Вестник евразийского национального университета имени Л. Н. Гумилева. Серия Филология bulletin of L. N. Gumilyov Eurasian National University

Мысалы: Мынадай когнитивтік моделдер арқылы көрсетуге болады: «Жалғыздық ‒ ішкі азап» когнитивтік

жүктеу/скачать 0,55 Mb.

Pdf көрінісі

бет	6/12
Дата	19.03.2023
өлшемі	0,55 Mb.
	#75472

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12

Байланысты:
14 Rakymzhan

«Жаз жайлауда да бұрынғы салтанатпен қалған сері тірі пендеге көрінбей, сол қора- ның астында жабайы адамдарша жалғыздық

Мысалы: Мынадай когнитивтік моделдер
арқылы көрсетуге болады:
«Жалғыздық ‒ ішкі азап» когнитивтік
моделі.

«Адам ‒ Әлем, Әлем ‒ Адам» десек, адам-
ның рухани болмысының күйреуінен жалғы-
здыққа жетелейді, өмірі тек жабығу мен
құлазудан тұрады.
Адам көңілінің құлазуы кейде адам атау-
лыдан аулақтауға, жалғыздыққа жетелейді.
«Жалғыздық» ‒ «дүниеден аулақтану», туған
елден кете алмау ‒ «азап». Философиялық
тұрғыдан түсіндірер болсақ, ішкі жанның әл-
дебір абсолютті күшке ұмтылуы.
«Жаз жайлауда да бұрынғы салтанатпен
қалған сері тірі пендеге көрінбей, сол қора-
ның астында жабайы адамдарша жалғыздық
тауқыметін үнсіз тартты. Сол жалғыздық
әсері ме, әлде серінің дінге сенбесе де, пірге се-
нетіндігінен бе, кейінгі кезде кеш түссе-ақ
өз-өзінен елегізіп, қайсыбір түндерді ұйқысыз
өткізетін болды» (С.Жүнісов «Ақан сері»).

Дүниеден аулақтану ‒ фрейм. Сана-
дағы стереотиптік ассоциациялық таңбалар

О.Қ. Рақымжан, Б. Шалабай

ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Филология
BULLETIN of L.N. Gumilyov Eurasian National University. PHILOLOGY Series

№ 3(140)/2022
163
арқылы қалыптасқан. Қазақ танымында дү-
ниеден аулақтану бұл әлемнен жоғалумен па-
ра-пар. Жоғалу. Абай тілі сөздігінде: «құру»,
жойылу», «жоқ болып кету», «із-түзсіз құрып
кету» Концепт бойынша: адамның дүниеден
бөлектенуі, өзге әлемге жол тартуы, өзін-
өзі ұмытуы, ішкі тартыстың жоғалуы. Ғалым
Қ.Жаманбаева мұны «адамның өзінің ішкі
«Менімен» бас тартуы, процеспен тұтасуы,
өзін өзінен, дүниеден бөлу, өзін-өзі ұмыту»
[11, 84] - деп түсіндіреді.

жүктеу/скачать 0,55 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 12