Вестник евразийского национального университета имени Л. Н. Гумилева. Серия Филология bulletin of L. N. Gumilyov Eurasian National University


Мысалы: Мынадай когнитивтік моделдер  арқылы көрсетуге болады: «Жалғыздық ‒ ішкі азап» когнитивтік



Pdf көрінісі
бет6/12
Дата19.03.2023
өлшемі0,55 Mb.
#75472
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Мысалы: Мынадай когнитивтік моделдер 
арқылы көрсетуге болады:
«Жалғыздық ‒ ішкі азап» когнитивтік 
моделі.
 
«Адам ‒ Әлем, Әлем ‒ Адам» десек, адам- 
ның рухани болмысының күйреуінен жалғы- 
здыққа жетелейді, өмірі тек жабығу мен 
құлазудан тұрады.
Адам көңілінің құлазуы кейде адам атау- 
лыдан аулақтауға, жалғыздыққа жетелейді.
«Жалғыздық» ‒ «дүниеден аулақтану», туған 
елден кете алмау ‒ «азап». Философиялық 
тұрғыдан түсіндірер болсақ, ішкі жанның әл- 
дебір абсолютті күшке ұмтылуы.
«Жаз жайлауда да бұрынғы салтанатпен 
қалған сері тірі пендеге көрінбей, сол қора- 
ның астында жабайы адамдарша жалғыздық 
тауқыметін үнсіз тартты. Сол жалғыздық 
әсері ме, әлде серінің дінге сенбесе де, пірге се- 
нетіндігінен бе, кейінгі кезде кеш түссе-ақ 
өз-өзінен елегізіп, қайсыбір түндерді ұйқысыз 
өткізетін болды» (С.Жүнісов «Ақан сері»).
 
Дүниеден аулақтану ‒ фрейм. Сана- 
дағы стереотиптік ассоциациялық таңбалар


О.Қ. Рақымжан, Б. Шалабай
 
ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Филология 
BULLETIN of L.N. Gumilyov Eurasian National University. PHILOLOGY Series
 
№ 3(140)/2022 
163 
арқылы қалыптасқан. Қазақ танымында дү- 
ниеден аулақтану бұл әлемнен жоғалумен па- 
ра-пар. Жоғалу. Абай тілі сөздігінде: «құру», 
жойылу», «жоқ болып кету», «із-түзсіз құрып 
кету» Концепт бойынша: адамның дүниеден 
бөлектенуі, өзге әлемге жол тартуы, өзін- 
өзі ұмытуы, ішкі тартыстың жоғалуы. Ғалым 
Қ.Жаманбаева мұны «адамның өзінің ішкі
«Менімен» бас тартуы, процеспен тұтасуы, 
өзін өзінен, дүниеден бөлу, өзін-өзі ұмыту» 
[11, 84] - деп түсіндіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет