Ежелгі дәуір әдебиетіндегі ғашықТЫҚ дастандар



Дата18.12.2022
өлшемі15,63 Kb.
#58023

ЕЖЕЛГІ ДӘУІР ӘДЕБИЕТІНДЕГІ ҒАШЫҚТЫҚ ДАСТАНДАР
Кестені толтырыңыз




Хорезми «Махаббат-наме»

Құтб «Хұсрау-Шырын»

Дүрбек «Жүсіп-Зылиха»

Өзіндік сипаты (нұсқалары, зерттелуі, қайда сақталған, кімге арналған)

Дастанның екі нұсқасы бар. Дастанның екі нұсқасы да қазір Лондонның Британия музейінде сақтаулы тұр. Қолжазбаның бірі — 1432 жылы ұйғыр әрпімен көшірілген. Демек, «Мұхаббат-наме» дастанын Хорезми жазғаннан 80 жылдан кейін оны ұйғыр әрпімен қайта көшірген болып шығады. Бұл – дастанның ең көне, алғашқы көшірмелерінің бірі болса Ал енді «Мұхаббат-наменің» араб әрпімен жазылған нұсқасы – 1509 жылы көшірілген. Басқаша айтсақ, дастан жазылғаннан кейін, араға 166 жыл салып барып араб әрпімен көшірілген екен. Бір қызығы – араб жазуындағы қолжазба ұйғыр жазуындағы нұсқадан 77 жыл кейін көшірілсе де, оған қарағанда әлде қайда кең әрі толық сақталған болып келеді. Ақын «Мұхаббат-намені» Алтын Орда ханы Жәнібектің Ақ Ордадағы әкімдерінің бірі – Мұхаммед Қожабектің тапсыруы бойынша жазғанын айтады.







Тақырыбы мен идеясы

Хорезми сәтсіз махаббаттың трагедиясын жырлай отырып, өзі өмір сүрген дәуірдің қоғамдық-әлеуметтік мәселелерін сөз етеді







Образдар жүйесі










Сюжеттік желісі










Композициясы










Осы шығармаға ғана тән қандай даралық ерекшелігін көрсетер едіңіз?

Мұхаббат-наме» — сюжеті қызықты, тілі көркем, көріктеу құралдары алуан түрлі, өлең құрылысы шебер жасалған дастан. Ақын Хорезми дастанда жыр жолдарына үстеме мағына беріп, оны ажарландырып жіберу үшін теңеу әдісін көбірек қолданады. Сөйтіп, ол өзі суреттеп отырған белгілі бір заттың яки құбылыстың ерекше белгілерін айқындай әрі ажарлай түседі. Сол арқылы жырдың эстетикалық әсерін еселеп арттырып жібереді








Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет