Қорытындылай келе штамм әртүрлі көздерден немесе әртүрлі уақытта бір көзден оқшауланған бір түрдегі бактериялардың жиынтығы. Штамдар түрдің сипаттамасынан тыс кейбір белгілермен ерекшеленуі мүмкін. Микробиологиядағы штамдар (неміс Stamm) — белгілі бір көзден оқшауланған және қазіргі классификация сынақтарынан анықталған микробтық дақылдар.Микробтардың анықтамалық, эпидемиялық, атиптік, әлсіреген және вирулентті штамдары бар. Түрлердің сипаттамасына толық сәйкес келетін немесе жеке белгілердің тұрақты өзгерістері бар және олармен жаңадан бөлінген дақылдарды салыстыру үшін қолданылатын штамдар анықтамалық штамдар деп аталады.
Штамм-продуцент-табиғи микробтық штамдарды пайдаланған кезде соңғы өнімнің шығымдылығын пайдалану тәсілі.Химиялық мутагенезді немесе ультракүлгін сәулеленуді қолдана отырып, бар продуценттік штаммдардың генетикалық құрылымын өзгерту әрекеттері жасалды. Бұл тәсілмен өндірістің өсу деңгейі әдетте таза биологиялық факторлармен шектелді. Мысалы, егер мутантты штамм сол немесе басқа затты тым көп синтездесе, бұл көбінесе басқа метаболикалық процестерге теріс әсер етті және ауқымды өсіру кезінде культураның өсуін тежеуге әкелді.
Пайдаланылған әдеиерттер
А.М. Есимова «Микроорганизмдер биотехнологиясы» Алматы, 2014.