Литература
1 Богомолова И.П., Пигунова М.В., Михеенко Е.А. Роль технопарков в
экономическом развитии государства и повышении качества жизни населения
// Экономика. Инновации. Управление качеством. - 2014. №4 (9).– С. 194-198.
2 Богомолова И.П., Лихачева Е.А. Технопарки как эффективный
инструмент инновационного развития предприятий АПК // Повышение
эффективности АПК в системе социально ориентированного развития сельских
территорий: сборник научных трудов ФГБНУ НИИЭОАПК ЦЧР России. –
Воронеж: ФГБНУ НИИЭОАПК ЦЧР России, 2015. – 395 с. – С.97-100.
3 Корякина Н.В. Технопарки как фундамент устойчивого
экономического раз вития и социальной стабильности региона // ВЕСТНИК
РГГУ. – 2013. - №15. - c 65-68.
4 Ассоциация кластеров и технопарков [Электронный ресурс]. – Режим
доступа: - http://www.nptechnopark.ru - 18.06.2016 г.
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҰЛТТЫҚ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ
ҚАЛЫПТАСУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ
Таубаев А.А.
Қазтұтынуодағы Қарағанды экономикалық университеті
Қазақстан Республикасы, Қарағанды қ.
E-mail:
ataubayev@gmail.com
Әлемдік экономикада ғылыми техникалық дамудың соңғы уақыттағы
негізгі үрдісі ретінде ұлттық инновациялық жүйелердің қалыптасуын айтуға
болады. Ұлттық инновациялық жүйе дегеніміз – өзара байланысты және
ғылыми білімдер мен технологияларды ұлттық шекараның аумағында
өндірумен және коммерциялық жүзеге асырумен айналысатын ұйымдар мен
құрылымдардың жиынтығы ретінде қарастырылады. Оған кіретін ұйымдарды
шартты түрде екі топқа бөлуге болады.
Бірінші топқа: инновациялық белсенділігі жоғары кәсіпорындар
университеттер, мемлекеттік институттар мен лабораториялар және т.б.
Екінші топқа: инновациялық процесті құқықтық, қаржылық және
әлеуметтік қамсыздандыруға бағытталған терең ұлттық, дәстүрлік саяси және
мәдени негіздері бар институттардың кешені жатады.
Инновациялық жүйелер әрбір ел үшін объективті фактордың әсерімен
қалыптасады [1, 2]. Оған оның көлемі, табиғи ресурстің болуы, географиялық
271
жағдайы мен климат, мемлекеттік институттарының тарихи даму ерекшеліктері
және кәсіптік іс-әрекеттің формалары жатады. Бұл факторлар инновациялық
белсенділіктің ұзақ мерзімді бағыты мен жылдамдығын анықтайтын
детерминанттары болып табылады. Сонымен ұлттық инновациялық жүйелер
белгілі бір құрылымымен және жүйелік иерархиялық тәртібімен ерекшеленеді.
Қазіргі уақыттағы ұлттық инновациялық жүйенің дамуы жаңа экономика
ұғымымен байланысты. Яғни, инновациялар экономикалық өсудің қозғалтқыш
жүйесіне айналуда.
Инновациялық процесске қатысушылар құрамын нақтылау инновациялық
процестің кезеңдерімен және жүйелі тұрғыдан қарастыруымен байланысты.
Осыған орай инновациялық процеске қатысушыларды белгілі бір жүйеге
жинақтауға болады және ондай жүйе ұлттық инновациялық жүйе деп аталады.
Қазақстанда ұлттық инновациялық жүйені дамытуға байланысты қабылданған
арнайы бағдарламаға байланысты инновациялық жүйеге келесі ірі құрылымдық
элементтер кіреді.
1.
Ғылыми әлеует ;
2.
Инновациялық кәсіпкерлік;
3.
Инновациялық инфрақұрылым;
4.
Қаржылық инфрақұрылым;
5.
Мемлекеттік қолдау органдары.
1. Ғылыми әлеует – негізінен іргелі және қолданбалы зерттеулерді
жүргізумен айналысады. Оның ішінде іргелі зерттеулердің нәтижелерін
коммерцияландыру арқылы олардың негізінде қолданбалы зерттеулерді дамыту
және ғылыми сиымдылықты технологияларды алуға бағытталған. Оған:
Мемлекеттік ғылыми ұйымдар. Яғни, ұлттық ғылыми зерттеу
институттары, жоғары оқу орындары және жобалау институттары кіреді.
Ұлттық компаниялар және ірі корпорациялар, жанындағы ғылыми
ұйымдар мен лабораториялар;
Жеке ғылыми зерттеу және жобалау институттары;
Ғылыми зерттеумен айналысатын шағын және орта кәсіпкерлер.
2. Инновациялық инфрақұрылым – инновациялық іс-әрекетті жүзеге асыру
үшін белгілі бір кешенге жинақталған өндірістік кеңес берушілік, ағартушылық
және ақпараттық құрылымдар. Оның құрамына келесі элементтер кіреді:
Ұлттық технологиялық парктер;
Аймақтық технологиялық парктер;
Техникалық бизнес инкубатор;
Ғылыми парктер.
3. Қаржылық инфрақұрылым –инновациялық технологиялық дамудың
ғылыми өндірістік және ағартушылық процестерін әртүрлі тікелей және жанама
механизмдерді ұштастыру арқылы кешенді қаржыландырумен айналысады.
Оның құрамына келесі элементтер кіреді: Мемлекеттік даму институттары –
«Самұрық-Қазына», «Парасат», «Бәйтерек», «ҚазАгро» ұлттық холдингтері мен
қорлары, венчурлық қорлар, жеке кәсіпкерлер, екінші деңгейлі банктер, әртүрлі
деңгейдегі инновациялық қорлар.
272
4. Инновациялық процесті мемлекеттік қолдау органдары елдегі
инновациялық белсенділікті арттыруға бағытталған мемлекеттің шараларын
басқару мен координациялаумен айналысатын өкілетті мемлекеттік органдар
жатады. Қазақстанда оларға: 1) Ұлттық ғылым академиясы (ҰҒА); 2) Білім
және ғылым министірлігі, оның ішінде ғылым комитеті; 3)Инвестиция және
даму министірлігі; 4) Жоғары ғылыми техникалық комиссия және басқа да
өкілетті органдар.
5. Инновациялық кәсіпкерлік – ғылыми техникалық және өндірістік
аумақтар арасында инновациялық іс-әрекеттерді дамыту үшін белгілі бір
делдалдық қарым – қатынасты дамытуға бағытталған. Инновациялық
кәсіпкерліктің мақсаты – нарықтың конъюнктуралық жағдайына оперативті
бейімделіп жаңа жоғары деңгейдегі бәсеке қабілетті ғылыми сиымдылықты
өнімді сериялық өндіру мүмкіндігі бар кәсіпорындарды дамыту. Инновациялық
кәсіпкерлікке келесілер кіреді:
Инновациялық белсенділігі жоғары кәсіпорындар;
Бизнес періштелер;
Инновациялық менеджерлер.
Инновациялық кәсіпкерліктің негізін инновациялық белсенділігі жоғары
кәсіпорындар құрайды. Оның инновациялық жүйедегі кәсіпкерлік іс-әрекетті
келесілерге негізделген:
Жаңа ғылыми идеяларды жасау немесе іздеу және оларды бағалау;
Қаржылық инвестициялық ресурстарды іздестіру;
Жобаны немесе кәсіпорынды тиімді басқару үлгісін жасау;
Инновациялық іс - әрекеттен ақшалай табыс табу.
Инновациялық инфрақұрылым – инновациялық іс-әрекетке қызмет көрсету
және оны қамсыздандыру бағытындағы өндірістік, ақпараттық, ұйымдағы көп
деңгейлі кешенін білдіреді. Қазіргі уақытта Қазақстандағы инфрақұрылымды
мемлекеттік бюджеттің қатысуымен құрылған сервистік даму институттары
құрайды. Бірақ, бұлар инновациялық жүйенің субъектілер арасындағы тиімді
қарым-қатынасты қамтамасыз ете алмайды және инновациялық іс-әрекетке
байланысты толық кешенді көрсете алмайды. Қазақстанда инновациялық
белсенділікті арттыру және қажетті қамсыздандыру қызметімен толық кешенде
көрсету үшін инновациялық инфрақұрылым келесі бағытта дамыту қажет:
Инновациялық инфрақұрылым инновациялық потенциялы жоғары
аймақтарды шоғырлануы қажет;
Инновациялық инфрақұрылымның дамуы приоритетті салалар
бойынша және аймақтар бойынша даму керек;
Инновациялық инфрақұрылымның объектілерінің көлемін қамтамасыз
ету үшін аймақтардағы инновациялық белсенділікті арттыру;
Мемлекеттік бюджеттен жұмсалған қаражаттардың қайтарымдылығын
қамтамасыз ету және олардың бюджет мүмкіндіктеріне сай келу;
Инновациялық инфрақұрылым ұйымдары бір-бірінің функцияларын
қайталанбауы керек;
Инновациялық инфрақұрылымды ақпараттық қамсыздандыру.
273
Қазіргі Қазақстандағы инновациялық инфрақұрылымның негізгі әртүрлі
деңгейдегі: ұлттық және аймақтық – техникалық парктер құрайды. Технопарк
инновациялық іс - әрекетті қолданудың бастапқы кезеңдеріне қамтамасыз етуге
бағытталған. Дәлірек айтсақ, іргелі зерттеулердің нәтижелеріне негізделген
қолданбалы зерттеулерді жүргізуге оның ішінде лабораториялық және
эксперименталды қамсыздандыру, сонымен конструкторлық жұмыстарды
бастапқы кезеңдерге қолдау жасауға бағытталған. Бұл міндеттерді жүзеге асыру
үшін, технопарктың қолайлы ғимараты және арнайы жабдықталған
лабораториялық және арнайы кешендері болуы керек, сонымен бірге келіп
түскен инновациялық жобаларды бағалау, жеткізу және басқаруға біліктілігі
жеткілікті персоналы болу керек. Ғылыми парктер немесе ғылыми қалашықтар
әлемдік тәжірибе бойынша ірі ғылыми зерттеу орталықтары немесе ғылыми
әлеуеті жоғары университеттердің жанында құралады. Сонда жинақталған
ғылыми нәтижелерді коммерцияландыру үшін ғылыми парктің жеңілдікті
салық режимі және басқа да қолдаумен қамсыздандыру инфрақұрылымы
қалыптасады.
Соңғы жылдары мемлекет тарапынан қабылданған жүйелі шаралар
нәтижесінде инновация Қазақстан Республикасының дамуының стратегиялық
маңызды бағыты ретінде анықталды. Бастапқыда инновациялық даму
мәселелері 2010 жылға дейінгі Стратегиялық жоспарда, кейін 2003-2015
жылдарға арналған индустриялық-инновациялық даму Стратегиясы мен
Қазақстан Республикасының ұлттық инновациялық жүйесін қалыптастыру
және дамыту жөніндегі 2005-2015 жылдарға арналған Бағдарламасында көрініс
тапты. 2006 жылы «Инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы»
Қазақстан Республикасының Заңын қабылдау арқылы инновациялық қызметті
құқықтық реттеудің негізі қаланды.
Зерттеліп отырған кезеңде, яғни 2001-2014 жылдар аралығында
Қазақстанның ұлттық инновациялық жүйесінің негізгі базалық элементтері
құрылды: «Технологиялық даму бойынша Ұлттық агенттік» АҚ, 8 өңірлік
технобақтар, «Инновациялық технологиялар бағы» арнайы экономикалық
аймағы, 4 конструкторлық бюро, 15 коммерцияландыру кеңсесі, 6 отандық
венчурлық қорлар және т. б. (1-сурет).
«Технологиялық даму жөніндегі ұлттық агенттік» АҚ («ТДҰА» АҚ)
Технобақтар
Салалық
конструкторлық
бюролары
Отандық венчурлық
қорлар
«Инновациялық
технологиялар бағы»
АЭА
«Көліктік машина
жасау КБ»
«Арекет» АҚ
«Алатау»
технобағы
«Тау-кен-
металлургиялық құрал-
«Delta technology» АҚ
274
жабдығының
КБ»
«Қ.И.Сәтбаев
атындағы
ҚазҰТУ
Технопаркі» АҚ
«Мұнай-газ
жабдығының КБ»
«АИФРИ«Logycom
perspectіve Іnnovatіons» АҚ
«Алматы
аймақтық технобағы»
ЖШС
«Ауылшаруашылы
қ машина жасау КБ»
«АИФРИ «Венчурный
Фонд Сентрас» АҚ
«Астана
қаласының аймақтық
технобағы» ЖШС
«Аспап жасау КБ»
«АИФРИ
«Парасат»
АҚ
«Алгоритм»
технобағы» ЖШС
Шетелдік венчурлық
қорлар
«Алтай»
ШҚ
аймақтық технобағы»
ЖШС
Инжиниринг
және
технологиялар
трансферті орталығы
Wellіngton
Partners
Ventures ІІІ Technology
Fund L.P
«Сарыарқа»
технобағы» ЖШС
Корея-
Қазақстандық
технологиялық
ынтымақтастық
орталығы
FlagshіpVentureFund
«ОҚО аймақтық
технобақ» ЖШС
Қазақстан-
Француздық
технологиялар
трансферті орталығы
Vertex ІІІ VentureFund
Қазақстан-
Американдық
технологиялық
ынтымақтастық
орталығы
Mayban-JAІC ASEAN
Қазақстан-
Норвегиялық
технологиялық
ынтымақтастық
орталығы
«Центр
инновационных
технологий
«ЕврАзЭС»
ЖШҚ
CASEF
Сурет 1 – Қазақстан ұлттық инновациялық жүйесінің негізгі инновациялық
инфрақұрылымдық ұйымдары
Қазақстанда
инновациялық
үдерістің
белсенденуі
Қазақстан
Республикасының Президентінің 2010 жылдың 19 наурызында №958
Жарлығымен бекіткен Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-
инновациялық дамыту жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік
275
бағдарламасын жүзеге асырумен байланысты. Сонымен бірге инновациялық
дамудың бағдарламалық негізі ретінде келесілер анықталды: Инновацияларды
дамыту және технологиялық жаңғыртуға жәрдемдесу жөніндегі 2010-2014
жылдарға арналған салалық бағдарламасы, Елдің 2020 жылға дейінгі ғылыми-
технологиялық дамуының сала аралық жоспары. Сондай-ақ инновациялық
белсенділікті қолдау механизмі «Индустриялық-инновациялық қызметті
мемлекеттік қолдау туралы» Заңында, 15 аралас заңнамаларда және 35 заңға
тәуелді нормативтік-құқықтық құжаттарда бекітілген [3-5].
Инновациялар және жаңа технологияларды жеткілікті дамыту арқылы
Қазақстанның әлемнің бәсекеге қабілетті 30 елінің қатарына кіруі бойынша
міндеттері іске асыру мақсатында 2013 жылы Қазақстан Республикасы
Президентінің сәйкес Жарлығымен Қазақстан Республикасының 2020 жылға
дейінгі инновациялық даму Тұжырымдамасы өз бастамасын алды [6].
Жалпы, казақстандық жағдайды технологиялық жағынан дамыған шет
елдер тәжірибесімен салыстыра отырып келесідей тұжырым жасауға болады:
Қазақстанның ұлттық инновациялық жүйесі кәсіпкерлік сектордың жоғары
инновациялық белсенділігі және ғылым мен инновация саласындағы
мемлекеттік-жеке әріптестік тетіктерін пайдалану шартында нәтижелі және
жоғары табысты бола алады.
Әдебиеттер
1 Иванова Н. Национальная инновационная система. – М., 2002.
2 Барлыбаева Н. Национальная инновационная система США. –
//Промышленность Казахстана. – 2006. – №10. – С. 36-40.
3 Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы
№958 Жарлығы «Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-
инновациялық дамыту жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік
бағдарламасын
бекіту
туралы».
Күші
жойылды.
–
//
http://onlіne.zakon.kz/Document/
4 Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 1 тамыздағы №874
Жарлығы «Қазақстан Республикасын индустриялық-инновациялық дамыту
жөніндегі 2015-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын бекіту
туралы». – //
http://onlіne.zakon.kz/Document/
5 Қазақстан Республикасының Заңы «Индустриялық-инновациялық
қызметті мемлекеттік қолдау туралы (2015.27.10. берілген өзгерістер мен
толықтырулармен). Күші жойылды. – //
http://onlіne.zakon.kz/Document/
6 Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 4 маусымдағы №579
Жарлығы «Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі инновациялық
даму тұжырымдамасы». – //
http://onlіne.zakon.kz/Document/
276
ФОРМИРОВАНИЕ СИСТЕМЫ МНОГОУРОВНЕВОГО
ИННОВАЦИОННОГО МЕНЕДЖМЕНТА В РК
Ювица Н.В.
Евразийский национальный университет им. Л.Н. Гумилева,
г. Астана, Республика Казахстан
E-mail:
juwmet@yandex.ru
В статье на комплексной и многоуровневой основе исследуются основные
элементы формирования инновационной системы управления национальной
экономикой в Республике Казахстан.
Ключевые слова: Инновационное развитие РК, индустриально-
инновационная
политики
государства,
инновационные
стратегии,
инновационные проекты бизнеса. инновационные методы управления,
кластерное управление, уровни инновационного управления национальной
экономикой, система инновационного управления экономикой
Обзор материалов экономической печати, в том числе приведенный в
списке литературы, указывает на наличие сдерживающих факторов для
инновационного роста, как государства, так и бизнеса в Казахстане в
современный период его развития. В этой связи, актуальным и востребованным
является вопрос об эффективности выбранной модели инновационного
развития Республики Казахстан, сдерживающих факторах ее реализации и о
необходимости мер, которые должны быть приняты в системе управления.
В казахстанской печати отмечается, что одним из путей инновационного
развития республики в новых условиях становится переход к модели так
называемой «умной экономики». В части выбора модели инновационной
экономики для страны подчеркивается приверженность перехода от модели
добывающей экономики - к созидающей модели. В том числе некоторые
авторы считают, что «суть институциональных реформ, которые предложил
Н.А.Назарбаев, «заключается именно в формировании созидающей социально-
экономической модели[1]».
В рамках модели, прежде всего, должны отрабатываться новые подходы к
использованию и распоряжению имеющимися у страны ресурсами,
обеспечивающие умное управление имеющимся потенциалом и экономическим
развитием со стороны государства и бизнес-структур. В частности, речь идет об
использовании широко распространенной в развитых странах модели lean-
менеджмент(бережное управление). Мы разделяем мнение, что необходимо
«глубокое изменение управления во всех сферах - от малого предприятия до
министерства», то есть утверждение системного подхода в решении данной
проблемы.
Обращение к нашим реалиям показывает, что со стороны государства уже
приняты меры для перехода к новой модели государственного управления
экономикой на инновационной основе. В том числе - по разработке ее
277
концептуальных моделей и отражению основных задач в комплексе
государственных программ, государственных стратегических планов и
национальных стратегий, создание новых институтов государственного
управления. Сюда, в том числе относятся НЭП «Нурлы Жол», пять
институциональных реформ и государственная программа «100 конкретных
шагов» по их реализации и др. В этом направлении слажено работают
структуры законодательной и исполнительной власти. Сенат и Мажилис
Парламента РК осуществляют меры по оперативному введению новых законов
и внесению изменений и дополнений в действующие нормативно-правовые
акты РК. На заседаниях Правительства РК, селекторных совещания и других
формах его деятельности также регулярно рассматриваются задачи текущего
периода и меры по исполнению новых указаний Главы государства в
анализируемом направлении.
Примеры по становлению новых форм управления на инновационной
основеможно привести и на уровне реального сектора экономики. Наши
наблюдения показывают, что возможностями для формирования системы
инновационного менеджмента располагают, прежде всего, крупные бизнес-
образования. К ним относятся, в том числе - национальные холдинги и
компании, чей опыт в данном направлении уже освещен в казахстанской
печати. Так, например, на основе передового мирового опыта разработана
масштабная программа трансформации группы компаний АО «Самрук-
Казына»[2]. При этом приоритеты модернизации в данной компании отведены
не столько видам ее традиционной деятельности, сколько именно в системе
менеджмента, которая по сути становится инновационной. Другая
национальная компания - АО НК «КазМунайГаз» в качестве важного
инструмента инновационного менеджмента рассматривает программу создания
совместных предприятий как эффективную форму международного
сотрудничества [3].
На предприятиях Евразийской Группы осуществляются превентивные
шаги по повышению мобильности управления, оперативности принятия
решений на всех уровнях, сменен ее организационно-правовой статус. ERG
стала Группой с 40-процентной долей государства, сохранив при этом все
обязательства социально-ориентированной компании. На предприятии
разработана новая стратегия ERG, которая позволяет четче и эффективнее
выстраивать, структурировать бизнес в изменившихся условиях.
Переход на 5-летнее прогнозирование и контроллинг позволили создать
комплексную и инновационную систему управления ERG. Наряду с
инвестиционными вложениями, системным развитиеми модернизацией
производственных мощностей, эти меры позволяют обеспечить хорошие
результаты деятельности в долгосрочной перспективе. «Основная ставка
сделана на качественный рост, повышение эффективности, экологически
локальные технологии, в том числе на энергоэффективность, снижение
энергоемкости производства. Новая стратегия Евразийской Группы позволяет
мобилизовать управленческий, кадровый и ресурсный капитал[4]». В условиях
нарастания внешних угроз н усиления влияния глобальной экономики
278
аналогичные примеры можно наблюдать и в других корпорациях и
национальных компаниях.
С введением нового Предпринимательского Кодекса возможности для
перехода к инновационным методам управления расширились и у структур
среднего и малого бизнеса. Вэтом документе особое место отведено
государственной поддержке малого и среднего предпринимательства, как в
части установления упрощенного порядка государственной регистрации и
ликвидации
предприятий;
содействия
внешнеторговой
деятельности;
совершенствования системы налогообложения и кредитования, так и других
направлений его деятельности. В новом Предпринимательском Кодексе
значительная роль отводиться ряду направлений государственной поддержки
индустриально - инновационной деятельности предпринимателей[5]». Прежде
всего, речь идёт об индустриально-инновационных проектах, которые должны
быть направлены, в основном, на трансферт технологий в производства,
созданные в Казахстане. В Кодексе приведено четкое определение понятия
технологии: «Под технологией понимается процесс и (или) комплекс
оборудования, работающего в едином производственном цикле, использование
которого обеспечивает получение новых или усовершенствованных товаров,
работ и услуг».
Однако у структур МСБ возможности применения опыта инновационного
менеджмента крупных казахстанских компаний, ограничены недостатком
средств и качеством персонала, что требует создания соответствующих условий
и системы оказания услуг инновационного консалтинга. По нашему мнению -
это еще одна задача новой системы государственного менеджмента, которая
требует включения в механизм институциональных реформ и осуществления
политики инновационного управления на микроэкономическом уровне.
Одной
из
задач
государственной
поддержки
индустриально-
инновационной деятельности является поддержка эффективного внедрения
инноваций и развития высокотехнологичных производств. Она должна
осуществляться, прежде всего, за счёт оказания «содействия субъектам
индустриально-инновационной деятельности в международном сотрудничестве
в сфере индустриально-инновационной деятельности, в том числе
сотрудничестве в области подготовки высококвалифицированных кадров для
индустриально-инновационной деятельности» [6].
Основные подходы к модернизации отраслевого и регионального уровней
управления на инновационной основе затрагивались, например, 24 декабря
2015 года на очередном заседании Правительства в селекторном режиме, где
подробно рассматривался ход реализации поручений Главы государства,
данных на расширенном заседании Кабмина 18 ноября 2015 года. В ходе этого
совещания обсуждались не только вопросы преодоления кризисных явлений в
регионах и отраслях, но и проблемы формирования у каждого органа
управления поведения «бережливого хозяина». А также – применения
принципа «одного окна» при работе с инвесторами; использования
инструментов ГЧП и расширение числа их проектов; введения эффективных
принципов легализации денежных средств; а также – меры по росту приоритета
279
занятости – как главного инструмента снятия напряженности в условиях
преодоления кризисных ситуаций[7]. По-нашему мнению к важным задачам
формирующейся инновационной системы государственного менеджмента в РК
на отраслевом и региональном уровняхследует отнести более активное решение
проблем их структурной перестройки и переход к методологии кластерного
управления.
Одним
из
основных
направлений
модернизации
менеджмента
казахстанских регионов является децентрализация и усиление позиций местной
исполнительной власти и развитие местного самоуправления. Последнее
должно
осуществляться
в
рамках
Концепции
развития
местного
самоуправления в РК. Концепция утверждена Указом Главы государства от 28
ноября 2012 года, на законодательном уровне и рекомендована Национальной
комиссией по модернизации. В ней отмечается, что в Стратегии-2050
поставлена задача «грамотного проведения децентрализации управления». Суть
децентрализации заключается в предоставлении прав и необходимых ресурсов
для принятия решений от центра к региональным органам власти. Цель
Концепции – определить основные направления дальнейшего развития системы
местного самоуправления, реализация которых осуществляется в два этапа. В
задачи основных мероприятий первого этапа (2013-2014 гг.) входило создание
базовых предпосылок для дальнейшего развития местного самоуправления,
принятые меры позволят ему стать частью новой системы инновационного
управления в РК.
Кроме того, нужно признать, что меры по созданию новой инновационной
системы государственного управления в Казахстане не могут ограничиваться
решением проблем и созданием структур, регулирующих только вопросы
внутреннего рынка и экономических отношений внутринационального порядка.
Очевидно, что с началом работы ЕАЭС активно отрабатывается принципиально
новый для страны вектор государственного менеджмента – интеграционный
вектор. На этом направлении принципиальные и текущие позиции
согласовываются в соответствующих структурах межгосударственного
управления. Несомненно, что становление этой формы в качестве
самостоятельного вектора требует большего внимания и со стороны
казахстанских ученых. К числу новых тем данного направления относится,
например, участие Казахстана в проекте Концепции создания Евразийского
инжинирингового центра (ЕИЦ). Создание ЕИЦ – совместный ответ
государств-участников ЕАЭС на один из основных вызовов глобальной
экономики – преодоление технологической отсталости их промышленных
комплексов [8]. И подобных примеров этого нового вектора государственного
управления можно привести множество – от создания совместных центров и
различных комиссий – до формирования выборных органов управления и
координации деятельности ЕАЭС.
Таким образом, все названные примеры, по-нашему мнению,
подтверждают целенаправленную работу органов государственного управления
и предпринимательского сектора на пути перехода к инновационным формам
280
регулирования
и
создания
эффективной
системы
государственного
менеджмента в Республике Казахстан.
Выводы:
1.Проведенный
анализ
раскрывает
совокупность
характеристик,
отражающих формы проявления различных уровней инновационного
управления национальной экономикой, которые координируются в рамках
единой системы менеджмента. Новая система инновационного управления
экономикой
более
адекватна
современным
условиям
глобальной
экономической
ситуации
и
внутрнационального
развития
согласно
действующим стратегиям, стратегическим государственным планам и
государственным программам.
2.Наиболее
проблемными
уровнями
формирующейся
системы
инновационного управления являются отраслевой и региональный, а также
малого и среднего предпринимательства. Здесь еще преобладают традиционные
структуры и методы управления, основанные на прежних технологиях
управления производством. Отставание на этих уровнях требует большего
внимания к реструктуризации этих структур управления с применением новых
форм промышленной организации, прежде всего кластеров, а также
расширения отраслевой и региональной демократизации.
3.С принятием названных и других мер формируется основа для
преодоления сдерживающих факторов, как реализации мероприятий
антикризисной программы правительства, так и создания инновационной
модели национальной экономики в рамках достижения стратегических целей
казахстанского государства.
Достарыңызбен бөлісу: |