Импульстің сақталу заңы Жұмыстың орындалуы



бет1/6
Дата26.12.2023
өлшемі113,18 Mb.
#144143
  1   2   3   4   5   6

  1. Импульстің сақталу заңы

Жұмыстың орындалуы

Штативке бес бірдей шарларды іліп, олардың шеткі біреуін сәл ауытқытып, жіберіп қалады. Соқтығысудан төртінші шар бірінші шарды ауытқытқан бұрышқа тең шамадағы бұрышқа ауытқитынын көреді. Егер екі бірдей шеткі шарды қандай да бір бұрышқа ауытқыта отырып, жіберіп қалса, қалған екі шар да соққыдан кейін дәл сондай бұрышқа ауытқиды. Шарлардың осылайша соқтығысуы ипмульстің сақталу заңымен түсіндіріледі.





  1. 48-сурет


Қорытынды: Импульстің сақталу заңы кез-келген инерциялық санақ жүйесінде орындалады, өйткені ол Ньютонның үшінші заңының салдары болып табылады.
2.Серпімділік күші
Жұмыстың орындалуы
Штативке болат серіппені бекітеді. Серіппенің бір ұшына массасы 100 г жүкті ілгенде серіппеде жүктің ауырлық күшіне тең серпімділік күші пайда болады.
Жүкті екі есеге арттырғанда оның деформациясы да екі есеге артады (38-сурет).




  1. 38-сурет

Қорытынды: Дене деформацияланғанда, яғни пішінін өзгерткен кезде серпімділік күші пайда болады. 2.Ол дененің тегіне, яғни қандай заттан жасалғанына байланысты болады.
Серпімділік күшінің әсері
Жұмыстың орындалуы

а)М серіппе үстіне қойылған жүктің ауырлық күшінің әсерінен сығылады. Пайда болған серпімділік күші жоғары бағытталады. АВ жібін жағып жіберегн кезде, жүк вертикаль жоғары қозғалады (а).


ә) А шардысолға қарай орын ауыстырғанда серіппе сығады да, бос қоя берегенде оның оңға қарай қозғалғанын көруге болады. Шардың қозғалысына қарап, оның түзу сызықты қозғалатынын көруге болады (ә).
б)Шар жіппен не болмаса серіппемен дискінің центріне бекітілген стерженьмен жалғастырылған (б). Дискіні айналғанда шар шеңбер бойымен қозғалады, центрге тартқыш үдеуді оған серіппенің серпімділік күші береді. Егер серпімділік күші тұрақты болса, оның алатын үдеуі де тұрақты болады.
в)Серпімділік күшінің әсерінен болған тербелмелі қозғалысқа мысал ретінде жұмсақ, иілгіш сызғышты бекітіп, оны бір жағына қарай майыстырып жіберіп бақылауға болады.


-сурет



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет