Тақырып экономикалық теорияның ПӘні мен әдісі. ҚОҒамдық Өндіріс негіздері


Мемлекеттің тұрақтандыру саясаты –



бет38/89
Дата19.09.2022
өлшемі0,8 Mb.
#39501
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   89
Мемлекеттің тұрақтандыру саясаты – ол макроэкономикалық саясаттың экономиканы толық жұмыспен қамту деңгейінде немесе потенциалды өнім шығаруға тұрақтандыруға бағытталған кешенді шаралар. Осы шараларды қандай бағытта, қандай механизмдер арқылы іске асыру жолдары жөнінде әр түрлі пікірлер бар. Олардың сан түрлілігі мен салмақтары бірдей еместігі мемлекеттің тұрақтандыру саясатын қабылдауға кедергі болмай, барлық циклдық реттеу тұжырымдамасын екі бағытқа топтады: неокейнсиандық және неоконсервативтік.

  • Неокейнсиандық тұжырымдама жиынтық сұранысты реттеуге бағытталса, ал неоконсервативтік – жиынтығы ұсынысқа бағытталады.


      • Белгілері

      • Бағыты

      • Мақсаты

      • Реттеудің бағыттары

      • Неокейнсиа ндық бағыт

      • Сұраныс

      • Макроэкономи калық реттеу

      • Салық-бюджет саясаты.

      • Несие-ақша саясаты.

      • Мадақтау (сұранысты ұлғайтып,өндірісті ынталандыру)

      • Ұсыныс

      • Микроэкономи каны (жеке фирма) айықтандыру

      • Несие- ақша саясаты.

      • Салық- бюджет саясаты.

      • Тежеу (екі бағытта да икемді саясат арқылы)


  • Тұрақтандыру саясатын іс жүзінде жүргізетін экономистер мен саясатшылардың қай бағытқа– жиынтық сұранымға немесе жиынтық ұсынымға басымдылық бергеніне тәуелсіз, ең күрделі мәселе экономикалық саясат мақсаттарының санымен оны іске асыратын құралдар санының сәйкестігі. Қысқаша оны төмендегідей түсініруге болады: үкімет экономиканы дәл құлдырау фазасында ынталандыра алса, ал дәл өрлеу фазасында экономиканы «қыздырмай» тежей алса. Себебі елдің экономикасы барлық уақытта қозғалыста болады, сондықтан мемлекеттің тұрақтандыру саясаты сол қозғалыс ырғағына дөп түсіп отыра ала ма? Дөп түспеуі де мүмкін. Қорыта айтқанда, барлық нарықтық экономикадағы елдерде қиыншылықтарына қарамастан мемлекетте тұрақтандыру саясаты жүргізіледі. Әрине әр елдің өз ерекшеліктеріне байланысты «экономиканың ұлттық моделі» арқылы жүргізіледі. Себебі, американ капитализмі жапондықтардан, ал Жапондықтардан - Қазақстанның өтпелі кезеңдерінің айырмашылықтары бар. Сондықтан, бәрі де бір бағытта жүруі мүмкін емес. Бірақ экономиканың циклды даму заңдылықтарының негізін білу, әрбір елдің үкіметіне макроэкономикалық саясатты тиімді жүргізу үшін қажет.

  • Экономикалық құбылыстарды қайталауға бейім тұратын нарықтың ерекшеліктерін өткен ғасырдың бірінші жартысындағы өмір сүріп еңбек еткен экономистер байқаған, сонымен қатар ХІХ және ХХғасырларда жетекші экономистердің бірде-бірі бұл мәселеге тоқталмай өте алмады. Олардың еңбектерінен циклдық дамудың байланыстылығы, экономикалық процестерге әсерін мойындаған, циклдық дамудың себептерін анықтауға ұмтылған әр түрлі пайымдауларды, түсіндірулер мен болжамдарды кездестіруге болады. Нарық жағдайында өндіріс қозғалысының циклдық себептеріне экономикалық теорияда қалыптасқан бірнеше теориялық бағыттар бар.





  • 7.2. кесте.- Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары

      • Құралдар

      • Тоқырау фазасында

      • Өрлеу фазасында

      • Пайыз мөлшерлемесін төмендету, мемлекеттің бағалы қағаздарын ашық нарықта сатып алуы.

      • Пайыз мөлшерлемесін өсіру, мемлекеттің бағалы қағаздарын ашық нарықта сатуы.

      • 2. Фискальдық саясат

      • Бюджет шығындарын қысқарту, салық ставкаларын өсіру.

      • 3. Жалақы мен тарифтер саясаты

      • Жалақыны өсіру.

      • Жалақыны төмендету.

      • 4. Мемлекеттік инвестициялар саясаты.

      • Инвестициялық бағдарламалардың жылдамдықпен орындалуы, мемлекеттік қолдау жасау.

      • Мемлекеттік құрылысты және инвестицияларды тоқтату.

      • Мақсат:

      • Шаруашылық белсенділігін тоқтату.




  • Достарыңызбен бөлісу:
  • 1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   89




    ©emirsaba.org 2024
    әкімшілігінің қараңыз

        Басты бет