Семинар латынның «seminarium»
Талқылауға арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5 семинар сабағы
- Сабақтың жоспары
- Сабақтың жүргізілуіне түсініктеме
| Талқылауға арналған сұрақтар:
Иерархия және оған анықтама Тірі жүйенің құрылымдық деңгейлері Тіршіліктің ұйымдасу деңгейлері Тақырыбы: Жасушаның химиялық құрамы Мақсаты: Жасушаның бейорганикалық және органикалық құрамын анықтау және оның маңызын білу Сабақтың жоспары: Микроэлементтер және макроэлементтердің құрлымы және қызметі Су және минералды тұздардың құрамы және оның жасушадағы маңызы Органикалық заттардың құрамы мен жасушадағы атқаратын қызметі Сабақтың жүргізілуіне түсініктеме: Жасуша - тірі ағзалардың (вирустардан басқа) құрылымының ең қарапайым бөлігі, құрылысы мен тіршілігінің негізі; жеке тіршілік ете алатын қарапайым тірі жүйе. Жасушаның құрамында 80-нен астам химиялық элементтер кездеседі. Олар жасушадағы зат алмасу процестеріне қатысады. Әрбір жасушаның құрамы органикалық және бейорганикалық қосылыстардан тұрады. Органикалық қосылыстарға: нәруыздар (белок), майлар, көмірсулар және нуклеин қышқылдары жатады. Бейорганикалық қосылыстар: су және минералды тұздар. Органикалық қосылыстарға жасуша құрамының 20-30% үлесіне тең. 1. Нәруыздар - көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт және т. б. элементтерден тұратын күрделі ағзалық заттар. Нәруыздар 45°-80° С-да ұйиды. Олардың құрамы 20 аминқышқылынан тұрады. 2. Майлар үш элементтен құралған, олар: көміртегі, сутегі, оттегі. Майлар судан жеңіл, суда ерімейді. Май глицерин мен май қышқылынан тұрады. 3. Көмірсулар - майларға ұқсас, көміртегі, сутегі, оттегіден тұрады. Көмірсуларға әр түрлі суда тез еритін тәтті (кристаллы) қанттар жатады. Бұлардың ішінде көбірек таралғандары - глюкоза (жүзім қанты) мен гликоген (жануарлар крахмалы). Гликоген бауыр мен бұлшықеттер жасушаларында кездеседі. Нәруыздар, майлар және көмірсулар - жасуша цитоплазмасының, ядросының және органоидтарының негізгі құрылыс материалдары болып саналады. Жасушаның 80%-ы су. Ондағы қажетсіз өнімдер мен зиянды заттар су арқылы сыртқа шығарылады. Жасуша цитоплазмасында тұздардан көбірек кездесетіндері: хлорлы натрий, хлорлы калийден баска натрий, калий, кальций, магнийлердің фосфорлы және көмірқышқылды тұздары. Минералды тұздар судың жасушалар мен жасуша аралық заттардың арасында теңдей бөлінуін қамтамасыз етеді. Нуклеин қышқылдары (лат. nucleus - ядро) жасуша ядросында түзіледі. Нуклеин қышқылдарының құрамында көміртегі, оттегі, сутегі және фосфор болады. Нуклеин қышқылдары 2 топка бөлінеді: 1. Дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ); 2. Рибонуклеин қышқылы (РНҚ). ДНҚ - жасуша хромосомасында (ядрода) болады, ол тұқымқуалау белгілерін ата-аналарынан ұрпақка берілуін кадағалайды. Жасушадағы нәруыздардың құрамын анықтайды. РНҚ - жасушаның цитоплазмасында болады. РНҚ әр жасушаның өзіне ғана тән нәруыздардың түзілуіне қатысады. жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|