назвать  идеальными,  так  как  им  характер-

253
нансы,  экономика,  маркетинг  и  некоторые  из 
них  сформировались  путем  се мантического 
переноса  из  слов  общелитературного  языка 
(gap;balance;analysis;profit).
вторую  группу  составляют  так  называ-
емые  «неидеальные»  термины  (профес-
сионализмы).  У  «неидеальных»  терминов 
степень терминологичности  ниже, чем у «чи-
стых» терминов, то есть они могут не обладать 
некоторыми  свойствами,  характеризующими 
«идеальный»  термин.  Данные  лексические 
единицы  либо  многозначны  даже  в  пределах 
одной терминосистемы, либо коннотативны. В 
качестве  примера  служат  такие  лексемы,  как 
bull (игрок на повышение) и bear (игрок на 
понижение).  Данные  термины  зафиксирова-
ны  в  большинстве  словарей.  Однако  они  не 
могут  быть  классифицированы  как  «чистые» 
термины, поскольку обладают эмоциональной 
и  экспрессивной  окраской.  Они  образовались 
из слов общелитературной лексики путем ме-
тафоричного переноса. В термине bull, напри-
мер,  за  основу  переосмысления  принимается 
качество быка бить врага рогами снизу вверх, 
поэтому  bull—  это  продавец,  который  делает 
ставку на повышение и выигрывает от роста 
цен. Что касается термина bear, он образован 
от  качества  медведя  наносить  удар  сверху 
вниз, поэтому bear – это продавец, который де-
лает ставку на понижение и выигрывает от 
снижения цен. 
Данные  термины,  переходя  в  ряды  тер-
минов, дали основу для сложения таких новых 
терминологических    сочетаний,  как  bullrun 
–  “бычьи  бега”  (тенденция  повышения),  bull 
callspread – колл-спред “быков” (комбинация 
покупки  опциона  «колл»  с  большей  внутрен-
ней  стоимостью  и  продажи  опциона  «колл» 
с  меньшей),  bullfloater  –  облигация  с  обрат-
ной  процентной  ставкой,  величина  кото-
рой  равна  разнице  между  оговоренным 
ориентиром  и  рыночными  ставками,  bull 
market  –  «бычий»  рынок,  рынок  «быков»  (по-
вышение  цены  на  рынке;рынок,  характеризу-
ющийся  тенденцией  роста  цен),  bearaccount 
– счет “медведя” (обязательства брокера по 
ценным бумагам при игре на понижение), bear 
callspread  –  «медвежий»  колл-спред,  колл-
спред  на  понижение  (сочетание  покупки 
опциона «колл» с меньшей внутренней стои-
мостью и продажи опциона «колл» с большей 
стоимостью  при  тех  же  сроках  исполнения) 
bearclosing  –  “медвежье  закрытие”(скупка 
ценных  бумаг,  валюты  или  товаров  с  целью 
закрыть  открытую  «медвежью»  позицию), 
bearhour – час «медведя» (устойчивое пони-
жение  курсовой  стоимости  биржевого  това-
ра), bearhug – “медвежьи объятия”, “медве-
жья  хватка”  (ситуация,  когда  одна  компания 
обращается к другой компании с предложени-
ем о поглощении, содержащим такие привле-
кательные условия, что руководители компа-
нии-цели вынуждены его принять), bearmarket 
–  “  рынок  медведей”(рынок  с  понижением 
фондовой  конъюнктуры;  рынок  с  тенденцией 
к  снижению  курсов,  bearpool  –  объединение 
“медведей”(объединение спекулянтов, играю-
щих на понижение), bearraid – налет “медве-
дей” (активная продажа ценных бумаг с целью 
снижения цен и последующей покупки этих же 
бумаг на более выгодных условиях) bearsqueeze 
– “давление на медведей” (ситуация, в кото-
рой спекулянты, играющие на понижение, вы-
нуждены покупать акции по высокому курсу из 
опасения ещё большего его роста), beartrap – 
“медвежья  западня”,  “медвежья  ловушка” 
(ситуация,  когда  продавцы  коротких  позиций 
сталкиваются с переменой тенденции и подъ-
емом рынка). 
Интересно  отметить,  что  полвека  назад 
лексические  еди ницы  с  компонентами  bearи 
bullвоспринимались  отечественными  лингви-
стами как профессионализмы  [5]  вви ду того, 
что  не  характеризовались  внедренностью,  т.е. 
биржевая деятельность была еще не известной 
в  России.  Следовательно,  отпадает  необходи-
мость доказывать  вопрос о подвижности сло-
варного состава языка, и в особенно сти таких 
лексических  пластов,  как  профессионализмы 
и тем более очевидное взаимодействие обще-
употребительной лексики, профессионализмов 
и терминологии.
К  третьей  группе  относятся  лексемы  со 
спорным статусом. Данные лексемы занимают 
пограничное  положение  между  терминами  и 
профессионализмами, хотя некоторые лингви-
сты  (В.  В.  Касьянов,  Ю.Н.  Сидорен ко)  относят 
их к терминам.  Эти термины очень похожи на 
профессионализмы,  а  именно  тем,  что  содер-
жат коннотативный элемент. Однако, в отличие 
от  профессионализмов,  данные  лексические 
единицы  не  характеризуются  внедренностью, 
приводятся не во всех словарях и не образуют 
сети дериватов (производных терминов). В этих 
терминах заложен явный метафоричный пере-
нос смысла. Их также можно назвать метафо-
ричными терминами. Метафоричные термины, 
вошедшие  в  экономику,  обогащают  ее  своей 
экспрессивностью  и  образной  окраской.  Если 
учесть,  тот  факт,  что  границы  единицы  языка 
профессиональной  коммуникации  строго  не 
ограничены  во всей области дискурса, то ме-
тафоричные термины могут свободно перехо-
дить от общелитературного языка к профессио-
нализмам и от них к идеальным терминам.   
Многочисленными примерами этой катего-
рии  могут  служить  следующие  терминологи-

254
ческие  сочетания:  widow-and-orphan  stocks; 
eating  someone’s  lunch;  fat  cat;  dividend 
capture; bounced check; sin tax.
Сочетание widow-and-orphanstocks – «ак-
ции вдов и сирот» возникло на основе ассо-
циации с  особым привилегированным стату-
сом  вдов  и  сирот  и  означает  акции,  принося-
щие высокий доход при незначительном риске.
Хотя  дословный  перевод  термина  eating 
someone’s lunch (поедание чужого ланча) зву-
читнемного  странно,  в  экономическом  дис-
курсе он находит свое достойное применение. 
Данный термин применим для описания ситу-
ации, когда компания успешно отнимает ры-
ночную долю у своего конкурента с помощью 
агрессивной  ценовой  и  сбытовой  политики 
или лучшего качества товаров и услуг.  
В  терминологическом  сочетании  fatcat 
также  заключена  некая  оценка.  Термин  fat-
cat – «жирный кот»; толстосум используется 
для  обозначения  1)очень  богатого  человека, 
который  в  основном  живет  на  проценты  и 
дивиденды  от  инвестиций  и  не  занимается 
активно бизнесом и 2) удачливой инвестици-
онной фирмы, получающей сверхвысокие при-
были при рисковом финансировании 
В термине dividend capture – захват диви-
денда  заложена  негативная  оценка.  Термин, 
заимствованный  из  военной  тематики  озна-
чает покупку высокодоходных акций непосред-
ственно перед датой начисления дивидендов 
и продажа этих акций вскоре после выплаты 
дивидендов.
Интересным представляется смысл термина 
bouncedcheck – возвращенный чек. Этот чек, 
подобно  мячику,  подпрыгивая,  возвращается 
хозяину чека.  Данный термин подразумевает 
чек, который возвращается банком без опла-
ты ввиду отсутствия средств на счету кли-
ента, выписавшего его.
Терминологическое сочетание sintax – на-
лог  «на  пороки»  также  лишен  нейтральной 
коннотации. Данный термин используется для 
обозначения  налога  на  табак,  алкогольные 
напитки, азартные игры.
В  результате  анализа  статуса  профессио-
нализмов  в  экономическом  дискурсе  и  под-
вижности границ между стратами профессио-
нального  языка,  мы  выделили  3  основные 
группы  лексем  на  основе  которого  удалось 
определить  их  «степень  терминологичности»: 
1)  «чистые»  (идеальные)  термины,  2)  «не-
идеальные» термины (профессионализмы), 
3) лексемы со спорным статусом (метафорич-
ные термины). 
Итак,  можно  сделать  вывод,  что  термины 
и  профессиона лизмы  с  точки  зрения  теории 
дискурса являются элементами языка профес-
сиональной  коммуникации.  При  этом  устано-
вить  четкие  границы  между  яруса ми  терми-
нов  и  профессионализмов  становится  очень 
трудными. 
Наряду  с  «чистыми»  экономическими  тер-
минами  и  профес сионализмами    выделяют 
группу  пограничных  ярусов  лексем,  называ-
емые  метафоричные  термины.  Несмотря  на 
свойства  не  характерные    идеальным  терми-
нам,  большинство  метафоричных  терминов 
крепко  укрепились  в  экономическом  дис-
курсеи  будут  обогащать  лексический  фонд 
экономической  терминологии  и  этот  процесс 
необратим.
литература:
1.  Бреус Е.В. Основы теории и практики перевода с русского языка на английский: Учебное по-
собие. – М.: Изд-во УРАО, 2000. – 242с.
2.  Скороходько Э. Ф.  Вопросы  перевода английской технической литературы (перевод терми-
нов).  –  Киев: Изд-во Киевского университета, 2003. – 234с.
3.  Капанадзе Л.А. О понятиях “термин” и “терминология”. - В кн.: Развитие лексики современ-
ного русского языка. М., 1965. - 235c.
4.  Суперанская А.В. (в соавторстве с Н.В.Подольской и Н.В.Васильевой). Общая терминология: 
Вопросы теории. М.: Наука. 1989. - 246 с.
5.  Гальперин И. Р. Лексикологические и стилистические проблемы функционирования слова и 
словосочетания. //Сборник научных трудов МГПИИЯ им. Мориса Тореза, 1977,  №116.  С.93

255
Қазіргі таңда тілдерді оқытуың өзекті мәсе-
лесі оқу мәтіні болып отыр.
Өзге  мәтін  түрлерімен  салыстырғанда  (мы-
салы, көркем, ресми-іскерлік, публицистикалық 
мәтін түрлері белгілі бір бейнені құруға, қаты-
настық жүйені қалыптастыруға және бағалауға 
бағытталған),  оқу мәтіні  бірінші кезекте білім 
беру  мен  мәліметтер  жиынтығы    арасындағы 
байланыстарды көрсетуге бағытталған. 
Оқу мәтіні оқытудың негізгі мазмұнды бірлігі 
болып  табылатындығы  белгілі.  Кез  келген  оқу 
мәтіні  өзінің  құрамында  білім  беру,  тәрбиелік 
және  дамытушылық  бағыттардың    болуымен 
сипатталады.  Сондықтан  оқу мәтінінің берілу 
үрдісінде  үйренушінің  оқу  материалдарымен 
жұмыс  істеуін    ынталандырып,  өзіндік  ерекше 
қасиеттерінің дамуына ықпал етіп,  оның  сана-
сында  әсер қалдыруға арналғандығы айқын.  
«Оқу  мәтіні»  термині  ғылыми-әдістемелік 
әдебиетте  әрқалай  қарастырылады.  Авторлар-
дың  көбісі  оған  оқу  құралдары  мен  оқулық 
материалдарын  жатқызады.  Кейбір  авторлар 
«оқу мәтіні» терминін кең мағынада қолдануын 
ұсынады,  өйткені  олар  кітаптағы  мәтіндік  ма-
териалдарды құру әдістері, мәтіндер және  ил-
люстрациялар болып табылады. 
  Оқу  мәтіні  көптеген  лингвистердің  зерттеу 
объектісі.  Мысалы,  А.Э.  Бабайлова  оқу  мәтінін 
зерттеп,  келесі  анықтама  беріп  отыр:  «Оқу 
мәтіні  -  оқудың  мәтіндік  коммуникациясы, 
мәтіндік  іс-әрекеттің  оқыту  бірлігі.  Бұл  оқыту-
дың  белгілі  бір  кезеңінде  белгілі  бір  топтағы 
адамдарды біліктілік пен дағдылыққа үйрететін, 
белгілі бір пән бойынша берілетін жүйелі  білім 
негізінде тілдік және  бірыңғай жүйедегі  ком-
позициялық мағынадағы дидактикалық мақсат-
та  ұйымдастырылған  мазмұндық-мағыналық  
мәтін» [1,130].
Г.Жофкова  оқу  мәтінін  кең  мағынада  түсіну 
тұрғысынан келіп, оған оқулықтың  мәтіндік ма-
териалдарын  түгелімен  жатқызады(мәтіндер, 
жаттығулар, презентациялар) [2,7]. 
А.А.Сабининаның  пікірінше,  оқу  мәтіні 
мазмұнды  және  оқу  ақпараттарды    меңгеру-
геарналған. Бұл лексикалық құрылымы мен ма-
ғынасы бар, біртұтас және байланыстырылған, 
өзектіленген,  дидактикалық  ұйымдастырылған 
материалдар.    Оқу  мәтіні  коммуникацияға  қа-
тысушылар  арасында  байланыстырушы  тізбек 
болып  табылатын  сөйлеу  қызметінің  нәтижесі 
[3, 222].
Сонымен,  қандай  да  бір  пәнді  меңгеру  ба-
рысында оқытуға қажетті, әрі  қызықты кезкел-
ген мәтін - оқу мәтіні болып табылады. 
Біріншіден, оқу мәтіні - үйретуші мәтін. Сон-
дықтанда  оқу  мәтіні  үйренушінің    іс-әрекетін 
ынталандыратын, уәждемеленетін және жүзеге 
асырылатын,  нәтижесінде  оқу  үрдісі  алдында 
тұрған мақсаттарға жеткізетін құралдарды қам-
туы тиіс.
Оқу  мәтіннің  маңызды  сипаттамасы  оның 
ақпаратты  сақтауға  бағытталуы,  жалпы  және 
кәсіби  білімді  иемденушілігі,  үйренушілердің 
санасы мен олардың  ынтасына әсер етуі.
Оқу  мәтіні  мәтіндік  қызметтің  қалыптасуы-
на, сөйлеу қызметі түрлерінің дамуына  арнал-
ған және өзінің мазмұндық негізінде тәрбиелік, 
жалпы  және  арнайы  білімді  кеңейтетін  құрал 
қызметін атқарады.
Тілдерді  оқыту  үрдісі  барысында  коммуни-
кативті-когнитивті тәсілдеме анықтаушы болып 
отыр, өйткені оқытудың практикалық мақсатына 
байланысты оқу мәтіні –мәтіндерді білікті түсіну 
мен өзбетімен мәтіндерді құруға баптайды. 
Оқу  мәтіннің  күрделілігі  мен  сипаттамасы  
үйренушінің  мәтінді  өңдеу  үрдісі  барысында 
алатын білімнің тереңдігі мен ерекшелігіне бай-
ланысты  анықталады.    Оқыту  үрдісінде  мәтін 
дидактикалық материал болып табылады. Әдет-
те, оқытушылармен көркем, ғылыми, публицис-
тикалық  мәтіндер    ұсынылады.    Мұндай  мате-
риалдарды мысал ретінде  пайдалану грамма-
тикалық, орфографиялық біліктілік  пен дағды-
лықты қалыптастырып ережелер мен нормалар 
түсініктерімен  таныстыру  мүмкіндігін  береді. 
Мәтін  -  тілдерді  оқытудың    негізі  болуы  үшін 
тілді үйренушілер мәтіннің стилистикалық ерек-
шеліктерін  ескере  отырып,  мәтіннің  құрамдас 
элементтерін жақсы түсініп, меңгеріп, оның  ло-
гикалық құрылымын талдай білуі қажет. 
Тілдік  оқу  мәтінің  мазмұнының  таңдамасы  
дидактикалық мақсаттармен, оқу үрдісінің нақ-
ты міндеттерін жүзеге асыруымен байланысты. 
Мысалы,  оқу  материалдарын  меңгеру  бары-
сында  қандайда  бір  дидактикалық    әдістерді 
пайдалану  (диспут,  пікір-талас,  диалог)  немесе 
өзгеде  тапсырмаларын  таңдау  (түсіндірме,  сұ-
рақтар және т.б.) болып отыр. 
 Оқу мәтіні белгілі бір нәтижеге әкелетіндігі 
тек  тілді  үйренушілердің  мәтінді  қабылдау-
да  белсенді  қызығушылығына  байланысты 
оқу мәтінің ерекшеліктері
Садыр Г.ә.
Халықаралық Бизнес 
Академиясының доценті, ф.ғ.к.
Садыров Г.А.
С.Ж.Асфендияров ат. ҚазҰМУ 
доценті, э.ғ.к.

256
екендігін  айтып кетуіміз қажет. Сондықтан оқу 
мәтіні    қолжетімді,  толығымен  түсінікті  және 
үйренушілердің  білімінің  деңгейіне  сай  болуы 
қажет.  Мысалы, 1 курс студенттері үшін пайда-
ланатын тілдік мәтіндер құрылымдық жағынан 
бірыңғайлықпен  ерекшеленіп,  алғашқы  оқу 
кезеңінде  үйренушілердің  деңгейіне  арнайы 
бейімделуі  тиіс.  Әркелкі  құрылымы  бар  мәтін-
дерге  көшу,  мәтін  мазмұнының  күрделілігінің 
ұлғаюына байланысты, біртіндеп оқу барысын-
да  жүзеге  асырылуы  тиіс.  Бұл  үйренушілерге 
соңында  күрделі  мәтіндермен  жұмыс  істеуге 
мүмкіндік береді.
Оқу  мәтіндерімен  жұмыс  істеу  барысында 
бірінші кезекте мәтіннің мағынасын терең түсі-
ну,  ойдың  жүйелілігі,  жаңа  сөздерді  меңгеру 
мен олардың лексикалық тіркесімдік   мәселесі 
тұр. 
Студенттермен мәтінді түсінуде оның негізгі 
идеясы,  мағыналық  құрылымы,  автордың  
негізгі  ойларының  мәтін  ішінде  орналасуы, 
ойды білдіру тәсілдері мен жолы, мәтін ішінде 
салыстырманың  болуы  және  мәтіннің  абзацқа 
бөлінуі секілді ерекшеліктер әсер етеді. 
Тілдік  оқу  мәтіндердің  оқу-танымдық  және 
кәсіби  бағыттары  бар.  Сонымен  қатар,  әрбір 
тілдік  оқу  мәтінде  мәдинеттанушылық  құнды-
лықтарды    (рухани  және  өмір  құндылықтары) 
қамтып,  өзектілікпен  және  үйренушілер  тара-
пынан  қызығушылық  болып,    пәнаралық  бай-
ланысты жүзеге асыруға бағытталуы тиіс.
Меңгерген оқу мәтіні негізінде студент жаңа 
мәтін құрастырады,  ал бұл өз алдына студенттің 
ақыл-зерделілігін  көрсетіп,  дүниетанымдық 
көзқарасын қалыптастырып, оның тұлға ретін-
де  шығармашылық  әлеуетін  жүзеге  асыруға  
мүмкіндік береді.  
әдебиеттер:
1.  Бабайлова А.Э. Текст как продукт, средство и объект коммуникации при обучении нерод-
ному языку. Саратов, 1987.- 77с.
2.  Жофкова Г. Роль и место учебного текста в концепции учебника русского языка как ино-
странного // Стереотипность и творчество в тексте: межвузовский сборник научных трудов. 
Пермь, 1999, сс. 2-9
3.  Сабинина А.А. Учебный текст: структура и прагматика. //Известия РГПУ им. А.И. Герцена. М., 
2009, №97,  сс. 222-225

257
Жарнаманың  толыққанды  дәрежеде  әлеу-
меттік-қоғамдық  сипаттағы  әлеуетті  күш  дәре-
жесіне жете алмай отырғанының себебі - вер-
балды  емес  құралдардың  ұлттық  мәдениеттің 
белгілеріне сәйкес келмеуінен.
Соңғы  кезде  дами  бастаған  мәдениетта-
ну  ғылымында  мәдениет,  өркениет  ұғымдары 
жөнінде  өте  кең  ауқымды  пікірлер  қалыптас-
қандығы белгілі. Әлемдік мәдениет және ұлттық 
мәдениет деген түсініктер бар. Осы өте күрделі 
проблеманың ішінде біз өз объектімізге қарай 
зерттеуші Ю.М.Лотманнің төмендегі пікірін бас-
шылыққа аламыз: «... культура – это прежде все-
го память, сложная семиотическая система, ее 
функция – память, а ее основная черта – накоп-
ление» [1, 227].
Мәдениеттің  қызметі  –  адамның  жадында 
сақталуы, негізгі белгісі – қоғамның дамуында-
ғы барлық құндылықтардың жинақталуы ұлттық 
мәдениетке тән басты сипаттардың бірі. Мәде-
ниеттің ұлттық негізі мәдениеттегі сабақтастық-
қа, дәстүрге негізделген. Ал сабақтас дәстүрдің 
беріктігі  мәдениетті  тұрақты,  қалыпты  етеді. 
Ұлттық мәдениет өз алдына бөлек дамымайды. 
Ұлттық  мәдениет  «...как  «культурный  вариант» 
вовсе  не  отрицает,  а,  наоборот,  предполагает 
взаимодействие языков и культур разных наро-
дов,  их  взаимное  обогащение  до  целостного» 
фундаментального основания - мировой куль-
туры, достижения всего человечества» [2.15].
Ұлттық мәдениет пен ұлттық тілдің арасын-
дағы байланыс, мәдениеттің жинақтаушы ком-
поненттерінің  рөлі  соңғы  жалдарда  зерттеліп 
келеді.  Ғалым  Ж.Манкееваның  еңбектерінде 
заттық мәдениет лексикасына диахронды, синх-
ронды талдау жасалған [3].
Қазақ  қоғамының  дамуындағы  елеулі  әлеу-
меттік өзгерістер ұлттық мәдениетке де ізін сал-
ды. Әсіресе соңғы 10 жылдағы қазақ ұлттық мә-
дениетіндегі жаңа сипаттар алдыңғы кезеңдер-
дегі  ұлттық-мәдени  сипаттарынан  айрықшала-
нады. Бұл жағдайды қазақ жарнамаларындағы 
вербалды  емес  құралдардан  көруге  болады. 
Қазақ  жарнамаларындағы  вербалды  емес  құ-
ралдарға, топтап айтқанда, мыналар тән:
 ▪ шетел  жарнамаларының  вербалды  емес 
құралдарының көшірмесі;
 ▪ қанық түрлі-түсті бояулар;
 ▪ еуропалық  және  америкалық  мәдени 
орта  адамы  бейнесінің  жарнамада  қол-
данылуы;
 ▪ азиялық типтес адам (қазақ ұлты өкілінің) 
бейнесінің сирек қолданылуы; 
 ▪ әлемдік мәдениетке тән белгілердің көр-
сетілуі;
 ▪ эстетикалық  дәрежесі  төмен,  ұлттық-мә-
дени  эстетикаға  сәйкес  келмейтін  вер-
балды емес құралдардың берілуі.
Қоғамның  қазіргі  мәдени  сипатында,  әри-
не,  осындай  белгілері  бар  жарнамаларды  қо-
ғамдық-әлеуметтік  топтар  әртүрлі  қабылдай-
ды. Жоғарыдағы белгілері бар жарнамалар бір 
жағынан ұлттық мәдениеттен бөлек тұр, екінші 
жағынан  қоғамға  әлемдік  мәдениеттің,  өзге 
халықтар  мәдениетінің  қондырма  түрінде  ене 
бастағандығын  көрсетеді.  Қондырма  түріндегі, 
көшірме  түріндегі  өзге  халықтардың  белгілері 
ұлттық  мәдениетті  түбірімен  өзгертеді  деуге 
болмайды. Жоғарыда айтылғандай, ұлттық мә-
дениеттің  сабақтастығы  мен  дәстүрлі  сипаты-
ның сыртқы ықпалдардан өзгермейтін белгілері 
бар; сонымен қатар әлемдік мәдениеттің әсері-
мен жаңарып отыратын белгілері де жоқ емес. 
Зерттеушілер өзгеріп, жаңарып отыратын белгі-
лерді  «өркениет»  деген  ұғыммен  түсіндіреді. 
Осыған байланысты мәдениеттану ғылымында 
–  мәдениет  және  өркениет  деген  ұғымдарды 
даралап  қолданады,  яғни  мәдениет  –  жалпы 
адамзаттық  ұғым  болса,  өркениет  –  мәде-
ниеттің  әртүрлі  белгілерін  қамтитын  құбылыс. 
Мәдениет,  Э.Сепирдің  сөзімен  айтқанда,  «как 
цивилизация,  взятая  в  той  мере,  в  какой  она 
воплощает в себе национальный дух» [4.469].
Бұған қарағанда өркениет, қазіргі өркениет, 
өркениетті  өмір  сүру  деген  ұғымдар  –  қо-
ғамның  қазіргі  материалдық  және  рухани-мә-
дениетінің дамуын білдіретін түсініктер. Демек, 
осылай  болғанда,  сыртқы  жарнамалардағы 
шетелдік  жарнамалардан  көшірілген,  көптеген 
қоғам  мүшесіне  тосын  болып  көрінетін  вер-
балды  емес  құралдарды  әлемдік  өркениеттің 
белгілерінің біздің қоғамымыздағы көрінісі деп 
бағалауға болады.
Алайда  сабақтастық  және  тұрақты  дәстүрлі 
сипаты  бар  ұлттық  мәдениет  әлемдік  өрке-
ниеттің белгілерін бірден қабылдай алмайды. 
Мысалы, Алматы қаласының көптеген орын-
дарында «Активизируйся!» - Активтендіріл! де-
ген жарнама берілген. Жарнамада өзге халық-
тардың  мәдениетіне  тән  белгі  көрсетілген.  Бұл 

жүктеу/скачать 3,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: