ИнФоРМАЦИонныЕ
ТЕхнолоГИИ в ЭКоноМИКЕ,
оБРАзовАнИИ И нАУКЕ
ЭКоноМИКА, БіліМ БЕРУ
жәнЕ ҒылыМДАҒы
АқпАРАТТық
ТЕхнолоГИЯлАР
INFORMATION TECHNOLOGIES
IN ECONOMICS, EDuCATION
AND SCIENCE
4
137
In Kazakhstan a second Bachelor´s degree is
very common. Both, the second Bachelor´s degree
as well as according to the three-cycle-system of
Bologna the Master´s degree as the second step in
higher education are pursued and accomplished
each year by a large amount of students. These
students are usually employed and working, most-
ly full-time. This requires an enormous amount of
self-discipline, organization of family and job-life
as well as being present at the university to the
lectures and exams.
Thus, the study programmes of universities
have to take into consideration, that the students
will not be able to attend lectures during regular
class hours or on a regular, scheduled basis. Usu-
ally, these programmes are carried out through
the means of evening lectures. And again, the
students are bound by a specific schedule and a
specified location (the lecture hall of the respec-
tive university) to learn and study and to take tests
and sit exams.
In a full time programme the workload is ac-
cording to the Bologna and accreditation princi-
ples ca. 750 to 900 hours in order to achieve 30
European Transfer Credit System points. In a part
time programme the workload is smaller, yet the
duration longer, thus providing the required 180
ECTS for a full bachelor title and 120 ECTS for a full
master title. This sums up to 300 ECTS, which would
be the requirement to join PhD programmes, i.e.
the third step in the aforementioned three-cy-
cle-system according to the Bologna agreement,
which has been signed by the Republic of Kazakh-
stan a few years ago.
This is an enormous workload in addition to
that students have to spend time on their jour-
ney between the three most important locations
in their life: Home, office, university. Taking these
factors into consideration, universities have to
provide students with more flexible instruments of
learning that will not require them to show up on
the premises of the campus, at least not so often
and regularly as in the past.
Another factor in this context that contributes
to a change in the educational system is the grow-
ing mobility of people. Business travelling has
grown during the past decade and will grow even
stronger in the future. This was caused by growing
globalization of the economy. A second factor is
the use of end-user devices for mobile communi-
Modern Blended Learning through Information
Technologies Progress – Distant learning as a solution for
vocational study programmes
Brauweiler, Hans-Christian
Prof. Dr. rer. pol. Dr. h.c., Rector
Проф. д.э.н. поч. д., Ректор
Кафедра учет, контролинг и управление
AKAD Hochschule Leipzig (University of Applied Sciences)
Leipzig, Germany
Source: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Blended-learning-methodolog.jpg
138
cation. The access to the internet and all kinds of
resources on the world wide web has enhanced
in speed and quality at lower costs. The end-user
devices became more capable, user-friendly and
changed in their capabilities from mere phones
to smart devices and small computers with touch
screen. Students are able to get into contact via e-
mail, social media, Skype or other audio-sustained
communication with university teachers, tutors,
lecturers or administrative staff.
In the era when modern information and com-
munication technology gets hold of us at home,
in the office, it would be strange, not to employ
the new digital media for teaching at the univer-
sity. Thus distant learning, which has been very
dependent on written and printed material in the
past, has evolved as a source of knowledge and
as an exciting, accessible and efficient means of
transportation of knowledge.
Thus the learning of part time students who
study in addition to their professional life, will have
a model of blended learning that can be depicted
as in this diagram:
Whereas with regular students the classroom
learning (in combination with home learning)
comprises 100%, and in blended learning, as it has
been developed during the past decade, summed
up to ¾ classroom learning and ¼ online learn-
ing – usually due to technical provisions, computer
and net accessibility, bandwidth and the like.
Nowadays the shift goes toward a trend of on-
line learning at home and mobile learning some-
where (in the bus, the subway, restaurants, cafés
etc.) by chance. People can freely choose where
to spend time on learning and how much of their
valuable time.
The major problem with this shift in behaviour
of students and forms of learning is the didacti-
cal approach that has to be altered. Direct and
personal contact in lectures and seminars is not
any longer provided in the same quantity as be-
fore. Students and tutors have to learn to cope
with other means of communication, either asyn-
chronic communication (E-Mail, Forums, Webcasts
etc.) or with synchronic but unpersonal communi-
cation (Chat, Video-conference, Webinars, virtual
classrooms etc.). This requires more discipline on
the side of the (multiple) students and more time
on the side of the teacher. Non-verbal communi-
cation and clues of understanding are no longer
provided, thus making it nearly impossible for the
professor to register, if the students understand
the presentation. Thus he has to inquire deeper
and put more questions to the students. Whereas
this is possible in the synchronized virtual world, it
is neither possible for the professor to take prior
knowledge of the students into consideration nor
for the students to ask question if they did not un-
derstand a specific word or a sentence.
But not only the relation of learning between
students and teacher changes but also the inter-
action of students in study groups in seminars,
where they could learn together, will change due
to the virtual environment.
Undoubtedly, blended learning, especially e-
learning has many advantages that outweigh the
disadvantages significantly. This includes exciting
and unusual exercises, the possibility of repetition,
the interplay of text, audio and video learning ma-
terials, as well as individual learning experiences
that independent of time or location restrictions.
But you have to also take the disadvantages of
this method into consideration, which might ag-
gravate the learning. The presentation of learning
content is often determined by technical factors
rather than didactical ideas. Among the biggest
disadvantages is the reduced social contact with
university teachers and other students, which
makes the learning experience more difficult.
Also discussions and question-and-answer plays
and explanations by teachers are very restricted.
Anyone wanting to use blended learning has to
change learning habits, be self-disciplined and
used to new media.
139
Современный этап развития общества пред-
полагает использование новых образователь-
ных технологий, востребованных в силу смены
основных парадигм и принятия обществом но-
вых концепций. Считается, что мы живем в эпо-
ху информационного общества. Суть этого по-
нятия состоит в том, что эта определенная ста-
дия развития человеческой цивилизации, при
которой значение знаний и информации не
только возрастает, но и оказывает влияние на
это общество [1]. В настоящее время внедре-
ние информационных и коммуникационных
технологий (ИКТ), особенно Интернета, играет
важную роль в процессе расширения возмож-
ностей использования их в образовательной
деятельности. Именно образовательная сфера
может стать наиболее эффективным механиз-
мом предвидения и устранения негативных
воздействий ИКТ, своего рода полигоном для
развития ИКТ. С другой стороны, Интернет –
это наиболее эффективный способ повышения
уровня знаний людей. В связи с этим спрос на
предоставление дистанционных образователь-
ных технологий с каждым годом возрастает.
Более того, те образовательные программы,
которые не стимулируют и не нацеливают на
использование информационных технологий,
обречены стать невостребованными.
Осознавая и понимая важность расширения
ИКТ в повседневную жизнь, особенно в об-
разовательной сфере, органы власти должны
быть достаточно амбициозны в реализации
стратегии по расширению возможностей ИКТ и
его использования в процессе преподавания в
школах, высших учебных заведениях.
С другой стороны развитие ИКТ обусловлено:
•
требованиями рынка;
•
деловой необходимостью;
•
потребностями клиентов;
•
технологическим прорывом в инфор-
мационных технологиях;
•
социальной необходимостью.
Информатизация общества невозможна без
интеграции информационных и коммуника-
ционных технологий (ИКТ) и образовательной
сферы.
Несомненно, имеются определенные про-
блемы, решение которых очень важно.
Первая трудность заключается в том, что
ИКТ развиваются слишком быстро, а сфера об-
разования не является столь гибкой системой
и не поспевает за развитием ИКТ. Поэтому
для синхронизации этих сфер, в первую оче-
редь образовательная система должна быть
реформирована с учетом современных вызо-
вов, а ИКТ должны стать неотъемлемой частью
образования.
Во-вторых, влияние на студентов ИКТ, в
частности, Интернета, не может быть проиг-
норировано. Таким образом, процесс обуче-
ния должен быть пересмотрен с учетом этого
фактора, а широкое использование студентами
планшетов и смартфонов на уроках должно
стать реальностью, но не в качестве шпаргалок,
а как вспомогательного дивайса. В этом случае
обучающиеся должны иметь широкий доступ к
Интернету.
В-третьих, наличие огромного числа онлайн-
игр и запрещенных сайтов - это еще одна се-
рьезная проблема, которая должна быть реше-
на. Школы, вузы и родители не имеют достаточ-
но сил и времени, чтобы проконтролировать
этот негативный процесс. Будучи зависимыми
от онлайн-игр, студенты не имеют достаточ-
но времени для подготовки к занятиям и даже
по этой причине иногда не посещают занятия.
В такой ситуации учебные заведения могут
сыграть важную роль в устранении этой про-
блемы. Школы и вузы заинтересованы, чтобы
их ученики использовали развивающие игры.
Кроме того, студенты могут иметь (имеют) соб-
ственные блоги в интернете. Многие провайде-
ры являются бесплатными для пользователей. В
своих блогах студенты могут писать, например,
статьи, стихотворения, новости, рассказы или
высказывать свое мнение относительно собы-
тий. И это необходимо поощрять с детства. Раз-
виваясь в этом направлении, студенты приоб-
ретают все больше информации и знаний.
В-четвертых, до сих пор интеграция ИКТ и
образовательной сферы не была приоритет-
ным направлением реформ в образовательной
сфере. Подготовка и реализация программы
по интеграции ИКТ и образовательной сферы
должна проходить в соответствии со Стратегией
развития образования в Республике Казахстан.
Роль информационно-коммуникационных технологий
(ИКТ) в образовательном секторе
закирова А.Т.
Международная Академия
Бизнеса, г. Алматы
140
В-пятых, именно преподаватели должны
стать главными инициаторами внедрения ИКТ
в образовательные учреждения. Они должны
быть агентами реформ перехода от традицион-
ных методов обучения к передовым. Основная
ставка должна делаться на молодых препода-
вателей – проводников глобальных изменений.
Далее приведены основные черты совре-
менной и передовой образовательной сферы:
▪ реализация принципа обучения в тече-
ние всей жизни.
▪ разнообразие предоставляемых образо-
вательных услуг.
▪ обеспечение равных возможностей для
всех людей при получении образования
и информации.
▪ рамках внедрения ИКТ в образование
предстоит решить следующие задачи:
▪ разработка системы сбора и распростра-
нения информации образовательного
характера;
▪ содействие повышению компьютерной
грамотности граждан, особенно студен-
тов.
▪ развитие дистанционного образования;
▪ развитие навыков и культуры обучения в
рамках ИКТ;
▪ повсеместный обмен опытом и инфор-
мацией.
Развитие дистанционного образования
особенно значимо и важно с точки зрения со-
циальной необходимости, что заставляет нас
отнестись к вопросу формирования «правиль-
ного» дистанционного образования со всей
ответственностью. Нужно понимать, что дис-
танционное образование – это не альтернатива
обычному очному образованию, но дополни-
тельное, продолженное, часть основного, как
средство развития общего кругозора, получе-
ния второго образования и к тому же более
экономичного, дающее возможность совме-
щать учебу с работой. С этой точки зрения, дис-
танционное образование имеет большое буду-
щее и развитие.
На современном этапе развития данного ви-
да образования считаем необходимым приме-
нить проектный подход, который обычно при-
меняется в условиях неопределенности и от-
сутствия накопленного опыта. Если внедрение
дистанционного образования рассматривать
в качестве проекта, то знания по управлению
проектами могут помочь добиться успеха. В
частности, внедрение дистанционного образо-
вания состоит из следующих групп управленче-
ских процессов [2]:
▪ инициация
▪ планирование
▪ исполнение
▪ контроль
▪ завершение.
Результатом процессов инициации является
авторизация и санкционирование начала дис-
танционного обучения. Инициация данного
проекта может включать следующие процеду-
ры: разработку и утверждение концепции дис-
танционного образования; назначение ответ-
ственного за внедрение данной программы и
принятие решения об обеспечении ресурсами.
Следующим моментом становления дистан-
ционного образования является планирование.
Зачастую пренебрежение детальным планиро-
ванием приводит к неблагоприятным послед-
ствиям, а зачастую и к провалам тех или иных
программ. Планирование – это непрерывный
процесс, который нацелен на поиск наилуч-
шего способа действий для достижения целей
дистанционного обучения. В ходе внедрения
дистанционного обучения изменения происхо-
дят как во внешней среде, так и во внутренней,
а это потребует постоянных уточнений по пла-
ну, а иногда и значительного перепланирова-
ния. Поэтому планированием необходимо за-
ниматься на протяжении всех фаз реализации
данной программы.
Исполнение – это сам процесс обучения
по данной программе, а также координация
преподавателей, технического персонала и
обучающихся.
Организация исполнения может включать,
например, следующие процедуры: распреде-
ление функциональных обязанностей и ответ-
ственности, постановку системы отчетности,
организацию контроля качества и т.д.
Контроль состоит из процессов, направ-
ленных на сравнение плановых и фактических
показателей, оценку возможных альтернатив.
Контроль проекта может включать следующие
процедуры:
▪ Сбор отчетности;
▪ Анализ текущего состояния программы;
▪ Прогнозирование;
▪ Принятие решений о воздействиях и из-
менениях.
В случае, если программа дистанционного
обучения даст результаты и найдет свою ни-
шу, то можно говорить о том, чтобы продол-
жить обеспечивать общество данным типом
образования.
Использование информационных техно-
логий, в частности дистанционного образова-
ния, должно идти по пути облегчения доступа
к достоверной информации. Возможность по-
141
лучения качественного образования в любом
удаленном регионе от центра вне зависимости
от оплаты и бренда вуза и исключение ассиме-
тричной информации – это миссия современ-
ного высшего образования, на службе которо-
го используются информационные технологии.
Первый шаг в этом направлении - это перевод
части дисциплин на дистанционное обучение
на очном и вечернем отделениях бакалаври-
ата. Второй шаг – это формирование разноо-
бразного числа образовательных дистанцион-
ных программ послевузовского обучения.
Источники:
1. http://www.glossary.ru
2. Вратенков С. Управление проектами по стандарту PMBoK Guide 2000, www.projectbureau.ru.
3. Мазур И.И., Шапиро В.Д. Управление проектами. Справочное пособие. М.: «Высшая школа»,
2001.
142
Қазақстанда телекоммуникациялық сала
– «Қазақстан - 2030» стратегиялық бағдарла-
маның ішіндегі ұлттық қауіпсіздіктің, саяси тұ-
рақтылықтың нығаюына және экономикалық
дамуға жағдай жасайтын ұзақ мерзімді басым-
дылықтардың бірі болып саналады.
Телекоммуникациялық ақпаратқа мүмкіндік
беруді ұлғайту және оны таратуды жүзеге асы-
ру арқылы нарықтық механизмдердің жұмыс
істеуіне қолдау көрсетеді. Өз мәнінде анағұр-
лым икемді бола отырып, ақпараттық -техноло-
гиялар басқалармен салыстырғанда бизнестің,
экономиканың экспорттық қызметінің дамуына
және орталықтанбауына үлкен шамада жағдай
жасайды, сондай-ақ өңірдің шегін ұлғайта оты-
рып, ұлттық экономиканы шоғырландырады әрі
әлемдік экономикалық байланыстарды нығай-
тады [1].
