Учебных программ и учебных материалов по обновленному содержанию начального образования методическое пособие

24
 
1.2-қосымша  
 
30 пилоттық және 15 бақылау мектептерінің бірінші сынып 
оқушыларының когнитивті даму деңгейіне диагностика жүргізу үшін 
материалдарын беру  
ТІЗІМДЕМЕСІ  
 
Қала (ауыл) ____________________________________________________  
Мектеп _______________________________________________________  
Күні______________  
 
 
 
 
 
Материалды берді 
____________________________________ 
(толық Ф.А.Ә., қолы) 
 
Материалды қабылдады 
_____________________________________ 
(толық Ф.А.Ә., қолы) 
 
Материалды тапсырды 
____________________________________ 
(толық Ф.А.Ә., қолы) 
 
Материалды қабылдады 
_____________________________________ 
(толық Ф.А.Ә., қолы) 
 
 
 
 
 
 
№  Сынып, 
литер, 
оқыту тілі 
Тест 
координатор
ының АТЭ 
Ауд. 
 
Берілді  Қабылдад
ы (тест 
координа
торының 
қолы) 
Қайтарылд
ы 
Қайтарды 
( тест 
координа
торының 
қолы ) 
Жинақтар 
саны/ шт. 
Жинақтар 
саны/ шт. 
1 
1 А қаз  Ахметова А.  123 
24 
Ахметова 
24 
Ахметова 
... 
… 
… 
… 
… 
… 
… 
… 
... 
… 
… 
… 
… 
… 
… 
… 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

25
 
1.3-қосымша  
 
Тестілеуді өткізуге кабинеттің дайындығы  
№ ____ хаттамасы  
 
Кабинет 
№  
Тестілеуге дайын  
компьютерлер саны * 
Күні 
Уақыты 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
*Компьютер  тестілеуге  дайын  –  программалық  қамтамасыз  ету  орнатылған  және  тестілеу 
серверімен байланыс бар.  
 
 
 
 
 
Мектеп директорының орынбасары  
Тест координаторы  
Толық 
Ф.А.Ә. 
 
 
 
Қолы 
 
 
 
 
 
 
 

26
 
2-қосымша  
 
Мектепті аралау бойынша нұсқаулық  
 
Жалпы ережелер  
 
Пилоттық  мектептерді  аралау  жаңа  білім  беру  бағдарламасын 
апробациялау мониторингісінің бір бөлігі болып болады.  
Мектептерді  аралаудың  мақсаты:  алғашқы  мәліметтерді  талдау 
нәтижесінде айқындалған мәселелі сұрақтарды бағалау және тексеру.  
Міндеттері:  

 
білім беру бағдарламасын апробациялау сәтті өтуіне жағдай жасайтын 
факторларды анықтау;  

 
білім беру бағдарламасын апробациялау сәтті өтуіне кедергі жасайтын 
факторларды анықтау;  

 
білім  беру  бағдарламасына  қажетті  өзгерістерді  енгізу  бойынша 
ұсыныстарды әзірлеу.  
Мектептерді  аралау  сабақтарға  қатысуды,  мектептің  басшыларымен, 
мұғалімдермен, ата-аналармен және оқушылармен кездесуді қамтиды.  
Топтың мүшелері:  

 
ҰБА және ДБҰҰ қызметкерлерінен;  

 
облыстық, Алматы, Астана ққ. Білім басқармасының әдіскерлерінен;  

 
аудандық (қалалық) білім бөлімдерінің әдіскерлерінен;  

 
жаңа білім беру бағдарламаларын енгізуді жетекшілік ететін пилоттық 
мектеп диреткорының орынбасарларынан тұрады.  
Мектептерді аралау алдында топтың мүшелері:  

 
мектепті аралау бағдарламасымен келісу (2.1-қосымша);  

 
барлық  қажетті  құжаттарды  (сабақтарды  бақылау  парағы  (2.2-
қосымша), сұхбаттасу сұрақтарын (2.3-қосымша), сабақ кестелерін) және құрал-
жабдықтарды (ноутбук, фотоаппарат, диктофон) дайындау;  

 
өздерінің арасында міндеттер мен ролдерді бөлісу қажет.  
Мектепке барар алдында ҚР БҒМ мектептерді хабарлайды. Ол үшін ҰБА 
баратын күні, мерзімі, мақсатын көрсетіп ақпараттық хат дайындайды.  
Мектепті аралау тәртібі бойынша қысқаша нұсқаулық.  
1.  Мұғалімдерге  байқау  олардың  сабақты  қалай  өткізгендерін  анықтау 
үшін  емес,  білім  беру  бағдарламасын  енгізу  үдерісі  байқалатытын  және 
байқаушылар толық бір сабаққа қатыспаулары мүмкін екенін түсіндіру қажет.  
2.  Мектепте  келгеннен  кейін  топ  мүшелеріне  кездесу  кестесі  ұсынылады 
және  топ  мүшелері  қандай  сабаққа  қатысатыны  туралы  өздері  шешім 
қабылдайды.  Мұғалімдерге  кімнің  сабағына  қатысатындары  туралы  айтпауға 
назар  аудару  қажет,  себебі  барлық  мұғалімдер  байқауға  дайын  болу  керек. 
Мектептің  басшылығына  мектепте  қысқа  экскурсия  жүргізу  және  мектептің 
маңызды қызметкерлерімен таныстыру қажет екенін хабарлау қажет.  
3.  Мектептерде  әр  сыныпқа  әрбір  пән  бойынша  қатысқан  дұрыс  болады. 

27
 
Әрбір топта қатысатын негізгі пәндердің минималды саны болу қажет.  
4.  Мектепке  барған  кезде  әрбір  топ  өнімді  кездесулер  мен  байқау 
өткізетіндей  етіп  өзінің  уақытын  ұйымдастыру  қажет.  Оқушылармен 
кездесулерді  сабақта  емес  сабақтар  арасындағы  үзілістерде  өткізу  керек. 
Мұғалімдермен кездесуді сабақтардан бос уақытта өткізуді жоспарлау қажет.  
5.  Топ  мүшелері  Мектептерді  аралау  бағдарламасымен  келісу  үшін 
мектепке барардан бір күн бұрын кездескен дұрыс.  
6.  Әр  мектепті  аралауды  мектептің  басшылықтарымен  кездесуден, 
қышқаша  экскурсиядан,  мектептің  маңызды  қызметкерлерімен  танысудан 
бастау қажет.  
7. Әрбір жұмыс күнінің басында және соңында топ мүшелерінің арасында 
кездесу  өткізу  үшін  уақыт  қалдыру  қажет.  Таңертеңгі  кездесу  кім  қандай 
сабақтарға  қатысатынын,  әртүрлі  кездесулерге  кім  қатысатынын  бөлуге  және 
неге  көңіл  аудару  керектігіне  анықтауға  мүмкіндік  береді.  Әрбір  күннің 
соңындағы  кездесу  (мектепте,  немесе  топ  тоқтаған  қонақ  үйде)  сол  күні 
өткізілген  байқауға  рефлекция,  жазбаларды  тексеруге  және  олардың  жазу 
тізбектерін  тексеруге,  нәтижелермен  бөлісіп  талқылауға  және  келесі күні неге 
көңіл аудару қажет екенін анықтауға мүмкіндік береді.  
8.  Мектептен  кетер  алдында  топ  мүшелері  мектеп  қызметкерлеріне 
өздерінің  алғыстарын  білдіру  қажет  және  кездесу  кезіндегі  бақылау  нәтижесі 
білім  беру  бағдарламалары  мен  оқу  бағдарламаларына  қатысты  шешімдерге 
қалайша әсер ететінін сипаттау керек.  
9.  Топтың  мүшелері  мүдделі  тараптардан  мәліметті  қабылдауға  ашық 
болуға  тиісті.  Мүдделі  тараптың  барлық  тілектерін  орындауға  қандай  да  бір 
жауапкершілікті  алмаған  дұрыс,  бірақ  барлық  ескертулер  мен  ұсыныстар 
міндетті түрде ескерілетінін жеткізу керек. Сәйкесінше, егер мүдделі тараптар 
туған мәселе жөнінде маманның құзыреті шегінен шығатындай өз көзқарасын 
білдірсе,  бұл  мәліметтер  жазылып  лайықты  мекемеге  берілетінін 
түсіндіру қажет.  
10. Топтың мүшелері уақыттың көп бөлігін мұғалімдер және оқушылармен 
қарым-қатынас  жасауға  жұмсау  керек.  Мектептің  басшыларын  тереңдетіп 
сұрастыру  керек,  бірақ  толық  жете  сұрастырмай  жалпы  ақпарат  жинау  қажет. 
Білім беру бағдарламасын енгізуге тікелей қатыспайтындарға қарапайым және 
тікелей сұрақ қоюға болады.  
11. Мектеп әкімшілігінен алынған ақпарат мектепте мониторинг үдерісіне 
(мысалы,  есептілік,  кездесулер)  көмек көрсету  мен  оны  енгізуге  қолдау  жасау 
(мысалы,  ресурстар,  мұғалімдерге  қолдау  көрсету)  үшін  құрылған 
құрылымдардың  тиімділігі  туралы  мәліметтерге  назар  аударатындай 
болу керек.  
12.  Мұғалімдер  білім  беру  бағдарламасын  енгізудің  құнды  дереккөздері 
болып  табылады.  Мұғалімдерден  алынған  мәліметтер  білім  бағдарламасын 
енгізудегі  тәжірибелерінің  барлық  аспектілерін  қамту  керек.  Өздерінің 
күнделікті  іс-тәжірибе  аясында  мұғалімдер  педагогикалық  практикада  іс-
тәжірибені  қалай  қолданғандары  туралы  құжаттарды  әзірлейді,  өз  алдына  бұл 
құжаттар  мониторинг  үшін  құнды  мәліметтері  болып  табылады  (мысалы, 

28
 
сабақтарды  бақылау  парақтары,  отырыстар  хаттамасы  (2.4-қосымша)).  Бұл 
құжаттар  жаңа  педагогикалық  тәсілдерді  мұғалімдер  қалай  енгізді  деген 
мәліметтермен  алуға  және  үздік  тәжірибені,  сонымен  қатара  кәсіптік  дамуға 
салаларды  айқындауға  мүмкіндік  береді.  Енгізіліп  отырған  құжаттар 
оқушыларға  қаншама  қызықты  және  өзекті  екенін  айтуға  мұғалімдерге 
мүмкіндік беру қажет.  
13.  Оқушылар  білім  беру  бағдарлама  мазмұнын  түсінулері  туралы 
мәліметтермен мен оларды егжей-тегжей бере алады. Бірақ, оқушылардан алған 
мәліметтерді  мектептің  әкімшілігінен,  мұғалімдерден,  ата-аналардан  алған 
мәліметтермен салыстыру қажет.  
14. Мәліметтерді алуға болатын білім алушылардың әлеуетті саны өте көп. 
Толық  мәлімет  алу  үшін  қолайлы  шешім  ретінде  анонимдік  сауалнаманы 
өткізуге болады. Бірақ, бұл егжей-тегжей ақпаратты жинауға жеткіліксіз болуы 
мүмкін,  сондықтан  оқушылармен  сұхбат  өткізу  және  білім  беру 
бағдарламасының  оқушылардың  оқуларына  толық  әсерін  бағалау  үшін 
сабақтың кезінде байқау жүргізу маңызды. Мүмкіндігінше, мұғалімдерден емес 
оқушылардың өздерінен жиналған білім алушылардың жұмыстары мысалымен 
расталу қажет.  
15.  Ата-аналардан  алынған  ақпарат  маңызды  болып  табылады.  Олардан 
білім  беру  бағдарламасын  қалай  қабылдайтыны  туралы  сұрау  қажет  (ата-
аналарға  мектеп  туралы  пікірлері  мен  бағдарлама  туралы  пікірлерін  бөліп 
айтуға  қиын  болатынын  ескеріңіз).  Бұл  мәліметтер  білім  беру  үдерісіне 
оқушылардың реакциялары туралы ақпаратты алу үшін қажет.  
16.  Мектептерді  аралау  аяқтағаннан  кейін  топтың  әрбір  мүшесі  келесі 
түрде қорытынды есеп жазады (әрбір оқу пәні бойынша):  
Пән:  
Сынып(-тар):  
1.
 
Өткізілген  іс-шаралар  (осы  есепке  қатысты  барлық  іс-шараларды 
жазу);  
2.
 
Түсініктеме (қандай жаналық бар және т.б.);  
3.
 
Қарастырылатын  салалар  (мектепке  баруға  дейін  айқындалып, 
кездесу кезінде талданған мәселелер тізімі);  
4.
 
Бақылау/кездесудің қызқаша түйіндемесі;  
5.
 
Бұл пән/сынып бойынша оқу бағдарламасына ұсынымдар;  
6.
 
Бұл пән/сынып бойынша оқу жоспарына ұсынымдар.  
 
 
 
 
 

29
 
2.1-қосымша  
Мектепті аралау бағдарламасы  
 
Баруға жосарланған мектеп:____________________________________________  
____________________________________________________________________  
Бару күні: _______  
Топ мүшелерінің тізімі:  
 
№ 
Қызметкердің АТӘ 
Ұйым 
Жетекшілік ететін пән  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1-күн  
Уақыты 
Іс-шаралар 
Ескертулер 
 
Әкімшілікпен кездесу (кіріспе 
нұсқама жүргізу) 
Келу масқаты, келу 
бағдарламасы, сұрақтар үлгілері, 
жұмыс кестесін нақтылау  
Әкімшілікке арналған сұрақтарды 
қарау 
 
Мектепке экскурсия  
Бар болған жағдайда мектептен 
ғимараттың және кабинеттердің 
орналасу сұлбасын сұрау  
 
Пәндер бойынша сабақтарды 
байқау  
Сабақты байқау бойынша 
басшылық және Білім 
алушылардан мәліметтерді 
жинау нұсқаулығын қарау  
 
Оқушылармен сұхбаттасу 
Оқушылармен сұхбаттасуға 
арналған сұрақтар және Білім 
алушылардан мәліметтерді 
жинау басшылығын қарау  
 
Мұғалімдермен сұхбаттасу 
Мұғалімдермен сұхбаттасуға 
арналған сұрақтар және 
Сұхбаттасуды өткізу бойынша 
басшылық қарау 
 
Қарастырылған сабақтар 
бойынша мұғалімдерге кері 
байланыс беру (қажет болса) 
Сабақты байқау бойынша 
басшылық қарау  
 
Мектептегі жұмыс нәтижесін 
талқылау бойынша топтың 
кездесуі  
 
 
 
 
 
 

30
 
2-күн  
 
Уақыт  
Іс-шаралар  
Ескертулер  
 
Пәндер бойынша сабақтарды 
байқау  
Сабақты бақылау бойынша 
нұсқаулық қарау  
 
Ата-аналармен сұхбаттасу 
Ата-аналармен сұхбаттасуға 
арналған сұрақтар 
 
Психолог және педиатормен 
сұхбаттасу (бар болған 
жағдайда) 
Оқушылардың психо-эмоционалдық 
және физикалық жағдайлары 
қарау 
 
Мұғалімдермен сұхбаттасу (егер 
1-күні барлық мұғалімдермен 
өткізілмесе) 
Мұғалімдермен сұхбаттасуға 
арналған сұрақтар және сұхбат 
өткізу бойынша басшылық қарау 
 
Қарастырылған сабақтар 
бойынша мұғалімдерге кері 
байланыс беру (қажет болса) 
Сабақты байқау бойынша 
басшылық қарау 
 
Әкімшілікпен қорытынды 
кездесу  
Кездесуді, ұсынымдарды талқылау 
 
Мектептегі жұмыс нәтижесін 
талқылау бойынша топтың 
кездесуі  
 
 
 
 
 
 

31
 
2.2-қосымша  
Сабақты бақылау парағы  
 
Күні  
 
Сынып  
 
Пән  
 
Оқыту тілі  
 
Сыныптағы оқушылар саны  
 
Сабаққа қатысқандар саны  
 
Бақылаушы (-лар)  
 
 
Мұғалімнің іс-әрекетін 
бақылау фокусы  
Бақылаушының түсініктемесі  
жағымды 
жақсартуды талап 
етеді 
1 
2 
3 
Педаггикалық тәсілдерді жүзеге асыру  
Білім беру ортасы (сабақтағы 
психологиялық ахуал, 
қауіпсіздік) 
 
 
Сабақты ұйымдастыру түрін 
таңдаудың мақсаттылығы  
 
 
Оқу іс-әрекетінің оқыту 
мақсаттарына сәйкестігі 
 
 
Сабақтың барлық 
кезеңдерінде жетістікке 
жетуге талпыну  
 
 
Оқу материалының 
қолжетімділігі  
 
 
Оқушылардың қажеттілігін 
есепке алу 
(дифференциациялау)  
 
 
Оқыту мақсаттары мен 
тәрбиелеу аспектісі 
арасындағы байланысты 
жүзеге асыру  
 
 
Оқушылардың іс-әрекетін бақылау фокусы  
Оқушылардың оқыту іс-
әрекетіне белсенді қатысу  
 
 
Оқушылар берілген 
тапсырмаларды орындай ала 
ма  
 
 
Оқушылар сабақта болғанды 
рефлекциялап, бағалайды  
 
 

32
 
2.2-қосымшаның жалғасы  
1 
2 
3 
Рестурстарды қолдану  
Рестурстарға қолжетімділікті 
қамтамасыз ету  
 
 
Мұғалім сабақта ОӘК 
ұсынылған әдістемелік 
ұсынымдарды қолданады  
 
 
Оқушылар оқулықта берілген 
мәтіндердің мазмұнын 
түсінуде қиындық көрмейді  
 
 
Оқушылар оқулықта берілген 
тапсырмалардың мазмұнын 
түсінуде қиындық көрмейді  
 
 
Оқушылар жұмыс 
дәптерлерінде берілген 
тапсырмалардың мазмұнын 
түсінуде қиындық көрмейді  
 
 
Бағалауды қолдану  
Мұғалім бақылайды және 
сыныптағы оқушылардың 
жетістіктерін жазып отырады  
 
 
Оқушылар оқыту кезінде 
мұғалімнен кері байланыс 
алады (оқытудың қандай 
кезеңінде және қандай түрде) 
 
 
Мұғалім табыс критерийін 
қолданып оқыту мақсатына 
жету бойынша шешім 
қабылдайды (егер бұл 
таңдалған оқу мақсаты болса) 
 
 
Оқушылардың «Мәңгілік ел» 
жалпыұлттық ой 
құндылықтарын түсінулері  
 
 
Сабақтың мақсатына жетті  
 
 
Сабақтың мақсатына жептеді    
 
Жалпы тұжырымдар: 
 
 
Ұсыныстар:  
Оқыту барысында 
мұғалімнің қолынан не 
келмеді? Қандай көмектің 
түрі мәселені шешеді?  
 
 
 
 

33
 
2.3-қосымша  
 
Мектептерді аралау кезінде сұхбаттасуға  
арналған сұрақтардың үлгілері  
 
Мұғалімдермен сұхбаттасуға арналған сұрақтар  
1.
 
Сіздің  пәніңіз  бойынша  жаңа  оқу  бағдарламасының  қандай  негізгі 
артықшылықтары  бар  (сұрақ  қоюшыға  –  мысалы,  мүмкін  болатын  бағыттар: 
қызықты  және  көптеген  білім  алушыларға  сәйкес  келеді,  мазмұн  көлемі  мен 
бірізділігі оқытудың оңтайлығын қамтамасыз етеді, практикалық дағдылардың 
дамуына жағдай жасайды)?  
2.
 
Сіздің  пәніңіз  бойынша  жаңа  оқу  бағдарламасының  қандай  негізгі 
кемшіліктері бар?  
3.
 
Жаңа оқу бағдарламасы жалпы сіздің сабақ беруіңізге қалай әсер етті 
(сабақтағы іс-әрекеттер түрі, басқа мұғалімдермен қарым-қатынас)?  
4.
 
Жаңа  оқу  бағдарламаларымен  жұмыс  жасау  кезінде  кіммен  және 
қандай қолдау жасалынады? Қолдаудың қандай түрінде сіз қажетсінесіз?  
5.
 
Критериалды  бағалауды  қолданудың  нәтижесінде  сабақты  беру 
кезінде не өзгерді?  
6.
 
Сіз оқушыларға кері байланысты қалай бересіз?  
7.
 
Оқыту  мақсаттарына  оқушылардың  жетуі  туралы  шешімді  қабылдау 
кезінде табыс критерийін қолдану қаншама тиімді көмек көрсетеді?  
8.
 
Сіз  кезекті  сабақтарды  жоспарлау  кезінде  оқушылардың  жетістік 
нәтижелерін қалай қолданасыз?  
9.
 
Қалай ойлайсыз, бұл ОӘК-дің жаңалығы және бар әдістемеліктерден 
айырмашылығы неде?  
10.
 
Сабақты  өткізу  кезінде  ОӘК-нен  басқа  дереккөздерді  қолдануға  жиі 
жүгінесіз бе? Анықтаңыз.  
11.
 
Бағдарлама сыныптағы оқушылардың денсаулығына әсер етеді ме?  
12.
 
Бағдарлама  сыныптағы  оқушылардың  психо-сезімдік  жағдайларына 
әсер етеді ма? (шыдамдылық, белсенділік, енжарлық және т.б.).  
Оқушылармен сұхбаттасуға арналған сұрақтар  
1.
 
Қандай пән саған ұнайды? Неге?  
2.
 
Саған сабақтың үстінде көбінесе не істеген ұнайды? Неге?  
3.
 
Саған топта жұмыс істеген ұнайды ма? Неге?  
4.
 
Сен сабақта шаршайсын ба?  
5.
 
Үйде сабақпен айналасуға уақытын жетеді ма?  
6.
 
Сен бос уақытында немен айналасасын?  
7.
 
Саған  оқулықтар  ұнайды  ма?  Саған  кітаптағы  суреттер  мен 
кейіпкерлер ұнайды ма?  
8.
 
Саған кітаптағы және жұмыс дәптеріндегі тапсырмалар түсінікті ме?  
9.
 
Сенде сыныпта жолдастарын көп пе?  
10.
 
Сендер  сабақта  адамгершілік  туралы  сұрақтарды  қаншалықты  жиі 
талқылайсындар?  
 

34
 
Әкімшілікпен сұхбаттасуға арналған сұрақтар  
1.
 
Қандай  пән  бойынша  білім  беру  бағдарламаларынан  қиыншылықтар 
туды және қай жерде (бағдарламалар, жоспарлар, бағалау, ОӘК және т.б.)?  
2.
 
Қандай  пән  бойынша  білім  беру  бағдарламаларынан  қиыншылықтар 
болмады және неде?  
3.
 
Мұғалімдерге білім беру бағдарламасын жүзеге асыру кезінде қандай 
қолдау көрсетілді?  
4.
 
Мұғалімдер қандай қосымша қолдау сұрады?  
5.
 
Жаңа  білім  беру  бағдарламаларын  оқыту  үшін  мұғалімдер  қажетті 
ресурстарға қол жеткізе алады ма?  
6.
 
Қандай ресурстарды сіздер бере алмадыңыздар?  
7.
 
Қандай  педагогикалық  тәсілдер  қолданылады  (белсенді  оқыту, 
командалық оқыту және т.б.)?  
8.
 
Жаңа  педагогикалық  тәсілдерді  қолдану  кезінде  мұғалімдер  қандай 
қиындықтарды кездестірді?  
9.
 
Апробациялау 
үдерісінде 
оқушылар 
қандай 
қиындықтарды 
кездестірді?  
10.
 
Оқушылар мен мұғалімдер білім беру бағдарламасы бойынша жұмыс 
жүктемесіне қанағаттанды ма?  

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: