Тәсілдерді, элементтерді, тактика нұсқаларын іс жүзінде

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.........................................................67

КІРІСПЕ

Соңғы жылдары, ішкі және халықаралық ареналарда волейболдан жарыс шиеленісе түсті. Көптеген командалар үлкен техникалық және тактикалық әдістерін арсенал чемпионаты үшін күресуге дайын. Қазіргі заманғы волейбол органының функционалдық жағдайы бойынша жоғары талаптар, ойыншылардың дене дайындығы және психологиялық қасиеттерді орналастырады. Бұл ойында мұндай қозғалыс жылдамдығын, үйлестіру қабілеттерін, сондай-ақ ең басты қасиеті – ойлау қабілеті, күш, секіру өте қажет.

Қазіргі заманауи спорттың ерекшелігі командалар дайындығының өте жоғары деңгейде болуы. Нәтижелер көресткішінің тым жоғарылығы спорттағы бәсекелестікті арттыру, жылдам және дұрыс тиісті шешім қабылдауға бару және одан кейін оларды тиімді енгізу күрес жүзеге асыру болып табылады. Спорт деңгейінің жоғарылау нәтижесінде спортшылардың тактикалық шеберлігі аса маңызды орынға ие болады.

Тактикалық даярлық –бұл волейболшылардың ресми, бақылау, оқыту, ойындық жарыстардағы арнайы тактикалық жаттығу нәтижесінде пайда болатын машық.

Ойыншының тактикалық машығын бақылау барысында, волейболшытің тактикалық шеберлігі ойын барысында пайда болатынын айта кеткен жөн. Сонымен қатар, жеңіске жету жолында команда мен ойыншының такиткалық тұрғыда ойлау шеберлігі де көп маңыз береді.

Тактикалық шеберлігі жақсы дамыған спортшылар даярлығы салыстырмалы түрде төмен ойыншыларға қарағанда мүмкіндіктерін өте жақсы пайдалана алады. Сондықтан тактикалық шеберліктің өз деңгейінде жетіспеушілігі спорт жарысының барысында нәтижесіздікке ұрындырады. Спортшының тактикалық шеберлігі ойын барысындағы жоспарын мақсатты түрде және уақытылы қолдана білу; қарсыластың ойын алдын ала болжай білу шеберлігі, ал өз жоспарын барынша жасырып ұстауы; қарсыластың осал тұсын өз пайдасына жарата білуі; оның жағдайына ауыр болатын манерада ойын барысын жүргізу; жарыс барысындағы ситуацианы нақты бағамдап, шешімді тез шығарып, тез қимыл жасау. Жеке дара тактикалық шеберлік негізіне тактикалық білім, білік, шеберлік, такиткалық ойлау сапасы жатады. Барлық тактикалық дағдыларды сатып азайтатын, ал тактикалық шеберлік спортшыларды жетілдіру бағдарламалардың кең ауқымды ажырата сарапшылар негіз береді. Өйткені серіктестердің тұрақты мониторингін жүргізу қажеттілігіне авторларының бірқатар тактикалық шеберлігін қараған кезде, тікелей немесе жанама түрде арнайы психикалық қасиеттерін дамыту бөлетіндіктен, және спорт тактикасы түпнұсқаны қарсыластарға, яғни тактикалық жоспарлары жалпы принциптері мен байқаудың ережесіне тән.

Техникалық білікті және тактикалық ойды дамыту техникалық жоғарғы оқу орындарында нақты жоспарланып, оқу-жаттығу процесіне енгізілуі қажет. Ол жерде мыналарды назарда ұстау қажет:

1) теоретикалық даярлық;

2) индивидуалды шеберлік;

3) Командалық және топтық шеберлік.

Мұндай нұсқаулық берудің мақсаты тактикалық және тактико-арнайы деңгейді көтеретін әдіс пен құралдарды, әдіснаманы нақтылау. Алдағы ойын қызметі үшін ойыншылардың тактикалық және арнайы дайындықтан жоспарлау спорттық жетілдіру зерттеу топтар мен топтардың жалпы жоспарлау оқу жүктемесі кезінде жүзеге асырылады. Тактикасы, ойыншы даярлау ажырамас бөлігі болып табылады команда және техникалық шеберлігі волейболдан негізделген. Техника іс-шаралар тактикалық ойнатқыш және құрамаға идеялар аударма құралы болып табылады. Тренинг барысында және жетілдіру кезеңдері дереу іс жүзінде бәсекелестікті салып тактикалық іс-әрекеттерін және аралас жаттықтыруға, бірақ білім біртіндеп сандық жинақтау, техникалық дағдылары мен тактикалық тәжірибесі бар.

Кез келген жоғарғы деңгейге апаратын тактикалық қимыл міндетті түрде такиткалық білімге және техникалық білікке, дене дайындығы жаттығу шеберлігіне, есте сақтау қабілеті және басқа да қабілеттерден құралуы қажет.

Волейболшылардың тактикалық қимылдары көрсетілген мынадай негізде жасалуы керек: партнерлердің ренжуінсіз; пассивті төтеп беруден, активті «басқарушы» қарсыласпен; жаттығу кезінде қарсыласпен. Осындай жағдайда біздің алған тақырыбымыз актуальды болып табылады.