Қазіргі кезде Республикада ақпараттандыру
саласында қарама-қайшылықтар мен шешіл-
меген бірқатар мәселелер кездеседі және осы
салаға инновациялық технологияларды енгі-
зуді пайдалану жөнінде мәселелер бар. Соң-
ғы жылдары шет елдік телекоммуникациялық
өндіріс құралдарын енгізу туралы белсенді сая-
сат жүргізілуде. Дегенмен, жақын және алыс
шетелдік техника мен телекоммуникациялық
технологияларды белсенді пайдалануға бай-
ланысты, оны өндірушілерге деген тәуелділік
туындайды. Осы саладағы отандық тауар өнді-
рушілер үшін жағдай жасалынады және рес-
публика халқын еңбекпен қамту деңгейі жақса-
рады. Сонымен бірге, шетелдік телекоммуника-
ция жүйелері техниканы өндіру барысында Қа-
зақстан байланысының қолданысында қалып-
тасқан ерекшеліктерді есепке алмайды. Оларды
қазақстандық нарыққа бейімдеу көбінесе кері
нәтижелерге әкеліп соқтыратындығын ескерген
дұрыс болады. Сондықтан жаңа құрал-жабдық-
ты жасау кезінде қазақстандық өндірушілерге
шешімдердің жалпылығына, «даму шамасына
қарай» инвестиция құюға, төменгі бастапқы
шығындарға, әмбебебап құрылымдық орын-
дауға, басқарудың біркелкі жүйесіне, ашықтық-
қа және ары қарай дамуға сүйену қажет. Бұлар-
дың барлығы байланыс саласын басқаруға де-
ген жаңа тәсілдерді әзірлеу қажеттілігіне келіп
тіреледі.
Соңғы 5-6 жылда Қазақстанда көрсетілетін
телекоммуникациялық қызметтерге тарифтерді
антимонополиялық реттеу саласында белгілі
бір мақсатқа бағытталған мемлекеттік саясат
бағыттарын бетке алуда. Дәстүрлі телекоммуни-
кациялық қызметтердің өңірлік нарықтарында
монополия бола отырып өңірлік байланыс опе-
раторлары шаруашылық қызметтерін оңтай-
ландыруға, сондай-ақ өз қызметтерінің құнын
түсіруге бейімсіз болып отыр [2].
Әлемдік және ресейлік мамандардың ба-
ғалауы бойынша республикада экономикалық
өсімді 1% жеткізу үшін қоғамның дамуына жә-
не экономиканың нығаюына әсерін тигізетін
телекоммуникациялық өндірістің 3% өсуіне қол
жеткізуіміз қажет .
Қазіргі кезде Республикада байланыс сала-
сының инфрақұрылымын құрудың негізін пош-
та байланысы құрайды. Қазақстанда алғашқы
ірі пошталық бөлім 1860 жылы Верный қала-
сында (қазіргі Алматыда) ашылды. Үш жылдан
кейін оның жалпы штаты 42 адамнан тұратын
14 бөлімше бағынды. XX ғасырдың басында Қа-
зақстанның электр байланысының құрамында
жалпы сыйымдылығы 700 нөмірді құрайтын,
желілік тораптары бар қалалық телефон стан-
циялары пайда болды. Қазіргі кезде Қазақстан-
ның телефондық тығыздығы 100 адамға шақ-
қанда 18 телефонды, ал АҚШ-та бұл көрсеткіш
52 телефонды құрайды. Елдің телефондық ты-
ғыздығы мен оның ЖІӨ көрсеткішінің арасында
белгілі бір тәуелділік кездеседі, ол Джипп за-
ңының негізгі баптарында көрініс тапқан. Осы-
ған сүйене отырып Қазақстанда телефон орна-
ту жүйесінің деңгейі 40 телефонға жетеді (АТС
жалғанған негізгі телефон аппараттары). Еліміз-
дегі пошта байланыс инфрақұрылымы мен
экономика арасындағы тепе-теңсіздіктің пайда
болуы, ондағы көрсетілетін қызметтер құнының
төмендеуіне негізделген.
Қазақстанның телекоммуникациялық са-
ласын қалыптастыруда жаңа бір кезең (1990-
1991жж) туындады, яғни республикааралық
және ішкі республикалық деңгейлердегі әлеу-
меттік-экономикалық қатынастарды өзгертті.
1992 жылы ҚР Министрлер Кабинеті «ҚР байла-
ныс жүйелерінің дербестігін қамтамасызданды-
ру жөнінде» атты қаулы қабылдады және осы
мақсатқа 58 млн. доллар бөлінді. Нәтижесінде
жердегі «Интелсат» ғарыштық станциясын, Ал-
маты қаласында халықаралық телефон бекеті
мен пошта істерін, «ұялы» телефон желісінің
Достарыңызбен бөлісу: |