ойлау,  мақсаты  мен  міндеттерін 
қоюдағы  нақтылық,  жұмыстағы  жүйелілік.  Бұл  қасиеттер  қажетті  дағдылардың 
жоспарлы дамуына ықпалын тигізеді.   
Ерік  пен  ықыласты  дамытудың  басты  себебі,  қызметтегі  қажеттілікті  тудыруға 
қызығушылық.  Оған  оқушының  еркі  мен  ықыласына  қолайлы  әсер  ететін 
шығармашылығының  қуанышын  және  оқушы  болған  жағдайларға  ӛзінің  қатысушы 
ретінде  сезінетін  түрлі  әдістер  мен  сабақтар  арқылы  қол  жеткізіледі.  Оқытушы  бұл 
жерде еңбек етуге үйретуге назар аударуы керек. Себебі, бір сағат аспапта тапжылмай 
ойнау  ерікті  қажет  етеді.  Бала  компьютерде  отыру    немесе  теледидар  кӛру 
қызығушылығын жеңуді үйренуі керек. Бұл ерікті ықыласқа жеңу болып табылады. 
Зейін – фортепианода ойнаудағы келесі маңызды факторы. Зейінін жинақтай білуі 
балалардың  жасына  байланысты.  Баланың  алғашқы  қадамынан  бастап-ақ  зейінін 
дұрыс  бағыттауға  үйрету  маңызды.  Еңбекқор  балалар  барлық  тапсырманы  жақсы 
орындап,  жемісті  еңбектенеді.  Оқушылардың  арасынан  материалды  қаншалықты 
жылдам  меңгерсе,  соншалықты  жылдам  шаршайтын  балалар  кездессе,  ендібіреулері 
ӛте  баяу  жұмыс  істейді,  келесілерінен  –  баяулық  та,  немқұрайлық  та  байқалады. 
Оқытушыға  әрбір  балаға  жеке  кӛңіл  аудару  керек:  біреуін  тиянақтылыққа,  басқа 
баланы – дербестік пен белсенділігі үшін мақтап отыру, т.с.с. 
Фортепианода  ойнау  оқушының  жүйке  жүйесіне  үлкен  салмақ  түсіретіндігін 

171 
 
болжайды.  Жатқа  ойнау,  дайындықтар,  концерттерде  ӛнер  кӛрсетудің  барлығы  кӛп 
күш  жұмсауды  және  қобалжуды  талап  етіп,  оқушылардың  жүйкесін  қоздыруға 
итермелейді.  Осының  барлығы  ойнау  қуанышымен,  аспаптың  алдында  ӛзіндік 
«менін» кӛрсету мүмкіндігімен толықтырылуы қажет.  
Ойлаудың  дербестігі  –  балаларды  оқытудың  маңызды  компоненті  болып 
табылады.  Бала  ӛз  қолымен  кез-келген  затты  жасаған  кезде,  ол  ӛзінің  еңбегінің 
нәтижесін  қолма-қол  кӛре  алады.  Музыка  мектебінде  ол  нәтижені  кӛру  үшін  кӛп 
еңбектеніп,  біраз  уақыттан  кейін  ғана  кӛре  алады:  алдымен  шығарманы  жаттап 
шығару,  кейін  оны  кӛпшілік  алдында,  мүмкін,  концертте  немесе  байқауда  орындау, 
яғни, бала үшін еңбек абстрактілі кеңістікке айналады. Осы себепті де баланы дербес 
ойлауға  жетелеу  қажеттілігі  туындайды.  Кӛбінде,  бала  неғұрлым  дарынды  болса, 
оның  музыкаға  деген  құштарлығы  соғұрлым  анық  болады.  Дарыны  тӛменірек 
балаларға  ӛзінің  музыкаға  деген  кӛзқарасы  мен  қарым-қатынасын  қалыптастыруды 
қолдап,  үнемі  кӛмек  кӛрсетіп  отыру  қажет.  Ол  үшін  балаға  ұнайтын  шығармаларды 
кеңірек таңдату жағдайын жасау маңызды. Баланың шығарманы ӛзі таңдауын қолдап, 
мақтап отыру оның музыкаға деген және таңдаған шығармасымен жұмыс барысында 
шынайы  қызығушылығын  арттыра  түседі.  Баланың  ұнаған  шығармасын,  тіпті  оның 
музыкалық  дамуының  деңгейіне  сәйкес  келмесе  де,  ойнауына  тыйым  салуға 
болмайды. Егер бала нақты бір шығарманы ойнағысы келсе, яғни ол оның сол кездегі 
психологиялық жағдайына немесе эмоциялық кӛңіл-күйіне жауап береді деген сӛз.  
Дербес ойлауды тәрбиелеумен тағы бір талап байланысты: оқушы ӛзінің ойынын 
ӛзі  сын  кӛзбен  бағалай  білуі  керек,  осы  жерде  оқытушы  тарапынан  қателерді  жою 
әдістерін  ұсыну  маңызды.  Бұл  тәсіл  үй  жұмысын  орындау  кезінде  жемісін  береді. 
Сонымен  қатар,  осы  тәсіл  арқылы  оқытушы  баланы  тапсырманы  нақты  орындауға 
жетелейді. Егер оқушы ӛзінің міндетін түсініп, оны орындау әдістерін білсе, ол қате 
бекітілген дағдыларды қайтадан жаттауға қосымша уақытын кетірмейтін болады. 
Сонымен,  баланың  шығармашылығына  тәрбие  әдісі  ретінде  назар  аудару  – 
музыкалық  педагогикасына  тән  инновациялық  әдіс.  Ол  келесі  факторлармен 
түсіндіріледі:  балалардың  шығармашылық  қабілетіне  еркіндік  беруге  кӛмек  беретін 
оқытудың  жаңа  әдістерін  іздеу,  бала  шығармашылығының  тәрбиелік  маңызы 
дүниетанымын  кеңейту  жолы  ретінде,  тек  дарынды  балалар  үшін  ғана  емес,  барлық 
балаларға  да  шығармашылыққа  қол  жеткізу  мүмкіндігін  беру.  Баланың 
шығармашылыққа қабілеттілігі деп, оның шығармашылық мүмкіндігі мен музыкалық 
қызметінің  үдерісіндегі  жаңа  танымдарды  білуге  дайындығы  түсіндіріледі.  Ӛнерге 
бейімдеу  балалардың  нервті-психикалық  қозуын  тарқатып,  жағымды  күшпен 
қуаттандырып,  оқуға деген  жағымды  эмоционалды дайындық тудырады. Осылайша, 
фортепианода жақсы ойнап үйрену арасында психологиялық аспектісі соңғы орында 
тұрмайтын,  бірнеше  құрамдардан  тұрады.  Оқуға  қызығушылықты  ояту  оқушының 
еріктілігіне  ықпалын  тигізеді,  ол  зейіннің  жинақталуына  әкеледі,  оқушының  дербес 
ойлауын  дамытып,  еңбектенуге  үйретеді  –  егер  психологиялық  ерекшеліктері 
жағынан  қарастырса,  фортеиано  сыныбында  білім  алу  мен  дағдылар  қалыптасатын 
механизм осындай. 
Фортепиано  сыныбында  ойнап  үйренуді  оқыту  адамның  жеке  тұлғасын  жан-
жақты  етеді,  оның  шығармашылық  қабілетін,  қиялын,  әртістік  қабілетін,  ой-ӛрісін 
дамытады,  яғни,  кез-келген  сала  қызметіне  маңызды  әмбебап  қабілеттерді 
қалыптастырады. 
 
 

172 
 
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 
1.
 
И.С. Аврамкова  К вопросу об обновлении фортепианного репертуара в 
2.
 
Ш.А.  Амонашвили   Воспитательная  и  образовательная  функция  оценки 
учения школьников / Ш.А.Амонашвили.-М. : Педагогика, 1984. — 297 с. 
3.
 
Л.А.  Баренбойм   Фортепианная  педагогика/Л.А.Баренбойм.  —  М.  :  Классика-
ХХ1, 2007. — 191 с. 
4.
 
JI.А.  Гарбер  Начальная  стадия  развития  музыкальных  способностей  // 
Проблемы  способностей  /  Академия  педагогических  наук  РСФСР  ;  отв.  ред.  В.  Н. 
Мясищев. — М., 1962. — С. 214-228. 
5.
 
A.JI. Готсдинер  Музыкальная психология/A.JI.Готсдинер. — М. : NB Магистр, 
1993. — 190 с. 
 
 
УДК 78.06 
ГЕРАСИМЕНКО О.Н. 
ЩЕРБАТЫХ Л.Ю. 
Преподаватели Восточно-Казахстанского  училища искусств имени народных 
артистов братьев Абдуллиных,  г. Усть-Каменогорск 
 
МОТИВАЦИЯ КАК СРЕДСТВО ПОВЫШЕНИЯ  
ЭФФЕКТИВНОСТИ УЧЕБНОГО ПРОЦЕССА В СИСТЕМЕ  
ДОПОЛНИТЕЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ 
 
«Учение, лишенное всякого интереса и взятое только силой принуждения убивает в 
ученике охоту к овладению знаниями.  Приохотить ребенка к учению гораздо более 
достойная задача, чем приневолить» 
К.Д. Ушинский 
 
В  современном  мире  происходит  стремительная  переоценка  ценностей, 
изменяются  взгляды  на  десятилетиями  существовавший  уклад  вещей,  образ  жизни. 
Современная  концепция  модернизации    школы  предполагает  ориентацию 
образования не только на усвоение учащимися определенной суммы знаний, но и на 
развитие личности, познавательных и созидательных способностей.    
Если  раньше    для  самореализации,  профессионального  самоопределения  и 
карьерного  роста  достаточно  было  овладеть  некоторой  суммой  знаний,  быть 
трудолюбивым  и  послушным,  то  теперь  этого  мало,  сейчас  надо  быть  мобильным, 
коммуникабельным, самостоятельным, уметь быстро решать проблемы, делать выбор 
и  отвечать  за  него,  с  готовностью  осваивать  новые  знания.  Задачей  музыкального 
воспитания  является  не  только  обучение  музыки  само  по  себе,  сколько  воздействие 
через музыку на весь духовный мир учащихся.  
Музыкальное  обучение  в  понимании  общества  перестало  выполнять  лишь 
узкоспециальную  роль:  обучение  игре  на  инструментах  и  получение  музыкальных  знаний. 
Современная ситуация предъявляет к начальному музыкальному обучению иные требования. 
Обучение в детской музыкальной школе должно быть направлено на воспитание развитой, 
самостоятельной,  свободной,  нравственно-ориентированной  личности,  способной  к 
самовыражению и свободно адаптирующейся в современном обществе.  
Учебно-воспитательная  работа  должна  ориентироваться  не  только  на 
формирование исполнительских навыков, но и на формирование  личностных качеств 

173 
 
у  учащихся,  таких  как,  трудолюбие,  усидчивость,  целеустремленность,  стрессо-
устойчивость, толерантность, уверенность в собственных силах и возможностях. 
Основная  часть  работы  преподавателя  должна  быть  направлена  на  развитие 
творческого  начала  у  учащегося,  создание  мотивации  к  обучению.  Такая  работа 
включает в себя внедрение новых форм занятий, вовлечение  учащихся в  концертно-
просветительскую деятельность и конкурсное движение.  
У современных детей, перезагруженных в общеобразовательной школе (гимназии 
или  лицее),  очень  трудно  удержать  интерес  к  обучению  в  детской  музыкальной 
школе.  Лишь  постоянная  работа  преподавателя  над  повышением  мотивационной 
составляющей  к  обучению  учащихся  способна  решить  эту  проблему.  Мотивация  в 
педагогике 
– 
это 
процессы, 
посредством 
которых 
у 
учащихся 
на 
психофизиологическом  уровне  формируются  сигналы,  побуждающие  развиваться, 
непрерывно  двигаться  к  поставленной  цели,  это  факторы,  влияющие  на  активность 
поведения.  Главным  звеном  мотивации  является  побуждение  -  поведенческое 
проявление удовлетворения своих потребностей.  
Побудительная  сила  мотивов  различается  в  зависимости  от  возраста  и 
индивидуальных  особенностей  каждого  ребенка.  Задача  преподавателя  детской 
музыкальной школы состоит в том, чтобы суметь заинтересовать ребенка процессом 
овладения  инструментом,  и  тогда  необходимый  для  этого  труд  постепенно  станет 
потребностью.  Но  для  того,  чтобы  музыкальное  искусство  со  всей  своей  силой 
воздействовало  на  развитие  личности  учащихся,  необходимо  воспитать 
эмоционально-сознательное отношение к урокам музыки, т.е. сформировать интерес к 
музыкальным 
занятиям 
и 
непрерывно 
поддерживать 
его. 
Музыкальная 
мотивированность  проявляется  у  детей  при  поступлении  в  музыкальную  школу. 
Некоторые  глубоко переживают из-за  того, что им  отказали  в  зачислении в  школу, 
так  как  они  не  смогли  чисто    воспроизвести  мелодию  или  не  точно  воспроизвели 
заданный ритм. Человек, особенно ребѐнок, имеющий музыкальный дар готов любить 
музыку  бескорыстно  и  беззаветно.  Такие  дети  не  бросят  музыкальные  занятия,  а 
любовь к музыке пронесут в своем сердце через всю жизнь. 
Любовь  к  музыке,  интерес  к  ней  являются  сильнейшей  мотивацией  к 
музыкальным  занятиям.  Мотивационными  процессами  в  обучении  можно  и  нужно 
управлять,  создавать  условия  для  этого,  стимулировать  ребенка.  Учебный  процесс 
относят к сложным видам деятельности, поэтому посылов  к обучению много, и  они 
могут  не  только  проявляться  отдельно  в  каждом  человеке,  но  и  сливаться  воедино, 
формируя сложные коллективные мотивационные системы.  
Повышению  интереса  к  занятиям  способствует  концертная  деятельность, 
ансамблевая  практика,  использование  возможностей  современных  информационных, 
цифровых,  компьютерных,  мультимедийных  и  веб-технологий.  Обновление 
образования,  развитие  его  в  новых  направлениях,  требует  от  преподавателей  детских 
музыкальных  школ    знания  инновационных  педагогических  технологий  и  владения 
современной  техникой,  освоения  новых  форм  и  методов  обучения.  Использование 
информационно-коммуникативных  методов  в  образовательном  процессе  –  один  из 
показателей  современных,  творчески  работающих  педагогов.  В    работе  с  учащимися 
нужно активно использовать цифровые и электронные ресурсы: аудио, видеоматериалы, 
всевозможные  графические,  текстовые и др. документы,  возможности  Интернета.  Веб-
технологии  активно  внедряются  в  сферу  музыкального  образования,  оказывая 
значительную  помощь  в  творческой  деятельности  преподавателей  и  учащихся. 
Сегодняшнее  поколение  детей  достаточно  свободно  владеет  компьютером,  поэтому, 

174 
 
начиная  с  младших  классов,  имеет  смысл  давать  учащимся  такие  задания,  как: 
прослушать  с  помощью  Интернет-ресурсов  изучаемое  произведение  в  исполнении 
разных  мастеров-профессионалов,  а  также  ровесников  –  учащихся  ДШИ;  прослушать, 
как звучит данное произведение в исполнении на других музыкальных инструментах, с 
последующим анализом; просмотреть портреты великих композиторов, ознакомиться с 
их  биографиями.    При  изучении  музыкальной  грамоты  с  начинающими    можно 
использовать  веб-сайты  с  занимательным  изучением  нотной  грамоты,  например,  такие 
игровые  программы:  «Нотный  стан  и  ноты»,  «Музыкальный  тренажер»,  «Одинаковые 
звуки». С учениками можно использовать программы с музыкальными играми. «Играем 
с  музыкой»,  «Алиса  и  времена  года»  -  обучающая  игра  на  развитие  внимания, 
музыкального  слуха,  с  музыкальными  заданиями  и  головоломками,  музыкой 
А.Вивальди.  Таким  образом,  программы  являются  хорошим  средством  вовлечения 
учащихся  в  творческий  процесс.  В  то  же  время,  это  и  способ  формирования  у  них 
устойчивой мотивации и интереса к изучению данной дисциплины. Все это способствует 
приобщению  детей  к  современным  технологиям,  вовлечению  в  музыкальный  мир,  и 
таким  образом  стимулирует  учащихся  к  процессу  обучения,  формирует  понимание 
важности  и  необходимости  собственной  образованности.  Важно  лишь  компетентно 
сформировать мотивацию творческой деятельности, начиная с малого. 
 Взаимосвязь музыки с другими видами искусства, такими как живопись, литература, 
поэзия, может быть интересно  представлена в совместном творчестве преподавателя и 
учащихся  при  подготовке  мероприятий  с  использованием  мультимедийной  техники: 
подборка  видеоряда,  соответствующего  характеру  музыки,  подбор  музыкальных 
эпизодов  к  живописным  полотнам,  взятым  из  Интернета,  чтение  литературных 
произведений  с музыкальным сопровождением. Заглянуть во внутренний мир каждого 
ученика и раскрыть его творческую индивидуальность – задача преподавателей, решить 
которую  помогают  современные  образовательные  технологии.  И  если  к  безграничным 
возможностям  Интернета,  к  коллективной  работе  учащихся  добавить  собственный 
искренний интерес, сделать учеников своими творческими партнерами, учиться вместе с 
детьми, а иногда и у них, тогда наша работа будет всегда успешной.   
Одним из приемов, развивающих коммуникативные навыки, является коллективное 
музицирование.  Ему  принадлежит  огромная  роль  в  процессе  обучения  детей  игре  на 
музыкальных  инструментах.  Вариантов  организации  коллективов  может  быть 
множество: в классе одного педагога по инструменту или в сотрудничестве с педагогами 
по классу других инструментов. Наряду с традиционными однородными ансамблями, в 
последнее  время  появляются  коллективы  с  разно-тембровыми  сочетаниями 
инструментов.  Известные  педагоги  всегда  придавали  большое  значение  участию 
учеников в ансамблях. Коллективная игра в ансамбле приносит огромную пользу на всех 
ступенях  обучения  и  развития  учащихся.    В  детских  музыкальных  школах  наряду  с 
традиционными  музыкальными  инструментами,  стала  звучать  цифровая  музыка  – 
открылись классы синтезатора. Синтезатор – довольно молодой, по-своему, уникальный 
современный  музыкальный  инструмент.  Возможности  обучения  на  нем  еще  только 
изучаются, разрабатываются новые программы, методики. Использование возможностей 
синтезатора в ансамбле обогащает его звучание. Учащиеся могут погрузиться мысленно 
в  эпоху  Средневековья  и  Возрождения,  играя  в  сопровождении  лютни  и  клавесина. 
Осознавать  себя  участником  современного  эстрадного  концерта,  играя  мелодии  в 
сопровождении  богатой  ударной  установки,  все  это  предоставляют  безграничные 
возможности  синтезатора.  Современные  педагогические  технологии  позволяют  не 
только  развивать  творческое  воображение,  способствуют  росту  исполнительского 

175 
 
мастерства  учащихся,  но  и  позволяют  мотивировать  детей  к  обучению  в  музыкальной 
школе.  
Увлеченность  -  это  важнейший  принцип  педагогики.  Но  в  музыкальной  педагогике 
проблема  интереса  приобретает  особое  значение.  Проблема  формирования  интереса  к 
обучению является актуальной и важной в музыкальных школах, так как сформированный 
интерес  повышает  успеваемость  учащихся,  знания  делаются  глубже  и  сохраняются 
надолго. К способам мотивации относится также конкурсная и концертная деятельность, 
которая  является  неотъемлемой  частью  обучения  и  воспитания  учащихся  и  оказывает 
благотворное  влияние  на  развитие  музыкально-эстетических  вкусов,  способствующей 
развитию гармоничной личности. Участие в конкурсах, концертах – одна из приоритетных 
форм  организации  работы  учащихся,  пожалуй,  самая  действенная  мотивация  развития 
музыканта, требующая не только настоящего самостоятельного творчества, но и большой 
работы  преподавателей.  Возможность  участия  в  конкурсах  и  концертах  является 
сильнейшим  стимулом  для  упорной  работы,  как  учащихся,  так  и  преподавателей 
музыкальной школы. Организованная конкурсная и концертная деятельность мотивирует 
учащихся продолжать обучение, рождает интерес к публичным выступлениям. Участие в 
конкурсах  ставит  перед  детьми  конкретную  цель,  близкую  их  пониманию:  помериться 
силами с другими в соревновательной форме. Победы и  участие  учащихся в конкурсах, 
фестивалях и концертах являются большим стимулом для учащихся. 
Применение  всего  вышеизложенного  на  практике  действительно  помогает 
сохранить  интерес  учащегося  и  мотивировать  к  занятиям,  а  это,  в  свою  очередь, 
позволяет добиться больших успехов в учебном процессе.  
На  протяжении  всех  лет  обучения  ребенка  в  детской  музыкальной  школе, 
преподаватель  обязан  уважать  его  как  личность,  опираясь  на  его  положительные 
качества.    Организовывая  образовательный  процесс,  педагог  должен  учитывать 
индивидуальные  возрастные,  психологические  и  физиологические  особенности 
учащихся. Профессионализм современного преподавателя детской музыкальной школы 
заключается  в  реализации  идей  и  методик  образования,  направленных  на  воспитание 
развитой,  самостоятельной,  свободной,  нравственно-ориентированной  личности, 
способной к самовыражению и свободно адаптирующейся в современном обществе. 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
1.
 
Бортникова    И.И.  Роль  интенсивной  концертно-исполнительской  практики  в 
развитии  музыкальной  одарѐнности  учащихся  /  И.И.  Бортникова  //  Образование  и 
саморазвитие. - Казань: Центр инновационных технологий, 2011. - №1 (23).  
2.
 
Горбунова И.Б. Компьютеры в обучении музыке. - М.: РГПУ, 2002. 
3.
 
Давыдов  В.В.    Концепция    учебной    деятельности  школьников/В.В.  Давыдов, 
А.К.Маркова//Вопросы психологии.-1981.-№6. 
4.
 
 Ильин Е.П. Мотивация и мотивы: Учеб.пособие. Питер, 2003.               
5.
 
Лифановский Б. Интернет для музыканта. М.,2006. 
6.
 
Маркова    А.К.  Формирование  мотивации  учения  в  школьном  возрасте.  М.: 
Просвещение, 1990. 
7.
 
Петрушин  В.И.  Музыкальная  психология.  Учебное  пособие  для  студентов 
средних и высших заведений. М., 1993. 
8.
 
Рабунский Е.С. Индивидуальный подход в процессе обучения школьников. М.: 
Педагогика, 2000. 
9.
 
Цыпин  Г.М.  Психология  музыкальной  деятельности.  Теория  и  практика  /  под 
ред. Г. М. Цыпина. М.: Издательский Центр «Академия» 2003.   
10.
 
 Щукина  Г.И.  Педагогические  проблемы  формирования  познавательных 
интересов учащихся. М.:Педагогика,1988. 

176 
 

жүктеу/скачать 1,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: