Абсолютартықшылықтар теориясы: белгілі бір ел қандай да бір тауар өндіруде басқа елмен салыстырғанда абсолют артықшылықтарға ие (климатық,географиялық,технологиялық, т.б.) деп есептеледі (егер ол бұл тауарды аз шығынмен өндіретін болса).
Салыстырмалы турдегі артықшылықтар теориясын XIX ғасырдың басында Д.Рикардо ойлап шығарды:
Егер қандай да бір елдің өнімнің барлық түрін аз шығынмен өндіру мумкіндігі болса немесе тіптен болмаса, онда өндіріс пен саудадағы мамандандырудың салыстырмалы турдегі артықшылықтары әрекет ете бастайды. Егер елдер арасындағы шығынға қатысты айырмашылықтарды ескерсек, онда белгілі бір ел әлеуетті серіктесіне қарағанда бұл тауарды баламалы аз шығынмен өндірген жағдайда тауар өндіруде салыстырмалы артықшылықтарға ие болады.
Салыстырмалы артықшылықтар принципі- егер әр тауар баламалы шығыны аз елде шығарылса,шығарылған өнімні ң жиынтық көлемі көп болады.
Саудалы шектеулер шетелдік баж (тарифтер) және тарифтік емес тосқауыл турінде болады:
Сыртқы сауда саласында мемлекеттік саясаттың екі типі бар:
Протекционизм- ішкі нарықты шетелдік тауарлардан қорғауға бағытталған және импортты шектейтін саясат.
Фритредерстік –еркін сауда саясаты, ішкі шетелдік капитал мен қызметтерге ашу.
Халықаралық жұмыс куші миграциясы- жұмысқа қаблетті халықтың ұлттық шекарадан тыс жерлерге орналасуы.
Миграциялық айырма- шетелге кеткен адамдар (эмигранттар) саны мен шетелден осы елге келген (мигранттар) саны арасындаы айырма.
Миграцияның экономикалық себептері:
-кәсіби біліктілігі төмен жұмыс кушіне сұраныстың төмендеуі және ұсыныстың өсуі;
