№1 дәріс Атомның ядролық моделі



Дата21.04.2022
өлшемі1,76 Mb.
#31790

№1 дәріс

Атомның ядролық моделі. 

Атом құрылысы. Томсон моделі

Атом құрылысы. Томсон моделі


Осы бірқалыпты зарядталған сфера ішінде заряд тығыздығы

Өріс кернеулігі мына формуламен анықталады: 

Тепе-теңдік қалыптан r қашықтықтағы электронға əсер ететін күш: 

(1) мен (4) теңдікті теңестірсек

Электрон қозғалғанда оған квазисерпімді күш

сонда атом радусы


Атом құрылысы. Резерфорд моделі


Осыларды қорыта келіп Резерфорд мынадай қорытындыға келді:

1) түскен альфа бөлшектерінің саны, шашыраған альфа бөлшегінен көп үлкен болады;

 2) кейбір альфа бөлшегі өте үлкен бұрышқа шашырайды жəне кері қарай шашырайтын бөлшектерде кездеседі;

3) шашырау бұрышы артқанда шашыраған бөлшектер саны кемиді. 

Осы əдіс бойынша металл фалгадан шашырап, бастапқы бағытынан ауытқыған альфа - бөлшегінің саны, төрт дəрежеленген шашырау бұрышының жартысының синусына кері пропорционал болатындығын анықтады, яғни

Кулондық күш əсері: 

 Олай болса m - атомға (ядроға) жақын келген альфа бөлшегінің ауытқу бұрышының шамасы: 

Альфа бөлшектері атом ядросымен əсерлескенге дейін,көлденең қимасы dσ болатын сақина арқылы өтеді:

Резерфорд формуласы

Спектрдің түрлері. Жұтылу жəне шығару спектрлерінің сипаттамасы

  • Инертті газдардың (гелий, неон, аргон сияқты), сутегі оттегі атомдарының жəне металл буларының жарығының спектрлері дискретті (жеке, дара) сызықтардан құралады. Ондай спектрлер сызықтық спектрлер деп аталады. 
  • Ал, қызған қатты денелер мен сұйықтар шығаратын жарық сəулесінің спектрлері тұтас болады. Яғни, мұндай спектрді құрайтын толқындардың ұзындығы үздіксіз жалғасып бір түспен екінші түстің жігі білінбей кетеді. Олардың толқын ұзындықтарын жəй көзбен ажырату мүмкін емес. Мысалы, қызған темір, қызған электр лампасының, шамның жалынындағы қызған көмір бөлшектерінің жарықтарының спектрлері тұтасып кетеді, сондықтан оны тұтас спектр деп атаймыз

Қызған, тұтас спектр беретін жарық көзінен тараған жарық, жолында тұрған заттан өткенде жарық спектрінің əр жерінде бірнеше қара-қоңыр жолақтар пайда болады. Яғни, оларда тұтас спектрге қарағанда, интенсивті жолақ кескіндер пайда болатынын көреміз. Егер оны суретке түсірсек, онда фотопластинка бетінде бірнеше ақшыл жолақтар пайда болады. Осындай жұтылу сызықтарының немесе жұтылу жолақтарының жиыны жұтылу спектрі немесе жолақ спектр деп аталады. 

Шығару және жұтылу спектрлері


Na

H

He



Шығару

Жұтылу


Фотон энергиясы:

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет