Халықаралық ғылыми-көпшілік журнал Международный научно-популярный журнал

303
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
алу  үрдісін  қадағалау  мақсатта  тек  бақылаулық 
қызметін атқарып отыру қажет. Демек, мұғалімнің 
дәріске дайыдық процессі де өзгеруге ұшырау қа-
жет. Сол үшін дәріске дайындалу кезінде интернет 
ресурстарын қолдану мақсаттарын анықтап алу қа-
жет. Мысалға:
- 
Интернет  материалдарын  дәрістің  құра-
мына қосу;
- 
Белгілі  бір  жоба  бойынша  оқушылардың 
өз бетінше ақпаратты іздеу;
- 
Студенттердің біліміндегі олқылықты тол-
тыру.
Студенттер  үшін  интернет  ресурстары  мен 
оның  мүмкіншіліктерін  қандай  мақсаттарға  бола 
қолданытымызды да анықтап алу жөн.  Мысалға:
- 
Интернет  желінен  алынатын  материал-
дарды сабақ құрамына және оқу бағадарламасына 
кіріктіру;
- 
Жобалық жұмыс аясында қажетті мәлімет-
ті өз бетімен іздеу;
- 
Бірінші немес екінші шетел тілі бойынша 
білімдерін өздігінен толықтырып, тереңдетіп және 
білімдегі бар немесе дағдылық кемшіліктерді жою;   
- 
Арнайы  экстерндік  жүйе  бойынша  емти-
хандарды тапсыру үшін өздігінен дайындалу; 
- 
Оқытушының 
қадағалуынмен 
жүй-
елі  түрде  белгілі  бір  шетел  тілін  үйрену  курсын 
қашықтықтан оқу [2].
Жоғарыда көрсетілген жекелеген түрлі міндет-
тер бір ғана мақсатты ғана көздейді – коммуника-
тивтік құзыреттілікті қалыптастыру.
Студенттердің  коммуникативті  құзыреттілігін 
арттыру мақсатта студенттердің мүмкіндігінше тек 
теоретикалық  білім  негізін  қаламай,  тәжірибелік 
түрде коммуникация негіздерін көрсете білу қажет. 
Интернет технологиялар тек коммникативті құзы-
реттілігі үшін ғана емес, тілді үйренудегі жоғары 
жетістіктерге жету мақсатта да қолдану маңызды. 
Әсіресе тілдік емес мамандықтар үшін ол мәселе 
өте  маңызды  болуда.  Мамандырылған  тілдік  оқу 
орындар  өздігінен  тілді  жоғары  деңгейде  оқыту-
дың  мол  тәжірибесі  бар.  Тілдің  оқыту  дәрежесі 
жоғарлаған  сайын  оның  құрамдас  бөлігі  ретінде 
коммуникативті  құызреттілігінің  үлесі  де  артады. 
Тәжірибе  негізінде  тілдік  мамандарылған  емес 
жоғары  оқу  орындарындағы  кәсіби  түрде  шетел 
тілін үйрену барысында келесі іс-әрекеттер түрлері 
тиімді болады деп айтуға болады:
- 
Интернет арқылы арнайы үйрену компью-
терлік программаларын құрастыру мен пайдалану;
- 
Автоматты  түрде  нәтижелерін  шығарып 
беретін on-line тесттерді орындау арқылы студент-
тің білімі мен арнайы дағдыларына объективті түр-
де баға берілуі;
- 
Шет  тілдер  кафедрасының  электронды 
ресурстарында  орнастырылған  шет  тілі  бойынша 
бақылау жұмыстарын орындау;
- 
Қашықтық жүйе бойынша немесе қажет-
тіліктеріне қарай студенттердің мұғалімдерге элек-
тронды пошта арқылы сауал жіберу;
- 
Оn-line режимінде жүріп жатқан телекон-
ференцияларға  қатысу  оқушыларға  жаңа  қатына-
старды орнату және шынайы сөйлеу тәжірибесінің 
мүмкіндіктерін ашады;
- 
Телекоммуникациялық  жобаларға  қатысу 
нәтижесінде тілді меңгеру деңгейлері жоғарылап, 
ой-өрістері кеңейіп және шынайы тілдік ортаның 
көру мүмкіндігін алады;
- 
Қашықтықтан  оқыту  жүйесінің  курстары 
негізінде  өздігінен  білім  алу.  Бұл  үйден  шықпай 
отырып қосымша білім алу мүмкіндігін береді. Де-
генмен қашықтықтан білім алу мүмкіндіктерін то-
лыққанды асыру үшін келесі жағдайлар орындалу 
міндет:
- 
Интернет  ресурстарын  қолдануда  бұрын 
олардың  дидактикалық  міндеттері  анықталу  қа-
жет;
- 
Білім  алу  үрдісі  оқытылатын  елдің  мәде-
ниетімен танысу арқылы жүргізіледі;
- 
Бұл үшін жүйеге қажетті құрал-жарақтан 
тұратын техникалық қорымен толықтай жабдықта-
лу керек. Осы міндеттерді орындау нәтижесінде:
- 
Шет тілін үйрену кезінде интернет техно-
логияларының артықшылқтарын толықтай пайда-
лануға мүмкіндік береді;
- 
Кез-келген  түрдегі  (дыбыстық  неме-
се  визуалды,  мәтіндік  немесе  графикалық)  және 
көлемдегі  ақпаратты  жедел  түрде  кез-келшен 
қашықтықтағы нүктеге жіберуге болады;
- 
Компьютер жадына ұзақ мерзімде сақтай 
алып, оны толықтырып, өңдеуге және басып шыға-
руға болады;
- 
Шалғайдағы түрлі ақпарат көздерімен жұ-
мыс жасауға қолжетімді қылады;
- 
Бірлескен  немесе орталықтанған телеком-
муникациялық жобаларды ұйымдастыруға болады 
[3].
Қазіргі  замандағы  өркениеттер  мен  мәдени-
еттер  диалогында  қарым-қатынас  құралы  ретінде 
шетел  тілін  ұтымды  пайдалануды  студенттерге 
үйрету аса маңызды. Коммникативті құзыреттілік 
90-шы  жылдардың  кезінде  тарала  бастап,  қазіргі 
таңда кең ауқымды оқу бағдарламаларға енгізіліп 
жатыр. Құрылымдық тұрғыда ол құзыреттілік не-
гізгі алты құраушы құзыреттілік түрлерінен тұра-
ды. Коммуникативті құзыреттілік өте күрделі ұғым 
болғандықтан, оны құрылымдық тұрғысына бөліп 
қарастыру  қажет.  Шетел  тілдік  коммуникативтік 
құзыреттілікті  қалыптастыру  мен  дамыту  келесі 
құрама құзырет түрлеріне негізделеді:
- 
Сөйлеу  құзыреттілігі  (сөйлеу  қызметінің 
негізгі төрт түрі бойынша коммуникативті дағды-
ларын дамыту:  сөйлеу, тындалым жасау, оқу мен 
жазу, өзінің вербалды және вербалды емес әрекет-
терін жоспарлау дағдысы);
- 
Дискурстық  құзыреттлігі  (белгілі  бір 

304
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
коммникативті  жағдайларға  сай  өзінің  ойы  мен 
сөзін орынды етіп құрастыру);
- 
Тілдік  құзыретілігі  (коммникативті  мақ-
саттарда  фонетика,  лексика,  грамматика  секілді 
тілдік  бірліктерді  оңтайлы  пайдалану  дағдысын 
дамыту);
- 
Әлеуметтік-мәдени  құзыреттілігі  (оқыты-
латын елдің әлеуметтік-мәдени өзгешіліктері жай-
лы білім, сонымен қатар, өзінің және шетел мәде-
ниеттерінің арасындағы ортақ ұқсас және ерекше 
жерлерін айқындап көру дағдысын қалыптастыру);
- 
Теңгерілеу құзыреттілігі (шет тілінде ақпа-
рат алмасу үрдісі кезінде сөйлеу жағынан шектел-
ген  жағдайда  ұтымды  айла-амал  тауып  қиналған 
жағдайдан шыға білу дағдысын қалыптастыру); 
- 
Оқу-танымдық құзыреттілігі (тілді жүйелі 
түрде  тілді  үйрену  үрдісін  жақсартатын  арнайы 
және жалпы оқу дағдыларын дамыту; тілдік қана 
емес өзге білім-ғылым салаларында оқып үйренуге 
көмекші болатын оқу дағдылары) [1].
Мәдениетаралық  құзыреттілік  арқасында  мә-
дениетаралық  және  халықаралық  қарым-қаты-
настарда  өзара  келісімді  табуға  болады.  Яғни, 
стереотиптік  ойлауға  бой  бермей,  өзге  мәдениет 
өкілдерінің  ерекшеліктерін  ескере  отырып  олар-
мен  ортақ  дәрежеде  тілдесу.  Мамандардың  ел 
ішіндегі  және  әлемдік  деңгейдегі  өзінің  кәсіби 
салаларына бейімделіп кірісуіне жоғары дәрежелі 
мәдениетаралық  құзыреттілігі  көмектесе  алады. 
Сонымен  қоса  мәдениетаралық  коммуникация 
шеңберінде қатынастық және кәсіптік міндеттерді 
орындауға  мүмкіндік  туғызады.  Мәдениетаралық 
құзыреттілікті  қалыптастыру  келесі  міндеттеме-
лерді орындауды қарастырады:
- 
Шет  тілінде  мәдениетаралық  қатынасу 
ережелерін үйрету;
- 
Өзге  елдердің  мәдениетің  зерттеп,  шет 
тілдік  мәдениетаралық  қатынасу  кезінде  студент-
тердің өзінің мәдениетін таныстыру қабілетің да-
мыту;
- 
Өзге  елдердің  мәдениетіне  құрметпен 
және  ілтипатпен  қарауды  және  олармен  іскерлік 
ынтымақтастыққа түсуге даяр болуға үйрету [5].   
Демек,  өзінің  және  өзге  мәдениеттердің  ара-
сындағы ұқсастықтары мен ерекшеліктерді аңғар-
та  білу  қабілетін  дамыту  арқылы  түрлі  мәдени-
еттермен  тоғысқан  жағдайдағы  өзін  еркін  ұстай 
білетін және мәдениетаралық қатынасқа бейім бо-
латын тұлғаның арнайы қасиеттерің дамытуды мә-
дениетаралық  қатынасқа  жатқызуға  болады.    Со-
нымен қатар ол тұлға түрлі мәдениет өкілдерімен 
қарым-қатынасқа  түскен  кезде  туындайтын  мәсе-
лелерде  үзілді-кесілді  ұстаным  негізінде  емес, 
керсінше тиянақты түрде жауап қайтаратын және 
сондай  жағдайларда  ситуациялық  әдептілік  пен 
икемділігін көрсете білу қажет. Осындай тұлғаны 
қалыптастыру  жоғары  оқу  даярлығының  негізгі 
мақсаты болуы тиіс.
 Қойылған міндетті орындау үшін келесі оқыту 
технологияларды қолдануға болады:
- 
Шет тілінде тілдесунің жоғары деңгейдегі 
құзыреттілігін  қалыптастыру    мақсатта  студентті 
көркем  және  дидактикалық  материалдар  арқылы 
оқытылатын тілдің мәдениетімен тереңірек таны-
стыруға болады;
- 
Дәрісхана  іргесінде  шет  тілдік  ортаның 
үлгісінде ақпараттық модельдеу жасап оқушы та-
рап үшін мәдениетаралық қатынасқа түсуге жағдай 
жасауға болады [4].
Жаңа  ақпараттық  технологияларды,  соның 
ішінде  интернетті  қолдану  білім  алу  үрдісінің 
мүмкіншіліктерін  одан  әрі  кеңейтіп,  тәжірибелік 
қолданысың артырады. Сонымен қатар, келесі ди-
дактикалық мәселелерді шеше алады:
- 
Замануи  әрі  кәсіптік  бағытта  мәтіндерді 
пайдалана отырып оқу мен аудару дағдыларын да-
мытады;
- 
Кәсіптік  лексиканың  актив  және  пассив 
сөздік қорларын толықтыра алады;
- 
Әр-түрлі  деңгейдегі  кәсіптік  бағытта  ау-
тенттік мәтіндерді қолдану арқылы тыңдалым жа-
сау дағдысын дамытады;
- 
Оқушының  шетел  тілін  үйренуге  бекем 
уәжін қалыптастырады [6].
Студенттердің  тіл  үйрену  үрдісін  жүйелі  түр-
де  өткізу  үшін  дидактикалық  ерекшеліктерге  көп 
мән  беру  қажет.  Интернет  мүмкіншіліктерін  оқу 
үрдісіндегі дидактикалық мүмкіндіктерді сәйкесін-
ше  артырады.    Шетел  тілін  оқыту  үрдісінде  ин-
тернет желісінің ресурстарын пайдаланып, тиімді 
түрде келесі дидактикалық міндеттерді орындауға 
болады:
- 
Деңгейі жағынан әр-түрлі материалдарды 
сәйкесінше  қолдана  отырып,  студенттің  оқу  қа-
білеті мен дағдысын қалыптастырып жақсартуға;
- 
Интернетте бар аутентті дыбыстық мәтін-
дер негізінде тындалым жасау дағдысын дамытуға;
- 
Белгілі бір проблеманы талқылау негізін-
де монолог пен диалогтық мәнерде сөйлеу дағды-
сын дамыту;
- 
Жеке немесе топпен бірлесе отырып рефе-
рат, баяндама, шығарма секілді жазба жұмыстарды 
орындау  арқылы  студенттің  жазба  түрінде  ойын 
білдіру мен түрлі жазба жұмыстарды орындай білу 
дағдысын дамыту;
- 
Оқытылатын елдің мәдениеттің белгілі бір 
даму  сатысын,  қоғамның  әлеуметтік  және  саяси 
құрылысын сипаттайтын лексика мен өзінің сөздік 
қорын толықтырып отыру;
- 
Оқытылатын елдің салт-дәстүрін, мәдени 
ерекшеліктері,  сөйлеу  мәнерінің  ерекшеліктері, 
сөйлеу  әдептерінен  тұратын  мәдени-танымдық 
мәліметтермен танысу;
- 
«Белсеңді» материалдардан тұратын жүй-
елі  түрде  құралған  сабақтар  негізінде  оқушылар-
дың  шет  тілді  үйренудегі  уәждемесін  күшейтіп, 

305
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
сонымен  қатар,  олармен  тек  оқулықтар  бойынша 
берілген сұрақтарды ғана емес, әр адамды толған-
дыратын өзекті мәселелерді талқылау арқылы одан 
әрі қызықтыру [4].
Жоғарыда  берілген  кеңестерді  ескере  отырып 
оқу  үрдісін  жаңартып  аса  тиімді  оқыту  әдістер-
мен  толықтыруға  болады.  Қазіргі  таңдағы  интер-
нет  мүмкіндіктері  адам  өмірін  толықтай  өзгертіп 
жатыр.  Ондай  өзгерістердің  жақсы  және  жаман 
салдары  болатының  ескеру  қажет.  Оқу  үрдісінің  
замануи  технологиялармен  салыстарғанда  артта 
қалмау үшін оқу үрдісін жаңартып дамытып оты-
ру қажет. Бірақ ол жаңартулар негізсіз болмау үшін 
методологиялық  тұрғысында  мәдениетаралық 
коммуникативті құзыреттілік өте қажетті. Жаңадан 
қосылған  құзыреттілікті  дамыту  мақсатта  жаңа 
технологиялар өте орынды болу қажет. Яғни, қай 
жақтан  қарамасақ  та,  ақпарат  технолгиялар  үшін 
коммуникативті  құзыреттілік,  ал  коммуникативті 
құзыреттілік  ұшін  ақпаратты  технологиялар  қа-
жетті  болып  отырғанын  аңғарып  отырмыз.  Екі 
ұғым  да  бір-бірінен  бөлек  дамып  қалыптасқан 
дүниелер  болғанына  қарамастан,  олар  педагоги-
ка  саласында  бір-бірі  үшін  таптырмас  бөлшектер 
болуда. Ең бастысы оларды тек бірі-бірімен дұрыс 
қиыстырып қолдана білу қажет. Сол себептен осы 
мәселеге қатысты зерттеулердің саны мен сапасы-
ның өсуі жалпы еліміздегі оқу үрдісінің бірыңғай 
дамуына  әсер  етуі  сөзсіз.  Дегенмен  ол  саланың 
дамуына интернет технологиялары мен коммуни-
кативті құзыреттіліктің іс жүзінде қолдануы елеулі 
әсер ете алады. Осының нәтижесінде әр-түрлі мо-
дельдер сыналып жаңа нұсқалардың пайда болуы-
на әкеледі. Яғни еліміздегі оқу үрдісінде интернет 
технологиялар  мен  коммуникативті  құзыреттілік-
тің қолдану жолдарының дамуын тек ғылыми ең-
бектер  ғана  емес,  тәжірибе  негізінде  қолдану  аса 
маңызды роль ойнайды. Сол себептен осы мақала-
дағы қарастырылған мәселелер мен ұсыныстарды 
қолданысқа енгізіп, эксперименталды түрде нәти-
желерін бақылау арқылы ғана белгілі бір нәтиже-
лер мен қорытындыларға келе аламыз.  
Әдебиеттер тізімі
1. Нигай Л. С. Использование ИКТ для формирования коммуникативной компетентности на уроках английского 
языка// Педагогическое мастерство: материалы III междунар. науч. конф. (г. Москва, июнь 2013 г.).  — М.: Буки-Веди, 
2013. — С. 117-119.
2. Климченко С.Г. Межкультурные аспекты обучения иностранным языкам в вузах. http://elib.bspu.by/
3.  Чикилева  Л.С.  Интернет  как  средство  моделирования  социокультурного  пространства  для  формирования 
иноязычной компетенции  // Иностранные языки в дистанционном обучении. Материалы III Международной науч-
но-практической конференции. – Пермь, 23-25 апреля 2009 г. С. 44-48.
4. Чикилева Л.С. Использование интернет ресурсов  в процессе обучения профессиональному иностранному языку. 
http://conf.englishforsciences.sfedu.ru/  
5. А.А., Введение в Интернет-образование. – М.: Логос, 2003. – 76б.
6. Лебедев О. Е. Компетентностный подход в образовании // Школьные технологии. — 2004. — № 5. — С.3–21
Keywords:  internet  technologies,  informational  technologies,  foreign  language  education,  intercultural  competence, 
education principles, didactic tasks

306
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
Sadenova Aigul 
Doctor of Philology Sciense., docent., al-Farabi Kazakh national University, 
Almaty, e-mail: sadenovaa@mail.ru.  87072038826 
Saltanat Koilybayeva 
 Al-Farabi Kazakh national University, Almaty, Kazakhstan. 
e-mail: saltanat.c@yandex.kz., 87011089779
 PSYCHOLINGUISTIC ORIENTATION IN THE ORGANIZATION 
OF THE EDUCATIONAL PROCESS OF LEARNING 
Summary. This article discusses the features of the activities of the teacher working with a foreign audience. The article 
reflects the material about the peculiarities of the typological properties of the nervous system, especially the mental activity, 
intelligect, orientation in the environment. The regard of these moments to construct a class is shown (to adjust their pace, 
alternate forms of work), to enhance the students’ activities. Only by taking into account national-psychological characteristics 
of foreign students due to national traditions, habits, stereotypes , culture and  student’s country experience , the teacher can 
contribute  a positive attitude to his or her subject. Having  knowledges about the peculiarities of national mentality of students 
allows the teacher to build a strategy for learning all kinds of speech activity, solve communicative learning objectives.
Түйіндеме. Мақалада шетел студенттерімен жұмыс істеуде оқытушылардың қызметінің ерекшеліктері қара-
стыралады.  Мақалада  нерв  жүйелерінің  типологиялық  қасиеттері,  ойлау  қызметінің  ерекшеліктері,    интеллект, 
сыртқы ортада бағдарлау туралы материалдар көрініс тапты. Шетелдік студенттердің белсенділігін арттыру 
үшін сабақтар құру үшін осы сәттерді есепке алынуы көрсетілген. Тек ұлттық салт-дәстүрлерімен, әдеттермен, 
стереотиптермен, сонымен бірге, мәдениетпен негізделген шетелдік студенттердің ұлттық-психологиялық ерек-
шеліктерін есепке ала отырып,  оқытушы өз пәніне оң қарым-қатынас қалыптастыруға септігін тигізеді. Студент-
тердің ұлттық менталитет ерекшеліктері туралы білімнің болуы, оқытушыға сөйлеу қызметінің барлық түрлерін 
оқытудың стратегиясын құруға, оқытудың коммуникативтік міндеттерін шешуге мүмкіндік береді.  
Резюме. В статье рассматриваются особенности деятельности преподавателя при работе с иностранной ау-
диторией. В статье нашли отражение материалы об особенностях  типологических  свойств нервной системы, 
особенностях  мыслительной деятельности, интеллекта, ориентации во внешней среде. Показан учёт этих момен-
тов  для построения  занятия (регулировать их темп, чередовать формы работы),  для активизации деятельности  
учащихся. Только учитывая национально-психологические особенности иностранных учащихся, обусловленные наци-
ональными традициями, привычками, стереотипами, а также культурой и опытом страны обучаемого, преподава-
тель может способствовать выработке положительного отношения к своему предмету. Наличие знаний об особен-
ностях национального менталитета студентов позволяет преподавателю строить стратегию обучения всем видам 
речевой деятельности, решать коммуникативные задачи обучения.     
 
Introduction.  Teaching  -  a  complex  and  multi-
pronged process. The activities of the teacher should 
be aimed to maximize the learning process. It is known 
that, by nature, interests and inclinations, students are 
not the same; the teacher can not control the natural data 
of students, but in the course of work it can take into 
account the typological features of the nervous system, 
especially  mental  activity,  particularly  intelligence, 
orientation  in  the  environment.  Accounting  for 
these  moments  allows  the  teacher  to  build  a  class 
methodically  competently,  to  adjust  their  pace, 
alternate  forms  of  work,  that  means  to  intensify  the 
activities of the students. Only by taking into account 
national-psychological  characteristics  of  foreign 
students due to national traditions, habits, stereotypes , 
culture and  student’s country experience , the teacher 
can contribute  a positive attitude to his or her subject. 
Having  knowledges about the peculiarities of national 
mentality  of  students  allows  the  teacher  to  build  a 
strategy for learning all kinds of speech activity, solve 
communicative learning objectives. 
Psycholinguistics  –an  independent  scientific 
direction,  which  arose  at  the  intersection  of 
linguistics  and  psychology.  This  trend  has  arisen 
to  solve  problems  that  can  not  be  resolved  either  in 
psychology  or  linguistics.  Psycholinguistics  aims 
to  study  the  processes  and  mechanisms  of  speech 
activity (generation and understanding, or perception, 
speech utterances) in its correlation with the system of 
language. The prof, that is teaching Russian as a foreign 
language, must be familiar with national and cultural 
characteristics of the country, where his or her students  
came  from,  constantly  aware  of  the  most  notable 
differences  in  the  national  mentality  of  students  and 
native speakers, it is to promote active communication 
process, especially the teacher must take into account 
the ethnic and cultural , psychological, psycholinguistic 
features,  as  well  as  the  specifics  of  intellectually-
speech  system  and    has  to  look  for  new  ways  of 
presenting  educational  material,  its  assimilation  and 
perception.  National  originality  of  Chinese  (as 
well  as  others)  students  manifested  including  in 
psychology: it is characterized by a specific, peculiar 
type  of  memory,  emotion,  perception,  thinking,  and 
"other"  life  experience,  knowledge,  habits,  interests, 
inclinations  and  ideals.  Personal  experience  with 

307
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
the  Chinese  students  reveals  some  features  of 
national specificities of the ethno-type of the pecified 
enrollment,  which  in  future  should  be  considered 
when teaching them. The first, highlight some of the 
features of psychology and psycholinguistics of  this 
type of thinking. To these features such researchers  as 
A.V Titova, AA Katchalov include the following: 1) 
The representatives of the Far Eastern cultures (Asia-
Pacific), using hieroglyphics, many activities of the left 
and right hemispheres of the brain are equally active or 
right is dominant , "responsible" for the integrity of, 
the specific perception of the object, "responsible" for 
the emotive figurative representation.
As  students  from  the  region  use  characters,  their 
graphics  side  of  motivation  is  unique  in  its  images 
of objects and phenomena, they are prone to clarify, 
detail  and  specify,  therefore  they  think  concretely 
symbolically.  Therefore,  in  working  with  this  group 
of  students  it  is  necessary  to  maximize  the  graphic 
and  object  visibility,  because  things  that  they  can 
not imagine are difficult for them to understand .For 
east mentality enherant world contemplative features. 
Eastern culture got a great extent on value preserves 
orientation, spiritual comprehension of reality. In the 
East  the  introverted  orientation    is  dominating    on  
extrovert, the ability to appreciate the contemplative 
world  relation    and  prefer  its  active  efforts  to  the 
development  of  the  external  world.  Secondly,  the 
Eastern way of thinking is specialized by  the people’s  
ability  to  adapt  easily  to  external  conditions,  it  is 
inherent flexibility of mental structures to pressure of 
the environment and regains its former shape as soon 
as the pressure diminishes. And also Chinese students 
have  a special way of thinking, which reflects the lack 
of confidence by the way, to the verbal forms, which 
can  not  accommodate  the  real  wealth  of  designated 
events. Word commensurate with the true meaning of 
things, which it is trying to express. The mentality of 
the enrollment involves a tendency to conventionality, 
veiled allusions, literary or historical associations, so 
that  Chinese  students  love  to  solve  puzzles,  riddles, 
which also can be used successfully in the classroom. 
It should be noted that in a foreign country students 
have a  very poor express desire for self-expression, 
they are more inclined to listen to the teacher than to 
contradict him or join in the discussion, despite the fact 
that it is necessary for the development of thinking and 
speech.  Furthermore,  in  interpersonal  relationships 
with  these  students  teacher  must    avoid  conflict,  it 
is  better  to  be  restraint  and  to  encourage  each,  even  
small success in the classroom.Teaching Russian as a 
foreign  language  is  the  object  of  study  of  a  number 
of sciences: psychology, psycholinguistics, linguistics 
and language teaching methodology. The article deals 
with psycholinguistic bases in teaching Russian as a 
foreign language. When considering the psychological 
and  psycholinguistic  perspective  of  teaching  it  was 
identified a number of issues to explore. The problem 
of psychological and psycholinguistic features in the 
methodology  of  language  teaching  is  considered  by 
many  scientists  (BV  Belyaev,  Vygotsky,  Galperin, 
AA  Zalevskaya,  IA Winter, AA  Leontiev  and  others 
).  At  the  junction  of  linguistics  and  psychology 
emerged  independent  scientific  direction.  This  trend 
has arisen to solve problems that are not solved either 
psychology or linguistics. Psycholinguistics puts their 
tasks research of processes and mechanisms of speech 
activity  (generation  and  understanding  of  speech 
utterances) and correlation with the language system. 
In the construction of a system of teaching Russian as 
a foreign language are used the system data describing 
of the target language, as well as the teaching methods 
already developed principles, methods and techniques 
of  teaching.  The  process  of  learning  Russian  as  a 
foreign language is quite different, it is not confined 
to the assimilation of information about the language 
at the level of phonetics, grammar and vocabulary. We 
consider the development of speech ability in a foreign 
language, namely the ability to carry out activities with 
the voice communication purpose. Speech activity is 
part of the overall system of human activities, human’s 
communication  means.  The  object  of  linguistics  is 
language  material  and    implied  language  system  in 
it,  and  the  object  of  psycholinguistics  -  speech  and 
speech  activity  organization  [1].  By  A.  Leontiev 
differences  in  these  sciences  the  following:  "The 
language of the system (the subject) - the language of 
the process (it)" is always included in the competence 
of linguistics; attitude "as the language ability (speech 
engine) - the language of the process (it)" explores the 
psychology and related fields of physiology; and the 
ratio of "language as a system (subject) - language as 
the  ability  (speech  engine)"  study  psycholinguistics 
[2, 101 -112]. Accordingly, common source language 
material  "does  not  prejudge  the  identity  of  the 
products obtained ... Undoubtedly, both these systems 
reflect  the  same  patterns  contained  in  the  linguistic 
material, but each of them has its own" angle of view 
",  predetermining  the  concentration  of  attention  on 
different sides of the same phenomena, and generates 
a  specific  coordinate  system. As  a  consequence,  the 
results of the processing of linguistic material in the 
two directions are not always the same that excludes 
the  validity  of  direct  mechanistic  transfer  products 
metalinguistic activity linguist to describe the laws of 
functioning of the mechanism of speech of the individ 
"[1.31].
Norman  B.  Y  said  that  the  speech  activity  is 
deductive:  from  the  general  to  the  specific:  "Isn’t  it 
possible  that  we  have  in  the  process  of  generating 
the text of the proposal, or, in any case, his skeleton 
is formed before the components of his words. Those. 
-  Building  before  bricks  "[3].  This  assumption  is 
supported  by  some  information  about  the  speech 
ontogenesis,  speech  pathology,  speech  errors  of 
observations, it raises the issue of vertical formation 

308
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
of skills in learning language. From the foregoing it 
follows  that  the  ratio  information  from  linguistics, 
methodology of teaching Russian as a foreign language 
with  psycholinguistics  data  develops  gradually.  B. 
Velichkov  identifies  a  number  of  contradictions 
between the different sciences, such as:
1. theoretical information about the linguistic units 
and  the  development  of  communicative  skills  of  the 
character;
2. The ratio of units of different levels of language 
in the process of speech production (by stages) and the 
sequence of language acquisition levels in teaching a 
second language;
3. student speech genres in the native language and 
problems in the learning process;
4. The objectives of the learning process and the 
ability to manage verbal behavior.
Conclusions.  Chinese  students  have  the  visual 
and  visual-motor  type  of  memory  to  be  dominated, 
so it can be used as much as possible the visuality .In 
Working  with  this  group  of  students  teacher  should 
draw  on  the  strengths  of  their  psyche:  a  high  level 
of  mnemonic  abilities  (memory);  systems  thinking; 
developed  intuition;  visual  channel;  reliance  on  a 
letter for a better memorization of the new language 
material;  active  use  of  analogy,  contextual  guessing 
the  development.  Specificity  of  these  students 
training  depends  on  a  number  of  ethno  specific  and 
psychological  factors,  but  the  basic  principle  of 
taking  into  account  the  native  culture  is  the  account 
of  ethnic  and  cultural  traditions,  psychological  and 
psycholinguistic features of mentality in the teaching 
of  the  Russian  language.  Knowledge  of  mentality, 
national-cultural,  psychological  and  psycholinguistic 
features  can  lead  to  mutual  understanding  of  the 
teacher with the Chinese students. Therefore, targeted 
study of the peculiarities of mentality, psychological 
and  psycholinguistic  features  of  the  Eastern  way  of 
thinking quite promising field of research.
During  real  speech  act  all  levels  of  language 
function  are  interconnected,  their  order  is  different 
than  in  linguistics.  At  the  heart  of  psycholinguistic 
approach to the phenomena of speech, there are two 
points. The first is about acoustic nature of language. 
From  which  it  follows  that  a  unit  of  generation  and 
perception  of  speech,  differ  from  each  other,  but 
share  a  common  acoustic  nature.The  second  point 
is  the  emotional  character  of  the  speech  (in  the 
production and perception). Since the emotional state 
of the speaker, his relationship to the object statements 
transmitted  primarily  by  means  of  sounding  speech. 
From a psycholinguistic point of view of the speaker's 
emotional speech installation.The concept of style of 
speech  in  linguistics  corresponds  to  advanced  level, 
so at the initial stage of learning Russian as a foreign 
language, as well as any other language of the speech 
genre  the  problem  is  not  posed.  This  is  due  to  the 
lack  of  psycholinguistic  approach,  considering  any 
verbal expression in relation to the speech situation. 
"Strategy - is some way of acquisition, retention and 
use  of  information  that  serves  the  achievement  of 
certain  objectives  in  the  sense  that  it  should  lead  to 
certain results" [4,136]. Strategy decision as a choice 
of one of the possible actions can lead to quite a rapid 
and  lasting  success  in  the  development  of  speech 
ability,  the  wrong  strategy  causes  low  efficiency 
spent  on  language  acquisition  efforts,  impeding  the 
achievement  of  the  objective  of  development  of 
speech  abilities.  Psycholinguistic  orientation  in  the 
organization  of  the  educational  process  of  teaching 
Russian as a foreign language takes into consideration 
the  following  provisions:  the  ratio  of  theoretical 
knowledge and practical skills; verbal advance at the 
stage  of  development  of  speech  abilities;  language 
learning through speech with a focus on speech skills 
and  linguistic  competence;  development  of  systemic 
signs of language on the basis of language skills; the 
formation of active and passive vocabulary. When the 
organization of teaching process used psycholinguistics 
data one can observe the emergence of new effective 
teaching  methods,  increase  the  efficiency  of  the 
learning process. 
Literature
1. Zalevckay A.A. Vvedenie v psyholingvistiku. Moskow, RGTY 1999.
2. Leontev A.A. Yazyk, rech, i vladeniy vtorim yazikom.1969.
3. Norman B. U. Grammatika govoryachego. Sankt - Peterburg.1994.
4. Bruner Dzh. Psihologia poznanya za predelamy neposredctvennoy informacy: Per. s angl. М., 1977.  

309
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016

жүктеу/скачать 4,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: