Хабаршы вестник


Всего обязательных предметов



Pdf көрінісі
бет36/56
Дата12.02.2017
өлшемі4,46 Mb.
#3969
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   56

Всего обязательных предметов 
2

2

2

3

2

2

2

2

Религия, 
нравственность 
и 
ценности 
Изучение Коран (4) 
 
 
 
 
2
2


Жизнь 
пророка 
Мухаммеда (4) 
 
 
 
 
2
2


Основные 
знания 
о 
религии (2) 
 
 
 
 
2
2


Язык и его значение 
Чтение (1) 
 
 
 
 
2
2
 
 
Грамотность 
и 
письменность (4) 
 
 
 
 
2
2


Нынешние языки и говоры 
(4) 
 
 
 
 
2
2


Коммуникация  и  знания 
разговора (1) 
 
 
 
 
 
 


Иностранный язык 
Иностранные 
языки 
(утвержденные 
постановлением 
Советом 
Министров) (4) 
 
 
 
 
2
2


Естественные  науки 
и математика 
Применение наук (4) 
 
 
 
 
2
2


Применение 
математики 
(4) 
 
 
 
 
2
2


 
Природоведение (1) 
 
 
 
 
 
 


 
Информатика 
и 
программное обеспечение (2) 
 
 
 
 
 
 


Искусство и спорт 
Визуальное 
искусство 
(рисование, 
традиционные 
искусства, 
пластические 
искусства и т.д.) (4) 
 
 
 
 
2
 
(4

2
 
(4

2
 (4) 
2
 (4) 
Музыка (4) 
 
 
 
 
2
 
(4

2
 
(4

2
 (4) 
2
 (4) 
Спорт 
и 
физические 
упражнения (строятся модули 
по области) 
 
 
 
 
2
 
(4

2
 
(4

2
 (4) 
2
 (4) 
Драма (2) 
 
 
 
 
2
2
 
 
Игры на размышления (4) 
 
 
 
 
2
2


Социальные науки 
Народная культура (1) 
 
 
 
 
 
2

 
Медиа грамотность (1) 
 
 
 
 
 
 


Юридика 
и 
справедливость (1) 
 
 
 
 
 
2

 
Уроки размышления (2) 
 
 
 
 
 
 


Количество часов выборочных предметов 
 
 
 
 
6
6


Свободные деятельности 


2
 
 
 
 
 
Всего уроков 
3

3

3

3

3

3

3

3

  
В пятом классе достаточно того, чтобы зарегистрироваться на 4 часа выборочного урока и на 20 часов 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(40), 2013 г. 
230 
уроков,  как  турецкий  язык,  математика,  естественные  науки,  социальные  науки,  культура  религии  и 
уроки  нравственности.  В  школах  с  условиями  и  возможностью,  по  желанию  можно  выбрать  урок 
иностранного  языка  до  18  часов.  В  школах,  где  используется  эта  программа,  придается  значение  на 
подготовленность  учеников  и  опираясь  на  программы  иностранного  языка,  используемый  на 
сегодняшний день и, который был утвержден Советом по обучению и воспитанию, могут использоваться 
образовательные программы, подготовленные Советом учителей. 
18
 
Обучению  иностранного  языка  в  начальной  школе  будет  уделяться  особое  внимание.  Но  в  случаях 
невозможности  обеспечения  необходимости  со  стороны  учителей,  эти  уроки  могут  проводиться  путём 
обмена уроков со стороны классных учителей, которые получили высшее образование в этой области или 
со стороны учителей, которые получили сертификат на эту должность и работают классными учителями. 
Если и это невозможно, то все уроки будет преподавать классный учитель.
19
 
В начальных, средних и более распространенных заведениях уроки, как история революции в Турции 
и  Кемализм,  турецкий  язык  и  литература,  история,  география,  социальные  науки,  культура  религии  и 
уроки нравственности, которые объединяют в себе революции и принципы Ататюрка и его размышления, 
не преподаются на иностранном языке.  А также  сюда входят и уроки, связанные с турецкой культурой. 
Ученики, на протяжении обучения, домашние задания и исследования по урокам выполняют на турецком 
языке.
20
 
Турки  в  разные  периоды,  из-за  политических,  экономических  и  религиозных  влияний,  изучили 
различные  религии.  Поначалу,  из-за  соседства  с  Китаем  и  торговыми  отношениями  влиял  китайский 
язык, затем  с принятием Ислама – арабский язык.  В 1500 году впоследствии с соседством и торговыми 
отношениями  началось  влияние  персидского  и  итальянского  языков,  затем  в  18  и  21  вв.  из-за 
экономических  и  политических  отношений  влиял  французский  язык,  за  ним  же  и  немецкий.  На 
сегодняшний  день  заметно  влияние  английского  языка  на  99  %,  а  также  из-за  туристических  и 
политических  отношений  заметен  рост  влияния  русского  языка.  Турецкая  Республика  со  времён 
Османского государства старается сблизиться с западом и поэтому, в целях присоединиться к ЕС провел 
ряд изменений. Цель ЕС считается научить каждого  гражданина свободно разговаривать самой малость 
на  3  языках,  и  эти  же  требования  старается  воплотить  в  реальность  и  Турция,  поэтому  государство 
провело ряд реформа.  
Согласно  образовательным  программам  ЕС,  программы  иностранного  языка  постоянно 
контролируются и обновляются. Как и в мире и в нашей стране английский язык считается популярным. 
Несмотря на все старания, к сожаленью, в нашей стране в области обучения иностранного языка успехов 
никаких нет. Но, несмотря на все проблемы, поиски в этой области продолжаются, и проблемы решаются
Для  ещё  более  успешного  обучения  иностранному  языку,  по  направлению  к  политике  образования  ЕС 
проводятся обновления и изменения.  
 
СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ : 
1. 
Hidayet  TOK,  Sebahattin  ARIBAŞ,  “Avrupa  Birliğine  Uyum  Sürecinde  Yabancı  Dil  Öğretimi”,  İnönü 
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 9 Sayı: 15, s:205–227 Bahar 2008 
2. 
İlke Büyükduman, “Yabancı Dil Öğretimi”, http://www .academia. edu/2310894/ 
3. 
Mustafa  Durmuş  ÇELEBİ,  “Türkiye’de  Anadili  Eğitimi  Ve  Yabancı  Dil  Öğretimi”  Sosyal  Bilimler 
Enstitüsü Dergisi, Sayı: 21(285-307 s.), 2006/2 
4. 
Ömer Demircan, “Türkiye’de Yabancı Dil”, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1988 
5. 
Özcan Demirel, “İlköğretim Okullarında Yabancı Dil Öğretimi”, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1999 
6. 
Yahya Akyüz Türk Eğitim Tarihi Alfa Basım Yayım Dağıtım Mart 1999 İstanbul 
7. 
Resmi Gazete. “Yabancı Dil Eğitim ve Öğretimi Kanunu, 19.10.1983 / 18196 
8. 
http://www.egitimmevzuat.com/index.php/201008021367/Resmi-Yazi/2010-2011-ilkoeretmortaoeretm-
ders-czelgeler-ve- Yabanci_Dil_Ogretimi 2012-2013aciklamalar.html 
9. 
http://egitimedair.net/index.php/eğitim-öğretim/2310-meb-ilkogretim-kurumlari-yonetmeligi 
10.  http://mevzuat.meb.gov.tr/html/136.html 
11.  http://mevzuat.meb.gov.tr/html/26184_1.html 
12.  http://www.mebpersoneli.com.tr/egitim/2013-2014-ogretim-yili-haftalik-ders-cizelgesi-h86459.html 
                                                             
18
 http://www.mebpersoneli.com.tr/egitim/2013-2014-ogretim-yili-haftalik-ders-cizelgesi-h86459.html 
19
 
http://egitimedair.net/index.php/eğitim-öğretim/2310-meb-ilkogretim-kurumlari-yonetmeligi
 
20
 
http://mevzuat.meb.gov.tr/html/136.html
   

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(40), 2013 г. 
231 
13.  http://www.meb.gov.tr/belirligunler/10kasim/inkilaplari/egitim/tevhidi_tedrisat.htm 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕП 
ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ШКОЛА 
 
 
МЕКТЕПКЕ  ДЕЙІНГІ  ҰЙЫМДАҒЫ  ЗАТТЫҚ  ДАМЫТУШЫ  ОРТАНЫ  ҰЙЫМДАСТЫРУ 
ТАЛАПТАРЫ 
 
Аймағамбетова Қ.А 
п.ғ.д., профессор 
Какежанова.М 
МДОТ мамандығының 2- курс магистранты 
Алматы қ., ҚазмемқызПУ 
 
Резюме 
 
 В данной статье рассматриваются важность правильной организаций предметно-развивающей среды 
в дошкольных предприятиях. Проблемность предметной среды, предметной ситуации порождает у детей 
вопросы, питает их инициативу, воображение, побуждает к творчеству. А так же представлены основные 
требование оборудованию, игровым материалам для детей. Освещается вопрос необходимости учитывать 
индивидуальность каждого ребенка в зависимости по возрасту.  
  
Summary 
 
 The correct organization of subject-development surroundlngs for Kids in pre-school institutions is discussed 
in this article. Subject-development surrounding helps to kids motivate their imagination and create the interests to 
the art. The main requirements to the equipments and game's subjects is also described in article. Necessity to take 
into account the individuality of all kids ande is taken up.  
 
 
 Мектепке  дейінгі  балалардың  тұлғасының  негізгі  құралдарының  бірі  –  орта.  Орта  бала  үшін  жаңа 
білім  мен  әлеуметтік  тәжірибенің  көзі.  Мектепке  дейінгі  ұйымның  тұтас  педагогикалық  үрдісінде 
дамытушы  ортаның  рөлі  орасан  зор.  Л.Новоселованың  пікірінше,  дамытушы  заттық  орта  балалардың 
дербес  шығармашылық  және  ойын  әрекеттерін  ұйымдастыру  үшін  қажетті  материалдар,  ойыншықтар, 
құралдар,  іс-әрекетінің  материалдық  нысаналардың  жүйесі.  Оның  басты  бағыттарының  бірі  балаларды 
әлеуметтендіру  және  оған  сәйкес  заттық  дамытушы  орта  құру.  «Заттық  ортаны»  осылайша  игерудің 
баланың тұлғалық жағын дамыту, бұйымдық әлемге шығармашылық көз қарасын ояту үшін зор маңызы 
бар.  Баланы  әлеуметтендіруде  дамытушы  заттық  ортаны  құрудың  педагогикалық  талаптарға  сәйкестігі 
болашақтың зерттеу мәселесі деп есептейміз. 
Баланы  жан-жақты  тәрбиелеу,  оның  дүние  танымын  жетілдіру,  заттық  орта  туралы  түсінік  ой-өрісін 
дамытып, еңбекке баулу балабақшалардағы барлық топтарға бірдей ортақ міндеттер.  
 Мектеп  жасына  дейінгі  балалардың  ой-өрісін  кеңейтудің  негізі  айналадағы  ортамен  табиғат 
құбылыстарын  бақылату.  Заттық  орта  жұмысында  айналадағы  қоғамдық  өмір  шындығын,  табиғат 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(40), 2013 г. 
232 
тамашаларын  бақылатып,баланың  таным,сезім  қабілетін  жетілдіру  басты  роль  атқарады.  Балалармен 
арнайы  өтілетін  осы  жұмыс  барысында  тәрбиеші  әр  заттың  аты,  сапасы,  қажеттігі  жайында  түсіндіреді. 
Баланы  заттың  атын  сөзбен  айтуға  үйретеді.  Айналадағы  қоғамдық  өмір  өлі,  тірі  табиғат  құбылысын 
бақылатқанда да әр объектіні сөзбен атап, түсіндіріп баланы заттық ортаға сөзбен қызықтырып, қабілетін 
дамыту көзделеді. 
Баланың  ойнайтын  алғашқы  ойындары  бұл  заттық  ойын.  Басқаша  түсіндірсек  бұл  затты  игеру.  Сіз 
балаға  беретін  ойыншықтар  арасында  қуыршақта,  аюда,  сайқымазақта,  ұсақ  ойыншықтар  да  бар. 
Бастапқыда  бұл  ойыншықтардың  барлығы  үлкендер  үшін  –  балалар  ойыншықтарға  басқа  заттарға 
қарағандай  қарайды,  яғни  олар  үшін  ойыншықтардың  басқа  заттардан  айырмасы  жоқ..  Екінші  жылдың 
басында олардың ойыншықтармен ойнауы елеусіз болады. 
Балалардың тілін жетілдіру мен байыта түсу үшін олардың айналасындағы әсерлі сабақтар өткізу және 
нақты тілдік білігін қалыптастыруды жүзеге асыру қажет болады.  
 В.А.Ясвиннің  зерттеулерінде  білім  ортасын  психологиялық-педагогикалық  жобалауда  жүйелеу  әдісі 
қолданылған,  «осыған  сәйкес  білім  беру  ортасындағы  әр  компоненттің  өзара  қарым-қатынасы 
көрсетілген: олар оқыту үрдісіндегі бүкіл субъектілердің (оқушы, оқытушы, ата-ана) жеке құндылықтары 
мен  талаптарын  қанағаттандыру  үшін  оқыту  жүйесіндегі  заттық-дамытушы,  әлеуметтік  және  психо-
дидактикалық орта. [1]. 
 Білім  беру  ортасының  заттық  компонентін  педагогикалық  жобалау,  оны  ұйымдастырудың 
талаптарыныың 
жүйесіне 
негізделеді 
(Ю.Г.Аврамова, 
М.Бубер, 
В.В.Давыдов, 
Г.А.Ковалев, 
В.А.Петровский  және  т.б.):  гетерогенді  және  күрделі  орта,  қызметтік  зоналардың  байланыстылығы; 
икемді  және  басқарылатын  орта;  ортаның  символикалық  қызметін  қамтамасыз  ету,  жеке  басқа 
бағытталушы орта (индивидуализированный); аутентикалық орта;  
 Сонымен қатар, ортаны ұйымдастыруда тағыда бір жағдайды ескеру керек, ол дегеніміз тұлғаның өзі 
ортаның  әсеріне  қалай  қарайды,  өзінің  ішкі  позициясы  қандай,  себебі  ол  оның  шығармашылық 
қалыптасушы қызметінен көрініс табады. Бұл тұжырым Г.С:Костюктің пікірінде де негіз алған, ол былай 
деп  жазады:  «бала  ортадағы  күштер  мен  тенденциялардың  түйісуіне,  оны  бала  қалай  елестетуіне,  оған 
қандай  қарым-қатынас  жасауына,  ортаның  да  бала  дамуына  әсері  осыған  тәуелді  болмақ».  [2.168б]. 
Көптеген  зерттеушілердің  пікірінше,  (С.М.Вишняков,  Д.Н.Кавтардзе,  В.А.Ясвин  және  т.б.)  білім  беру 
ортасы дегенде түсінуге тиіс нәрсе, «әлеуметтік, мәдени және де басқа да индивидтің білім алуы жүретін, 
білім  беру  қызметтерінің  сол  аумақтағы  қоғам  мүшелеріне  қолжетімді  жағдайлардың  жиынтығы». 
[3.199б]. 
Осыған  орай,  қазіргі  білім  көздерінен  «білім  беру  ортасы  дегенде  түсінетіміз  ол,  әлеуметтік-мәдени» 
аумақ,  білім  беру  жүйесінің  өзара  қызмет  атқару  зонасы,  ол  жүйедегі  элементтер  оқыту  материалдары 
мен  оқыту  әдісінің  субъектілерінің  өзара  қарым-қатынас  жүйесі.  Білім  беру  ортасының  күрделі  өлшем 
бірлігі бар. Оның бірнеше дәрежесі анықталған: бірінші элемент-белгілі бір білім беру ұйымының ортасы; 
аудандық,  республикалық  және  т.б.  Сонымен  қатар  ерекше  тұлғалық-білім  алу  мен  даму  аймағы. 
Заманауи  білім  жүйесінің  білім  беру  ортасы,  жаңа  білім  беру  жүйелерінің  жиынтығы  мен  құрылуда, 
жүйелер-дәстүрлі  және  инновациялық  модельдер,  стандарттардың  күрделі  жүйесі,  бұл  жүйелер  жоғары 
технологиялық  материалдар  мен  құралдардың  және  ең  бастысы  балалар,  оқытушылар  мен  ата-аналар 
арасындағы  қарым-қатынасты  интеграциялау  мазмұнында.  Заманауи  білім  беру  ортасыны  сапасында  ең 
тиімдісі  болып  табылатыны  көптеген  локальды  білім  орталарының  өзара  қарым-қатынасы,  бір 
мемлекеттің инновациялық ортасының ерекшеліктерін басқа елдің білім беру орталарына қолдану.  
 Мектепке дейінгі тәрбие жүйесінде «білім беру ортасы» деген түсінік жеке қарастырылмайды, көбіне 
«дамытушы орта» деген түсінік қолданылады. Кейбір авторлар дамытушы ортаны «заттық орта», «заттық 
аймақ»  деп,  осы  ортаның  тіршілік  етушілерінің  физиологиялық,  психологиялық,  антрометрикалық 
ерекшеліктерін ескере отырып, зерттейді. (Н.Кроткова, Н.Михайленко, Н.Тарловская т.б). 
«Заттық-дамытушы»  орта  деген  түсінікте  қалыптасқан,  балалардың  табиғи  ортаны  тануында  да 
«заттық-дамытушы»  ортаның  өз  рөлі  қалыптасқан.  (Н.О.Никонова,  М.И.Талызина)  Кейбірі  оны: 
«рухани»,  «материалды»  және  заттық,  «рухани-материалды»  деп  классификациялауды  ұсынады. 
(Л.В.Сверская).  
 Заманауи  педагогикалық  мектепке  дейінігі  білім  беру  көздерінде  «даму»  түсінігі,  әрқашан  білім 
субъектілерінің  мінездемесімен  байланыс  тапқан  жоқ.  Мысалы,  «Дамытушы  ортаны  ұйымдастырудың 
шарттарында» негізінен заттық орта қарастырылады: оның мінездемесі, ақпараттандырылуы, құнарлығы, 
вариативтілігі,  қолайлылығы,  тиімділігі,  эстетикалық  және  гигиеналық  көрсеткіштермен  қамтамасыз 
етілуі.  

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(40), 2013 г. 
233 
 Шыныменде, В.С.Мухинаның пікірінше, [4], заттық әлем-ол заттар әлемі-ол адамның тіршілік ететін, 
оның  тұрмыстық  және  рухани  дамуы,  өз  қажеттілігін  қамтамасыз  ету  құралы.  Сонымен  орай,  бала 
психологиялық  тұрғыдан  да  тұрмыс  құндылықтары  ретінде  заттық  әлемге  тәуелділікке  түседі,  оны 
«игере» бастайды. Сондықтан, бүгінгі таңда дамытушы ортаның тек заттық мінездемесін ғана емес, оның 
басқа  да,  біріншіден,  рухани  қазынамен  мәдени  эталондарды  игеру  сияқты  өлшем  бірліктерімен 
өзектендіру  қажет.  С.Л.Новоселованың  зерттеулерінде  заттық-дамытушы  орта  баланың  қызметіндегі 
материалды  объектілердің  жүйесі,  оның  рухани  және  физикалық  бет  әлпетінің  қызметі  жобалаушы 
ретінде көрсетеді [5]. 
 Дамытушы  ортаға  мінездеме  бергенде,  педагогтар  көбіне  ұйымдастыру  жағынан  (заттық,  рухани); 
қызмет ортасындағы іске асатын (білім, ойын, еңбек); мазмұны жағынан (бағдарлама, әдістер, жұмыс түрі 
т.б.) қарастырылады.  
 Л.И.Новикованың  ойынша,  тұлғаның  дамуы  ортаның  тек  қана  педагогикалық  мінездемесінен  ғана 
емес,  баланың  ішкі  қойылымына  да  байланысты  екенін  айрықша  айтып  кетеді,  сондықтан  ортаны 
баланың қажеттілгі мен талаптарына жақындату керек. Тек  қана баланың ерекшеліктерін  ескерген  орта, 
оның  жағымды  эмоциялық  қатынасын  тудыра  алады  [6].  Ортаның  белсенділігі  деген-орта  баланың 
тұлғасына  жан-жақты  әсер  ету,  оның  сезіміне,  эмоциясына,  еркіне,  баланың  ойынан  белсенді  жұмыс 
істеуін  талап  ететін,  қиялын,  оның  шығармашылық  белсенді  әрекетке  итермелейтін,  ортаны  өзгерте 
қалыптастыра отырып, ол арқылы өзінің дамуына бағытталғандығы.  
 Эмоционалдық-әр  баланың  немесе  ересектің  жеке  басына  қолайлы,  эмоционалды  түрде 
жағымдылығы.  Орта  балаға  түрлі  ынта  тудыруы  қажет,  оның  білуге  деген  қызығушылығын  дамытып, 
интелектін түрлі шығармашылық іс-әрекетке итермелеу қажет.  
 Жеке бас және жас ерекшеліктерін ескеру деген-объективті тіршілік ортасын балаға субъективті түрде 
маңызды ортаға айналдыру, осы орайда оның талаптарын, қызығушылығын, қабілетін ескертіп, оған өзін-
өзі көрсетуге көмек беретіндей ету.  
 Тұрақтылық-динамикалық  принцип  деген-Л.С.Выготский  көрсеткендей  «барлық  компонент  тұйық, 
қозғалмайтын қалыптан өзгеріп, түрін, формасын тез өзгеріске келтіретін деп түсіну».  
 Икемді  аумақ,  ол  бүкіл  орта  құрылымының  модальды  комплекс  түрінде  келуі.  (жарық,  дыбыс, 
қозғалыс т.б.)  
 Ортаның  ашықтығы  және  жабықтығы  деген-орта  тек  дамытатын  ғана  емес,  баланың  тұлғасының 
шығармашылық қызметінің әсерінен дамушы қабілетте болу керек [7]. 
Мектепке дейінгі ұйымдардағы заттық-дамытушы ортаның негізгі компоненттері баланың физикалық, 
эстетикалық, әлеуметтік, танымдық дамуына қажет. Олар: 
-табиғат ортасы, ондағы объектілермен, мәдени ландшафтылар (парктер, бақтар) 
-дене шынықтыру, ойын және сауықтыру т.с.с орталар; 
-заттық ойындық орта, компьютерлі ойындық комплекстер мен балалар кітапханасы, видеотека; 
-музыкалы-театрланған орта, дизайн-студия; 
 Бұлардың  негізігІ  құрамын  В.А.Петровский,  Л.М.Кларина,  Л.А.Смывина,  Л.С.Стрелковалардың  [7] 
мектепке  дейінгі  ұйымдарда  жүргізген  талдаулары  негізінде  құрылды.  Зерттеушілердің  пікірінше,  әр 
компонент  мектепке  дейінгі  ұйымның  жақсы  талғамына  сай,  әрі  тыныштық  және  қорғаныс  аурасын 
тудыратын;  баланың  жақын  болашақта  белсенді  әрі  жемісті  дамуына  керек  қажеттіліктерді 
қанағаттандыратын; ортадағы жағдай эргономиканың негізгі талаптарына сай, олармен жұмыс жасайтын 
балалар  мен  ересектерге қолайлы  болуы  тиіс.  Қарастырылып  отырған  мәселеге  байланысты  нормативті 
құжаттарды  зерттеуде  мектепке  дейінгі  жастағы  баланың  даму  ортасына  қойылатын  талаптар 
(гигиеналық, құқықтық, этикалық, эстетикалық т.б.) анықталды. 
 Осыған  орай,  мектепке  дейінгі  ұйымның  заттық-дамытушы  ортасы  интенсивті  түрде  дамытатын, 
баланың білуге құштарлығыын оятып, дамытатын, оның еркі мен эмоциясын, сезімін оятатындай болуы 
тиіс.  
Мектепке  дейінгі  баланың  жекебасын  және  танымдық  процесcтерін  дамыту,  қарым  -  қатынас 
дағдыларын,  және  тұтастай  алғанда  айналадағы  әлеммен  әлеуметтік  өзара  іс  -  қимылын  қалыптастыру 
баланың даму ортасын ұйымдастырумен тығыз байланысты. Дамушы заттық орта - бұл бала қызметінің 
материалдық  объектілерінің  жүйесі,  оның  рухани  және  физикалық  дамуының  функционалдық  үлгідегі 
мазмұны.  Заттық  ортаның  негізгі  элеметтері  -  сәулетті  -  ландшафтық  және  табиғи  -  экологиялық 
объектілер;  ойын  және  спорт  алаңдары,  олардың  жабдықтары;  баланың  өсу  барысына  байланысты  ірі 
ауқымдағы конструкторлармен (модульдермен), ойыншықтардың тақырыптық жинақтамаларымен, ойын 
материалдарымен,  ойын  жабдықтарымен  жарақтандырылған  ойын  кеңістіктері;  тәрбие  мен  оқытудың 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия «Педагогические науки», №4(40), 2013 г. 
234 
аудиовизуалдық және ақпараттық құралдары болып табылады. Заттық ортаға қойылатын бастапқы талап 
-  оның  дамытушылық  сипаты.  Ол  балабақша  бөлмелерін,  сондай  -  ақ  участкені  заттық  кеңістікке 
ұйымдастыру  арқылы  баланың  мүдделері  мен  қажеттіліктеріне,  ал  олардың  элементтері  (құрал  - 
жабдықтар,  ойыншықтар,  дидактикалық  материал,  т.б.)  баланың  дамуына  қызмет  етуге  тиіс.  Қорыта 
айтқанда,  дамытушы  заттық  орта  мынадай  психологиялық  -  педагогикалық  өлшемдерге  жауап  беруге 
тиісті:  баланың  психикалық  даму  деңгейіне  сәйкестігі;  жүйелілігі;  көп  функциялылығы;  баланың 
шамасына  сай  болуы;  трансформациялануы;  мазмұны  бойынша  және  функционалдық  міндеттері 
бойынша вариативтілігі.  
  
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР : 
 
1. Ясвин В.А. Психология отношения к природе. – М.: Смысл, 2000-456c. 
2.Короткова  Н.  Предметная  развивающая  среда:  подход  в  взаимодействию  детского  сада  с  семьей. // 
Ребенок в детском саду.-2004. №2 –с 28-31. 
3.  Вишнякова  С.М.  Профессиональное  образование:  Словарь.  Ключевые  понятие,  термины, 
актуальная лексика.- М.: НМЦ СПО, 1999.-538c. 
4.  Мухина  В.С.  Психология  дошкольника:  Учеб.  пособие  для  студентов  пед.  института  /  Под  ред. 
Л.А.Венгера. – М.: Просвещение, 1975-239c. 
5. Новоселова С.Л. Развивающая предметная среда: Методические рекомендоции по проектированию 
вариативных дизайн-проектов развивающей предметной среды в детских садах и учебно-воспитательных 
комплексах. – М.: 1995.- c. 15-28. 
6. Новикова Л.И. Школа и среда.- М.: Знание, 1985.- 80с. 
7. Петровский В.А., Кларина Л.М., Смывина Л.А., Стрелкова Л.П. Построение развивающей среды в 
дошкольном  учреждений//  Дошкольное  образование  в  Росии.Сб.  нормативно  –  правовых  документов  и 
научно-методических материалов-М.: АСТ, 1997-102c. 
 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   56




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет