– Балам, баяғы бір заманда Айқаған деген анадан алып бала
туыпты. Бөрі белді, бұқа санды бала еді. Ол анадан туа салып
сөйлеп кетіпті. Анасының уызына тойып алған соң:
– Маған енді ет беріңдер! – депті. Ет берсе:
– Піскен ет жемеймін, шикі ет жеймін! – дейді.
Сөйтіп ол күн санап өседі. Бір айда бір жастағы баладай
болады. Бір жаста он жастағы баладай болады. Атқа мініп аң
аулауға шығып жүреді. Күшті, алып жігіт болады. Күші өгіздей
болған соң, Өгіз деп атайды. Кейін Оғыз болып кетеді.
Сол маңда бір қалың орман бар еді. Орманның ішінде тажал
аң пайда болады. Оның атын Қат дейді. Әкесі Данабекке:
– Қазақ тілінде «Қат» дегенге ұқсас сөз бар ма? – дейді.
– Қат...– деп ойланып тұрды да, – «Қатты» деген сөз бар! – деп
қуанып кетті.
– Дұрыс, балам. Күші қатты болған соң, ол аңды қысқартып
Қат атаған. Көрдіңдер ме, қанша заман өтсе де баяғы сөздер
тілімізде сақталған.
Содан әлгі Қат орманға барған малды да, адамды да жеп
қояды екен. Ел қорқа бастайды. Талай жігіттер барып, өлтіре
алмайды.
Мұны естіп, Оғыз беліне қылыш байлайды. Қолына садақ
алады. Тұлпарына мініп, орманға барды. Әуелі Қаттың күшінің
қандай екенін біліп алғысы келеді. Бір бұғыны атып алады. Жас
шыбықты кесіп, онымен бұғыны үлкен ағашқа байлайды. Өзі
кетіп қалады. Ертеңіне келіп қараса, бұғыны паршалап жеп
кетіпті.
Енді аю атып алады. Оны беліндегі алтын белбеуімен ағашқа
байлап кетеді. Ертеңіне келіп қараса, аюды да жеп кеткен екен.
Үшінші күні ағаштың түбіне өзі келіп тұрады. Бір кезде екі
көзі қып-қызыл, тырнақтары адырайған бір аң келеді. Келе,
мүйізімен Оғызды соғып өтеді. Оғыз қалқанын тосып қалады.
Қайта айналып ұмтылғанда, садағын атып жібереді. Тосылып
қалған кезде, қылышпен басын шауып түсіреді.
302
Сөйтіп, Оғыз батыр елді тажал аңнан құтқарады. Еліне қорған
болады. Елі қуанып, той жасайды.