Тақырып: Ғылыми зерттеудің әдіснамасы мен әдістемелері Жоспар
Тақырып: Эмпирикалық мәліметтерді өңдеу
жүктеу/скачать 0,59 Mb.
|
Емтихан сұрақтары
- Бұл бет үшін навигация:
- Кесте құрастыру.
- «Ағаш»
| Тақырып: Эмпирикалық мәліметтерді өңдеу
Жоспар: 1. Мәліметтерді біріншілік өңдеу. 1.1. Кесте құрастыру 1.2. Ақпарат формасын өзгерту 1.3. Мәліметтерді тексеру Мәліметтерді өңдеу барысында (арнайы жаргонда) «сипат», «көрсеткіш», «шама», және «ауыспалы» терминдері синоним ретінде жиі қолданылады. Олардан «мағына» деген түснікі ажырата білу керек. Әрбір мағына – бұл эмпирикалық айқындалған, толығымен анықталған осы және басқа көрсеткіштің сандық шамасы. Мысалға, үшінші (бірінші, екінші, оныншы) сынамадағы қоздырғышқа әсер ету уақыты, үшінші сериядағы бесінші тапсырманы шешу уақыты. Кесте құрастыру. Көптеген жағдайларда өңдеуді мақсатты түрде алынған мәліметттердің кестесін құрастырудан бастау керек. Кестеге тек сандық мәліметтер ғана енгізілмейді. Сапалық сипаттарға сонымен қатар сандық өңдеудің қарапайым әдістері қоланылуы да мүмкін. Әрбір таңдама немесе жеке таңдама үшін кездесу жиілігі (оқиғаның пайда болу жағдайларының саны), сосын сізді қызықтыратын индикаторлардың жиілігі (сынақ сандарына бөлінген қатысты жиіліктер) есептелуі мүмкін. Мысалға, «Ағаш» суреттік тестін қолданғанда шама ретінде жапырақтың бар-жоғын қарастыруға болады. Егер осы шама барлық зерттелетін объектілерде анықталса, онда ол ол оның пайда олуы жиілігі деп аталады. Кестеге «Ағаш» тестісінің басқа да мәліметтері енгізілуі мүмкін, сосын оның жиілігі саналады. Одан ары жеке зерттелетін объектілер бойынша емес, барлық таңдамалар мен жеке топтар үшін мәліметтер көрсетіледі. Бұл ақпаратты толығырақ көрсетуге мүмкіндік береді. Алынған мәліметтердің жиынтық кестесі үшін негіз келесі форма болып табылады. Әрбір жол бір зерттелетін объектінің барлық көрсеткіштер мәнін көрсетеді. Әрбір бағанада барлық зерттеу объектілері бойынша бір көрсеткіш мәні жазылады. Осылайша, кестенің әрбір ұяшығында бір зерттелетін объектінің бір көрсеткішінің бір мәні жазылады. Ең жоғарғы жолда барлық кестелердің реттілік саны беріледі. Екінші жолда сіз өлшеген көрсеткіштер, шкалалық бағалар және т.с.с аталады. Екінші жол кестеге бағытталуды жеңілдетеді. Әрбір келесі жолда зерттеушінің аты және оның өлшеген шамаларының мәні жазылады; барлық жолдар мен бағыттар нөмірленген болуы тиіс. Сипаттардың реттілігі әртүрлі негіздер бойынша реттелуі мүмкін. Бірінші бағанада демографиялық не әлеуметтік көрсеткіштер болғаны дұрыс: жынысы, жасы, білім деңгейі және т.б. Сосын кемімелі маңыздылықта (болжанатын ақпараттылықпен) экспериментте өлшенген параметрлер келтірілген. Бір әдіснама көмегімен алынған параметрлерді бір топта (бір бірінің жанында) орналастыру қолайлы, мысалға бір әдіснаманың барлық шкалалары, келесі шкалалар және т.б. Зерттелетін үлгілерді алфавитті реттілікпен түгендеуге болады, бірақ бұл принципті бөлудің төменгі деңгейінде қолданған дұрыс. Алдымен зерттелетін заттарды қажеттіліктері бойынша қандай да бір топшаларға салыстыру үшін бөлу дұрыс болып табылады. Осы топшалардың ішіндегілерді жынысы, жасы және өзінізге қажетті параметрлер бойынша реттеу қолайлы (кестені қараңыз).
жүктеу/скачать 0,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||