Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих және этнология институты


мен Есенгелді туралы да дастандар жазылды. О сы ндай туы н д ы лар ар асы н д а м азм ұн ы м ен к ө л ем і ж аты н ан ең



Pdf көрінісі
бет305/460
Дата27.09.2024
өлшемі47,68 Mb.
#145971
1   ...   301   302   303   304   305   306   307   308   ...   460
Байланысты:
Қаз тарихы 3 том

мен
Есенгелді туралы да дастандар жазылды.
О сы ндай туы н д ы лар ар асы н д а м азм ұн ы м ен к ө л ем і ж аты н ан
ең
елеулісі 
Нысанбай Жаманқұлұлының 
(1812—1871) « Н а у р ы зб а й -Қ а н - 
шайым» дастаны болы п табы лады . А втор қ о зта л ы с қ а қаты сы п , 
К ене-
сары м ен бірге көп теген ж ор ы қтар д ы ң к у ә сі б олтан д ы қтан , 
Кенесары
мен Н ауры зб ай б асқ ар тан б ар л ы қ соты е ж о р ы қ т а р ы н ж а қ сы
біледі
3 6 - 3 6
5 4 5


ж ө н е ол ард ы ң ерлігін , қо л б асш ы л ы қ дары нды лы ғы н ж ы рлаған да жау 
қ о л ы н ан к аза т ап қ а н ға д ей ін гі бастан кеш кен б ар л ы қ қи ы нды қтары н
т о л ы қ кам тиды . О қы рм анд ард ы ң к ө з алды нан ж ең істер қуаны ш ы мен 
ж еңілістер күйініш і нақты көрін іс береді. А қын К енесары мен Н аурыз- 
б ай ды ң соң ғы ж е ң іл ісін қайғы лы сары нда баяндайды .
XIX 
ғасы рда қ а за қ халкы н ы ң отарш ы лды кка қарсы бой көрсетулері 
үн ем і д е р л ік тұ тан ы п оты рды . С о л ар д ы ң ар асы н д а С ы р д ар и ян ы ң
тө м е н гі ағы сы н дағы Ж а н қ о ж а Н ұрм ұхам едов, Баты с Қ азақ стан д ағы
Е сет К ө т іб а р о в , Б ек ет С ер к е б а ев ж е тек ш іл ік еткен к ө те р іл істе р д ің
м аң ы зы зор.
С ы р д ар и я мен А рал ө ң ір ін ің қ а за қ т а р ы н ы ң ал ғаш қы да Х иуа хан - 
д ы ғы н ы ң о р тағасы р лы қ аяусы з ф еод алд ы қ-отарш ы лд ы қ езгісін е қар- 
сы , т ә у е л с із д ік , а за т т ы қ үш ін бас көтеруі патш а сам о д ер ж а в и ес ін ің
отарш ы лды ғы на қарсы күреске ұласты. Есет К өтібаров пен Бекет С ер ­
ке б а ев б астаған к ө т е р іл іс ә л еу м еттік ж ә н е ұлтты қ езгіге қарсы ба- 
ғытталды.
К өтерілісш ілерд ің м ақсаты , көтеріл істің барысы ж ән е оларға қаты- 
суш ы лард ы ң ерлігі, патш а әс к ер л ер ін ің көтерілістерді м ейірім сіздік- 
пен, катал басы п ж аны ш тауы «Ж ан қ о ж а баты р», «Бекет батыр» тари - 
хи д аста н д ар ы н д а к ө р к ем б ей н ел ен д і. Ал м ұны ң өзі бұл дастан д ард а 
ө м ір ш ы н ды ғы н су р еттеу ге, өлеу м еттік м ә сел ел е р ге ж ә н е халы кты ң
аза тты қ к ү р есін е ж азб аш а өдебиеттегідей едәуір зор көңіл бөлінгенін 
көрсетеді.
П атш а ө к ім е т ін ің о тар ш ы л д ы к са яса ты н а қарсы күрес туғы зған
ж алы н ды п о эзи я ө з ін ің о зы к идеясы ж ә н е бай м азм ұны арк асы н д а 
к а зак ты ң кө р к ем ш ы ғарм аш ы лы ғы н ж аңа б и ікке көтерді. Ол үстемдік 
еткен к о ға м д ы к кұ р ы л ы с к а, халы қты к ан ауш ы й арға қарсы баты л да 
аш ы қ н а р а зы л ы к б ілд ірген р еа л и ст ік п о эзи я н ы одан әрі ілгері бас- 
ты рды , к арап ай ы м адамды ж ы р етуде ж аң а бастам а болды.
Осы о рай д а 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   301   302   303   304   305   306   307   308   ...   460




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет