Сборник трудов международной научно-практической конференции «Современные экономические проблемы в области финансов, учета, управления и туризма»

213

 

 

2

 

  Воронцова С. Дороги – гарант экономической стабильности. – М.,  2007. 

- C. 57-62. 

3

 

  Қазақстан  Республикасының  2012  –  2015  жылдар  аралығында  көлік 

қызметін пайдалауы. Ақпарат көзі: http:// www.stat.gov.kz 

 

 

ПЕРСПЕКТИВЫ ФОРМИРОВАНИЯ ТУРИСТСКОГО ИМИДЖА 

КАЗАХСТАНА 

 

Аетов С. 

Евразийский национальный университет им. Л. Н. Гумилева, PhD-докторант  

г. Астана, Республика Казахстан 

e-mail: 

sayataa@mail.ru

 

Научный руководитель: д.э.н., профессор Сураганова С.К. 

 

 

Экономика  Казахстана  в  последние  годы  росла  быстрыми  темпами. 

Этому способствовал рост цен на нефть. После обвала цены на нефть бюджет 

Казахстана  потерял  миллиарды  тенге.  Неоднократно  корректировалась 

стоимость черного золота в доходной части республиканской казны. Учитывая 

то, что в консолидированном бюджете Казахстана доля нефтяных поступлений 

составляли  около  50%,  не  тяжело  понять,  что  именно  снижение  доходов  от 

продажи  нефти  наносит  чувствительный  удар  по  экономике  страны,  и  по 

уровню  благосостояния  ее  граждан.  Между  тем  мировой  нефтяной  рынок  все 

еще остается перенасыщенным. На фоне сложившихся обстоятельств возникает 

вопрос:  располагает  ли  Казахстан  другими  видами  товаров  и  услуг,  который 

мог бы дать импульс развитию? Может, пришло время задуматься о развитии 

несырьевых секторах экономики. 

По  данным  Всемирной  туристической  организацией  (ЮНВТО)    туризм 

занимает четвертое место в мировом экспорте товаров и услуг, после экспорта 

нефти,  нефтепродуктов  и  автомобилей.  Опыт  стран  показывает,  что 

туристическая отрасль влияет на развитие тридцати двух отраслей, в том числе 

транспорта,  связи,  строительства,  сельского  хозяйства,  торговли  и  других.  По 

оценкам специалистов, туризм должен выйти на первое место, а в этом секторе 

экономики будет занят каждый восьмой трудоспособный человек в мире [1].  

Ожидается, что такая позитивная тенденция сохранится и в начале нового 

тысячелетия. Рост  туризма должен  произойти  преимущественно  за  счет 

появления  новых  посещаемых  территорий.  В  связи  с  этим  Казахстан  с  его 

самобытной природой, историей, культурой, этнографией, благоприятной поли-

тической  ситуацией,  отсутствием  межнациональных  конфликтов  имеет 

уникальную возможность занять свою нишу на мировом туристическом рынке. 

Для  Казахстан  возникает  острая  необходимость  формирования  привле-

кательного  туристского  имиджа  страны,  создания  максимальных  удобств  для 

отдыха  туристов,  посещающих  Казахстан.  Кроме  того,  необходимо  активно 

привлекать зарубежные инвестиции в отечественный туристический сектор. 

214

 

 

Международный  туризм  стал  важнейшим  источником  валютных 

поступлений для многих промышленно развитых и развивающихся государств. 

Нередко  туризм  оказывался  в  разных  странах  тем  рычагом,  использование 

которого  позволяло  оздоровить  всю  национальную  экономику  страны. 

Во многих  странах туризм  играет  значительную  роль  в  формировании 

внутреннего валового продукта (ВВП), создании дополнительных рабочих мест 

и 

обеспечении 

занятости 

населения, 

активизации 

внешнеторгового 

баланса. Так,  например,  удельный  вес  доходов  от  иностранного  туризма  в 

общей сумме поступлений от экспорта товаров и услуг в Испании составляет 35 

%, Греции — 36 %, на Кипре — 52 %. В большинстве развивающихся стран на 

долю иностранного туризма приходится 10-15 % доходов от экспорта товаров и 

услуг [2].  

Однако  анализ  въездного  туризма  в  Казахстане  показывает,  что 

республика остается недостаточно привлекательной для зарубежных туристов. 

Казахстан  мало  известен  в  мире  как  туристское  направление,  хотя  его  земли 

издавна  обеспечивали  связь  между Китаем  и  Европой,  будучи  на  протяжении 

столетий  свидетелями  многих  исторических  событий  на  участке  Великого 

Шелкового  пути  [3]. Согласно  приведенных  данных  Комитета  статистики 

Министерства  национальной  экономики  Республики  Казахстан,  динамика 

обслуженных посетителей в 2010-2014 г., следующая (рис.1). 

Из данных, приведенных на рисунке 1, видно, что количество въехавших 

иностранных  туристов  на  территорию  нашей  страны  растет,  в  2014  году  по 

сравнению  с  2010  годом  рост  составил    154,6%,  либо  больше  на  2,2  млн. 

человек,  однако  необходимо  отметить,  что  Казахстан  все-таки  остается 

донором для мирового туристического рынка. 

 

 

 

Рисунок  1.  Динамика  посетителей  по  въездному  и  выездному  туризму, 

тыс. чел. 

 

Данный  факт  свидетельствует  о  превышении  количества  выездных 

туристов  по  сравнению  с  въездными  туристами,  в  2014  году  этот  показатель 

составил  4,1 млн. человек.  

215

 

 

В  Казахстане  в  целях  реализации  Послания  Президента  Республики 

Казахстан  Н.А.  Назарбаева  народу  Казахстана  от  27  января  2012  года 

«Социально-экономическая  модернизация  -  главный  вектор  развития 

Казахстана»  принята  Концепция  развития  туристской  отрасли  Республики 

Казахстан  до  2020  года  (далее  -  Концепция).  В  рамках  данной  Концепции, 

туризм  признан  приоритетной  отраслью  развития  экономики  страны.  Особую 

роль в данном процессе играет въездной туризм, который обеспечивает приток 

капитала в страну. 

В  настоящее  время  существует  целый  комплекс  проблем,  тормозящих 

развитие  въездного  туризма  в  Казахстане.  Среди  них  слабая  информационная 

поддержка,  а  также  отсутствие  эффективных  каналов  коммуникации  между 

предприятиями,  предлагающими  туристские  услуги,  и  иностранными 

туристами.  По  таким  каналам  с  одной  стороны  должна  передаваться 

информация  о  туристских  возможностях  страны,  а  с  другой  -  поступать 

информация  о  потребностях  туристов  и  степени  соответствия  предлагаемых 

туристских  услуг  этим  потребностям.  Многочисленные,  проведенные  как 

отечественными,  так  и  зарубежными  учеными  исследования  показывают,  что 

иностранные туристы практически не знают о Казахстане.  

 

 

 

Рисунок  2.  Динамика  количества  посетителей  из  стран  СНГ  и  вне  СНГ, 

тыс. чел. 

 

Вместе  с  тем  для  формирования  программ  развития  въездного  туризма 

необходимо изучить мотивы поведения иностранных туристов, их отношение к 

нашим  объектам.  Такую  информацию  можно  получить,  регулярно  проводя 

социологические  опросы  иностранных  граждан,  используя  возможности 

современных  Интернет-технологий.  Сегодня  в  этой  связи  появилось  такое 

новое  понятие  как  Интернет-мониторинг,  который  представляет  собой 

комплексный анализ информационной среды сети Интернет.  

На  первой  стадии  подготовки  Интернет-мониторинга  необходимо 

определить основные цели его проведения:  

-  выявление  позитивных  и  негативных  отзывов  потребителей,  их 

структуры и динамики, характера репутации предприятия или дестинации;  

- установление контакта с иностранными туристами;  

216

 

 

-  анализ  упоминаний  конкурентов,  выявление  их  сильных  и  слабых 

сторон, оценка конкурентного положения;  

-  исследование  предпочтений  и  особенностей  поведения  целевой 

аудитории,  выявление  потребностей  потенциальных  посетителей,  на  основе 

которых можно скорректировать предложение и др.; 

-  анализ  причин  и  последствий  произошедших  событий  (например, 

влияние  политических,  экологических  и  других  происшествий  на  туристскую 

активность).  

На  втором  этапе  определяется  перечень  Интернет-ресурсов,  по  которым 

будет проводиться сбор данных. Это может быть ограниченный список сайтов 

либо поиск всех упоминаний о предприятии сферы туризма и гостеприимства 

или  дестинации.  Ресурсы,  в  которых  пользователи  размещают  информацию  о 

потребительском опыте, можно разделить на несколько групп:  

- гостевые книги сайтов туристских фирм и предприятий сферы туризма и 

гостеприимства;  

-неспециализированные социальные сети (Facebook,  Twitter и т.п.);  

- специализированные сайты туристских отзывов и форумы.  

Таким  образом,  работа  с  отзывами  потребителей  в  сети  Интернет 

становится  одним  из  наиболее  важных  этапов  при  разработке  маркетинговой 

стратегии.  Вместе  с  тем,  несмотря  на  то,  что  и  рекомендации  знакомых  и 

родственников и отзывы в сети Интернет основаны на личном опыте туристов, 

между  ними  существуют  существенные  отличия.  С  одной  стороны, 

руководствуясь  отзывами  из  сети  Интернет,  туристы  полагаются  на 

рекомендации  незнакомых  людей. С другой  стороны,  большой  объем отзывов 

разных  пользователей  позволяет  сформировать  комплексную  оценку 

туристских услуг. В отличие от личных рекомендаций отзывы в сети доступны 

широкому  кругу  пользователей,  как  туристов,  так  и  других  субъектов 

туристского рынка, что дает возможность формировать информационную базу 

для системной аналитической деятельности.  

С  точки  зрения  развития  въездного  туризма  наиболее  интересным  и 

полезным является анализ данных сайтов туристских отзывов. Среди наиболее 

популярных международных ресурсов такого типа можно назвать такие сайты 

как www.tripadvisor.com, www.virtualtourist.com.  и другие. 

На данных сайтах представлена общая информация по странам и городам, 

описание  предприятий  сферы  туризма  и  гостеприимства,  отдельных 

достопримечательностей.  Зарегистрированным  посетителям  предоставляется 

возможность  написать  отзыв  о  том  или  ином  предприятии  или  отчет  о 

путешествии  в  целом.  При  этом  некоторые  сайты  предлагают  оценить 

предприятие  по  бальной  системе  комплексно  или  по  отдельным  критериям 

(например,  для  гостиниц  это  может  быть  питание,  размещение, 

дополнительный сервис).  

Все  чаще  туристы,  планируя  свое  путешествие,  обращаются  за 

необходимой  информацией  к  ресурсам  сети  Интернет.  Появление  подобных 

социальных  сетей  открыло  новые  возможности  для  интерактивного 

взаимодействия между участниками туристского рынка. Интернет-мониторинг 

217

 

 

является  эффективным  инструментом  получения  информации,  необходимой 

для развития въездного туризма. Исследование мнений иностранных туристов о 

качестве  туристских  услуг  в  Казахстане,  о  проблемах,  возникающих  в  ходе 

путешествия, мнения и пожелания туристов, несомненно, станет первым шагом 

к  совершенствованию  и  развитию  информационной  поддержки  въездного 

туризма. 

 

Литература 

1 Зима А.Г. Економіка розвитку. - 2011. - №4 (60). - С.19-22. 

2  Воскресенский  В.Ю.  Международный  туризм.  –  М.:  Юнити-Дана,  2006.  – 

153с.  

3Соколова М.В. История туризма. - М.: Мастерство,  2002 . - 301 с. 

4  Данные  Комитета  статистики  Министерства  национальной  экономики 

Республики Казахстан: www.stat.gov.kz 

 

 

ІСКЕРЛІК ТУРИЗМ – ҚАРҚЫНДЫ ДАМУШЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ 

СЕКТОР РЕТІНДЕ 

 

Трушева Ш.А. 

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, PhD-докторант  

Астана қ., Қазақстан Республикасы 

E-mail: 

sharafat.trusheva.80@mail.ru

 

Ғылыми жетекші - э.ғ.д., профессор Сыздықбаева Б.Ұ. 

 

 

Қазақстан  Республикасында  туристік  саланы  дамытудың  2020 жылға 

дейінгі тұжырымдамасында әр

бір туристік кластер бірнеше туристік өнімдерді 

әзірлеуді  ұйымдастыруға  тиіс,  бірақ  туристік  өнімдерді  таңдау  және 

басымдықтар беру әр кластердегі әрбір өнімнің даму әлеуеттеріне байланысты 

делінген. Сондай - ақ, тұжырымдамада Қазақстан Республикасында туризмнің 

басты  алты  өнімін: «MICE-туризм»,  «Мәдени  туризм  және  турне»,  «Белсенді 

және қызық оқиғалы демалыс», «Таулар мен көлдердегі демалыс», «Жағажай 

туризмі» және «Қысқа мерзімді демалыс» дамыту қажет екендігі айтылады. 

MICE-туризмге – іскерлік 

кездесулер, 

көтермелеу 

турлары, 

конференциялар,  көрмелер,  іс-шаралар,  жұмыс  топтарының  отырыстары, 

семинарлар  және  іскерлік  сапарлар  кезіндегі  бос  уақыт  бизнес-уәждеріне 

байланысты  ұйымдастырылған  сапарлар  жатады.  Аталған  турөнім  бойынша 

Еуропа,  Қазақстан,  Қытай  және  Ресей  Қазақстанға  туристік  келуді 

генерациялайтын негізгі елдер болып табылады. 

Мәдени  туризм  және  турне –  ол  мәдени  ескерткіштер  және  тарихи  мұра 

орындары  бойынша  ұйымдастырылған  турлар  және  гид  алып  жүрмейтін 

турлар.  Осы  турөнім  бойынша  Қазақстанға  туристік  келуді  генерациялайтын 

негізгі елдерге Қазақстан, Еуропа, Қытай, Ресей, Таяу Шығыс, Үндістан елдері 

жатады. 

218

 

 

Белсенді  және  қызық  оқиғалы  туризм –  қызметтің  «жұмсақ»  түрлерін 

(кемпинг,  жаяу  жүру,  велосипед  тебу,  толық  жетектегі  автомобильмен  жүру, 

табиғатты  зерттеу,  салт  атты  серуендеу,  құстарды  бақылау,  балық  және  аң 

аулау)  және  қызметтің  «қатты»  түрлерін  (каноэда  есу,  каякпен  жүзу, 

спелеотуризм,  тау  велосипедін  тебу,  қиылысқан  жермен  шаңғы  тебу, 

альпинизм,  парапланеризм,  плоттармен  түсу  (рафтинг),  тауға  өрмелеу  және 

джип-сафарилер)  қоса  алғандағы  табиғаттағы  қызмет  түрлері.  Аталған  өнім 

бойынша  Қазақстанға  туристік  келуді  генерациялайтын  елдерге  Қазақстан, 

Ресей және Еуропа жатады.  

Таулар  мен  көлдердегі  демалыс –  демалыс  пен  рекреация  саласындағы 

түрлі қызметтер бағдарламалары – жұптар, отбасылар мен балалар үшін жазғы 

және қысқы демалысты өткізу, ресми демалыс күндері уақытындағы демалыс, 

таудағы  белсенді  қызмет  түрлері,  сондай-ақ  экологиялық  туризм.  Осы 

туристік  өнім  бойынша  Қазақстанға  туристік  келуді  генерациялайтын  негізгі 

елдерге Қазақстан, Ресей және Қытай жатады. 

Жағажай  туризмі – жағажай  аймақтарына  сауығу  және  демалу 

мақсаттарында келу, сондай-ақ судағы спорт түрлері, қайықпен және яхтамен 

жүзу  (теңіздегі демалыс).  Осы  турөнім  бойынша  Қазақстанға  туристік  келуді 

генерациялайтын негізгі елдерге Қазақстан, Ресей елдері жатады. 

Қысқа  мерзімді  демалыс –  демалыс  күнгі  турлар,  қала  және  қала 

маңындағы, көрнекті орындарға бару, табиғатта демалу, мәдени ескерткіштер 

мен тарихи мұра орындары, сондай-ақ ерекше жағдайлар үшін қысқа мерзімді 

үзілістер (мысалы, бал айы, Жаңа жыл демалысы, жыл сайынғы жиындар және 

т.б.) сияқты әдетте бір күннен төрт күнге дейін созылатын сапарлар. Аталған 

турөнім  бойынша  Қазақстанға  туристік  келуді  генерациялайтын  негізгі 

елдерге Қазақстан, Ресей Федерациясы, Еуропа және Таяу Шығыс жатады [2]. 

Келесі  төрт-алты  жыл  ішінде  коммерцияландыру  үшін  толық  дайын 

немесе салыстырмалы түрде оңай екенін ескерсек, алғашқы үш туристік өнім 

(MICE-туризм,  мәдени  туризм  және  турне,  сондай-ақ  белсенді  және  қызық 

оқиғалы туризм) «жылдам әсер» нәтижесінің қатарына жатады. 

Қалған  үш  туристік  өнім  (таудағы  және  көлдердегі  демалыс,  жағажай 

туризмі  және  қысқа  мерзімді  демалыс)  «стратегиялық  өнімдер»  болып 

табылады, өйткені оларды әзірлеу туризм саласындағы стратегиялық маңызды 

(ұлттық)  жобалар  арқылы  едәуір  инвестицияларды  талап  етеді,  бұл  олардың 

жеті жылдан он екі жылға дейінгі аралықтағы маңыздылығын білдіреді. 

Айтылған  топтарға  енгізілмеген  басқа  туристік  өнімдер,  бұл  –  мәдени-

танымдық  туризм,  қасиетті  орындарға  сапарлар,  әлеуметтік,  балалар-

жасөспірім,  агроэкотуризм,  геопарктерді  дамыту,  сондай-ақ  ерекше 

қызығушылықтар 

бойынша 

бірқатар 

өнімдер. 

Астана 

қаласында 

технологиялық  жарақтандырылу  деңгейі  жоғары  және  кейбір  медициналық 

қызметтер  құны  салыстырмалы  түрде  төмен  болатын  жоғары  сапалы 

медициналық  емханалар  паркінің  болуын  ескере  отырып,  Астана  қаласының 

қазақстандықтарды  ғана  емес,  сондай-ақ  шетелдік  азаматтарды  да  тарта 

отырып, медициналық туризмді дамыту мүмкіндігі зор. Бұл өнімдер Қазақстан 

үшін  туризмнің  бастапқы  өнімдері  ретінде  қарастырылмайды,  бірақ  өте 

219

 

 

ерекше  салаларда  дамытудың  белгілі  бір  мүмкіндіктерін  ұсына  отырып,  осы 

туристік бағыттарды дамытуға назар аудару қажет [2]. 

Туристік  саланы  дамытудың  2020  жылға  дейінгі  тұжырымдамасында 

«жылдам  әсер»  нәтижесінің  қатарына  жататын,  алғашқы  үш  туристік  өнім 

қатарына  іскерлік  туризм  енгізіліп  отыр.  Оның  себебі: іскерлік  туризм  –  ең 

негізгі  жоғарғы  табысты  және  келешегі  бар  саяхат  түрлерінің  бірі,  ол 

экономикалық,  саяси,  климаттық,  ауа  райы  және  басқа  факторлардың  әсеріне 

салыстырмалы  тұрақтылықпен  және  жоғарғы  өсумен  сипатталады.  Дәстүрлі 

массалық  саяхаттық  бағытпен  шұғылданатын  турбизнестегі  көптеген 

мамандарға  іскерлік  туризм  нарығы  аз  белгілі.  Дегенмен,  бұл  кең  ауқымды 

клиенттер, аса үлкен ақша айналымы, туроператорларлардың өз шеңбері және 

сатудың ерекше ұйымдастырылу түрі болып табылады.  

Іскерлік  туризм  бүкіл  әлемде  келешегі  бар  туризм  түрі  болып  саналады, 

себебі  ол  барлық  маусымға  тән,  болжамды,  жоғарғы  деңгейлі  табысты 

клиенттерге бағытталады. 

Бүгінгі  таңда  іскерлік  туризм  көп  мемлекеттерде  қарқынды  дамушы  

экономикалық  сектор  ретінде  өзін  берік  орнатты.  Ол  шет  ел  валютасының 

ағылуын  және  жұмыс  орындарын  ашу,  туризм  индустриясының  әр  түрлі 

секторына  сұранымның  жоғарлауы,  экономика  саласының  дамуы,  ғылым, 

мәдениет  және  денсаулық  сақтау  салаларына  үлесін  қосуда.  Халықаралық 

іскерлік туризм мемлекеттің рейтингінің көтерілуінде маңызды рөл атқарады. 

Табыс бойынша іскерлік туризм дамыған мемлекеттерде мұнай бизнесімен 

тепе  тең.  Жалпы  туристтік  лекте  іскерлік  туризмнің  үлесі  20-25%  ғана 

екендігіне  қарамастан,  оларға  жалпы  туристтік  индустриясы  айналымының 

60% тиесілі. 

Іскерлік  туризм  Қазақстан    экономикасының  негізгі  тетіктерінің  бірі.  Ол 

халықаралық  байланыстардың  дамуына,  шетелде  мемлекеттің  беделін 

беріктендіруге  және  әлемдік  кеңістікке  біздің  елдің  интегралдануына  септігін 

тигізеді.  Халықаралық  іс  шараларды  өткізуге  тарту  ел  экономикасын, 

мәдениетті  және  білімді,  денсаулық  сақтауды  қолдау  үшін  қажет.  Сондықтан 

іскерлік  туризм  –  ол  жай  бизнес  сапар  мағынасынан  кең  ұғым,  ол  жалпы 

маңызды мәселелер жиынтығын қамтиды. 

Іскерлік  туризмнің  жеделдетілген  дамуы  оның    тиімділігімен 

шарттасылған,  өйткені  қазіргі  тур  іс  әрекеттер  түрлерінің  еш  бірі  туристтік 

салаға,  бүкіл  ел  экономикасына  маңызды  мультипликативті  әсер  тигізбейді. 

Іскерлік  туристтер,  бизнес  туристтер  мен  тең  қаражат  жұмсау  арқылы 

конференция, 

конгресс 

ұйымдастырушыларына 

және 

мемлекет 

кәсіпорындарына    қомақты  табыс  әкеледі.  Іскерлік  туризмді  дамыту  арқылы 

өзекті  мәселелер  де  өз  шешімін  табады.  Туризмнің  инфроқұрылымдық 

объектілерінің 

қызметі, 

яғни 

шекаралардың, 

мейрамханалардаң, 

мейманханалардың,  көліктік  және  басқа  ұйымдардың  толық  және  тең 

жүктелімі. 

Әлем бойынша іскерлік туризмнің даму жағдайымен танысу үшін. Іскерлік 

туризмнің әлемдегі Орталықтарының әрбірін қарастырайық. 

Жыл  сайын  Батыс  Еуропа  аймағына  іскерлік  мақсатта  108  млн. 

220

 

 

халықаралық туристер барып, 180 млр.доллардан аса ақша жұмсайды.  Іскерлік 

туризмге келу және шығындар бойынша осы аймақ сәйкесінше бүкіл әлемнен  

50%    бен  39%    бірінші  орында.  Еуропаның  жалпы  ағымындағы  іскерлік 

саяхаттаушылардың  үлесі  50%  құрайды.  Сонымен  қатар  аймақтағы  барлық 

халықарарлық туристерден батысеуропалық іскерлік туристердің ішкіаймақтық 

ағымы 80% құрайды [3]. 

Рейтинг  ICCA  бойынша  2013  жылы    халықаралық  іс-шаралар  өткізу 

бойынша  елдер  арасында  АҚШ,  Германия,  Испания  және  Франция  (1-кесте) 

жетекші орында. 

Жалпы  туристік  ағымдағы  іскерлік  туристер  үлесі  бойынша  деректер 

Батыс  Еуропаның  әртүрлі  қалаларында  өзгеріп  отырады.  Мысалы,  Осло  мен 

Бирмингем  қалалары  сияқты  қалаларда  іскерлік  туристердің  үлесі  ең  көп  деп 

белгіленеді,  сәйкесінше  66,8%    бен  64,4%  құрайды  [4].  Сондай-ақ,  Цюрих, 

Мюнхен,  Берлин,  Брюссель,  Копенгаген,  Хельсинки,  Манчестер  қалалары  да 

ерекшелінеді. Бұл қалаларда жалпы туристік ағымдағы іскерлік туристер үлесі 

50%-дан аса, ал кейбіреуінде 80%-дан асады.  

Батыс  Еуропаның  іскерлік  саяхаттаушылары  арасындағыларының  көбі 

жеке  іскерлік  туристер  (33%).    Екінші  топ  үлес  бойынша  конгрестер

 

мен 

конференцияларға бару мақсатымен келген іскерлік туристер (10%) [3]. 

Батыс  Еуропадағы  негізгі  «тұтынушы»  корпоративтік  іскерлік  туристер  – 

Германия,  Ұлыбритания,  Франция,  Италия.  Бұлардың  ішіндегі  көшбасшысы 

әрине  Германия.  Жыл  сайын    шамамен  5  млн.    немістер  Германияның  басқа 

қалаларына  іссапарға  шығады  (80%  шамасында).  Осында  жол  жүрулердің 

орташа ұзақтығы басқа континенттерге 12-13 күн, Еуропа ішінде – 5-6 күн, өз 

елі  бойынша    –  3-4  күнді  құрайды  [5,  186  б.].  Корпоративтік  іскерлік 

туристердің  ағымын  қабылдайтын  батысеуропалық  мемлекеттер  арасында: 

Германия,  Ұлыбритания,  Франция,  Италия,  сондай-ақ  Испания,  Швеция, 

Швейцария, Бельгияны атап өтуге болады.  

Сонымен  қатар  іскерлік  жол  жүрулердің  корпоративтік  емес  секторы 

батысеуропалық нарықта кең таралған. Әртүрлі ассоциациялар мәжілісіне және 

үкіметтік кештерге бару географиясы бастысы корпоративтік іскерлік туристер 

ағымымен  сай  келеді.  Негізгі  корпоративтік  емес  іскерлік  туристердің 

«тұтынушылары»  сол  сияқты  Германия,  Ұлыбритания,  Франция  және  Италия 

болып  табылады.  Корпоративтік  емес  іскерлік  туристерді  қабылдайтын 

елдердің ішінде ерекше көзге түсетіні Ұлыбритания (Лондон). 2001 жылы бұл 

ел  ұйымдастырылған  іс-шаралар  мен  корпоративтік  емес  іскерлік  туристерді 

қабылдау  саны  бойынша  АҚШ-тан  кейін  2-ші  орынды  иеленді.  Осыған  орай 

Дания, Австрия, Испания, Франция, Бельгия қалалары аталып өтіледі.  

Еуропаның  іскерлік  саяхатының  едәуір  қарқынды  дамып  келе  жатқан 

нарық  сегменті  болып  конгрессті-көрмелі  туризм  саналады  (көрмелер,  сауда 

жәрмеңкелері, конгрестер). Еуропалық аймақтағы 108 млн. сапарлардың ішінде 

конгрессті-көрмелі іс-шараларға шамамен 10 млн. жатады. Жыл сайын әлемде 8 

мыңнан  астам,  оның  ішінде  Еуропада  3  мыңнан  аса,  әсіресе  Батыста 

конгрестер, көрмелер, конференциялар мен симпозиумдар өткізіледі [5, 28 б.]. 

Көрме  жұмыстарына,  әдетте,  семинарлар  мен  конгрестерді  өткізу 

221

 

 

сабақтастырылады,  сондықтан  семинарлар,  көрмелер  мен  конгрестерге  нақты 

шектеу  қою  қиынға  соғады.  Әртүрлі  көрмелер  мен  іскерлік  туристерді 

қабылдауды  ұйымдастыру  бойынша  көшбасшы  болып  Германия,  Италия  мен 

Ұлыбритания саналады. Еуропада олар «біріншілік пальмасын» тұрақты ұстап 

тұр, ал әлем бойынша тек АҚШ-қа жол береді.  

Қазіргі уақытта әлемдік  іскерлік туризм Орталықтарының үшеуі (Батыс 

Еуропа, АҚШ, АТМ аймағының мемлекеттері) осының ішінде ең жетекші рөлді 

Батыс Еуропа, ал белсенді даму үстінде – Азия-Тынық мұхит Орталығы.  

 

       1-кесте – 2013 жылы халықаралық кездесулер өткізу үшін жетекші елдердің 

рейтингін саралау 

Ел 

Кездесулер саны 

АҚШ 

288 

Германия 

272 

Испания 

267 

Франция 

204 

Ұлыбритания 

196 

Нидерланды 

181 

Италия 

170 

Австрия 

145 

Жапония 

132 

Австралия 

129 

Ескерту  –  [3]  ақпарат  көзінің  мәліметтеріне  сүйеніп  автормен 

құрастырылған  

 

Жоғарыда  аталған  мемлекеттерді  үлгі  тұта  отырып  Қазақстан  іскерлік 

туризмді дамыту үстінде. Оның бір дәлелі ретінде EXPO-2017 көрмесінің өтуі. 

Халықаралық  мамандандырылған  EXPO-2017  көрмесін  ұйымдастыру  бүгінгі 

таңда Қазақстан жобаларының негізгілерінің бірі болып табылады, себебі оны 

өткізу  елдің  болашақ  экономикалық  дамуын  ынталандырады  және  әлемдік 

экономикаға ұлттық туристік индустрияны жақындатады, осылайша туризмнің 

тұрақты дамуына да септігін тигізеді.  

 

жүктеу/скачать 7,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: