Ақшамшық /сақина жасырудың ІІ түрі/

Ойын жүргізуші ойыншыларды араларынан бір кісі өтетіндей етіп дөңгелете отырғызады да, ортаға шығып өзі екі алақанын беттестіре ұстайды. Ойыншыларға да солай істеуді тапсырады. Содан кейін екі алақанының арасындағы сақинаны ойыншылардың біріне тастау үшін айнала жүгіріп, бәріне сақина тастаудың белгісін жасайды. Алайда ол сақинаны білдірмей біреуіне ғана тастайды, сақина жасырған адам оны байқатпауға тырысады. Ойын басқарушы түгел айналып шыққан соң, ортаға келіп: «Ақшамшығымды бер»№ - деп дауыстайды. Сонда сақинаны алған ойыншы орнынан атып тұруы керек. Әрбір ойыншы оң жағында отырған көршісін бағады, сақинаның онда барын білсе, орнынан тұрғызбауға тырысады. Ал сақина алған ойыншы білдірмей тұрып кетсе, жазаны сол жағындағы ойыншы тартады, ол тұра алмай қалса, өзі тартады. Айыпкер көпшіліктің ұйғаруымен өлең айта ма, би билей ме, домбыра тарта ма, - әйтеуір бір өнер көрсетіп жазасын өтеуге тиіс /көпшіліктің ұйғарымына қарсыласуға болмайды/.

Сонан кейін ойын қайтадан басталып, жалғаса беретін болады.

Арқан тартыс

Ойынды жаздыгүні көгалда ойнауға болады. Ойнаушылардығ саны 10 баладан көп болмағаны жөн. Ойынға ұзындығы 8-10 метр екі ұшы түйілген арқан керек. Арқанның тек ортасында белгі ретінде қызыл мата байланады.

Ойынға қатысушылар бойына қарай бір қатар жасап тұрады да, ойын жүргізушінің тапсыруымен бір, екі ... деп санап шығады. Содан кейін екі дегендері /жұп/ бір жаққа, бір дегендері /тақ/ екінші жаққа бөлінеді.

Арқанның қызыл мата байлаған жерін күні бұрын еденге немесе жерге сызылған белгі сызықтың үстіне дәл келтіреді. Ал ойнаушылар арқанның белгісінен бастап ұшына дейін қос қолдап ұстап тартып тұрады. Егерде арқанға қолдары сыймаса, онда ойнаушылар бірінің белінен бірі ұстайды.

Ойын жүргізушісінің белгісі бойынша екі команда арқанды екі жаққа тартады. Ойын мақсаты – екі команданың бірі не бірнеше ойыншысын ортадағы сызықтан өз жағына тартып шығару. Ортаңғы сызықтан өтіп кеткен ойыншы ойыннан шығып қалады.

Қай команда қарсылас команданың ойыншыларын түгелдей ортаңғы сызықтан өз жағына өткізсе, сол ұтқан болып есептелінеді. Ойнаушылардың өзара келісімдері бойынша ойынды тағы да жалғастыруға болады.