Т. С. Сарбасова Құнанбаева Д.Ә., Жұмамбаев С. К
КӘСІБИ МЕНЕДЖЕРДІҢ БАСҚАРУШЫЛЫҚ
жүктеу/скачать 5,78 Mb. Pdf көрінісі
|
| 1. КӘСІБИ МЕНЕДЖЕРДІҢ БАСҚАРУШЫЛЫҚ
ҚЫЗМЕТІНІҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ 1.1. Ұйым басқару обьектісі ретінде Басқару обьектісі ретінде әр қашанда қалыптасқан мақсаты бар немесе болатын және сол мақсатқа жетуге бағытталған адам немесе адамдар тобы - орындаушылары кіретін өндіруші неме- се ұйымдастырушы құрылым болып табылады. Менеджментте мұндай құрылымдарды ұйым деп атау қалыптасқан. Ұйым бо- лып фирма, компания, кәсіпорын, бөлім, бригада, партия, сала, аймақ, ел және т.б. саналады. Осы барлық басқару обьектілеріне өзіндік арнайы ерекшеліктер тән болса да, қызмет етудегі жалпы қағидалары бір болып келеді. Ұйымдарға жалпы қағидалардың тән болуы менеджменттің жалпы теориясын тек іскер адамдарға ғана емес, сонымен қатар барлық салалардың мамандарына (мұғалімдер, дәрігерлер, инспекторлар, саясаткерлер және т.б.) оқу қажеттілігін білдіреді. Мақсатына байланысты келесілер ажырылатылады: – пайда алуды көздейтін коммерциялық құрылымдар; – пайда алуды көздемейтін, бірақ ақылы (мысалы, білім беру) қызмет көрсететін коммерциялық құрылымдар; – қолдаушы сипаттағы ақысыз негізде қызмет ететін ком- мерциялық емес ұйымдар (мысалы, театр қызметкерлерін қолдау бойынша қор); – адамдарды өмірлік қызығушылықтарының (кәсіби, саяси, идеологиялық және т.б.) ұқсастығына байланысты біріктірген ұйымдастырушылық құрылымдар (партиялар мен қозғалыстар, одақтар мен бірлестіктер); – басқарушы және бюрократиялық басқарушы ұйымдар (үкімет аппараты, министрліктер, ведомстволар, барлық деңгейдің заң-намалық және сот билігі органдары, жергілікті атқарушы билік органдары). Бұл топқа тіпті бюджеттік ұйымдар да (армия, милиция, мемлекеттік қауіпсіздік органдары, ғылыми, ғылыми техникалық, оқыту, конструкторлық, жобалық және т.б. ұйымдар) кіреді. 9 Өндірістің көлемі көзқарасы тұрғысынан ұйымдарды: ірі, орта, шағын және ұсақ деп жіктейді. Ұйымның мүшелері санына байланысты ұйымдар: жаппай, ірі, орта, шағын және бір адамнан құралған болуы мүмкін. Ұйымдардың қызмет ету географиясына байланысты: халық- аралық (көпұлттық немесе трансұлттық), ұлттық, аймақтық, жер- гілікті болып бөлінеді. Толық өндірістік үдеріс шеңберінде алатын орнына байланы- сты ұйымдарды: – негізгі, тұтынуға дайын өнімді, тауарды немесе қызмет түрін өндіретін; – қосымша, негізгі ұйымдарға қызмет көрсететін, мысалы, маркетингтік, жарнамалық немесе кадрларды таңдаумен айналы- сатын ұйымдар ажыратады. Шешім қабылдаудағы еркіндігінің кеңістігіне байланысты ұйымдар: тәуелсіз, еркіндігі шектеулі, тәуелді болады. Кез келген қызмет етуші ұйым барлық атқарылатын іс- әрекеттерді үйлестіретін, келістіретін, өзара байланыстыратын, өзгермелі жағдайға сай мақсаттарды қалыптастыратын және түзейтін, ұйымның қызметіне талдау жүргізетін және оны қайта жаңғыртатын бір орталықты талап етеді. Ұйымның осы орталық қызметінің рөлін менеджер – ең кем дегенде, ұйымды сақтап қалу, яғни банкроттықты, еріксіз жойылу және т.б. болдырмау секілді негізгі лауазымдық міндеттерін жүзеге асыру үшін атқарады. жүктеу/скачать 5,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|