Iii beynəlxalq türk dünyasi araşdirmalari simpoziumu III. Uluslararasi türk dünyasi araştirmalari sempozyumu ІІІ халықаралық ТҮркі әлемі зерттеулері симпозиумы

"ŞAİR EVLENMESİ" VE "AHİR ZAMAN"  

OYUNLARININ KARŞILAŞTIRILMASI 

Yrd. Doç. Dr. Vedi AŞKAROĞLU



 

Özet: Batılı anlamda ilk tiyatro oyunu olarak kabul edilen Şinasi'nin "Şair Evlenmesi", Osmanlı toplumunun 

değişik katmanlarını işlemesi yoluyla çok yönlü sosyal ve kültürel eleştirileri içinde barındırır. Aynı şekilde, 

yazarı  hakkında,  ismi  dışında  pek  bir  bilgi  sahibi  olmadığımız,  Kırımçak  tiyatro  eseri  olan  ve  A.  O.  Lovi 

tarafından yazılan "Ahir Zaman" adlı oyun da sosyo-kültürel açıdan Kırımçak toplumunun bir kesitini sunar. 

Her  iki  oyun,  evlilik  kavramını  irdelerken,  erkek  ve  kadınların  tutumları,  davranış  biçimleri,  töreler, 

gelenekler  gibi  kültürel  boyutta  toplumun  yaşamını  yansıtan  öğeler  oyunların  önemli  bir  bölümünü  teşkil 

eder.  Bu  çalışmada,  "Ahir  Zaman"  ve  "Şair  Evlenmesi"  oyunlarında  ortak  yapısal  ve  izleksel  benzerlikler, 

karşılaştırmalı bir biçimde irdelenecektir. 

Anahtar Kelimeler: "Şair Evlenmesi", "Ahir Zaman", Evlilik, Kültür, Toplum, Karşılaştırma  

Comparison of "The Poet's Wedding" and "The Recent Time" 

Abstract:  "The  Poet's  Wedding"  by  Şinasi,  a  play  accepted  as  the  first  Turkish  theater  presentation  in  the 

modern Western style, contains multi-dimensional social and cultural criticism by handling different levels of 

Ottoman life. Similarly, though nothing is known about except that it was written by A. V. Lovi and that it is 

a  Crimiachak  play,  "The  Recent  Time"  presents  people's  socio-cultural  picture.  Both  plays  focus  upon  the 

concept  of  marriage  and  the  activities  of  men  and  women,  lifestyles,  beliefs,  traditions  and  similar  cultural 

markers constitute the main body of the plays. In this study, the common structural and thematic features of 

"The Poet's Wedding" and "The Recent Time" will be compared and contrasted. 

Keywords: "The Poet's Wedding", "The Recent Time", Marriage, Culture, Society, Comparison 

Şinasi'nin  "Şair  Evlenmesi"  ve  A.  O.  Lovi'nin  "Ahir  Zaman"  adlı  oyunlarının  karşılaştırılması 

sayesinde,  sadece  Osmanlı  dönemi  Türk  insanının  İslamiyet  kavramı  ile  şekillenen  ve  Batılılaşma 

ekseninde  tasvir  edilen  olguları  görmekle  kalmaz,  yine  Musevi  Türk  toplumu  olan  Kırımçakların  da 

kültürel açıdan nasıl bir dünya algısına sahip oldukları da görme şansını yakalayabiliriz. Bir sanat eseri 

olarak, çok önemli olmasa da, "Ahir Zaman" adlı oyunun incelenmesinin çok önemli kültürel boyutları 

bulunmaktadır,  çünkü  kısa  bir  süre  içinde  bazı  etnik  kültürlerin  ve  dillerin  tamamıyla  ortadan  kalkma 

olasılığı  Karaylar  (Altınkaynak,  2006a),  Kırımçaklar  (Altınkaynak,  2006b)  ve  Urumlar  (Altınkaynak, 

2008) gibi örneklerde açık bir biçimde görülmektedir.  

"Şair Evlenmesi" ile "Ahir Zaman", sadece birer sanat eseri olarak düşünülmemelidir. Yok olma 

tehdidi ila karşı karşıya kalan Kırımçaklar'ın sosyal ve kültürel kimliklerinin tanınması açısından, "Ahir 

Zaman"ın  önemli  olduğunu  söylemek  gerekir.  Ancak  karşılaştırmalı  edebiyat  konusunda,  farklı  dini 

inanışları olan iki toplumun ayrıldıkları hususlardan ziyade, her iki toplumun milli kimlikleri ile dünyayı 

anlama ve anlamlandırma konusundaki benzerlikler çok daha dikkat çekicidir.  

Teknik ve içerik bakımından, Şinasi ve Lovi'nin ilk ortak noktası, estetik unsurları işleme ve sanat 

kaygısından  ziyade,  toplumsal  bir  resim  çizme  çabalarıdır;  "Şinasi'nin  yapıtlarında  öne  çıkan  asıl  şey 

sanatsal nitelik değil, verdiği yeni mesajlar ve düşüncelerdir." (Aydın 2000: 105). Evlilik gibi genel bir 

kavramın  etrafında  şekillenen  oyun  kurguları,  erkek  ve  kadın  arasındaki  ilişkileri,  karakterlerin 

betimlenmesini,  inanç  kavramlarını,  çıkarcılığı,  geçim  derdini,  duyguları,  geleceklerini  belirlemeye 

çalışan  genç  kızların  tutumlarını,  mahalle  içinde  ortak  bir  yaşam  alanı  oluşturan  diğer  kişilerin 

yaklaşımlarını,  evlilik  konusunda  aracılık  yapan  kişileri,  yaşanan  sorunlara  getirilen  çözümleri,  aklın 

övgüsünü,  duygusallıkla  biçimlenen  tepkileri,  paranın  gücü  karşısında  bireylerin  değişen 

konumlandırmaları gibi pek çok motifin işe koyulmasını sağlar.  

Tüm  bu  motifleri  ile  iki  oyun  da  bir  yandan  toplumsal  bir  eleştiriyi  içinde  barındırırken,  aynı 

zamanda  sorunların  çözümlerine  yönelik  önermelerle  ortaya  çıkarır.  Genel  anlamda  bakıldığında, 

“Cumhuriyet devri piyeslerinde kadının örf ve âdetler karşısındaki tavrı ikiye ayrılır. Bir kısım kadınlar 

töre  karşısında  boyun  eğerler.  Boyun  eğmeyenler  ise  büyük  bedel  ödemeye  mahkûmdurlar.”  (Töre 

2006:214).  Şinasi'nin  "Şair  Evlenmesi"nde,  böylesi  bir  tespitin  izlerini  sürmek  mümkün  gözükse  de, 

                                                      



 

Ardahan Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi, vediaskaroglu@ardahan.edu.tr 

654 

III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu 

muhtemelen  dini  farklılıklardan  dolayı,  Lovi'nin  "Ahir  Zaman"ında  kadının  konumlanması  ve  geleceği 

konusunda kendi kararını kendisinin vermesi bakımından farklılıklar ortaya çıkar. "Şair Evlenmesi"nde, 

kadının  kendi  kararlarını  verememesi  oyunun  din  adamları  ve  diğer  halk  kesimlerinin  belirlediği  erkek 

merkezli bir kurguya yol açar. "Ahir Zaman" ise dini unsurların daha az etkili olduğu Cumhuriyet dönemi 

oyunlarının niteliğini taşır. 

Öte  yandan,  merkezine  evlilik  olgusunu  almasıyla  "Şair  Evlenmesi",  kadın-erkek  ilişkilerinin 

gelenekçi  bir  bakış  açısı  ve  dini  uygulamalarla  belirlenen  yapısını  da  hedef  alır.  Yozlaşmış  ve  artık 

baskıcı  töreleri  eleştirir,  yenilikçi  düşünceleri  savunur.  "Şair  Evlenmesi"  gerçek  kavramını  sorgular, 

toplumsal değişimi hedefler ve yeni algıların kapısını aralar. Yozlaşmış algıların etkisini işleyen her iki 

oyun,  para,  çıkarcılık,  kültürel  unsurların  insanın  hayatına  yönelik  dayatmaları,  din  kavramının  insanın 

kaderine  etki  eden  olumsuz  uygulamalar  gibi  konularda  birleşir.  Karakter  sentezleyici  özelliklerin  pek 

fazla  bulunmadığı  iki  oyunun  ana  özelliği,  Enginün'ün  de  belirttiği  gibi,  “seyirlik  oyunlar  ile  batı 

tiyatrosunun  nasıl  birleştirilebileceğini  gösteren  başarılı  bir(er)  töre  oyunudur.”  (Enginün  2010:  653). 

Teknik  ve  içerik  açısından,  insanların  konuşmaları,  seçilen  dil,  tiplemeler,  mekânlar,  konuların 

gülünçlüğü,  olay  örgüsündeki  eleştiriler  gibi  pek  çok  unsur,  Meddah,  Ortaoyunu  ve  Karagöz  gibi 

geleneksel biçimlerle örtüşür. 

"Ahir Zaman" ile "Şair Evlenmesi" piyeslerinde ortak diğer bir nokta, bireyin geleceğine yönelik 

toplumun dolaylı ya da doğrudan müdahaleler yapmasıdır. Yazılı olmayan kurallar her iki oyunda kendini 

gösterir.  Geleneksel  bir  toplumun  resminin  çizildiği  oyunlarda,  evlilik  kurumunun  tek  başına  iki  kişi 

arasındaki bir ilişkiye dayanmaması önemlidir. Burada, bir kadının ya da bir erkeğin evlenmesi, sadece 

bireysel  bir  ilişki  olarak  karşımıza  çıkmaz,  daha  ziyade,  oyunlarda  resmi  çizilen  mekânın  sakinlerinin 

belirleyici  ve  müdahaleci  bir  tavrı  söz  konusudur.  Belirleme  ya  da  müdahale  sadece  evliliği  düşünen 

kişilerin birinci derecedeki akrabaları ile ilgili değildir. Toplumun küçük ölçekte bir görüngüsü olan ev, 

sokak ve mahalle gibi mekânlar, her iki oyunda sadece bir yerleşim yeri değil, topluluğun tüm birimleri 

ile ortak bir yaşam sürdürdüğü sosyal alanlardır. Bu yüzden, bu mekânlarda yaşayan neredeyse herkesin, 

evlilik,  ilişkiler,  davranışlar,  düşünceler,  kişilikler  gibi  pek  çok  kavramın  yaratılması,  sürdürülmesi 

kurulması  ya  da  korunması  konusunda  söyleyecek  bir  söze  sahiptir.  Her  iki  oyun,  ortak  kültürel  bir 

yaşantının yansımasını sunar.  

"Ahir  Zaman"  ile  "Şair  Evlenmesi"  oyunlarında,  kişi  isimleri  ile  dini  inanışları  belirleyen 

sözcükleri  bir  kenara  bırakırsak,  her  iki  oyunun  neredeyse  aynı  yazar  tarafından,  en  azından  aynı 

mekânlardaki aynı kişiler ile ilgili yazıldığını söylemek mümkündür:  



 

"Şair  Evlenmesi"nde,  duygusal,  romantik,  batı  değerleri  ile  yetişmiş,  kendi  toplumuna  yabancı 

olan  şair  Müştak  ile  "Ahir  Zaman"da,  yine  sosyal  davranışlar  konusunda  toplumdan  kopuk,  romantik, 

ama  kurnaz  ve  çıkarcı  biri  şeklinde  betimlenen  Şopalak'ın  züğürtlüğü  iki  oyundaki  ortak  motiflerden 

birisidir. 



 

Her  iki  oyunda,  evlilik  adayı  olan  ikişer  kızın  bulunması  diğer  ortak  bir  noktadır.  "Şair 

Evlenmesi"nde bu iki kız, birisi yaşlı, çirkin ve evde kalmış olan Saniye Hanım, diğeri ise Müştak Bey'e 

aşık  olan  Kumru  Hanım  adındaki  kardeşlerdir.  Aracıların  ve  din  adamı  konumunda  betimlenen 

Ebullaklaka'nın  oyunları  sonucunda,  Müştak  Bey,  asıl  sevdiği  kız  yerine,  ablası  Saniye  Hanım'la 

evlendirilir.  Bunu  farkettiğinde  artık  geri  dönülemez  bir  yola  girmiştir.  Ancak,  arkadaşı  Hikmet  Bey'in 

yardımı ve rüşvet sayesinde durum düzeltilir ve oyun mutlu sonla biter. "Ahir Zaman"da ise evlilik adayı 

kızlar kuzendir. Her iki kız genç ve güzeldir. Burada da, aracıların çıkarcılığı söz konusudur ve iki farklı 

aracı, daha fazla para koparmak adına, evlenme sözü verilmesine rağmen, ikili bir tutum sergiler. Hikmet 

Bey figürü gibi, kızların babaları, oyunu ortaya çıkarır ve yine oyun, çıkarcıların yenilgisi ile mutlu bir 

sonla biter. 



 

Her iki oyunda evlilik konusunda kurnazlık işlenir. "Şair Evlenmesi"nde oyunu oynayan aracılar 

ve din adamı konumundaki Ebullaklaka iken, "Ahir Zaman"da da arabulucular tarafından bir kurnazlık 

sergilenir, ama asıl çıkarcı tipleme damat adayı olan Şopalak'tır. Bu açıdan, Müştak Bey, saf, romantik bir 

tipleme iken, Şopalak, uyanık ve çıkarcı bir tipleme olarak sunulur. 



 

Her iki oyunda, evliliğin gerçekleştirilmesi için bazı kişiler para alır. "Ahir Zaman"da aracılar iki 

farklı  kız  için  aracılık  yaparlar  ve  kızların  aileleri  onlara  belirli  miktarda  para  taahhüt  eder.  "Şair 

Evlenmesi"nde ise hem aracılar hediye alır, hem de Ebullaklaka'ya, doğru kızı getirmesi ve ortaya çıkan 

kaotik durumu düzeltmesi için Hikmet Bey tarafından rüşvet verilir. 

655 

Yrd. Doç. Dr. Vedi AŞKAROĞLU/ “Şair Evlenmesi” ve “Ahir Zaman” Oyunlarının Karşılaştırılması 



 

Evlilik  konusunda,  duyguların  yerine,  evliliği  düşünen  bireylerden  çok,  dışarıdaki  kişiler 

belirleyicidir. Toplumsal müdahale, ortak yaşamın bir yansımasıdır. Para çok önemli bir rol oynar. 



 

"Şair Evlenmesi"nde, Müştak Bey ile Kumru hanım arasında bir aşk bulunur, ancak Şopalak ile 

Devlet ya da Sedet arasında herhangi bir aşk yoktur. 



 

Hem Şopalak hem de Müştak giyimlerine çok önem verir. Dış görünüm diğerleri açısından çok 

önemli  bir  gösterge  olarak  kabul  edilir.  İnsanlar  kişileri  hem  sözleri  hem  de  dış  görünüşleri  açısından 

değerlendirir.  Değerlendirme,  Müştak  Bey  karakterinde  daha  ziyade  kültürel  boyutlu  iken,  Şopalak 

karakterinde,  özellikle  şapkası  bir  simge  olarak  değerlendirilerek,  zenginliğin  ve  sosyal  statünün  bir 

göstergesi olarak düşünülür. 



 

Her  iki  oyunda  ortak  mekân  kullanımı  kendini  ortaya  koyar.  Sokak  ve  ev  mekânları  her  iki 

oyunun  ortak  mekânı  iken,  "Ahir  Zaman"  oyununda  bahçe  de  önemli  bir  yer  tutar.  Sokak,  "Şair 

Evlenmesi"nde  daha  çok  erkeklerin  ortaya  çıktığı  bir  yerdir,  ancak  "Ahir  Zaman"da  kadın  ve  erkek 

arasında  mekân  kullanımı  açısından  bir  ayırım  söz  konusu  değildir.  "Ahir  Zaman"da  ev  sadece  ev 

ahalisinin değil, akrabaların ve tanıdık diğer insanların da erkekli kadınlı bir arada bulundukları bir yer 

olarak tasvir edilir. 



 

Her iki oyunda halk dili bütün çıplaklığı ve basitliği ile kullanılır. 



 

İki oyun gerçekçi bir bakış açısı ile sunulur. 



 

İki oyun da toplumun alt kesimini işleyerek, üst sınıflardan insanlara yer vermez. 



 

İki oyun da durumsal ironi ve sesletim benzerliği yoluyla komedi unsurunu işlemeye çalışır. 



 

Her  iki  oyunda  erkek  ile  kadın  arasındaki  ilişkiler  çok  öenmli  bir  yapı  unsuru  iken,  "Şair 

Evlenmesi"nde sosyal işlevleri bakımından farklı insan tiplemeleri öne çıkarılır. Hikmet Bey, Müştak Bey 

ile Ebullaklaka simgesel birer role bürünürler. Şinasi'nin, toplumsal didaktik bir işlevi de hesaba katarak 

yazdığı Şair Evlenmesi, izleyiciye önemli iletiler sunar. 



 

"Şair  Evlenmesi",  “görmeden  evlenmeyi  işleyen  bir  töre  komedyasıdır;  eserin  tümdokusu 

örflerimizden kaynaklanır” (Akı 1989: 61). "Ahir Zaman" da Kırımçak toplumunun örflerini işleyen bir 

töre komedyası olarak kabul edilmelidir. 

Müştak  Bey,  kendisine,  toplumuna,  değer  yargılarına  ve  dinsel  uygulamalara  karşı 

yabancılaşmıştır. Tam bir romantik olarak sunulur.

 

Şiir okuması, aşk kavramına derin bir hayal gücü ile 

sarılması,  giyim  kuşam  tarzı,  konuşmaları,  saf  davranışları  ile  yanlış  Batılılaşmanın  simgesidir.  Bu 

özellikleri ile Şopalak'a benzer. Şopalak, gelin adayları gibi, genç neslin temsilcisidir ve konuşmalarında, 

kültürel  yozlaşmayı  ve  yabancılaşmayı  imleyen  Rusça  sözcükleri  çokça  kullanır.  Hem  Müştak  hem  de 

Şopalak, kendilik değerleri içinde yaşadığı toplumla tezat oluşturur. Onlar, dış dünyanın biçimlendirdiği 

insanlardır;  "Dikkate  değer  bir  noktadır  ki  Sinasi,  şu  basit  komedicikte  bile  yenilikçi  karakterini  belli 

etmiş,  korumuştur.  Batıya  ve  uygar  hayata  düşkün  olan  bir  adamı  (şair  Müştak  Bey’i)  mahalle  halkı 

arasında  nefret  edilen,  ama  sonunda  başarıya  ulaşan  bir  kişi  göstererek  ve  cahil  mahalle  halkını 

küçümseyip alaya alarak, yenilik fikrini doğru ve güzel bir örnek halinde vermek istemiştir," (Kutlu 1982: 

22). Müştak ve Şopalak, nasıl konuşacağını, nasıl davranacağını, sorunları nasıl çözeceğini bilmedikleri 

gibi,  din  adamlarının,  sıradan  insanların  oluşturduğu  kamuoyu  baskısının  ya  da  geleneklerle  inanç 

uygulamalarının  bir  insanın  kaderini  ne  denli  değiştirebileceğini  çözümleyemezler.  Zaten,  oyunlarda 

ortaya çıkan kaotik durumun (ve ironinin) ana kaynağı, Şopalak ve Müştak'ın toplumdan kopukluğudur. 

Hikmet  Bey,  Şinasi  tarafından  ideal  insan  tipi  olarak  sunulur.  Hem  Batı'nın  değerlerini,  yaşam 

tarzını  ve  insan  konumlandırmalarını  hem  de  Osmanlı  toplumunda,  paranın  insanlara  ne  tür  bir  etkide 

bulunacağını oldukça iyi bilir. Kurnaz değil, akıllıdır ve hem insanları hem de genel anlamda toplumu çok 

iyi  gözlemleyerek,  onların  zaaf  noktalarını  kolayca  çözebilir.  Ahir  Zaman"daki  Zevadyaka'ya  benzer 

özellikler taşır. Zevadyaka da, akıllıdır, insanları iyi tanır, para konusunda nasıl davranabileceklerini bilir; 

"daha  kurnaz,  iş  bilen  birisi"dir  (Altınkaynak  2015:  7).  O  da  Hikmet  Bey  gibi,  kurnazlıkla  kurgulanan 

oyunu bozar ve çözümü sağlar. 

Ebullaklaka, adının çağrışımı gibi, dilbaz, kurnaz ve çıkarcı bir din adamıdır. Toplumsal, dini ve 

kültürel işlevleri çok ön plana çıkarılır; "Ondokuzuncu yüzyılın ilk yarısına kadar, mahalleleri yönetenler 

imamlardı.  …  Zamanla  mahalle  imamları  bu  görevlerini  kötüye  kullanmışlar  veya  hakkıyla  yerine 

getirememişlerdir. … Yeniçeri ocağı lağvedildikten sonra, şehrin asayişini sağlamak, vergi toplayabilmek 

ve  mahalle  idaresinin  düzenini  kurmak  gerekmekteydi.  …  İmamların  mahalleye  gelen  gideni  kontrolde 

ihmal  ve  yolsuzlukları  da  görülmüştü"    (Ortaylı  2006:  19-20).  Görevini  kötüye  kullanan  bir  tipleme 

656 

III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu 

olarak  Ebullaklaka,  çöpçatanlık  yapan  ve  cümleleri  içinde  sıkça  yeminler  eden  Horosçık  Heneketta  ile 

çeşitli  dalavereler  çeviren  ve  yine  sürekli  yeminler  eden  diğer  bir  çöpçatan  Torgayçık  Akbiketta 

(Altınkaynak  2015:  8)  tiplerine  benzer.  Her  üç  tiplemenin  ortak  özellikleri,  toplumu  yönlendirmeleri, 

çıkarcı olmaları ve para kazanmak için her türlü oyunu çevirebilecek yapıda olmalarıdır. 

Sonuç 

Farklı  dönemlerde,  farklı  dinlere  mensup,  biri  Osmanlı  diğeri  Kırımçak  olmak  üzere  iki  Türk 

toplumunu  işleyen  Şinasi'nin  "Şair  Evlenmesi"  ile  A.  O.  Lovi'nin  "Ahir  Zaman"  adlı  oyunları  pek  çok 

ortak  noktaya  sahiptir.  Evlilik,  çıkarcılık,  topluma  yabancılaşma  gibi  izlekler  konusunda  benzerlikler, 

işlenen  mahalle  yapısı,  konuşmalardaki  argo  kullanımları,  tiplerin  halkın  alt  kültürel  kesiminden 

seçilmesi,  sosyal  açıdan  benzer  yaşam  biçimlerini  konu  edinmesi  gibi  açılardan  da  ortak  bir  zemine 

oturtulur.  Temel  önermesi,  görücülük  usulüne  göre  evlenmenin  eleştirisine  dayandırılan,  modernleşme, 

batılılaşma ve kültürel yozlaşmayı işlemek olan "Şair Evlenmesi", "Ahir Zaman"ın kültürel yabancılaşma, 

yozlaşma konularını merkezine alması açısından kısmen benzeşir. 

İki  farklı  oyunun  kişileri,  izlekleri  ve  davranışları  ile  benzerlik  ve  farklılıkların  karşılaştırılması, 

eserlerin  ortak  ve  farklı  noktalarının  ortaya  konması  açısından  önemli  bir  çalışma  olmakla  birlikte, 

Kırımçak,  Kıpçak,  Urum,  Gregoryan  Kıpçak  gibi  farklı  inanç  ve  coğrafyalara  sahip  diğer  Türk 

toplulukları ile ilişkilerin kurulması çok daha geniş boyutlu çalışmaları gerektirir. Bu açıdan, bu çalışma, 

kendi  kültürümüzle  yakın  akraba  kültürlerinden  daha  az  bilinenler  arasında  edebi  metinler  yoluyla 

bağlantı kurulması açısından ilk olmakla birlikte, sınırlı bir bakış açısı sunmakta ve geliştirilmeye ihtiyaç 

duymaktadır. 

KAYNAKÇA 

Altınkaynak, E. (2015). Ahir Zaman (A. O. Lovi'nin Ahır Zeman Adlı Piyesi), Ankara, Karadeniz Dergi Yay. 

Altınkaynak, E. (2006a). Tozlu Zaman Perdesinde Kırım Karaylar. Hollanda.  

Altınkaynak, E. (2006b). Kırımçaklar. Hollanda.  

Altınkaynak, E. (2008). Urum Folklor ve Halk Edebiyatı. Ankara. 

Akı, N. (1989). Türk Tiyatro Edebiyatı Tarihi 1, İstanbul: Dergah Yay. 

Aydın,  A.  (2000).  "Batılılaşma  Döneminde  Şinasi  ve  Fransız  etkisi."  Edebiyat  Fakültesi  Dergisi  Cilt:17/  S.:2, 

ss.105-131. 

Kutlu, Ş. (1982). Şair Evlenmesi, İstanbul: Remzi Kitabevi. 

Ortaylı, İ. (2006). Osmanlı Toplumunda Aile, İstanbul: Pan Yay. 

Töre, E. (2006). Hayattan Sahneye Kadınlar, İstanbul: Duyap Yay.  

Enginün, İ. (2010). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923), İstanbul: Dergâh Yay. 

TÜRK BASININDA DİL BECERİLERİ, SÖZ VARLIĞI VE  

TÜRKÇENİN DİĞER MESELELERİ: 2006-2011 YILLARI ARASI 

Yrd. Doç. Dr. Yasin KILIÇ



 

Özet:  Bu  araştırmanın  amacı;  dil  becerileri,  söz  varlığı  ve  Türkçenin  diğer  meseleleri  hakkında  Türk 

basınında  yayımlanan makale ve  yazıları değerlendirmektir.  Ayrıca alan uzmanlarının dikkatini Türkçe dili 

hakkında  yayımlanan makale  ve  yazılara çekmektir. Bu araştırmada betimsel tarama  modeli uygulanmıştır. 

Araştırma  kapsamına  alınan  gazete  yazıları,  yayınlandığı  yıla  ve  yayınlandığı  gazeteye  göre  “okuma, 

dinleme, konuşma, yazma, söz varlığı ve Türkçenin diğer meseleleri” şeklinde sınıflandırıldı. 

Bu  araştırmanın  örneklemini  2006-2011  yılları  arasında  Sabah,  Zaman,  Hürriyet,  Posta,  Habertürk 

gazetelerinde  Türkçe  eğitimi  alanında  yazılmış  178  makale  ve  yazı  oluşturmaktadır.  Örneklem  olarak 

belirlenen  yazı  ve  makaleler  okuma,  dinleme,  konuşma,  yazma,  söz  varlığı,  Türkçenin  diğer  meseleleri 

şeklinde sınıflandırılmıştır. 

Okuma,  dinleme,  konuşma  ve  yazma  dil  becerileri  ile  ilgili  yazılarda  genellikle  dil  becerileri  alandaki 

eksiklikler  gündeme  getirilmiş,  çözüm  önerileri  sunulmuştur.  Türkçenin  diğer  meseleleri  hakkındaki 

makalelerde ise Türk dili ile ilgili sorunlar tartışılmıştır. 

Türk  basınında,  Türkçe  hakkında  çıkan  bu  yazılar  gelecekteki  çalışmalara  ve  araştırmacılara  yeni  fikirler 

sunabilir ve Türkçe eğitimi çalışmalarına katkı sağlayabilir. 

Anahtar Kelimeler: Dil becerileri, basın, söz varlığı, Türkçe araştırmaları 

Language Skills, Vocabulary and Turkish Other Matters of Turkish in Turkish Press: 2006-2011 

Years 

Abstract: The aim of this research is to evaluate writings published in Turkish press about language skills, 

vocabulary  writings  and  other  issues  of  Turkish.  It  is  also  attracted  the  attention  of  experts  on  the  article 

published about Turkish language. Survey description model has been applied in this research.  

Newspapers  articles  in  the  scope  of  the  research  were  classified  as  "reading,  listening,  speaking,  writing, 

vocabulary and other issues of the Turkish" according to the newspapers which was published year before on 

so forth. 

Between  2006-2011,  the  sample  of  this  study  consists  of  178  newspaper  articles  written  in  the  field  of 

Turkish education are from Zaman, Hürriyet, Posta, Habertürk newspapers. The identified articles as sample 

are classified as reading, listening, speaking, writing, vocabulary. 

On articles in Turkish press skills (reading, listening, speaking and writing) in writing about the often raised 

shortcomings  in  this  area  have  been  presented  solutions.  In  the  article  about  problems  with  other  issues  in 

Turkish  Turkish  education  and  training  were  discussed.  Articles  about  language  skills  (reading,  listening, 

speaking and writing) in Turkish press often have been raised. Shortcomings in this field have been presented 

and solutions about other issues of Turkish education and teaching are also included in the topics. 

The results obtained in this study is to determine the gaps in the field of Turkish education researchers with 

new ideas for the present and the future in terms of studies can contribute to the literature review. 

жүктеу/скачать 42,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: