«Аударма теориясы» пәнінен емтихан сұрақтары
жүктеу/скачать 166 Kb.
|
|
«Аударма теориясы» пәнінен емтихан сұрақтары Аударма туралы пікірлер өз бастауын қайдан алады? Көне Греция, Рим; Көне Вавилония, Мысыр; Рим, Үндістан; Мысыр, Еуропа; Германия, АҚШ Аудармашыны «пайғамбарға» теңеген: Гете; Байрон; Абай; АС Пушкин; Стейнер Француз аудармашысы және аударма теоретигі Стейнер аударма тарихының неше кезеңін бөліп көрсетеді? 4; 5; 6; 3 2 «Аудару дегеніміз – бір тілдің көмегімен осыдан бұрын басқа тілде жазылған шығарманы анық және толық жеткізу» Пікірдің авторы кім? АВФедоров; ЯИРецкер; ЖМунэн; ВКомиссаров; ЖЖақыпов Аударматанушы ғалым-зерттеуші ЯИРецкердің аудармаға қатысты анықтамасы: Аудармашының мақсаты – түпнұсқаның стилистикалық және экспрессивті ерекшеліктерін сақтай отырып, басқа тілдің көмегімен оның мазмұнын біртұтас және нақты жеткізу; Аудару дегеніміз бір тілдің көмегімен осыдан бұрын басқа тіл арқылы көрсетілген шығарманы анық және толық жеткізу; Аударма – тілдер байланысы, билингвизм құбылысы; Аударма эквиваленттілігінің шыңы – аудару барысында түпнұсқа мазмұнының лингвистикалық сипатының барынша мол және нақты сақталуы Дұрыс жауабы жоқ Түпнұсқа мен аударманың мазмұны жағынан жақындығы аударманың… деп аталады Эквиваленттілігі; Билингвизмі; Көшірмесі; Интерференциясы; Экспрессивтілігі және стилистикасы Аударма теориясының іргелі ұғымдары: Эквиваленттілік, адекваттылық, аударма прагматикасы, аудармашылық трансформация, аударма моделі тб; Түпнұсқа, аударма, полилингвизм, семотика, гуттуральдылық, тб; Эмоциональды-экспрессивтілік, стилистикалық, лексика-семантикалық, тб; Нейролингвистикалық, прагмастилистикалық, психолингвистикалық және тб; Дұрыс жауабы жоқ Қазақ тіліне, қазақ тілінен аудару заңдылықтары туралы жекелеген қарапайым топшылаулар қай кезеңнен бастап жариялана бастады? 19 ғасырдың 2-жартысынан бастап «Түркістан уәлаятының газеті» мен «Дала уәлаятының газетінде»; 19 ғасырдың 2-жартысынан бастап «Түркістан уәлаятының газетінде»; 19 ғасырдың 2-жартысынан бастап «Дала уәлаятының газетінде»; 19 ғасырдың 2-жартысынан бастап «Қазақ» газеті мен «Айқап» журналында; 19 ғасырдың 2-жартысынан бастап «Қазақстан» газетінде ХІХ ғасырдың 20 жылдары жазылған аударма жайлы еңбектердің авторлары: ЖАймауытов, ЕАлдонғаров, БКенжебаев; СТорайғыров, СМұқанов, МДулатов; АБайтұрсынов, МӘуезов, ССейфуллин; МӘуезов, МЖұмабаев, ЕАлдонғаров; ҚЖұбанов, САманжолов және тб М. Әуезовтің аударматанудағы сүбелі үлесі: Бәрі дұрыс; «Пушкинді қазақша аудару тәжірибелері туралы»; «Ревизордың аудармасы туралы»; «Пушкин аудармасы қазақ әдебиетіне не берді?»; «Қазақ сахнасындағы аударма пьесалар» Қазақ аударматану ғылымында ХХ ғ 60-жылдары теориялық құнды ғылыми жарияланымдар жариялаған ғалымдар: М.Әуезов, МҚаратаев, СТалжанов, ӘСатыбалдиев, СНұрышев, КШәріпов, З.Ахметов; ЖАймауытов, ЕАлдонғаров, БКенжебаев; МӘуезов, МЖұмабаев, ССейфуллин; ЖЖақыпов, ТТалжанов, НСағындықова; Ешбір жауап дұрыс емес Аударманың үш түрін: тілішілік аударма; тіларалық аударма; семиотикааралық аударма деп бөлген ғалым: РЯкобсон; ЭРецкер; МӘуезов; СТалжанов; ВКомиссаров Ең алғашқы аудармашы: Гай Ацилий; Аристрах; Аристотель; Платон; Флавий Филострат Египеттегі бірінші аудармашы: Анхурмес; Петрус де Боско; МСнекл-Хориби; Аристрах; Дұрыс жауабы жоқ XX ғасырдың соңғы жылдары қазақ аударматануында еңбек сіңірген ғалымдар: ӨАйтбайұлы, ААлдашева, БХасанов, РЗагидуллин, НШаймерденова; АЫсқақов, СИсаев, ЫМаманов, НОралбай; БҚасым, НОралбай, БШалабай; БХасанов, АЫсқақов, МБалақаев; ТҚордабаев, ӨАйтбайұлы, РЗагидуллин Белгілі бір шамадағы бірдей мағына-мазмұнды бейнелейтін бір-бірімен байланысты және қатар қолданылатын құралдардың бір бөлігі деп аталады Лексикалық вариант; Морфологиялық вариант; Синтаксистік вариант; Стилистикалық вариант; Прагматикалық вариант Жалған балама анықтамасы: Аударма тілге шетел тіліндегі дыбыстық, графикалық жағынан сай келетін, этимологиясы жағынан ортақ, бірақ мағынасы жуық болғанмен, бірдей емес сөздер; Белгілі бір шамадағы бірдей мағына-мазмұнды бейнелейтін бір-бірімен байланысты және қатар қолданылатын құралдардың бір бөлігі; Кез келген тілде көптеген сөздер белгілі бір дәрежеде көп мағыналы болып келеді Осыған сәйкес олардың аударма тілде де, түпнұсқа тілде де көптеген баламалары болады; Белгілі бір контексте, ситуацияға байланысты мағынасына жағынан алшақ сөздердің бірінің орнына бірі қолданылуы; Мағына жағынан тар көлемді сөз болсын, тіпті контексте белгілі, айқын мағынада қолданылған сөз болсын аударуда бірнеше баламалық варианттардың талап етілуі Қазіргі тіл білімінде тіларалық қатынастар қызметінің лингвистикалық аспектілерін зерттейтін сала: Аударма; Морфология; Фонетика; Филология; Философия Аударма ғылымы: Әлеуметтік адамдар арасындағы тіларалық қатынастар жасайтын қызмет; Тіл білімінің жеке аспектісі; Фонетиканың негізгі бөлшегі; Лингвистиканың теориялық бөлімі; Дұрыс жауабы жоқ Алғашқы аударма теориясының негізін қалағандар: Аудармашылар; Лингвистер; Билингвистер; Тілшілер; Әдебиетшілер Антикалық кезеңнен бастап аудармашылардың ең алғаш аударған шығармалары қандай мәтіндерден алынған? Библия мен киелі мәтіндерден; Саяси мәтіндерден; Құқық мәтіндерінен; Лингвистикалық мәтіндерден; Әдеби мәтіндерден Ежелгі аудармашылардың жіберген қателігі: Дәлме-дәл аударғанда; Мәтінді аударғанда; Сөздің мағынасын аударғанда; Сөйлемді аударғанда; Дыбысты аударғанда Қысқартылған аударманың түрлері: Таңдап алынатын және функциональдық Дәлме-дәл; Семантикалық; Коммуникативтік; Сөзбе-сөз Таңдап алынатын аударманың ерекшеліктері: Аудармашы көзқарасына байланысты тірек сөздерді таңдап алудан тұрады; Негізгі мәтіннің аудару тілінің бірліктерінде контекстуальдық мағынаны толығырақ жеткізу; Негізгі мәтіннің қысқартылып, басқа тілге жеткізілетін түрі; Мәтіннің барлық компоненттерінің ақпараттық реттеуін нақты жеткізуіне бағытталған; Дұрыс жауабы жоқ Аударманың ғылыми негіздерінің қалыптасу кезеңі: XX ғ ортасында; XIX ғ ортасында; XX ғ басында; XVIII ғасырда; XIX ғ басында Кең тұрғыда «Аударма теориясының» термині «Аударма тәжірибесінің» қарастыратыны: Аударманың әртүрлі концепцияларын, заңдарын, оны қандай әдістермен, жолдармен жүзеге асатындығын зерттейді; Әртүрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерін зерттейді; Лингвистикалық заңдарын қамтиды; Дұрыс жауабы жоқ; Жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін зерттейді Аударма жүргізу нені зерттейді? Әдеби, этнографиялық түрлерін және әртүрлі мемлекеттердің аударма тарихын; Әртүрлі мемлекеттердің әдеби және этнографиялық түрлерін; Әртүрлі мемлекеттердің аударма тарихын; Барлық жауап дұрыс; Әдеби және этнографиялық түрлерді Жалпы аударма теориясы зерттейді: Лингвистикалық аударманың жалпы заңдарын; Жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін; Әртүрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерді; Лингвистикалық заңдарды қамтиды; Дұрыс жауабы жоқ Жеке аударма теориясы зерттейді: Жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін; Лингвистикалық аударманың жалпы заңдарын; Әртүрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерді; Лингвистикалық заңдарын қамтиды; Дұрыс жауабы жоқ Негізгі аударма теориясы зерттейді: Әртүрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерді; Лингвистикалық аударманың жалпы заңдарын; Жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін; Лингвистикалық заңдарын қамтиды; Дұрыс жауабы жоқ Лингвистикалық аударма теориясының құрылу жолында пайда болған түсінбеушілік: «Аударылмайтын аударма теориясы»; «Лингвистикалық сөздер»; «Аударма негіздері»; «Эквиваленттік лексика»; «Аударма қызметі» Лингвистикалық аудармадағы ең негізгі зерттеу әдісі: Cалыстырмалы; Коммуникативтік; Прагматикалық; Функциональдық; Салғастырмалы; Аударманың ең басты мақсаты: Тіларалық байланыстағы құрастырылған мәтін аудармасын негізгі мәтінге сай келетіндей жеткізу; Мағынасын емес, сөзді аудару; Мәтінді басқа бір тілге аудару; Мәтіннің аудармасын негізгі мәтінге жеткізу қажет емес; Дұрыс жауабы жоқ Транспозиция (бір жанрдың немесе функциональдық стильдің басқа жанрға немесе функциональдық стильге мәтіндік аудармасы) қандай параметрге жатады? Аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысына; Субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша және оның аударма мәтінінің автор қарым-қатынасына; Аударма сегментациялық түп және аударма материалдарын қайта қорытындылауы; Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы бойынша; Аударылған мәтіннің түпнұсқамен сәйкес болуы Тіларалық аударма қандай параметрге жатады? Аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы; Субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтіннің авторға қатысы; Аударма сегментациялық түп бойынша аударма материалдарын қайта қорытындылауы; Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы бойынша; Аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы Бинарлық аударма қай параметрге жатады? Аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы; Субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтіннің авторға қатысы; Аударма сегментация түп бойынша аударма материалдарын қайта қорытындылауы; Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы бойынша; Аударылған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы Интерсемиотикалық аударма қандай параметрге жатады? Аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы; Субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтіннің авторға қатысы; Аударма сегментациялық негізі бойынша аударма материалдарын қайта қорытындылауы; Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы бойынша; Аударылған мәтін түпнұсқамен сай болуы Трансмутация (бір жасанды тілден басқа жасанды тілдің аудармасы) қандай параметрге жатады? Аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы; Субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтіннің авторға қатынасы; Аударма сегментациясының негізі бойынша аударма материалдарын қайта қорытындылау; Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация; Аударған мәтіннің түпнұсқамен біркелкі болуы Негізгі аударма деген не? Аударма компьютер арқылы жасалған; Аударылған мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған; Түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған; Бұл аударма түрін адам тек өзі орындайды; Аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық аудармалар қолданылады Авторлық аударма бұл Бұл аударма адам арқылы жасалынады; Аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған; Түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған; Аударма компьютер арқылы орындалған; Аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық аудармалар қолданылған Авторландырылған аударма бұл Түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған; Аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған; Аударма компьютер арқылы жасалынған; Бұл аударма адам арқылы жасалынған; Аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық аудармалар қолданылған Машиналық аударма деген не? Аударма компьютер арқылы жасалынған; Аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған; Түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған; Бұл аударма адам арқылы жасалынады; Аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық аудармалар қолданылады Аралас аударма дегеніміз не? Аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық аудармалар қолданылады; Аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған; Түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған; Аударма компьютер арқылы жасалынған; Бұл аударма адам арқылы жасалынады; Сегментация арқылы жасалынатын аудармаға қандай бөлшектер кіреді? Аталып өткеннің барлығы; Морфемдік бөлшектер; Сөздік бөлшектер; Фразалық және абзацтық-фразалық бөлшектер; Толық мәтіндік бөлшектер; Жазба аударма қандай параметрге жатады? Аударылған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы; Аударылған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентациясы; Стильдің жанрын айқындау мен аударма материалдарын жанрға жатқызу; Түпнұсқа мазмұнының толық мағынасы мен түпкі мәні бойынша айқындалуы; Аударманың негізгі қызметтері параметріне; Ауызша мәтіннің жазбаша аудармасы қандай параметрге жатады? Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация; Аударманың негізгі қызметтері параметріне; Аударылған мәтіннің түпнұсқамен біркелкі болуы; Стильдің жанрын айқындау мен аударма материалдарын жанрға жатқызу; Түпнұсқа мазмұнының толық мағынасы мен түпкі мәні бойынша айқындалуы Ауызша аударма қандай параметрге жатады? Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация; Түпнұсқасының мазмұны толық мағынасы және аударманың негізі бойынша айқындау; Аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы; Стильдің жанрын айқындау мен аударма материалдарын жанрға жатқызу; Аударманың негізгі функциялары параметріне; Синхрондық аударма қандай параметрге жатады? Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация; Аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы; Стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға жатқызу; Түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түбі бойынша айқындау; Аударманың негізгі функциялары параметріне; Реттік аударма қандай параметрге жатады? Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация; Түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түпкі мәні бойынша айқындау; Аударған мәтін түпнұсқамен сай болуы; Стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға жатқызу; Аударманың негізгі функциялары параметріне; Бір жақты аударма қандай параметрге жатады? Аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы; Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация; Стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға жатқызу; Түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түпкі мәні бойынша айқындау; Аударманың негізгі функциялары параметріне; Екі жақты аударма қандай параметрге жатады? Аударылған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация Аударманың негізгі функциялары параметріне; Аударылған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы; Стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға жатқызу; Түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түпкі мәні бойынша айқындау; Жазбаша мәтіннің ауызша аудармасы қандай параметрге жатады? Аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация; Аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы; Стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға жатқызу; Түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түпкі мәні бойынша айқындау; Аударманың негізгі функциялары параметріне; Бос аударма бұл? Түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар – қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы жасалынатын аударма; Бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі; Ресми іс-қағаздарының аудармасы; Түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс дәлелдейтін аударма; Дұрыс жауабы жоқ Интерпретация аудармасы бұл? Берілген ережелер бойынша бір тілдік жүйеге жататын көркемдеуіш құралдары басқа тілдің жүйесіне жататын аударманың бір түрі; Бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі; Ресми іс-қағаздарының аудармасы; Түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс дәлелдейтін аударма; Түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар – қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы жасалынатын аударма Адекваттық аударма: Түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар негіздерін дәлелдейтін аударма; Бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі; Ресми іс-қағаздарының аудармасы; Түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс дәлелдейтін аударма; Түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар – қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы жасалынатын аударма Дәлдік (дұрыс) аударма дегеніміз не? Түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс дәлелдейтін аударма; Бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі; Ресми іс-қағаздарының аудармасы; Түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар – қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы жасалынатын аударма; Түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар негіздерін дәлелдейтін аударма; Аутентикалық аударма: Ресми іс-қағаздарының аудармасы; Бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі; Түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар – қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы жасалынатын аударма; Түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар негіздерін дәлелдейтін аударма; Түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс дәлелдейтін аударма Бекітілген аударма дегеніміз: Бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі; Ресми іс-қағаздарының аудармасы; Түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар – қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы жасалынатын аударма; Түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар негіздерін дәлелдейтін аударма; Түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс дәлелдейтін аударма Ғылыми-техникалық аудармаға қандай мәтіндерге жатады? Ғылыми-техникалық; Саяси-қоғамдық; Көркем; Әскери; Заң Саяси-қоғамдық аудармаға қандай мәтіндер жатады? Саяси-қоғамдық; Ғылыми-техникалық; Көркем; Әскери; Заң жүктеу/скачать 166 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|