Тіл – құрал. Қазақ тілін меңгеру деңгейін тестілеу əдісімен бағалау емтиханына дайындық үшін оқу-əдістемелік құралы
жүктеу/скачать 3,42 Mb. Pdf көрінісі
|
КАЗТЕСТ Учебно-методическое пособие (Тіл – құрал) B1
| ЛЕК
СИКА- ГР АММА ТИКА ЛЫҚ БӨЛІК 57 Сөйлемді толықтырыңыз. Дополните предложение. Бүгін күн ... . A) бұлттанып жүр B) бұлттанып тұр C) бұлттанып қалады D) бұлттанып жатыр Көп нүктенің орнына қажетті тіркесті қойыңыз. Вместо многоточия вставьте нужное словосочетание. Ол дүкеннен азық-түлік ... . А) алып тұр В) қойып тұр С) сатып жүр D) салып жүр Осы сəтте орындалып жатқан іс-əрекетті білдіретін сөйлемді көрсетіңіз. Укажите предложение, в котором действие выполняется в настоящий момент. А) Арман Маратқа жедел хат салып жіберді. В) Əсем досын туған күнімен құттықтап ашық хат жіберіпті. С) Досымды ертең туған күнімен құттықтаймын. D) Алмас оны туған күнімен құттықтап, тілек айтып тұр. Осы сəтте орындалып жатқан іс-əрекетті білдіретін сөйлемді көрсетіңіз. Укажите предложение, в котором действие выполняется в настоящий момент. А) Біздің сынып Наурыз мерекесіне дайындалып жатыр. В) Қазақстандықтар Наурыз мерекесіне дайындықты бастап кетті. С) Олар Наурыз мерекесін жақсы дайындықпен қарсы алды. D) Сендердің де Наурыз мерекесіне жақсы дайындалуларың қажет. 58 59 60 Ауыспалы осы шақ (болымсыз түрі) Ауыспалы осы шақ етістік негізіне көсемшенің -а/-е/-й жұрнақтары жалғану арқылы жасалады. Етістіктің ауыспалы осы шағы іс-əрекеттің, қимылдың дағдылы түрде болып жатқанын білдіреді: іс-əрекет тыңдаушыға бұрын болып кеткендей, қазір де болып жатқандай жəне болашақта да шүбəсіз болатындай етіп айтылады. Мысалы: Айжан жексенбі сайын көк базарға барады. Шəкірттер ұстазының дəрісін жақсы тыңдайды. Гүлнұр қазір көшеде келеді. Ауыспалы осы шақтың болымсыз түрі болымсыз етістікке көсемшенің -а/-е/-й жұрнақтары үстеліп барып, жіктелуі арқылы жасалады. Мысалы: Ағам маған айт-па-й-ды. Сен оны неге тыңда-ма-й-сың? ♦ Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз. Вместо многоточия вставьте нужное слово. Дəрігер дəрісімен ғана ..., тілімен де емдейді. A) жазады B) демейді C) емдемейді D) сұрамайды 1) сөйлем құрылымы болымсыз мəніндегі сөзді керек етеді, сондықтан көп нүктенің орнына жазады сөзін қоюға болмайды; 2) демейді - сөйлем мазмұнына үйлеспейді; 3) емдемейді - сөйлемдегі емде етістігімен түбірлес, алайда болымсыз мəніндегі сөзді қажет етіп тұрғандықтан, көп нүктенің орнына емдемейді сөзін қоюға болады; 4) сұрамайды - сөйлемнің мағынасына сəйкес келмейді. 80 ♦ Көп нүктенің орнына қажетті сөзді қойыңыз. Вместо многоточия вставьте нужное слово. Ағам ұсақ-түйек нəрселерге көңіл ... . А) бермейді В) салмайды С) аудармайды D) қорғамайды 1) тұрақты тіркестегі сөздердің орнын ауыстыруға болмайды, сондықтан көп нүктенің орнына бермейді сөзін қоюға болмайды; 2) көңіл аудармайды тіркесінің орнына көңіл салмайды түрінде қолдануға болмайды; 3) аудармайды сөзі көңіл сөзімен тіркесіп, тұрақты тіркесті құрайды, сондықтан көп нүктенің орнына аудармайды сөзін қоюға болады; 4) тұрақты тіркесінің құрамындағы сөздерді алмастыруға болмайтындықтан, көп нүктенің орнына қорғамайды сөзін қоюға болмайды. ♦ Орындалмаған іс-əрекетті көрсетіңіз. Укажите невыполненное действие. А) Айгүл Жанар мен Нұрсұлуды таныстырды. В) Олар ескі достарша тез тіл табысып кетті. С) Ал Асқар Нұрсұлуды да, Жанарды да танымайды. D) Айгүл олардың бұрыннан бері бəрін жақсы таниды. 1) сөйлемдегі іс-əрекет болымды мəнде баяндалған; 2) сөйлемдегі ақпарат болымды мəнде берілген; 3) сөйлемдегі іс-əрекет болымсыз мəнде айтылған; 4) сөйлемдегі ақпаратта болған іс-əрекет хабарланып тұр. Мақалды толықтырыңыз. Дополните пословицу. Ас қадірін тоқ ..., Ат қадірін жоқ ... . A) біл B) білу C) білме D) білмес Көп нүктенің орнына қажетті сөзді белгілеңіз. Вместо многоточия вставьте нужное слово. Еліміз ғылым-білімсіз алға ... . А) тұрмайды В) бармайды С) сақтамайды D) жылжымайды Орындалмаған іс-əрекетті көрсетіңіз. Укажите невыполненное действие. А) Бастық ұжымға жаңа маманды таныстырды. В) Жаңа маманға жұмыс орнын көрсетті. С) Жас маман əлі жұмыс жайын жақсы түсінбеді. D) Тəжірибелі мамандар жас маманға көмектесті. жүктеу/скачать 3,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|