Дәріс 13. Білім беру ұйымдарында педагогикалық зерттеулерді цифрландыру
Шарықтап дамып жатқан ақпараттандыру үдерісі қоғам өмірінің барлық аумағын педагогикадан зерттеу жұмыстарының сапасы мен оны ұйымдастыруды жаңа деңгейге көтеруде.
Педагогикалық зерттеулерде ақпараттық технологияны қолдану – ақпараттық жоспар бойынша өте баяу дамуда, ол әлі де болса терең зерттеуді қажет етеді. Педагогикалық ғылымның дамуы жинақтаған теориялық және практикалық тәжірибенің нәтижесінде, яғни ғылыми зерттеу үдерісінде жүзеге асырылады. Педагогикалық зерттеулер эксперимент, сұрақнама мен бақылаулар жүргізу барысында алынатын нақты фактілерге сүйенеді. Зерттеу аумағының негізгі тенденциялары ақпаратты зерттеу барысында түскен ақпараттардың саны мен сапасын арттыру болып табылады.
Ю.З. Кушнердің әдісі бойынша шартты түрде педагогикалық зерттеулердің логикасын құрылымдаудың 5 кезеңін бөліп көрсетуге болады:
Бірінші кезең – білім мен фактілерді жинақтау:
- зерттеу проблемасы мен тақырыбын таңдау;
- оның өзектілігін, жасалу кезеңдерін негіздеу;
- зерттеу аумағы бойынша жеткен ғылыми жетістіктердің теориясы мен тарихымен танысу;
- оқу орындары мен тәжірибелі педагогтардың практикалық тәжірибелерімен танысу;
- зерттеудің мақсатын, мәнін, нысанын, пәнін анықтау.
Қарастырылып отырған проблемының жағдайына шолу жасау үшін жас ғалым әдетте кітапханаға барып, өзінің жүргізетін зерттеулері бойынша әдебиеттер іздейді. Зерттеу тақырыбы бойынша ірі кітапханалар қорынан жұмыстар, мақалалар іздеу (конференция материалдары) оңай жұмыс емес.
Бар әдебиеттермен танысу
Қарастырылып жатқан мәселенің жағдайын көру үшін, жас ғалым әдетте кітапханаға барып, сол жерде керекті әдебиетті таңдайтын. Дегенмен, қажетті тақырыпқа байланысты баяндамаларды табу(немесе конференция материяларды) оңай жұмыс емес, қомақты және әр кезде қанағаттандыратын нәтиже бере бермейді.
Берілген әдебиетті оқу, мәселенің қай жағынан меңгерілгенін, қай жағы бойынша ғылыми пiкiрталастарды апаратынын талқылану жеткiлiктi. Осы кезеңде бiз ақпараттық технологиялардың қолдануының бiрнеше мүмкiндiктерiн көремiз:
1. әдебиеттер iздестiру үшiн:
а) ЖОО-ның нақты кiтапханасының электрондық тiзбесiнде, сонымен бiрге әдебиеттiң iшкi кiтапханалар торабы арқылы тапсырысы;
б) Internet Explorer-шi Internet Mozilla Firefoxтiң түрiнiң браузерлерiнiң қолдануымен, тағы басқалар, (Yandex.ru, Rambler.ru, Mail.ru, Aport.ru, Google.ru, Metabot.ru, Search.com, Yahoo.com, Lycos.com және тағы басқалар) әр түрлi iздестiру машиналары арқылы.
Педагогикалық ғылым және бiлiмнiң саласындағы кейбiр маңызды оқиғалар және шаралары туралы күндiзгi және дистанциялық оқу формасы, мәлiмет үшiн жоғарғы мектептiң кейбiр заттары бойынша көп ресейлiк газеттер және журналдар, тәрбие және бiлiм, рефераттар, диссертациялар, курстық және дипломдық жұмыстардың базасының арнаулы сұрақтарының түсiнiктi электрондық болжамдарының орыс тiлдi қорларының, энциклопедия, электрондық түсiндiрме сөздiктер, виртуалды оқулықтар бүгiнгi күнге Interneti арқылы оқуға болады. Қызықтыратын электрондық кiтапханалар болады, www.rsl.ru-дың Ресейлiк Мемлекеттiк кiтапханасы, www.philosophy.ru/library-нiң РҒА философияның институтының электрондың кітапханасы, www.elibrary.ruдiң Ғылыми Электрондық кiтапханасы, сонымен бiрге www.gpntb.ru, www.sigla.ruдiң электрондық кiтапханаларындағы кiтаптардың iздестiрудi жүйесі. Мысалы, Internet www.mno.ru/forum-ның Жастар Ғылыми форум форумдардағы қарым-қатынас және зерттеушiлердi ара-арасындаларды пiкiр алысуы үшiн мүмкiндiк береді, сонымен бiрге www.scientific.ru, http://eureka.ok.club.org-мен педагогикалық форум жайында білуге болады.
2. әдебиетпен жұмыс істеген кезде :
• библиография құрастыру - зерттелетiн мәселемен байланыста жұмыс iстеу үшiн тартып алған тiзiмдердiң құрастыру көзі;
• мазмұндама жасаулар - негiзгi жұмыстың қысылған мазмұндамасы;
• конспект жасаулар - жүргiзу негiзгі ойлар және жұмыстың жағдайларының ерекшелейтін толық жазулардан тұрады;
• аннотация - кiтаптар немесе мақалаларға берілетін қысқаша анықтама;
• дәйектеме келтiрулер – әдеби деректердің сөзбе-сөз жазуы, нақты немесе цифрлық мәлiметтер.
MS Word-тың мәтiндiк редакторы көмегiмен барлық жоғарыда көрсетiлген операциялар автоматтандыруға болады.
3. электрондық сөздiктердiң (Abby Lingvo 7.0.) қолдануымен (PROMT XT ) мәтiндердiң автоматты аудармасы.
4. мәлiметтiң сақтау және жинақталулары.
Ұстаз-зерттеушi ұстаз CD-, DVD - дисктер, сыртқы магниттi дискте жинақтағыш, Flashлар - дисктер арқылы үлкен массивті сақтап, жұмыс істей алады.
5. зерттеу процессiн жоспарлау үшiн.
Microsoft Outlook басқару жүйесі зерттеуге қатысы бар кездесулер, конференция немесе жұмыстық жазбалар туралы ақпаратты сақтап және дер кезінде оны бере алады.
6.Білікті мамандармен әңгіме құру
Қажетті облыстағы жетекшi мамандарымен хат жазыссып, олардың жаңа табыстары туралы бiлу керек. Ол үшiн олардың жариялауларымен таныстырып, хат алысу үшiн жұмыс орыны және мекен-жайын бiлу керек. Қолданылатын осы кезеңде ақпараттық технологиялар: интернет (The Bat), пошталық клиенттер ғаламдық желi!), электрондық почта, интернеттiң iздестiру жүйесi.
Екiншi кезең - айғақтардың теориялық түсiнуiн кезең:
• әдiстемені таңдау - бастапқы тұжырымдама, тiрек теориялық идеялар, жағдайлар;
• зерттеудiң болжамының құрастыруы;
• зерттеудiң әдiстерiн таңдау және зерттеу әдiстемесін өңдеу.
үшiншi кезең - тәжiрибе-эксперименталдi жұмыс:
• дәлелденетін зерттеудiң болжамын құрастыру - теориялық конструкция;
• ұйым және айта алатын тәжiрибенiң өткiзу;
• ұйым және дәлдейтiн тәжiрибенi өткiзу;
• зерттеудiң болжамын тексеру;
• ұйым және (бақылау ) қалыптастыратын тәжiрибенi өткiзу;
• зерттеудiң болжамының ақырғы тексеру;
• зерттеудiң нәтижесінің тұжырымы.
Зерттеудің осы кезеңінде қолданылады:
• эмпирикалық әдiстер: педагогикалық тәжiрибе; бақылау; өздiгiнен бақылау; әңгiме; интервью;
• социологиялық әдiстер: сауал-сұрақ жүргiзу, социометрия, тестеу, сарапшылық баға;
• математикалық әдiстер: тiркеу, ранг беру, шәкiлдеу, реттелу, пiшiндеу, диагностика, болжау
Қорытындылаушы кезеңде педагогикалық консилиум ұйымдасады; зерттеу, жалпылау және жаппай және алдынғы педагогикалық тәжiрибенiң таралуы.
Ақпараттық технологиялар зат туралы мәлiметтiң бекiту және алынған мәліметті қорыту ушин зерттеу жұмыстарының осы кезеңде қолданылады.
Педагогикалық зерттеулердің мәлiметтерін бекiтудiң тәжiрибе-эксперименталдi кезеңiнде әдетінше жұмыс күнделiгiнiң формасы, бақылаулар, фотосуреттер, кино және құжаттар, (әңгiмелердiң жазулары, интервью және тағы басқалар) фонограммалардың хаттамалары iске асады. Компьютердiң дамытудың арқасында мультимедия технологиялары зерттеулер туралы тек қана мәтiндiк емес, сонымен қатар график түрiнде және дыбыстық ақпаратты жиын және сақтау бүгiнде жүзеге асыра алады. Ол үшiн өңдеу және графиканың көшiрмесi және дыбыс үшiн цифрларға фото және видеокамералар, микрофондар, сонымен бiрге тиiстi программалық құралдарды қолданылады:
- (Microsoft Media Player ) әмбебап ойнатқыш;
- (WinAmp, Apollo) аудио ойнатқыштар;
- (WinDVD, zplayer) видео ойнатқыштар;
- (ACD See, PhotoShop, CorelDraw,) суреттердiң көруi үшiн бағдарламалар;
- схемалар, сызбалар, (Visio ) графиктердiң жасауы үшiн бағдарлама тағы басқалар.
Мәтiндiк, дыбыстық және график түрiнде мәлiметтiң бекiтулерiнен басқа бүгiн эмпирикалық мәлiметтердiң жию процессiнде компьютер қолданылуы әбден мүмкiн. Көп жағдайда, ол сауал-сұрақ жүргiзу және тестеудi өткiзуде қолданады. Бүгінгі таңда компьютер және Internet сауалнама жүргiзу кең етек алды. Ол педагогикалық зерттеулердiң деңгейiн жоғарылатып, бiр немесе әртүрлi аудандардағы бiлiмнiң бiр немесе бiрнеше мекемелерiнiң респонденттерiнiң санын көбiрек қамтып, деректердi өңдеу бойынша еңбек шығындарын біршама азайтуға едәуiр мүмкiндiк бередi. Сауалнаманы немесе тесттiң варианттарын ресiмдеу үшін - HTMLның қалыбы ыңғайлы болып отыр. Мысалы, қолданушы сауалнаманың формасына салған мәлiметке өзіне үйреншiктi әдiс Internet Explorer таныс браузерді қолдануға рұқсат алады. Сауалнама немесе тест серверде де, интернетте де өздерiнің мектеп компьютер сыныбында немесе жеке компьютерде енгізіле алады.
Сауалнама нәтежесі немесе тестеудiң нәтижелерiн беру үшiн компьютердегі орналастырылған пошталық бағдарлама активизацияланады. Сауалнаманың нәтижелерiн алатын мүдделi тұлғаның электрондық мекенжайына хат автоматты түрде формалданады. Бағдарлама сауалнаманың нәтижесі бар мәтiндiк файлды арнайы форматта құрастырып автоматты түрде дайындап Internetке белсендi қосылуы жағдайында электрондық пошталық адреске жіберілуі орындалады.
Сауалнама жүргiзу барысында, тестлеу, ранг беру, тiркеу, социометрия, интервью, әңгiме, бақылаулар және педагогикалық тәжiрибе жүргізу барысындағы алынған сандық мәлiметтерді өңдеу үшiн қолданбалы статистикалық пакеттердің программаларын (Statistica, Stadia, SPSS, SyStat) қолдана отырып математикалық әдiстер жиi қолданылады.
Сонымен бiрге Microsoft Excelдiң кестелiк редакторымен статистикалық деректердi өңдеу үшiн қолданудың мүмкiндiгiн атап өту керек. Редактор электрон кестесiдегi осы зерттеулерi басып, формуланы құрып, мәлiметтердi iрiктеп, сүзiп, топтап, кестенiң парағындағы тез есептеулерді "функциялар ұстасын" пайдалана отырып жүргізе аламыз. Егер Microsoft Excelге мәлiметтері талдау пакетіне қосылып турса, онда кестелiк мәлiметтермен статистикалық операциялар жүргізуге болады.
Microsoft Excelдiң кестелiк редакторының диаграммалық кiрiстiрiлген ұстасы көмегiмен, статистикалық деректердi өңдеуге, құрастыруға мүмкiндік беретін зерттеудің басқа кезеңдерінде әр түрлi графикалар және гистограммалар құруға мүмкіндік бередi.
Педагогикалық зерттеудің деректерін өңдеу мен жинауда, бүгінгі таңда, компьютерді алмастыру мүмкін емес. Ол тiркеу бойынша зерттеушiнiң жұмысын недәуiр мөлшерде жеңiлдетедi, бақылаудың тәжiрибе барысында әңгімелесу, интервьюде алған мәлiметтерiнiң үлкен көлемдерiн сақтауға, iрiктеуге үлкен көмек болады. Бұл зерттеушiлерге уақытты үнемдеп, қателер есептеулерде құтылып және эксперименталдi жұмыстың бiр бөлiгiнен нақты және сенiмдi қорытындыларын жасауға мүмкiндiк бередi.
Төртiншi кезең - педагогикалық зерттеудiң нәтижелерiнiң талдау және ресiмдеуi:
• қорытынды шешімдер және практикалық ұсыныстарының дәлелдеуi;
• ғылыми баяндама, бап, оқу-әдiстемелiк оқу құралдары, монография, кiтап;
• зерттеудiң тақырыбы бойынша плакат, диафильмдер, кинофильмдер, презентация.
Педагогикалық зерттеу нәтижелерiнiң диссертация түрiндегi ресiмдеуi кезеңінде, сонымен бiрге зерттеудiң тақырыбы бойынша ғылыми баяндамалар, баптар, оқу-әдiстемелiк оқу құралдары, монографиялар, кiтаптар, плакаттардың әзiрлеуi үшiн ақпараттық технологияларды белсенді қолдануы керек. Ол үшін бұрын аталған Microsoft Wordтiң мәтiндiк редакторы және Microsoft Excelдiң кестелiк редакторлары қолданыла алады. График түрiнде суреттердiң өңдеуi және плакаттардың жасауы үшiн Microsoft PhotoShop, Corel PHOTO-PAINTтiң түрiнiң бағдарламаларына келедi, Visio тағы басқалар.
Бесiншi кезең - зерттеу нәтижелердi насихаттау және енгiзу:
• кафедралар, кеңестер, семинарлар, ғылыми-практикалық конференциялар, симпозиумдар және тағы басқаларда сөз сөйлеулер;
• жаппай педагогикалық мәлiмет құралдарындағы жариялаулар
• интернетке жариялаулар.
Кафедра, жиналыс, семинарлар, ғылыми-тәжірибелік конференциялар, симпозимумдерде ақпараттық технологияларды графикалык және мәтіндік ақпарттық презентациялар, иллюстарциялық баяндамалр түрінде қолдануға болады. Бұл жағдайда Microsoft Power Point презентация немесе іскерлік графикаларын колдануға болады. Материалды көрсету кезінде мультимедиялық проектор немесе үлкен габаритті ЖК- или ЭЛТ- монитор қолданылады. Microsoft Publisher программа көмегімен конференцияға өатысушыларға: брошюралар, бюлетендер, ақпараттық парақшалар, т.б. әр түрлі иллюстративті және үлестірмелі материалдарды дайындауға және шығаруға болады.
Сонымен бірге, бүгіні күні Web- парақ құрып, Front Page, Flash MX, Dream Weaver пакеттерінің көмегімен Internet-ке макала мен монографияларды жариялауға болады. Қазіргі таңда Internet педагогикалық зерттеудің нәтжелері мен зеттелу барысы туралы материалдарды қызығушы қауымға жетізудің жаңа жолы болды.
Ақпараттық технологиялар телевидения, компютерлік бағдарламмада оқитындарға, ойынға, интерактивті саяхат, энциклопедия және т.б. үшін әлеуметтік жарнама роликтарын, тәлім-тәрбие киноларын, мултьфилмдер жасауға көмектеседі.
Қорытындылай келе, қазіргі кездегі ешбір педагогикалық зерттеулерді ұйымдастыру мен өткізу ақпараттық техналогиялардың көмегінсіз болмайды. Болашақта ақпаратты өңдеуде және табиги емес ақыл-ой жасауда компьютердің мүмкіндіктерінің ұлғайуына байланысты, сонымен бірге жаңа бағдарламамен қамтамасыз етуде компьютер копсалалы құрал ретінде ғана емес теориялық және тәжірибелік жұмыста белсенді қолдануға болады. Бұрындары математикалық өңдеу мен анализге келмейтін құбылыстарды құрастыру мен сипаттауға дейін; зерттеу барсы бойынша өздігінен болжам жасап және ұсыныстар енгізетін, гипотезалар жасауы дамуы мүмкін.
Ғылыми және әдістемелік зерттеулерді ақпараттандыру.
Жалпы орта білім беру жүйесіндегі әрекет түрлерінің ажырамас бір түрі – ереже бойынша оқу мекемелеріндегі оқытушылар мен қызметкерлерге жүктелген ғылыми және әдістемелік зерттеу. Ереже бойынша мұндай зерттеулер оқушыларды оқытудың жаңа әдістері мен құралдарын жасауға, жастармен бірге тәрбиелік жұмысты ұйымдастырудың жаңа жолдарын іздеудге бағытталған.
Оқытушылар қазіргі заманғы жетістіктерге педагогикалық үдерісті өздерінің танымдарын жүйелі түрде кеңейткенде, жекелеген айғақтарды жүйеге келтіргенде, өз мамандығының әлеуметтік әдебиетімен танысқанда, ғылыми – зерттеу және ғылыми – әдістемелік жұмысқа белсенді түрде ат салысқанда ғана барынша жақындата алады. Зерттеу жұмысын қажетті деңгейде жүргізбейтін қазіргі заманғы оқытушы ғылыммен және ғылыми- негізделген тәжірбиелік әрекетпен айналысуға мүмкіндігі бар мамандарды дайындай алмайтыны жалпыға мәлім.
Оқытушылардың ақпараттық ғылыми – зерттеу әрекеттері жайлы айттатын болсақ, олар жасаған жүйелі баяндамалар, референттар мен есептер, олардың ғылыми және әдістемелік әрекетінің нәтижелерін бақылау мен жүйелеумен тоқтап қалмау керек. Осындай жобалардың орындалуы барысында ғылыми жетістіктердің белсенді бекітілуі үдерісі жүргізіледі, ғылыми әдебиеттер мен анықтамалық құралдарды оқу кезінде алынған білім жүйеленеді, оқушылардың оқуы мен тәрбиеленуіне бағытталған кәсіби бағытын түзету қажеттілігіне қорытынды жасалады.
Оқу орындарының ғылыми – зерттеу әрекеті ортасын құрастырудың аталған аспекттерді ақпараттық және қатынастық технология құралдарының жалпы орта білімі беру құрылымына енгізілу толық бағытын туғызады.
Сонымен қатар, ғылыми және әдістемелік зерттеуді ақпараттандыру ерекшелігі ғылыми – зерттеудің ақпараттық жасалуды автоматтандаруда іске асырылған мектептегі оқу әрекетін ақпараттандаруда қолданылатын әдістер мен жолдардағы ақпараттық ресурстарды жасауға және пайдалануға рұқсат бермейді.
Ақпараттандыру қөзқарасында анықталған оқытушылардың ғылыми – зерттеу және ғылыми – әдістемелік әрекеттерінің негізгі құрауштарын қарастырайық.
Ғылыми және педагогикалық зерттеудің жүргізілуі оқытушыларды қолжазбалық, баспалық және электрондық материалдарды жинау, оларды жұмыс істету, сыни бағалау аннотациясын құрастыру, зерттеу мен әдістемелік проблемаларға қытысты ағымды әдебиетті бақылау, ғылым саласында отандық және шетелдік жаңалықтардың ашылуын қадағалауды құрастыруда маңызды рөл атқаруы тиіс. Бұдан бөлек оқытушылар зерттеу проблемасына қатысты бар білім көздеріне сілтемелер жасалған түрлі библиографикалық баспаларды қолданулары керек. Ереже бойынша мұндай жұмыстың нәтижесінде өзінің ғылыми еңбектері басылады, әдістемелік жұмыстары және оқушыларға арналған оқу материалдары жарияланады, диссертациялар қорғалады.
Осыған байланысты қолданылатын ақпараттақ- қатынастық технологиялардың құралдары ғылыми және әдістемелік көзқарасты анықталған әлемдік ақпараттық ресурстарға жол ашып қана қоймай, кітап қорын реттеу, жасау, өткізілетін зерттеу жұмыстарының маңыздылығы жағынан ақпараттық бөліктерді сақтау мен есептеуді көрсетуі қажет. Сонымен қатар мұндай ақпараттық ресурстар мен жүйелер ғылыми және әдістемелік зерттеудің аралық және қорытынды бақылауларынан тұратын барлық іс – қағаздарды тізімделмеген түрде сақтау мүмкіндігіне ие болулары керек.
Ғылыми және әдістемелік зерттеулердің көбісі ақпаратты жасау мен көрсетудің арнайы құралдарын қолданбаса іске асуы мүмкін емес. Бірінші кезекте мұндай құралдар қатарына көптеген эксперементальды зертеулерді жүргізуге мүмкіндік беретін және шығармашылық гипотезаларды анықтауға мүмкіндік беретін жойылатын және ұқсатылатын модельдеудің компьютерлік жүйелерін жатқызуға болады.
Жалпы орта білім беру аясында ғылыми және әдістемелік зерттеулерді өткізу аумағында әрқашан жаңаланып отыратын кең көлемді ақпараттар бекітілген маңызды проблема тұр. Ол адамда соңғы уақытта пайда болады және онымен оқытушылар мен оқушылардың танысуына әкеліп соғады. Ақпаратты тарату мен алмасудың жаңа құралдарының пайда болуының арқасында. Мысалы, интернет жүйесі, ақпараттар күн сайын арта түсуде. Сонымен қатар ақпараттық сапасы мен мазмұны жалпы орта білім беру жүйесіндегі зерттеу және әдістемелік әрекетке әсер ететін негізгі фактор болып табылады.
Телекоммуникациялық құралдар мен жүйелер оқытушылардың технологиялар және ғылыми және әдістемелік зерттеулер аясында жойылған қашықтан қарым - қатынасын ұйымдастыру кезінде пайдалы болуы мүмкін. Электрондық пошта, ғылыми теле және бейнеконференциялар, жаңалық тасплары, хабарламалар тақтасы оқытушылардың ғылыми - әдістемелік зерттеу әрекеттерінің ажырамас құралдары болуы тиіс.
Бірақ сәйкес ақпарттық-қатынастық технологиялар құралдарын қолдану ғылыми және әдістемелік ақпаратты қабылдау жолында көптеген маңызды кедергілер кездесуі мүмкін:
• ғылыми - әдістемелік жұмыстар мен жарияланымдарда қиын математикалық аппарат кездесуі мүмкін ;
• жұмыстарда қолданылатын терминологиялар жалған мағыналы болуы мүмкін;
• ғылыми жұмыс пен жариялынымдардың мазмұны көп жағдайда оның тақырыбында ашыла бермейді;
• ақпараттық көзде берілген ұғымдар қарама - қайшы анықтамаға ие болуы мүмкін.
Ақпараттық және қатынастық технологиялар құралдарының ғылыми - әдістемелік, әдістемелік және педагогикалық әрекеттерде қолданылу үлесінің көбеюі оқытушылардың тәжірбиеде қолданатын жүйелеу қағидасын құрастыруға мүмкіндік береді:
• түсіндіру құралының сөз жүзінде бөлшектенуіне;
• себеп - салдар, функционалдық, құрылымдық және генетикалық зыңдылықтар арқылы пән мәнінің барынша ашылуына;
• түсіндірілген қарым - қатынастың оны пішіндеу, оқшаулау және абстракциялау жолымен жеңілдетілуі;
• бұрынғы білім мен әрекет мүмкіндіктерінің айырмашылығы мен сәйкестігін, сонымен қатар оларға өту мүмкіндігін орнатумен;
• өзгертілген және сақталатын параметрлердің бөлінуі, олардың арасындағы байланыстың орнатылуы;
• түсіндірілген байланысты қадағалауды қамтамасыз ету.
Жалпы орта білім беру жүйесінде қызметкерлердің ғылыми - зерттеу және ғылыми - әдістемелік әрекеттерін ақпараттандыру аясында ақпараттық - қатынастық технологиялар құралдарын қолдану мыналарға мүмкіндік береді:
• оқытушыларадың ғылыми жұмысы тақырыбы бойынша электрондық жарияланымдар мен электрондық мерзімді басылымдар жүйесін дамыту;
• жалпы орта білім жүйесінің мекемесіне лайықты ғылыми мектептердің интернет - серверін жасау;
• ғылыми жетістіктердің виртуалды көрмелерін жасау, білімнің басқа салалары бойынша семинарлар мен конференциялар өткізу;
• жалпы білім беру жүйесінінің және басқа ғылым мекемелерінің ғылыми кітапханасының желілік катологтарын жасау мен жүргізу, кітапханалар қорына желілік қолжетілімділік ұйымдастыру;
• интенет ресурстары мен желісі аясында аудио және бейне конференцияларды тарату құралдарын қолданумен ғылыми және әдістемелік телекоммуникациялық конференциялар ұйымдастыру;
• ғылыми және әдістемелік зерттеулердің барлық қатысушалыр өзара және басқа оқу мекемелері мен ұйымдардың серіктестерін жедел ғылыми қарым - қатынас құралдарымен қамтамасыз ету;
• зерттеу жұмысын іске асыруға мүмкіндік беретін құрал -саймандары бар ғылыми және әдістемелік зерттеу жұмыстарының қатысушыларына қажетті телекомуникциялық зертханалар жасау.
Қазіргі заманғы оқытушы оқушыларды ақпараттық - қатынастық технологиялардың жаңа құралдарымен тек ақпаратты меңгеру, жасау жіне талдау оқытушының ғылыми және әдістемелік әрекетінің ажырамас бөлігі болғанда ғана үйрете алатынын түсіну маңызды.