--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
тұрақты жұмыс істей білуі;
- оқушы дарындылығын дамытуға қажетті зерттеу жұмыстарын жүргізе алуы;
- дарынды оқушыны оқытудың нәтижесін нақты бағалай білуі;
- дарынды оқушының ғылыми-ізденіс жұмыстарымен айналасуына жетекші-лік етуі;
- дарынды оқушыны олимпиадалар мен сайыстарға дайындауда жетістікке жете алатындай 
деңгейде жұмыс жасауы.
Оқушыларды шығармашылыққа баулудағы қажеттілік - баланы психо-логиялық дайындықтан 
өткізу. Психологиялық дайындық, яғни мұғалімнің психологиялық әсері шығармашылық кезеңде 
баланың шабытын оятып, құлшындырып, еліктіріп отырады. Шығармашылық шеберлік үшін 
оқушыға ұстаздың берер психологиялық әсері мынадай болмақ: «Сенің қолыңнан бәрі келеді», «Сен 
қабілеттісің» деп баланың еркін билеп, сенім білдіру Оқушы-ның кішкентай жетістігі болса да 
жоғары бағалап, мадақтап, көтермелеу, шығармашылық сәтте оқушыға құптаушылық көзқарас 
білдіру, сезім күйін байқап, қамқорлық таныту. Мұғалім оқушының қабілетін сабақ кезінен бас-тап-ақ
байқайды, мұғалім оқушының бойынан бір ерекшелікті байқағаннан-ақ тапсырманы күрделендіре 
түседі, өз бетінше жұмыс жүргізуге бағыт-бағдар беріп отырады. Оқушы тапсырманы орындағанда 
өзінің бойындағы барлық қабілетін аша отырып, ойланып жұмысын жалғастырады. Әр мұғалім бала 
бойындағы дарындылықты ашуды өз сабағынан бастайды.Баланың ерекше қабілетін байқауда 
күнделікті сабақта, тәрбие жұмысында, үйірме, сыныптан тыс жұмыстарында үзбей бақылап, рейтинг
жүйесімен білімін ба-ғалай отырып, бала бойындағы дарындылықты немесе жүйелі білім алуға қа-
білетті тұлғаны анықтауға болады.
Рейтинг жүйесі бойынша аса қабілетті, дарынды оқушыны анықтау (1Кесте):
*26-32-ге дейінгі - интеллектік топ
**20-26-ға дейінгі - шығармашылық топ
Дарынды оқушыны анықтап болған соң, оларды дамыту жұмыстары басталады. Дж.Резулли 
«Шығармашылық дарындылық белгілері байқалатын балалар стандартты оқыту бағдарламасынан 
тыс кеңейтілген деңгейде оқыту мүмкіндіктерін қажет етеді» деп атап өткен. Ендеше оқыту 
бағдарламасы осы деңгейдегі оқушыларды оқыту мақсатына сай болуы керек. Шығармашылық 
дарындылықты дамыту үшін оқыту мазмұнын төмендегідей құрамын.
3-сурет. Оқыту мазмұнының құрамы
Дарынды балалардың білімге құштарлығын оятатын мазмұнды тақы-рыптарды 
оқытып,шығармашылық қабілеттерін арттыруға көңіл бөлемін. Оқыту мазмұнын оқушы мүмкіндігі 
мен қызығушылығына сай өзгерту шы-ғармашылық қабілет үшін «құнарлы орта» болып табылады. 
Дарынды бала-ларды іздеу,анықтау,оларды оқыту мен тәрбиелеу қоғам үшін ауадай қажет. Ендеше 
жұмысымыз нәтижелі болу үшін әрқашан жаңа оқыту әдістерін (тех-
№ Оқушы Денгейлік тапсырма Танымдық сұрақтар Шығарма-шылық тап-сырма Логика-лық тап-
сырма Тест ұпай а в с
1 Акрапов Д 3 3 3 3 1 2 5 20
2 Асылбек А 3 3 0 3 3 4 3 19
3 Азербаева Н 3 3 0 3 3 0 4 16
4 Алтайулы Д 3 3 6 5 5 4 5 31
5 Ахметкали Д 3 3 4 3 2 2 5 22
6 Ахымбаева А 3 3 6 5 5 4 5 31
7 Баемиров М 3 3 3 4 2 2 4 21
8 Габдиев А 2 3 0 3 2 0 4 14
9 Жантенов Д 3 3 5 5 4 4 4 28
10 Жексен А 3 3 3 5 5 4 5 28
11 Кабесов Д 2 2 0 3 2 0 2 11
12 Қазим Х 3 3 6 5 3 0 5 25
13 Хаженов Н 3 3 6 5 5 5 5 32 Оқыту мазмұны Тақырыптық тараулар-ды, күрделірек мазмұнды 
тақырыптарға ауысты-ру Білім, білік, дағдыны шығармашылық тұрғыда меңгерту Шығармашылық 
сипаттағы тапсырмалар-ды іріктеу, орында, жұ-мыстарын жүргізу талдау
нология) қолданамын. Шығармашылыққа бағытталған оқытудың мұндай әдістері оқытудың жаңа 
бағыттарын шешуге, яғни балалардың қабілетін, жүйелі ой-санасының шығармашылық ойлауын 
ашып, одан әрі дамытуға мүмкіндіктер береді. Мысалы, «Өсімдіктер» мен «Жануарлар» тақырыпта-
15

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
рының орнына Өсімдіктер мен жануарлар әлемінің жоғалуы», т.б алмастыру-ға болады. Осындай 
қысқа мазмұнды тақырыптардың ауыстырылуы дарынды балалардың ауқымды мәселелерге 
қызығушылығын тудырады. Осы жағдай ғана динозаврлар, т.б жануарлар, өсімдіктер туралы кеңірек 
мағлұмат алуға мүмкіндік береді. Оқу тәрбие үдерісін төмендегідей оқытудың технологияла-ры 
негізінде ұйымдастырамын: дамыта оқыту, деңгейлік-саралап оқыту, тап-қырлық тапсырмаларды 
шешу технологиясы, ақпараттық технология, үздік педагогтардың тәжірибесін пайдалану, нақты 
нәтижеге жету.
Жеке тұлғаны шығармашылық дарындылыққа баулудағы мақсатым: - дара тұлғанынң танымдық 
мүмкіндігін арттыру; - оқу әрекетінің мотивациясының сипатына мән беру; - оқушы қабілетінің даму 
деңгейін арттыру; - шығармашылық ұстанымның өріс алуына баулу; - жеке тұлғаға бағытталған 
шығармашылық қадам төмендегідей: - шығармашылық белсенділікке ықпал жасау; - шығармашылық 
көңіл - күйді тудыру; - жеке тұлғанын еркін ой мүмкіндігін қалыптастыру; - шығармашылық 
жағдайды анықтау; - сын дәлелдеме, қорытынды жасау; - дәлелді пікір, қорытынды.
Дарындылықты дамытудың тиімді жолдары: бақылау әдісі, арнайы бағдарламалар, 
психодиагностикалық тренингтер, пәндік олимпиадалар, шы-ғармашылық байқаулар, ғылыми зерттеу
жұмыстары.
Оқушының шығармашылық дарындылығы шамасын анықтауда ең тиім-дісі - тапқырлық 
тапсырмаларды шешу теориясы (ТТШТ). ТТШТ технологиясы бойынша сабақтарымда төмендегідей 
әдіс - тәсілдерді, тапқырлық, шығармашылық тапсырмаларды қолданамын.
Тапсырмалардың керектісін алу Дәлелдеу, сынау Салыстыру Біріктіру (жүйелеу) ТТШТ тех-
нологиясы
4-сурет. ТТШТ технологиясы
Шығармашылық тапсырмалардың бұл түрлері оқулықта бар ақпарат ар-қылы шешіледі. Мысалы 1-
ші сыныпта ана тілі сабағында «Жылыжай» мәті-нін оқыған кезде төмендегідей шығармашылық 
тапсырма ұсындым. Шығармашылық тапсырма: Жылыжайдағы көкөністер туралы жұмбақтар құ-
растыр.
Оқушылар құрастырған жұмбақтар:
C:\Users\xxxxx\Desktop\233.jpg C:\Users\xxxxx\Desktop\gjk96553.12.jpg
C:\Users\xxxxx\Desktop\gjk96553.456.jpg
Төмендегідей шығармашылық тапсырмаларды оқу материалын бекіту кезінде пайдаланамын.
5-сурет. Оқу материалын бекіту кезінде пайдаланудағы щығармашылық тап-сырмалар
Бұл тапсырмаларды шешу үшін ойды жандандыру әдістерін қолдана-мын. Ойды жандандыру 
әдістері: миға шабуыл, ой қорыту, талдау, шығар-машылыққа айналдыру.
Миға шабуыл әдісі:
1.Тапсырманы мұқият оқып шық, оның ағыналық шешімдерін ұсыну. 2.Ұсынылған болжамдарға 
талдау жасап, оның ішінен ықтимал жауабын тал-дау.
1-ші сыныпта дүниетану сабағында «Табиғат» бөлімінде мынадай се-бебін анықтау тапсырмасын 
ұсынамын: жылдың қай мезгілінде жаңбыр көп жауады? Неге? Себебін анықта. Миға шабуыл әдісін 
пайдаланамын.
Үлгілеу бойынша тапсырма: осы геометриялық фигуралардан кеме құ-растыр:
11
Дарынды оқушылардың ерекшелігін ескере отырып, оларға шығармашылық-пен жұмыс жасайтын 
тапсырмалар дайындай білу қажет деп ойлаймын. заңдылық тарды ашу қарама-қайшылық тарды 
шешу себептерін анық-тау үлгілеу шығармашылық тапсырмалар
Оқушылардың шығармашылық дарындылығының бір сипаттамасы ло-гикалық ойлау қабілетін 
топтық инллектік тест арқылы анықтауға болады.
Логикалық ойлау қабілетіне анықтауға арналған топтық интеллектік тест:
1. Ғасыр: а) тарих; ә)100 жылдық; б) оқиға; в) прогресс. 2. Болжау: а) ауа райы; ә) хабарлама; б) 
алдын ала айту; в) себеп 3. Минут, сағат, кеш, секунд (артық сөзді тап) 4. Су, жел, көмір,шөп (артық 
сөзді тап) 5. Ата, мұғалім, ана, әке (артық сөзді тап) 6. Әди Әмірден 2 жыл бұрын туылды. Қазір Әди 
7жаста, Әмір неше жаста? 7. Тордан көжектің 10 құлағы көрінеді. Тордағы көжектің саны нешеу? 8. 1 
ден 100-ге дейінгі сандарда неше нөл бар? 9. Алуаның партасы алдынан санағанда 2-ші, ал соңынан 
санағанда 4-ші. Бұл қатарда неше парта бар? 10. Артық суретті тап.
C:\Users\xxxxx\Desktop\gjk96.jpg
16

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
*20 ұпайға дейін - логикалық ойлау өте жақсы (интеллектуалды, лидерлік топ).
**14 ұпайға дейін- қабілеті жақсы шығармашылық топ.
Оқушылардың шығармашылық дарындылығын дамытудың бірден бір көзі пәндік олимпиадаларға, 
шығармашылық байқауларға, спорт, көркемөнер үйірмелеріне қатыстыру, шығармашылық 
туындыларын баспаға шығару. 4-ші сыныптар арасындағы пәндік олимпиада резервтерін дайындау 
мақса-тында гимназиямызда өзім жетекшілік ететін әдістемелік бірлестік жанынан «Жеңімпаз» 
шығармашылық топ жұмыс жасайды. 2010-2011 оқу жылының жазғы каникулында «Біліміңді 
шыңда» атты интелектуалды жазғы лагерь жұмыс жасап, сонда жетекшілік етіп, тапқырлық есептер, 
шығармашылық
тапсырмалар орындалып, оқушылармен танымдық сауықтыру шаралары өтілді.
Шығармашылық дарындылықты дамытудың тағы бір көрінісі кішкентай сыныптан бастап, зерттеу 
ғылыми жұмыстарға оқушыларды араластыру. Зерттеушілік, ізденушілік - бала табиғатына тән 
құбылыс. Білімге деген құш-тарлық, бақылауға тырысушылық, тәжірибеден өткізуге дайын тұру, әлем
ту-ралы жаңа мәлімет жинауға талпынушылық қасиеттер балаға тән дәстүрлі мінез. Ізденушілікке 
баулу бастауыш сыныптан басталуы тиіс. Оқушыны із-денушілікке баули отырып, ғылымға жетелеу 
арқылы өздерінің қабілеттерін ашуларына көмектесуіміз керек. 1-ші сыныптан бастап дүниетану 
сабағында «Мен зерттеушімін», «Мен жобалаушымын» тақырыбында күнделік бастап, ізденушілік-
зерттеушілік жұмысты бастаттым.
Зерттеу обьектісі:сыныптағы дарынды оқушылар.
Мақсаты: оқушылардың зерттеушілік-шығармашылық мүмкіндіктерін анықтау. Мәселен, 1-ші 
сынып оқушысы Қазим Хорлан «Күзде жапырақтар неге сарғаяды?» тақырыбында зерттеу жұмысын 
бастап, күз айларында жа-пырақтардың сарғаю, түсу барысын бақылап, төмендегідей қорытындыға 
келді:
* күннің көзі азаяды, себебі күн жазға қарағанда төмен тұрады; - жылу жетіспейді;
* жапырақтарға жасыл түс беретін хлорофил азаяды.
Мен зерттеушімін
C:\Users\xxxxx\Desktop\gjk96553.0.jpgC:\Users\xxxxx\Desktop\gjk96553.2.jpgC:\Users\xxxxx\Desktop\
gjk96553.4.jpgC:\Users\xxxxx\Desktop\gjk9655336..jpg
Мен жобалаушымын
1-ші сынып оқушысы Габдиев Алишер «Ме-нің болашақ мектебім» тақырыбында болашақ өз 
қиялынан туындаған мектептің жобасын жасап, қорғады.
1-ші сынып оқушысы Акрапов Дастан «Аты-раудағы ең ұзын көше» тақырыбымен зерттеу 
жұмысын бастап, Атыраудағы ең көлемді көше Бейбарыс даңғылы екенін анықтап, жобасын ұсын-ды.
Осындай шығармашылық жұмыс-
тар арқылы оқушылардың шығармашылық дарындылығы, қабілеті шыңда-лып, дами түседі.
2 Күтілетін нәтиже
Нәтиже:
- Ойлануға, салыстыруға, себебін анықтауға, заңдылықтарын ашуға үйренеді; - ой-пікірлерін ашып 
айта алады; - өз идеясын ұсына алады; - жаңа мәселелердің шешімін тез табуға үйренеді; - 
шығармашылық белсенділігі артады.
Жобамды қорытындылай келе жоғарыда аталған шығармашылық жұ-мыстардың арқасында 
бірнеше оқушылардың дарындылық, шығармашылық қабілеттер ашылып, жоғары жетістіктерге 
жетті. Жұмысымның нәтижесін пәндік олимпиадалар, шығармашылық байқаулар, интелектуалды 
жарыстар жетістіктерінен көруге болады.
6-сурет. Жұмысымның нәтижелері - жетістігім
Кішкентай адамның рухани әлемін оқуға ғана жетелеуге болмайды. Егер сіз баланың бар күшін 
сабаққа жұмсауға ұмтылсаңыз, оны өмірі төзгісіз бо-лады.Ол оқушы ғана емес, ең алдымен сан 
қырлы қызығушылығы, сұранысы,
ынтасы бар адам болуы керек деп атап өткен болатын атақты педагог Су-хомлинский В.    
Ендеше, баланы заманына қарай икемдеп, өз заманының озық өнегесін оның санасына сіңіре білу,
оларды шығармашылық бағытта жан-жақты да-мыту-бүгінгі күннің басты талабы.
Пайдаланылған әдебиеттер
1 Граництел А.С Научить думать и действовать, М, 2010
2 Доровский И «Дарындылықтың дидактикалық негізі», С-П, 2009
17

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Адилова Гульфарам Аматайқызы
БҚО, Казталов ауданы, Киров ауылы, 
М.Жүнісов атындағы негізгі мектебінің  
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
Сабақтың тақырыбы:  Әдеби ертегі.    Ә Тәжібаев  «Толағай» 
Сабақтың мақсаты: Автор туралы мағлұмат алып, ертегіге талдау жасай отырып, елі, Отаны 
алдындағы азаматтық парызы барын ұғыну.
Күтілетін нәтиже:1) Ертегі мазмұнын түсінеді.
                                  2) Кейіпкерлер әрекетіне талдау жасай алады.
                                  3) Туған елге, Отанға деген сезім мен азаматтық борыш туралы 
қорытынды       жасап, дәлелдей алады.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Сабақтың түрі: практикалық жұмысқа негізделген ізденіс сабағы.
Сабақтың әдіс-тәсілі: мәнерлеп оқу, әңгімелеу,талдау,СТО стратегиялары
Сабақтың көрнекілігі: проектор, кестелер
Пәнаралық байланыс: тіл, тарих,география.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі: 1)Оқушылармен сәлемдесу.
  2)Сыныптың сабаққа әзірлігін тексеру, психологиялық дайындық жасау.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: 1. Эссе оқытып, талдау.
2.Діни аңыз әңгімелер бойынша сұрақ-жауап.
а) Алла тағала ібілісті адаммен бірге жерге неге жіберді?
ә) Ажар мен ұлының аман қалуын қалай түсіндірер едің?
б) Алла тағаланың шексіз құдіретін мойындау, сену, көмек сұрау қазіргі өмірімізде кездесе ме?
(Жаңбыр жаумағанда тасаттық беру, құрбан шалу)    
ІІІ. Жаңа сабаққа кіріспе.               Қызығушылықты ояту
 «Символдар стратегиясы»
   Алып бала ,  жолбарыс,            жаңбырлы тау                 тіркестерін қатыстырып сөйлем не 
шағын мәтін  құрау.
ІV. Жаңа тақырыпты түсіндіру.   Мағынаны тану
Әдеби  ертегі туралы түсінік беру.
  Авторы Ә.Тәжібаев  өмірі,  шығармашылығы.(Слайдтан оқушылар өздері оқып танысады.)
-
1909 жылы 4 ақпанда  Қызылорда қаласында  дүниеге  келген.
-
1998 жылы 23  қыркүйекте 89 жасында  дүниеден  өткен.
-
Ә.Тәжібаев – ақын, драматург, әдебиет  зерттеуші,Қазақстанның  халық  жазушысы, 
филология  ғылымдарының  докторы, профессор.
-
Қарсақбайдағы «Қызыл  кенші», республикалық «Жас алаш», «Қазақ әдебиеті» газеттерінде  
қызмет  атқарған.
-
Тұңғыш  жинағы «Жаңа  ырғақ» 1933жылы  жарық  көрген. 50 шақты  кітаптың  авторы.
-
«Толағай» әдеби  ертегісі 1978 жылы  жазылған
-
«Жамбыл» кинофильмінің  сценарийін  жазған.
-
Марапаттаулары: «Октябрь революциясы» орденімен, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен екі рет, 
«Құрмет  белгісі» орденімен, медальдармен.
-
« Толағай» ертегісін  оқушылардың  өздеріне жекелеп оқытқызу.  Кей жерлерде кідіріс жасап, 
оқушының өз ойын сұрау. Мәтін толық оқылып болған соң , қай оқушының «Символдар стратегиясы»
бойынша құраған сөйлемі ертегі мазмұнына сәйкес келетінін сұрау.
 VІ. Түсінік  тексеру. 
Венн диаграммасы
                                                                       Толғаныс
Елі үшін Толағай не істеді?
Елім үшін мен не істей аламын?
18

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Мәтінмен жұмыс.
                                Кендебай
                                Толағай
1.Кендебай қалай өсті?
3-4 жастағы бейнесі.
2.Кендебайдың күштілігін қайдан 
байқадық?
Толағайдың күштілігін қай жолдардан 
көруге болады?
3.Кімге жақсылық жасады?
Кімге жақсылық жасады?
  
*Тарбағатай тауын картадан көрсету.
Ұқсастығын мәтіннен тауып оқу (ауызша)
    2.     Ертегі мазмұнына сай мақал айту.
Мысалы: Ер елі үшін туады, елі үшін өледі.
VІІІ.Сабақты  бекіту.
1.Балама тест.
1.Ә.Тәжібаев Орал қаласында дүниеге келді.
2. «Толағай»аңызға құрылған ертегі.
3. Толағай- ханның ұлы.
4.Толағайды жолбарыстан әкесі құтқарып қалды.
5.Толағай елін тау бөктеріне көшіріп апарды.
6.Жылда жаңбыр жауғанда ел Тоағайды еске алады.
2.Бес жолды өлең. Зат есімді оқушы өзі таңдайды. (Толағай, Саржан, жолбарыс, жаңбыр, тау)
Сын есім.
Етістік.
Синоним.
Сөйлем.
IХ.Бағалау. Критерий арқылы оқушылар өз-өздеріне баға қояды.
Оқу
шының
аты
Үй 
тапсы
рмасы
Сөй
лем 
құрау
Ве
нн 
диаг
рамм
асы
Ой 
толғау
Мәті
нмен 
жұмыс
Мақа
л-мәтел
айту
Т
ест
Бес жолды 
өлең
Баға
 
Аяужан
+
+
+
+
+
+
+
+
5
Сұлт
ан
+
+
-
-
+
-
+
+
4
 
 Х.Үй тапсырмасын беру.
  1. Ертегіні оқып,  түсінгенін  өз  сөзімен  айту.
  2.Ертегі мазмұны бойынша сөзжұмбақ құрастыру. 
 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
             Байжұмашева Гүлниса Хакімқызы
БҚО, Казталов ауданы, Талдыапан  ауылы, 
Талдыапан орта жалпы білім беретін
 мектебінің математика пәнінің мұғалімі
Геометрия, 7 сынып   Сабақтың тақырыбы: Үшбұрыш теңсіздігі.
Сабақтың мақсаты: 
Білімділік: Үшбұрыштың қабырғаларына байланысты теңсіздікті білу. 
19

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Дамытушылық: Оқушылардың  алған теориялық білімдерін практикада ұтымды қолдана білуі 
Тәрбиешілік: Жауапкершілік, белсенділік, білімге талпыну қасиеттерін бойында тереңдету
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту сабағы
Сабақтың әдісі: СТО
Сабақтың жоспары:
-
Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру
-
Қайталауға арналған сұрақтар                                                      
-
Жаңа тақырып беру                                                           
-
Есептер шығару кезеңі                                                      
-
 Үйге тапсырма беру.                                                                 
-
Қорытындылау, бағалау
Қызығушылығын ояту   
-
Ұйымдастыру кезеңі: түгендеу, сабаққа ынталандыру С                         В      жұмысы бойынша 
сұрақтарға жауап беру
-
Қайталауға арналған сұрақтар:
-
Тік бұрышты үшбұрыш дегеніміз не?
-
Тең бүйірлі үшбұрыш дегеніміз не?
-
Тең қабырғалы үшбұрыш дегеніміз не?
46см, 20см, 20см үш сызғышты пайдаланып үшбұрыш құрап көрелік. Үшбұрыш шығама? (тақтаға 
3 оқушы шығады) – бұдан үшбұрыш құрау мүмкін емес. ( үш қабырғасы бойынша үшбұрыш салу 
барысында оқушылар кез-келген үш кесінді көмегімен үшбұрыш тұрғызу әрқашан мүмкін бола 
бермейтінін тереңірек сезінеді).
46см, 30см, 20см үш сызғышты пайдаланып үшбұрыш құрап көрелік. – бұл сызғыштардын 
үшбұрыш құрауға болады. Осы мысалдар арқылы қандай қорытынды шығаруға болады? 
Мағынаны тану
Теорема, 2
Үшбұрыштың әрбір қабырғасы өзге екі қабырғаларының қосындысынан кіші болады.
   осы теңсіздіктерді үшбұрыштар теңсіздігі деп атайды.
Есептер шығару кезеңі.
Мысал1.
Қабырғалары
-
2см, 3см және 5см 
-
2,1 дм, 2дм, 4дм
Болатын үшбұрыш табыла ма?
Шешуі:
2<3+5                                                      2,1< 2+4
3<2+5                                                      2<2.1+4   
5<2+3 орындалмайды.                          4<2.1+2     орындалады.
Үшбұрыштың әрбір қабырғасы өзге екі қабырғаларының айырмасынан үлкен болады. 
Шынында да, үшбұрыштар теңсіздіктерінен ВС>АВ-АС, АВ>АС-ВС, АС>ВС-АВ теңсіздіктерін 
аламыз.
Толғаныс
Практикалық кезең:
№ 189
Тең бүйірлі үшбұрыштың бүйір қабырғасы 6 см болса, онда оның табаны 15 см-ге тең болуы 
мүмкін бе?
№192
Екі қабырғасының ұзындығы: 1) 2 см және 5 см; 2) 21 см және 9 см:
№193
 Тең бүйірлі үшбұрыштың бір қабырғасы 20 см, ал екіншісі 10 см. Бұлардың қайсысы үшбұрыштың
табаны болуы мүмін?
№200
Тең бүйірлі үшбұрыштың периметрі 50 см, ал бір қабырғасы 10 см. Оның өзге қабырғаларын 
20

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
табыңдар?
Тест тапсырмалары:
1.Ұзындықтары төмендегідей үш кесіндінің қайсыларынан үшбұрыш құрастыруға болады :
1)2м,3м,5м; 2)2,5см,3см;5,6см; 3)3м,4м,6м; 4)4,1м;2м;3,2м?
а) 2) 3);    б) 1), 2);   с) 3),4);    д) 1),4)
2.Тең бүйірлі үшбұрыштың екі қабырғасы 3см және 6см.Оның үшінші қабырғасын табыңдар.
а) 3см;   б)4см;   с)5см;   д)6см 
3.Тең бүйірлі үшбұрыштың екі қабырғасы 2,1м және 4,5м.Оның үшінші қабырғасын табыңдар.
А) 4,5 см;     б) 3,6 см;   с)  6,6 см;    д) 2,1 см. 
4. Тең бүйірлі үшбұрыштың бір қабырғасы екіншісінен 4 см қысқа, ал табаны мен бүйір 
қабырғасының қосындысы 10 см. Табанын табыңдар.
А) 8 см;  в) 3 см;   с)  6 см;   д) 5 см.
Үйге тапсырма: № 185 (3), 191, 192 (3), 
Қорытындылау, бағалау.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Дүйсекова Айжамал Сагынгалиевна
БҚО Казталов ауданы Қараоба ауылы
Ғ.Қараш атындағы Қараоба мектеп-  гимназиясының
физика, математика пәнінің мұғалімі
Сабақтың тақырыбы: Қайталау сабағы 10 сынып
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты: Термодинамика негіздері тарауы бойынша оқушылардың білім-білігін жүйелеп
қорытындылау оларға тың және тарихи мәліметтер беріп, тәжірибелер көрсету
Тәрбиелік мақсаты: Алған білімдерін тиянақтай отырып , тапқырлыққа , ізденіп шешім 
қабылдауға , ауызбіршілікке , ойын жинақтай білуге , біріне –бірі көмектесуге баулу, 
еңбексүйгіштікке  тәрбиелеу.
Дамытушылық мақсаты: Теориялық білімдерін іс жүзінде қолдана алуына көмектесу;Жаңа 
тақырып бойынша алған білімдерін қолданып , өз ойын айта білуге , жүйелі түрде ойлауға 
,ізденугебағыттау , білімге деген құштарлығын арттыру.
Сабақтың түрі:       сайыс сабақ
Сабақты өту әдісі:     білімді жинақтау,  жүйелеу, сұрақ-жауап,  есептер шығару, 
кестемен жұмыс,  деңгейлік тапсырма орындау
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, таратпа кестелер,  слайдтар , анықтамалық  кітапша
    Жоспар 
І.Сен білесің бе?
ІІ.Жүйрік болсаң тауып көр"
ІІІ.Ой толғаныс
ІV.Кім шапшаң?
1.Термодинамиканың 1 заңының өрнектелуі    ( Q=U+A)
2.Энергия неше тәсілмен беріледі ( 2, жылу берілу, жұмыс істеу)
Изотер
миялық
Изоба
ралық
Изохо
ралық
Адиаба
талық
Термодина
Миканың
 1 заңы
3. Термодинамиканың 1 заңының изопроцестерге қолдпныңыз.
4.Жылу берілу процесінің түрлері (Жылуөткізгіштік, Конвекция, Сәуле шығару)
Атауы
Жылу
мөлшері
Ішкі энергия
Жұмыс
Температура
21

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Өлшем бірлігі
5. Кестедегі шамалардың өлшем бірліктерін жаз 
 6.Жүйенің ішкі энергиясы дегеніміз не?  
  (Дененің ішкі энергиясы оның жылулық күйін анықтайды, ол бір күйден екінші күйге өткен кезде 
өзгереді)
  ІІ.Жүйрік болсаң тауып көр"  
 ІІІ.Ой толғаныс .Мына өрнектердің арасында қандай байланыс бар ?
N
Тіректің
реакция күші,Н
F 
Күш, Н
A
механикалық
жұмыс, Дж
T
Уақыт, с
K
қатаңдық
M
дененің 
массасы
μ 
Үйкеліс 
коэффициенті
S
Жол, м
   Сабақты бекіту     
 
э
н
а
е
ж
д
г
м
ұ
и
д
и
н
а
м
и
к
а
е
я
ь
с
ы
м
ү
б
н
ю
с
с
п
ш
а
е
т
а
у
т
о
л
а
н
ь
с
Үйге тапсырма: Тараудың түйінді мәселелерін оқып келу, деңгейлік тапсырмалар
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ерешова Жаңылсын Сағындыққызы
БҚО, Казталов ауданы, Жалпақтал ауылы, 
К.Мендалиев атындағы жалпы орта
 білім беретін мектебінің
қазақ тілі мен әдебиетіпәні мұғалімі 
Мақсаты:     1. Жай сөйлемнің түрлері жайлы түсінік беру және ҰБТ сынағына дайындау.
 
              2.Оқушыны өз бетінше ойланып, қорытынды жасай білуге  
                           үйрету.
                        3. Ана тіліне деген сүйіспеншілігін арттыру
Әдіс-тәсілі:  Сұрақ – жауап, талдау, шығармашылық жұмыс.
Көрнекілігі: Жай сөйлемге байланысты мысалдар, тест, топтастыру.
Пәнаралық байланыс: әдебиет
Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру
                             ІІ. Тест әдісі бойынша оқушы білімін тексеру.
1. Бос орынға қай сөздер тұрады?
22

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
 ... бір қызығы-... деген,
Баланы оқытуды жек ...
А) Тәрбиенің, жастар, көрдім
Ә) Адамның, бала, көрмедім
Б) Қарттардың, ақыл, сияқты
2. Қай сөйлемде одағай бар?
А) Шырағым, көмектесіп жіберші!
Ә) «Сірә, сорлы жоқ шығар менен өткен,
      Құлынымның қасынан неге кеткем?!»
Б) Апыр-ау, бұл неге саумай тұр?
3. Жедел өткен шақтың жұрнағын тап
А) Үйді таза ұстаңдар!
Ә)Құмды жерге орналысыпты
Б) Ол рақаттана күлді.
4.Сөздердің шылау арқылы байланысын көрсет.
А)Бақытты сезін
Ә) Өзің үшін күрес
Б) Қызықты кітап
5. Сөздердің орын тәртібі арқылы байланысқан түрін тап.
А) Оның кітабы.
Ә) Өмір үшін талас
Б) Ғибратты ғұмыр
6. Қазақтың төл шешендік өнері туралы тұңғыш ой-пікір білдірген ғалымды анықта?
А) А.Құнанбаев  Ә) Ш.Уәлиханов  Б) А.Байтұрсынов
7. Шешендік өнер туралы қанатты сөздің авторын тап.
«Ақыл мен білімнің тілмашы-тіл»
А) З.Қабдолов  Ә) Платон  Б) Ж.Баласағұн
8. Сызықшаның қойылу себебін белгіле.
 Елдің шетін күзету-ең ардақты міндет.
А) Бастауыш, баяндауыш-сын есім
Ә)Бастауыш- тұйық етістік, баяндауыш-зат есім
Б) Бастауыш есім, баяндауыш есімдік
ІІІ. Жаңа сабақ
Ой қозғау.
1.
Сөйлем дегеніміз не?
2.
Айтылу мақсатына қарай нешеге бөлінеді?
3.
Бастауыш-баяндауыштың құрылымының санына қарай нешеге бөлінеді?
4.
Жай сөйлемнің қандай түрлері бар?
Тақтадан көрсету (Жай сөйлемнің түрлеріне ажырату)
•
Жаңбыр жауып тұр.
•
Намыссыз ер жер бауырлап қашады.
•
Айтарыңды  ірікпей айт.
•
Қызықты ертегілерді тыңдай бергің келеді.
•
–Ертай, қашан барасың? 
•
     –Ертең
•
Айжан кітапты дауыстап оқыды.
•
Орман. Түн.
ІV. Сергіту сәті  Мақал-мәтелдің жалғасын тап.
•
Жалғыздың үні шықпас,...
•
Жақсы жаныңа жолдас,...
•
Өнерлінің қолы – алтын, ...
4. Бірінші буыны батыр, сөзінің синонимі, екінші буыны адамның дене мүшесі болып келетін жалқы 
23

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
есімді тап.
      А) Ержүрек  Ә)  Ертіс  Б) Есіл
      5. Заңдылықты сүймейтін, кішіреймейтін, иілмейтін, өз тұлғасын сақтайтын қосымшаны  
анықта.
А) Жіктік жалғауы  Ә) Барыс септігі  Б) Көмектес септігі
      6. Бірінші түбірі «тағам» сөзінің синонимі, екінші түбірі ыдыс атынан біріккен сөзді тап.
   А) Бірқазан   Ә) Тамақсау  Б) Асқазан
V. Деңгейлік тапсырма
І топ 
Асты сызылған сөзге морфологиялық талдау жаса.
1)
Ақыл болса, ұлылық талады,
Білім кімде, сол білікті болады.
 Асты сызылған сөзге фонетикалық талдау жаса
2)
Дүние-бекет, сен керуен өтпелі.
3)
Септеулік шылауды тап.
1.Ахмет-ақын, әрі ғалым.
2. Ауылдан әрі тегіс жазық бар.
     4. Жай сөйлем түріне ажырат.
  Маған сабақтан қалуға болмайды.
ІІ топ шығармашылық  деңгей. Ой толғау.
VІ. Жай сөйлем түрлерін ережесімен сәйкестендір
Түрлері
Ережелері:
1. Жақты
А) тұрлаусыз мүше қатысқан сөйлем;
2. Жақсыз 
Ә) Іс-оқиғаның, құбылыстың атауын ғана көрсететін сөйлем;
3.Жалаң
Б) Бастауышы бар сөйлем
4.Жайылма
В) Айтылуға тиісті тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелердің бірі түсіп қалған сөйлем;
5.Толымды
Г) Бастауышы мүлдем жоқ сөйлем;
6.Толымсыз
Ғ) Ойға қажетті мүшелердің бірі қатысқан сөйлем;
7.Атаулы
Д)Тек тұрлаулы мүшеден тұратын сөйлем.
VІІ. Сабақты бекіту.
Жай сөйлем туралы не білдіңіздер? (оқушы жауабын тыңдау)
VІІІ. Үйге тапсырма: Жай сөйлем түрлеріне мысалдар жазып келу.
---------------------------------------------------------------------------------------------
Қызылорда қаласы. №23 Ж. Қизатов атындағы 
мектеп-лицейінің география пәні мұғалімі Каренова Н. C
Сабақтың тақырыбы:   Ауаның қысымы және желдер
Сабақтың мақсаты: Атмосфералық  қысымның жер бетіне әр түрлі таралуының негізгі себептерін
түсініп білу. Ауаның температурасы мен қысымның арасында қандай байланыс бар екендігін 
ажырата білу.
Сабақтың міндеттері:
Білімділік: :    Атмосфералық  қысымның жер бетіне әр түрлі таралуының негізгі себептерін 
анықтау және  салыстыру, талдау арқылы  ұғыну.
Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту, дүниетанымдық көзқарастарын
қалыптастыру, тіл байлықтарын арттыру, оқу-дағдысын қалыптастыру, белсенділігін арттыру.
Тәрбиелілігі: Топтық жұмыс жасау арқылы ұжымдылыққа, бір-бірін сыйлауға және 
ұйымшылдықпен нәтижеге жетуге тәрбиелеу.
Күтілетін нәтижелер:
-өзара диалог құру арқылы әңгімелесе алу;
-топтық жұмыс жасау арқылы  ұжымдылыққа, бір-бірін
сыйлауға  және  ұйымшылдықпен  нәтижеге жетуге тәрбиелеу
24

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Топтық жұмыс нәтижелері:
-
Бірлесіп жұмыс істеу нәтижесінде оқушылар шағын топтағы жұмыс өнімін көрсете алады;
-
Ортақ пікірлерді ортаға салады, түйін жасайды;
-
Әрбір оқушы білімін толықтырады.
Сабақтың түрі:           Жаңа сабақты меңгерту.
Сабақтыі әдісі:            сұрақ-жауап, СТО стратегиялары:
-
Ой шақыру;
-
Негізгі идеяларды суреттеу;
-
Ой бөлісу, ортаға салу.
Көрнекілігі:  Слайд арқылы суреттер, карталар, үлестірмелі материалдар,бағалау парағы.
Тақырыбы 
 Ауаның қысымы және желдер .
 Пәні: география
 Сыныбы:  8кл  
Сілтеме
Білім стандарты, география  пәнінің Бағдарламасы,оқулық,орта 
мерзімді жоспар
Жалпы мақсаты
Атмосфералық қысымның жер бетіне әр түрлі таралуының негізгі 
себептерін түсініп білу.Ауаның температурасы мен қысымның 
арасында қандай байланыс бар екндігін ажырата білу.
Күтілетін нәтиже
 -өзара диалог құру арқылы әңгімелесе алу;
-топтық жұмыс жасау арқылы  ұжымдылыққа, бір-бірін сыйлауға 
және  ұйымшылдықпен  нәтижеге жетуге тәрбиелеу
Тапсырмалар
Ұйымдастыру кезең
Үй тапсырмасын тексеру. 
Күнделікті жұмыс дәптердегі 
және кескін картадағы  
тапсырманың орындалуын 
қадағалап тексеру. Кім 
жылдам! сұрақтар қою.
. 1.Атмосфера 
циркуляциясының Қазақстан 
климатын құруда маңызы 
қандай?
2. Ауа массаларының 
қасиеттері неге байланысты 
болады.?.
 3.Өздерің тұрған жердің 
климатына қандай ауа 
массаларының әсері мол?
Жаңа тақырыпты игеру
Мағынаны тану .
Изобарлар,жел,жоғары 
қысым( Воейков белдеуі)ауа 
қысымы сөздеріне сипаттама беру.
Мәтінмен жұмыс жүргізу . 
Сыныпты бес  топқа  бөлу(сурет 
арқылы). Мәтіннің мазмұнын 
түсіну .  Мәтіннен негізгі ойды 
ашатын сөздерге  талдау жаса. 
Жеке жұмыс жүргізу,жұптық 
,топпен жұмыс .Бес  топ бір-біріне 
сұрақ қойып жауап береді. 
Тау аңғарлық жел 
Сайқан желі
Ебі желі
Шілік желі
Дауыл
Сөздеріне  сипаттама  бере  
отырып  жауап  беру
Жоспар бойынша  қысқаша  
сипаттама  беріп  өз ойларыңды 
жазыңдар.
Төмендегі сұрақтарға жауап 
беру
Арыстанды- Қарабас желі
Қордай желі
Мұғалжар желі. Мәтінмен, 
картамен жұмыс жасайды, 
талдайды. Жеке жұмыс 
жүргізу,жұптық ,топпен жұмыс 
25

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
Формативті бағалау. 
Рефлексия .
Тапсырма1. Қазақстан  
аумағында  ауа қысымы қалай  
таралған? 2.Қазақстанда желдің  
таралуына  қандай  заңдылықтарды 
байқауға  болады? 3.Желдің  
табиғаттағы  зияндық  әрекеті  
қандай? Оқушылар  бір- бірін 
бағалайды (Өзге топ бағалайды)
Үйге тапсырма : Ауаның 
қысымы және желдер..Мәтінді 
түсініп оқып,мазмұнда..Кескін 
картамен және  жұмыс дәптермен  
жұмыс  жасау. 
                                                                      Қызылорда қаласы Ақжарма ауылы
                                               №218орта мектебінің география пәнінің мұғалімі
Серікбаева Нәмина Маделханқызы
Сабақтың тақырыбы: . Аустралияның табиғат зоналары
Сабақтың мақсаты: 
а) Оқушыларға материктің тіршілік дүниесінің өзіндік ерекшелігін және оның себебін, сондай-ақ 
табиғат зоналарының орналсу заңдылықтары туралы түсінік беру;
ә) Оқушылар өздігінен мәтінмен, картамен, қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді 
пайдалана отырып Австралияның өсімдігі мен жануарларының алуан түрлілігін талдай, саралай 
білуге дағдыландыру;
б) Материктің эндемик жануарлар мен өсімдіктерінің сақталу дәрежесі мысалында оқушыларға 
экологиялық тәрбие беру.
Сабақтың оқу жабдығы: Аустралияның табиғат зоналар картасы, интерактивті тақта,   слайдтар, 
кроссвордтар, электронды оқулықтар.
Сабақ түрі: аралас  Пән аралық байланыс: биология пәні, орыс тілі, экология.
Сабақ барысы: І. Ұйымдастыру ( психалогиялық дайындық, оқушыларды топқа бөлу, топ 
жетекшілерін тағайындау, топтың атын анықтау)
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. 1. Логикалық сызбадағы бос орынды толтыр 
2. Аустралия климат белдеулерінің әр қайсысына сәйкес келетін ерекшеліктерін ірікте
Субэкваторлық
Тропиктік шөл
Субтропиктік
Тропиктік ылғалды
2
?
?
?
1
1
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
1) жауын-шашын аз жауады;  2) жауын-шаын көп жауады;  3) жыл бойы пассаттар соғып тұрады;
4) жыл мезгілдеріне қарай желдер өзгеріп отырады;
5) жазда экваторлық, ал қыста тропиктик ауа массалары басым болады;               6) жыл бойына
ылғалды  және   ыстық;     7)   жазда   тропиктік,   ал  қыста   қоңыржай  ауа   массалары  басым   болады;   8)
материктің солтүстігінде орналасқан;                        9) температурасы мен жауын-шашын мөлшерінде
маусымдарға   қарай   елеулі   айырмашылықтар   болады;   10)   криктердің   пайда   болуына   ықпал   етеді;
11)   материктің   басым   көпшілігін   алып   жатыр;   12)   материктің
оңтүстік батысында орналасқан; 
3) Уақытша кеуіп қалатын өзен арналары – 
 
4) Австралияда өзендер мен көлдердің аздығы неліктен деп ойлайсың?
ІІІ. Қызығушылықты ояту: Қызықты деректерге көңіл аударайық.
Киви   жемісі   -   Кеден   инспекторы   Жаңа   Зеландиядан   келген   жәшік   ішінде   қоңыр-жасыл   түсті
түсініксіз конструкциядағы жүздеген гранат корпустары күңгірт жылтырайды. Әп-сәтте босап қалған
қойманы  полиция   қоршап  алып,  әбігерге  түседі.  Терроризммен күрес   мамандары  келіп жәшіктегі
26

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
гранат емес кәдімгі киви екендігін дәлелдейді.
Киви – жемісін жинау бүкілхалықтық мереке Жаңа Зеландияда, Те-Пуке-кивидің астанасы, 0  
ْْ С
температура жағдайында киви дәмді және хош иісті күйінде жарты жыл, ал уйдегі тоңазытқышта бір
неше апта бойы сақталады, ол 30 елге тасымалданады.
Эвкалипт ағашы ауыр әрі тығыз сүрегінің өте беріктігі, ол әсіресе кеме жасауда, телеграф 
бағаналарын, жапырақтарынан дәрі-дәрмек алуда пайдаланады. Тез өседі, ылғал көп қажет етеді. 
Олар топырақ қабатындаңы суды сорады, сондықтан топырақты жақсы құрғатады. Эвкалипті 
«безгекке қарсы»  ағаш деп те атайды. Эвколипт өскен жерде батпақ болмайды. Сондықтан да безгек
қоздыратын маса ұрғынның өсуіне жағдай жоқ. Батпақты жерді құрғату үшін эвкалипті отырғызады. 
Үйрек тұмсық – су астында көрмейді де, естімейді де. Ол су астында бір минутқа жақын шыдай
алады, тәбеті адам айтқысыз күшті. Ол күніне 1 кг, яғни өзінің жеке салмағының жартысындай ас
жейді, бірақ оның тісі жоқ, ол асты таңдайына ысқылап, ұсатып жейді, 2 см-дей 2-3 ақ дөңгелек
жұмыртқа салады, 10 күннен кейін жұмыртқа жарып шыққан балаларын бес ай сүтімен асырайды
екен. 
Молох кесірткесі – оның денесіндегі тікенекті бездер ауадағы ылғалды жеткілікті жұтып отыруға
бейімделген.
 Коала аюы – эвколиптің жапырағын жеп күнелтеді, 1 ағашты жеп біткенше түспейді, егер қажетті
жапырақ   болмаса   коала   аштан   өледі,   басқа   азық   жемейді.   Жапырақта   ылғал   жеткілікті   болатын
көрінеді. Австралиялық тайпа коаланы «су ішпеу» деп атайды, бойы 1 метрден аспайды, салмағы 10
кг жуық. Жаңа туылған баласының ұзындығы 2 см, ал салмағы 5 г болады. 5-6 ай сүт емеді. 2 жылда
бір рет балалайды, баласын «қолына алып» тербетіп қамқорлық жасайды екен.
   IV. Жаңа сабақ.
          Жоспары:
5.
Табиғат зоналарының орналасуы.
6.
Өсімдігінің ерекшелігі.
7.
Жануарлар дүниесінің ерекшеліктері, оның өзгеше болуының себептері.
V. «Мағынаны тану» кезеңі
Әр топқа тапсырмалар беріледі, талдап мағынасын түсіндіреді.
1-тапсырма: Материкте қандай табиғат зоналары бар, олар қалай орналасқан?
Оқушылардың табиғат зоналарының бірін-бірі ауыстырып отыруының себебін түсіндіру (Слайд 
№1).
Географиялық диктант
Табиғат зоналары
1.
Солтүстік және шығысқа қарай таралған.
2.
Топырағы қызғылт-сары ферралитті.
3.
Миндалды, карри эвкалиптері, лавр араукария, лианалар көп.
4.
Материктің басым көпшілігін алып жатыр.
5.
Жануарлар дүниесінің түр құрамы мен саны артады.
6.
Флиндерс пен митчелл шөптері, ксерофиттар өседі.
7.
Сұр кенгуру, вомбат, жабайы ит динго, Эму түйеқұсы мекендейді.
8.
Зона жаппай жыртылған және жайылымдық жерге айналған.
А-тропиктік шөл және шөлейт
Б-саванналар мен сирек ормандар
В-ылғалды субтропиктік ормандар.
Жауабы:А-4,6,7;     Б-1,5,8;        В-2,3. 
2-тапсырма: Өсімдіктер дүниесінің ерекшелігіне тоқталу.
1) Ағаштар өздерінің .........................................................емес, қабығын жоғалтады.
2) Австралияның жартылай шөл аймақтарында тікенекті акациялардан тұратын биіктігі –  ....... 
метрге дейін жететін қопалар кездеседі, ол ...................................  . 
3) Эвкалипттер (500-ден астам түрі бар) сорғыштың ролін атқарады. Д.Кук экспедициясының 
мүшелері Бенкс пен Соландер бұл ағашты сипаттай келе, өте маңызды бір ботаникалық жаңалық 
ашты. Ол қандай жаңалық?
27

Республикалық 45minut.kz басылымы топтамасы
4) Акация, кенгуру және эму түйеқұсы Австралияның  ................ бейнеленген?
3-тапсырма: Жануарлар дүниесінің ерекшелігі мен өзгешелігі неде?
(Оқулық мәтінімен жұмыс жасап, өзінің аңғарымпаздығын тексеру).
1) Коалалар әлемнің ешбір зообағында жоқ. 
Неліктен?............................ .................................................................................................................................
.......
2) Кенгуру – бұл қызық атау. Аударғанда «Түсінбеймін» деген мағынаны береді. Қалай ойлайсың, 
осы қалталы жануарға бұл атауды кім беруі 
мүмкін?................... ...........................................................................................................................................
4-тапсырма: Слайд  №2. Жануарлар мен өсімдіктердің аттарын және оларды өмір сүру ортасына 
қарай «қоныстандыр».
Электронды  оқулықпен жұмыс
VІ.  «Ой-толғаныс» кезеңі. «Австралияның жануарлар және өсімдіктер әлемі» кроссвордын шешу.
4)
  Елтаңбасы мен    ақша бірлігін таныстыру.
5)
Австралияның кенгуру мен коала т.б. жануарларының терісіне бола аулаудың салдарын, ал 
эвкалипт ормандарының сиреу себебін түсіндіру.
VІІ. Үйге: 
1.

жүктеу/скачать 2,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: