Рабгузиден алынғанын авторлар. байқамаған! (С. Е. Малов.
Памятники... М .,-Л , 1951, стр. 424). Авторлар бір сағүн сөзі ту-
ралы бір-біріне қайшы пікір айтады: біресе бүл
сағынға айту
(сауын айту) тіркесімен байланысты десе, біресе
сағүн (аймақ)
сөзімен түбірлес дейді.
Біздің ойымызша бұл
сығын - ертеде «қорғаныс, бекініс,
қала» деген мағынаны білдіретін көне түркі сөзі. Оған мына-
дай дәлелдер келтіруге болады.
1) М. Қашқаридың еңбегінде
сығынды сөзіне мына-
дай түсінік берілген: «кэук турағқа сығынды» (киік мекен-
ге тығылды) (П, 177), «Көне түркі сөздігінің» авторлары
М. Қашқаридың осы сөзін мысалға келтіре отырып, бұл «укры
ваться, прятаться» деп түсіндірді де, сөздің түбірі
сығ, ал
-ын
өздік (возвр.) етістің жүрнағы дейді (Древнетюркский словарь.
Л., 1969, стр. 502). Бүл арада сөздің түбірі
сығ - жасырыну,
тығылу, қорғану мағынасында екені түсінікті.
2) Дэл осы контекстегі
-ын жүрнағы етіс категориясы-
на тән болғанымен, түркі тілдерінде мұндай жүрнақ ертеде
етістіктен зат есім тудыратын өнімді жүрнақ та болған. Қазақ
тілінен мысалдар келтірейік:
тық+ын-тығын, шық+ын -шы-
Достарыңызбен бөлісу: