Сөйлеу қабілеті өте нашар балаларға арналған №9 арнайы (түзету) мектеп- интернаты

жүктеу/скачать 0,9 Mb.

бет	7/10
Дата	10.12.2022
өлшемі	0,9 Mb.
	#56256

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Барлығы:	Реалистік тип	Интеллектуал- дық тип	Әлеумет –тік тип	Конвенция- лық тип	Тапқыр тип
Әртістік тип
10 «А» сынып /27	7	1	5	2	8	6
10 «Ә» сынып / 26	6	9	5	4	4	2
10 «Б» сынып /29	2	2	5	5	9	7
11 «А» сынып /28	9	13	5	1	2	1
11 «Ә» сынып /25	5	12	5	4	4	3
11 «Б» сынып /33	5	7	12	7	4	2
168оқушы қатысты.	15%	9%	29%	17%	36%	11%

Зерттеуге барлығы 168 оқушының қатысты. Зерттеу қорытындысы бойынша кейбір оқушылардың мінез -құлқында жоғарыда аталған типтердің 2-3 түрі басым екені анықталды. Әр сынып оқушыларына психолог тарапынан зерттеу нәтижелері таныстырылып, соған сәйкес әр мінез –құлық типінің сипаттамалары бойынша кәсіби бағыт – бағдар берілді.
Жасөспірімдер арасындағы суицидті алдын алу мақсатында жоғарғы сынып оқушыларына «Суицид бойынша тәуекелге бейімділікті анықтаудың базалық сұрақнамасы» жүргізілді.

Сыныптар	Жоғары тәуекелге бейім	Тәуекелге бейім	Депрессия шкалалары	Үрей шкалалары	Стресс шкалалары
8 - 10 сынып барлығы 160 оқушы қатысты	0	0	0	1 (10 сын)	1 (9 сын)

Зерттеуге барлығы 160 оқушы қатысып, зерттеу қорытындысы бойынша суицидке тәуекел оқушылар анықталмады, тек үрей және стрес шкалалары бойынша 2 оқушы анықталып, ол оқушылармен психологиялық кеңес жүргізіліп, ұсыныстар берілді.

Оқушылардың ақыл – ой қабілетінің даму деңгейін және пән бойынша білімдерін тексеруге арналған әдістеме.

10 «А» сыныбы 1 тапсырма бойынша 67%, 2 тапсырма 65%, 3 тапсырма 60%, 4 тапсырма 48%, 5 тапсырма 36%, 6 тапсырма 82% көрсеткіш көрсетті. 10 «Ә» сыныбы 1 тапсырма бойынша 45%, 2 тапсырма 59%, 3 тапсырма 34%, 4 тапсырма 31%, 5 тапсырма 23%, 6 тапсырма 96% көрсеткіш көрсетті. 10 «Б» сыныбы 1 тапсырма бойынша 16%, 2 тапсырма 80%, 3 тапсырма 59%, 4 тапсырма 47%, 5 тапсырма 35%, 6 тапсырма 45% көрсеткіш көрсетті.

10 «А» сыныбы бойынша 1- «Ата-ананың шешімі» деген тұжырымдаманы 33% І орынға, 67% ІІ орынға қойды. 2 – «Тұрмыстық жағдайлар» деген тұжырымдамаға 33% І орынға, 17% ІІ орынға, 50% ІІІ орынға қойды. 3 – «ҰБТ қорытындысына сенімсіздік» деген тұжырымдамаға 25% І орынға, 58% ІІ орынға, 17% ІІІ орынға қойды. 4 – «Қоғам талабы» деген тұжырымдамаға 25% І орынға, 67% ІІ орынға, 8% ІІІ орынға қойды. 5 –«Мамандыққа қызығушылық» деген тұжырымдамаға 75% І орынға 8% ІІ орынға, 17% ІІІ орынға қойды. 6 – «ҰБТ алдындағы қорытындысына сенімсіздік» деген тұжырымдамаға 17% І орынға, 50% ІІ орынға, 33% ІІІ орынға қойды. 7 – «Тек өзімнің шешімім» деген тұжырымдамаға 50% І орынға, 33% ІІ орынға 17% ІІІ орынға қойды. 8 – «Жақындарымның шешімі» деген тұжырымдамаға 17% І орынға, 58% ІІ орынға, 25% ІІІ орынға қойды. 9 – «Ұстаздың тұлғасы» деген тұжырымдамаға 25% ІІ орынға, 75% ІІІ орынға қойды. 10 – «Тиісті пәндерге қызығушылық» деген тұжырымдамаға 75% І орынға, 8% ІІ орынға, 17% ІІІ орынға қойды.

10 «Ә» сыныбы бойынша 1- «Ата-ананың шешімі» деген тұжырымдаманы 35% І орынға, 59% ІІ орынға, 6% ІІІ орынға қойды. 2 – «Тұрмыстық жағдайлар» деген тұжырымдамаға 47% І орынға, 41% ІІ орынға, 12% ІІІ орынға қойды. 3 – «ҰБТ қорытындысына сенімсіздік» деген тұжырымдамаға 24% І орынға, 47% ІІ орынға, 29% ІІІ орынға қойды. 4 – «Қоғам талабы» деген тұжырымдамаға 6% І орынға , 12% ІІ орынға, 82% ІІІ орынға қойды. 5 –«Мамандыққа қызығушылық» деген тұжырымдамаға 82% І орынға, 18% ІІ орынға қойды. 6 – «ҰБТ алдындағы қорытындысына сенімсіздік» деген тұжырымдамаға 24% І орынға, 35% ІІ орынға, 41% ІІІ орынға қойды. 7 – «Тек өзімнің шешімім» деген тұжырымдамаға 59% І орынға, 41% ІІ орынға қойды. 8 – «Жақындарымның шешімі» деген тұжырымдамаға 65% ІІ орынға, 35% ІІІ орынға қойды. 9 – «Ұстаздың тұлғасы» деген тұжырымдамаға 12% ІІ орынға, 88% ІІІ орынға қойды. 10 – «Тиісті пәндерге қызығушылық» деген тұжырымдамаға 59% І орынға, 18% ІІ орынға, 23% ІІІ орынға қойды.
10 «Б» сыныбы бойынша 1- «Ата-ананың шешімі» деген тұжырымдаманы 23% І орынға, 23% ІІ орынға, 34% ІІІ орынға қойды. 2 – «Тұрмыстық жағдайлар» деген тұжырымдамаға 23% І орынға, 33% ІІ орынға, 44% ІІІ орынға қойды. 3 – «ҰБТ қорытындысына сенімсіздік» деген тұжырымдамаға 34% І орынға, 33% ІІ орынға, 33% ІІІ орынға қойды. 4 – «Қоғам талабы» деген тұжырымдамаға 34% І орынға , 22% ІІ орынға, 44% ІІІ орынға қойды. 5 –«Мамандыққа қызығушылық» деген тұжырымдамаға 100% І орынға қойды. 6 – «ҰБТ алдындағы қорытындысына сенімсіздік» деген тұжырымдамаға 45% І орынға, 33% ІІ орынға, 22% ІІІ орынға қойды. 7 – «Тек өзімнің шешімім» деген тұжырымдамаға 44% І орынға, 56% ІІ орынға қойды. 8 – «Жақындарымның шешімі» деген тұжырымдамаға 89% ІІ орынға, 11% ІІІ орынға қойды. 9 – «Ұстаздың тұлғасы» деген тұжырымдамаға 44% ІІ орынға, 56% ІІІ орынға қойды. 10 – «Тиісті пәндерге қызығушылық» деген тұжырымдамаға 100% орынға қойды.

«Менің мектепте оқу себебім» деген сауалнама алынды. Жасөспірімдердің оқуға деген қызығушылығын анықтауға арналған сауалнаманың қорытындысы бойынша 10 «А» сынып 1. «Қызықты болғандықтан» 50%, 2. «Ақылды және парасатты болғым келеді» 58%, 3. «Ата-анам талап етеді» 25%, 4. «Кейін өмірде өз орныңды табуға жеңіл болады» 67%, 5. «Қазір барлығы оқиды, сол себепті мен де оқимын» 17%, 6. Мұғалім ұнайды 8%, 7. «Оқу, оқуға түсу – мәртебе» 58%, 8. «Сауатты болғым келеді» 75%, 9. «Өз Отаныма пайдалы азамат болғым келеді» 42%, 10. «Ой- өрісімді кеңейткім келеді» 75%, 12. «Толық және терең білімге қол жеткізгім келеді» 67%, 13. «Өз бетімше жұмыс істеуге үйренгім келеді» 42%, 14. «Бұл – менің парызым» 33% көрсеткіш көрсетті.

10 «Ә» сынып бойынша 1. «Қызықты болғандықтан» 47%, 2. «Ақылды және парасатты болғым келеді» 47%, 3. «Ата-анам талап етеді» 41%, 4. «Кейін өмірде өз орныңды табуға жеңіл болады» 59%, 5. «Қазір барлығы оқиды, сол себепті мен де оқимын» 29%, 6. Мұғалім ұнайды 12%, 7. «Оқу, оқуға түсу – мәртебе» 65%, 8. «Сауатты болғым келеді» 59%, 9. «Өз Отаныма пайдалы азамат болғым келеді» 24%, 10. «Ой- өрісімді кеңейткім келеді» 41%, 11. «Жақсы баға алу ұнайды» 18%, 12. «Толық және терең білімге қол жеткізгім келеді» 70%, 13. «Өз бетімше жұмыс істеуге үйренгім келеді» 47%, 14. «Бұл – менің парызым» 29% көрсеткіш көрсетті.
10 «Б» сынып бойынша 2. «Ақылды және парасатты болғым келеді» 55%, 3. «Ата-анам талап етеді» 22%, 4. «Кейін өмірде өз орныңды табуға жеңіл болады» 67%, 7. «Оқу, оқуға түсу – мәртебе» 11%, 8. «Сауатты болғым келеді» 67%, 9. «Өз Отаныма пайдалы азамат болғым келеді» 44%, 10. «Ой- өрісімді кеңейткім келеді» 44%, 12. «Толық және терең білімге қол жеткізгім келеді» 67%, 13. «Өз бетімше жұмыс істеуге үйренгім келеді» 44%, 14. «Бұл – менің парызым» 77% көрсеткіш көрсетті.
Оқушылардан «Айзенк» тесті алынды. Бұл сауалнама сыналушының психикалық күйін мойындау немесе жоққа шығаруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар қобалжу, фрустрация, агрессия және регидтілік деңгейлерін анықтауға мүмкіндік береді. Сауалнаманың қорытындысы бойынша 10 «А» сынып «Жеке даралық қобалжу» 39%, «Фрустрация» 30%, «Агрессиялық» 46%, «Регидтілік» 52% көрсеткіш көрсетті. 10 «Ә» сынып «Жеке даралық қобалжу» 43%, «Фрустрация» 37%, «Агрессиялық» 48%, «Регидтілік» 55% көрсеткіш көрсетті. 10 «Б» сынып «Жеке даралық қобалжу» 41%, «Фрустрация» 39%, «Агрессиялық» 43%, «Регидтілік» 47% көрсеткіш көрсетті.

11 сынып оқушыларынан Кэттелдің «тұлғаны жан-жақты зерттеу» әдістемесі алынды.

Мақсаты: тұлғаның мінез-құлқын, қабілеті мен қызығушылықтарын зерттеу.
Алынған тест бойынша 11 сыныптарда «Фактор А» -тұйық мінезділік-көпшіл, «Фактор В» - интеллект, «Фактор С» - эмоционалды- эмоционалды тұрақтылық, «Фактор Е» - тәуелділік, «Фактор F» - ұстамдылық-экспресивтілік, «Фактор G» - сезімге берілгіштік – мінез-құлықтың жоғары нормативтілігі, «Фактор Н» - Жасқаншақтық-батылдық, «Фактор І» - қатаңдық-сезімталдық, «Фактор L» - сенімділік-күдіктенушілік, «Фактор М» - іскерлік-дамыған қиял, «Фактор N» - тік мінезділік-епті, «Фактор О» - өзіне сенімділік-мазасыздық, «Фактор Q» - консервативті-радикалды, «Фактор Q1» - конфармизм-нонконформизм, «Фактор Q3» - өзін-өзі басқара алу, «Фактор Q4» - мақсатсыздық-мақсаттылық, «Фактор MD» - өзін-өзі бағалаудың адекванттылығы анықталып оқушыларға жеке жеке сипаттама берлді.
«Мектеп бітіруші сені не алаңдатады?» деген сауалнама алынды. Сауалнаманың қорытындысы бойынша: «Дәл қазір сені не мазалайды?» деген сұраққа, 13% мамандық таңдау, 53% ҰБТ тапсыру, 34% жеке бас мәселелері десе, ал «ҰБТ-ға қалай дайындалудасың?» деген сұраққа 80% өз бетімше дайындалудамын десе, 20% мектептегі қосымша сабақтар немесе ақылы дайындалу, ал «Мәселені шешу барысында, біреуге ашық айтасың ба?» деген сұраққа 60% иә, 40% жоқ деп, «Сен үшін кімнің пікірі құнды?» деген сұраққа 100% ата-анасының пікірі құнды екенін атап көрсетті. «Сенің ұсынысың» деген сұраққа Алуа сабақты қазақ тілінде айтуға қиналатындығын, Ерасыл қосымшаларға дайындық өткізу керек екенін атап көрсеткен. Ал, Бауыржан мұғалімдер тарапынан көмек көрсетіп, қолдау білдірсе деп атап көрсетті.
Сауалнаманың қорытындысы бойынша: «Дәл қазір сені не мазалайды?» деген сұраққа, 4% мамандық таңдау, 92% ҰБТ тапсыру, 4% жеке бас мәселелері десе, ал «ҰБТ-ға қалай дайындалудасың?» деген сұраққа 32% өз бетімше дайындалудамын десе, 59% мектептегі қосымша сабақтар немесе ақылы дайындалу, ал «Мәселені шешу барысында, біреуге ашық айтасың ба?» деген сұраққа 77% иә, 23% жоқ деп «Сен үшін кімнің пікірі құнды?» деген сұраққа 100% ата-анасының пікірі құнды екенін атап көрсетті. «Сенің ұсынысың» деген сұраққа бейіндік пәндерді өткізу, негізгі пәндерді оқыту деп атап көрсетті.
11 сынып оқушыларынан оқушының өзін-өзі тану үдерісіндегі өзін-өзі бақылау деңгейін анықтау барысында, «Өз - өзіңізді бақылай аласыз ба?» тест жұмысы алынды. Тест жұмысының қорытындысы бойынша орта деңгейді көрсетті.
Оқушылардан Э. Ховард бойынша стреске төзімділікті анықтау барысында «Стресс саған қалай әсер етеді?» деген тест жұмысы алынды. 11 «а» сыныбында және 11 «ә» сыныбында орташа деңгейді көрсетті.

Жалпы осы бағыттарды ұстана отырып оқушылармен әртүрлі тақырыпта мысалы: «Тұлғаны дамыту», «Вербальды қарым-қатынас», «Бірлескен танымдық диагностикалық іс-әрекет», «Сіздің қарым-қатынасыңыз қандай?», «ҰБТ-ға дайынсың ба?» «ҰБТ-ға психологиялық даярлық» т. б. көптеген тренингтік жұмыстар өткізілді. ҰБТ тапсыру кезінде негізгі қиындықтар бітірушілердің емтихан жағдаятын қабылдау ерекшелігіне, өзін-өзі бақылаудың жеткіліксіз дамуына, және стресске қарсы тұруының төмендігі мен өзін-өзі реттеудің жеткіліксіздігіне байланысты қиындықтарды жеңу үшін түрлі тренингтер жүргізілді. Ата-аналарға тестік сауалнамалар беріліп нәтиже көрсеткіштірі шығарылды. «Ата-ананың тәрбиесіндегі іс-әрекетімен тәрбиелеу әдіс –тәсілдері», «Ата –ана махабаты» семинар треннгтері жүргізілді.

Мұғалімдердің сабақ беру стилін айқындау және жеке ерекшеліктерін білу мақсатында «Г.В.Резапкинаның «Мұғалімнің психологиялық портреті» әдістемесі жүргізілді. Әрбір шкалада көрсетілген үш жауаптың ішінде біреуінің асуы, мұғалімнің мінез-құлқын, оның сезімі мен реакциясының белгілі бір топқа жатқызуға негіз береді. Ұпай жоғары болған сайын, интерпретациямен сәйкестігі де жоғары деген сөз. Егер үш бағаннан екі бағанда жинаған ұпайы бірдей болса (мысалы, төртеу немесе бесеуден), онда мінез-құлықта екі топтың да белгісі үйлеседі. Бұл дегеніміз мұғалімнің мінез-құлық ұстанымы аяғына дейін қалыптаспағанын көрсетеді, ол тек өзінің қайталанбас кәсіби қол таңбасын іздеп жүргенін көрсетеді. Тағы бір мүмкін болатын себеп – мінез-құлық стереотипінің әртүрлілігі. Кез - келген жағдайда да әдістемемен жұмыс, бар болған кәсіби мінез-құлықтың моделін бағалап, тиімдісін таңдауға мүмкіндік береді.

жүктеу/скачать 0,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10