Жазба деректерді тану. Олардың мәдениеттегі рөлі мен маңызы.
Біздің дәуірімізге дейінгі Сақ мәдениетінің көрінісі. Есік қорғанынан табылған “Алтын адам”. “Алтын адам” киімі, бұйымдарындағы оюлар құпиясы мен дүниетанымдық бағалы сипаты. Күміс кеседегі құпия жазу сыры мен оның зерттелуі. Жетісу диалектісінде кездесетін “Ч” дыбысының көнелігі. Алтайда, Маңғыстауда табылған ескерткішьтер туралы, олардың халық тарихы мен танымын тереңдете зерттеудегі маңызы.
Орхон-Енисей, Талас жазулары, Манихей жазбалары, Алтай тауы маңындағы жазбалар мен олардың маңызы. “Күлтегін”, “Тоныкөк” жазуларындағы экономикалық, саяси жағдай, поэзияның тілі, топонимиканың көрінісі. Орта ғасыр ескерткіштері – мәдени мұра көрінісі. М. Қашқари, Ж. Баласағуни, Қ. Жалаири, Ә. Бахадур еңбектері мен олардың қазақ мәдениетіндегі маңызы. М.Қашқари еңбегінің тіл теориясын зерттеудегі мәні. Мұралардың ұлттың танымы мен болмысын зерделеудегі маңызы.
1
1
Практикалық сабақ №5
Материалдық мәдениеттің бір көрінісі - Қазақтың ою-өрнегі: симметриялылық пен шексіздік ұғымдарының сәйкес көрінісі - әлемдік таным. Шеберлік өнердің тұрмыспен, табиғатпен, шаруашылықпен байланысы. Қазақ арасында кең дамыған ұсталық, зергерлік, үйшілік т.б. - қолөнер кәсібі туралы. Ою-өрнек сюжеттері: геометриялық пішіндер, өсімдіктер мен хайуанаттар пішіні, симметриялық пен шексіздік. Сақтардың “Аң бітімі” стилі.
Дін және мәдениет.
Аспан әлеміне табыну бүкіл адамзаттың бір ортақ мәдениеттен бастау алуының дәлелі. Күнге, отқа табыну, Күн мен Гүн атаулары туралы. Көк аспан – Тәңір діні, Айға қатысты мифтер, аңыз, ертегі.
Зороастризм діні мен тәңір діні, олардың сабақтастығы, Митра –Күн құдайы, Хор-Георгии-Гор. Аққу –киелі құс.
Шығыс халықтарының күнтізбесі, жыл санаулары. Аңыз бен шындық. Бөрі, бүркіт, бура атауларының киелілігі жайында. Аспан дүниелерінің атаулары, географиялық, астрологиялық түсінік-танымдар, уақыт өлшемдері. Оларға этимологиялық және семантикалық талдау. Қазақ күнтізбесі туралы.
1
1
Практикалық сабақ № 6
Қазақ дүниетанымы: философиялық ой-тұжырымдар – сөз әлемінде.
Барлық сағат саны
7 апта
Лекция сабағы № 13
Лекция сабағы № 14
ІУ. Қазақ халқының материалдық мәдениеті және оның тілдік сипаты.
Аспан әлеміне табыну бүкіл адамзаттың бір ортақ мәдениеттен бастау алуының дәлелі. Күнге, отқа табыну – Күн мен Гүн атаулары туралы. Көк аспан – Тәңір діні, Айға қатысты мифтер, аңыз, ертегі. Зороастризм діні мен тәңір діні, олардың сабақтастығы, Митра –Күн құдайы, Хор-Реоргии-Гор. Аққу – киелі құс. Аңыз бен шындық. Бөрі, бүркіт, бура атауларының киелілігі жайында.
Аспан дүниелерінің атаулары, географиялық, астрологиялық түсінік-танымдар, уақыт өлшемдері. Оларға этимологиялық және семантикалық талдау. Қазақ күнтізбесі мен Шығыс халықтарының күнтізбесі, жыл санаулары.
1
1
Практикалық сабақ № 7
Сақ мәдениеті.
Барлық сағат саны
8 апта
Лекция сабағы № 15
Лекция сабағы № 16
Шеберлік өнердің тұрмыспен, табиғатпен, шаруашылықпен байланысы. Қазақ арасында кең дамыған ұсталық, зергерлік, үйшілік т.б. - қолөнер кәсібі туралы. Ою-өрнек сюжеттері: геометриялық пішіндер, өсімдіктер мен хайуанаттар пішіні, симметриялық пен шексіздік. Сақтардың “Аң бітімі” стилі.
Киіз үй мен оның әбзелдерінің жасалуы, атаулар мағынасы. Тағамдар мен атауларының этимологиялық мағынасы. Некелесудегі салт-дәстүрлер, атаулар мен мәні, некеге байланысты қазақ заңы. Енші туралы.
1
1
Практикалық сабақ №8
Жазу - мәдениеттің негізі. Көне түркі жазбалары туралы.
