«Аударма теориясы» пәнінен емтихан сұрақтары
жүктеу/скачать 166 Kb.
|
| «Сесть в калошу» тұрақты сөз тіркесінің аудармасы:
Мұзға отырғызып кету; Көрмес – түйені де көрмес; Галошқа ену; Жүрегі тас төбесіне шығу; Ит арқасы қиянда «Куда не кинь – все клин» тұрақты сөз тіркесінің аудармасы: Жапалақты таспен ұрсаң да, жапалақ өледі, жапалақпен тасты ұрсаң да, жапалақ өледі; Қызым, саған айтам, келінім сен тыңда; Айдағаны бес ешкі, ысқырығыжер жарады; Асыққан қалар ұятқа; Қайда барсаң, Қорқыттың көрі «Москва не один день строился» орыс мақаланың қазақ тіліне «Мәскеу бір күнде салынбаған» ретінде аударылу тәсілі: Өзге тілдегі мақал-мәтелдің образды астарын жоғалтпай, лексикалық құрамын, стильдік өңін, құрылымын сақтап аудару, яғни калька жолымен аударылған; Аударуда мазмұн, қорытынды түйін сәйкес келгенмен, компоненттердің лексикалық мағынасына өзгерістер енгізіліп, формалық өзгерістерге ұшырап тұр; Образдылығы, мән-мазмұны, салт-саны бейнелеуі жағынан ұқсас, балама болып келетін, жарыспалы түрде екі тілде қолданылып тұрған мақал-мәтел; Ауыспалы мағына болып, ұлттық колорит реалия сипатын сақтап, ұйқасы мен дыбыс ырғағы сақталып аударылған; Жоғарыда аталғандардың бәрі дұрыс Аудармадағы трансформациялық процестің неше тәсілі бар? 5; 4; 6; 3; 8 Аудармада қолданылатын трансформациялық процестің бір түрі – орын алмастыру: Бұл аудару үстінде түпнұсқа тілдегі элементтердің орналасу тәртібін аударма мәтінде өзгертіп беру; Бұл түпнұсқа мәтіндегі сөз түрлерін, сөз таптарын, сөйлемшелерін, синтаксистік байланыс түрлерін аударма мәтінде бұлардан өзгеше тілдік бірлікпен ауыстыру; Орыс тілі мен қазақ тіліндегі сөйлем мүшелерінің орын ауыстыруы. Мысалы: Книга прочитана мной – Мен кітапты оқып шықтым; Құрмалас сөйлем құрылысына байланысты синтаксистік трансформациялардың орыс тілінен қазақ тіліне аударуда жиі кездесуі; Кейде түпнұсқа тілдегі құрылымда белгілі бір сөздің не элементтің айтылмауы, көрінбей тұруы, ал аудармада сол элементтің көрсетілуі; Аудармада қолданылатын трансформациялық процестің бір түрі – түсіріп тастау: Аудару үстінде түпнұсқадағы мағынада тұрғыдан басы артық сөздер алынып тасталса да, мағына мазмұны өзгеріске ұшырамайтын сөздердің түсірілуі; Бұл аудару үстінде түпнұсқа тілдегі элементтердің орналасу тәртібін аударма мәтінде өзгертіп беру; Бұл түпнұсқа мәтіндегі сөз түрлерін, сөз таптарын, сөйлемшелерін, синтаксистік байланыс түрлерін аударма мәтінде бұлардан өзгеше тілдік бірлікпен ауыстыру; Орыс тілі мен қазақ тіліндегі сөйлем мүшелерінің орын ауыстыруы. Мысалы: Книга прочитана мной – Мен кітапты оқып шықтым; Кейде түпнұсқа тілдегі құрылымда белгілі бір сөздің не элементтің айтылмауы, көрінбей тұруы, ал аудармада сол элементтің көрсетілуі; Аудармада қолданылатын трансформациялық процестің бір түрі – қосу; Кейде түпнұсқа тілдегі құрылымда белгілі бір сөздің не элементтің айтылмауы, көрінбей тұруы, ал аудармада сол элементтің көрсетілуі; Аудару үстінде түпнұсқадағы мағынада тұрғыдан басы артық сөздер алынып тасталса да, мағына мазмұны өзгеріске ұшырамайтын сөздердің түсірілуі; Бұл аудару үстінде түпнұсқа тілдегі элементтердің орналасу тәртібін аударма мәтінде өзгертіп беру; Бұл түпнұсқа мәтіндегі сөз түрлерін, сөз таптарын, сөйлемшелерін, синтаксистік байланыс түрлерін аударма мәтінде бұлардан өзгеше тілдік бірлікпен ауыстыру; Түпнұсқадағы болымды мағынаны болымсыз түрде я, керісінше, түпнұсқадағы болымсыз мағынаны болымды етіп аудару; Аудармада қолданылатын трансформациялық процестің бір түрі – лексикалық аудару: Түпнұсқадағы болымды мағынаны болымсыз түрде я, керісінше, түпнұсқадағы болымсыз мағынаны болымды етіп аудару; Кейде түпнұсқа тілдегі құрылымда белгілі бір сөздің не элементтің айтылмауы, көрінбей тұруы, ал аудармада сол элементтің көрсетілуі; Аудару үстінде түпнұсқадағы мағынада тұрғыдан басы артық сөздер алынып тасталса да, мағына мазмұны өзгеріске ұшырамайтын сөздердің түсірілуі; Бұл аудару үстінде түпнұсқа тілдегі элементтердің орналасу тәртібін аударма мәтінде өзгертіп беру; Бұл түпнұсқа мәтіндегі сөз түрлерін, сөз таптарын, сөйлемшелерін, синтаксистік байланыс түрлерін аударма мәтінде бұлардан өзгеше тілдік бірлікпен ауыстыру; жүктеу/скачать 166 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|