Лекция № Саяси элита және көшбасшылық Қоғамның саяси жүйесі
жүктеу/скачать 144,5 Kb.
|
Саясат
- Бұл бет үшін навигация:
- Лекция мазмұны
|
Лекция № 3. Саяси элита және көшбасшылық Қоғамның саяси жүйесі Лекция мақсаты мен міндеті: Саяси лидерлік теориясы саяси лидерліктің қызметі, типологиясы, қоғамдағы саяси элитаның орны мен ролі, саяси элитаның құрылысы және негізгі қызметтері, саяси элита мен көшбасшылар саясат субъектілері ретінде. Саяси жүйе ұғымы, құрылымы, типтері, даму заңдылықтары. Қазақстан Республиғкасының саяси жүйесі ерекшелігін ашып көрсету. Лекция мазмұны: Саяси лидерлік теориясы. Саяси лидерліктің қызметі, типологиясы. Қоғамдағы саяси элитаның орны мен ролі. Саяси элитаның құрылысы және негізгі қызметтері. Мемлекеттік бюрократия. Саяси элита мен көшбасшылар саясат субъектілері ретінде. Саясатты жүйелік баяндау принциптері. Саяси жүйе ұғымы. Саяси жүйелердің құрылымдары, типтері, даму заңдылықтары. Қазақстан Республиғкасының саяси жүйесі. Саяси режимнің мәні, ерекшелігі. Лекция мазмұны: Саяси лидерліктің негізгі түсініктемелері. Саяси көшбасшылықтың теориялары: белгі теориясы, жағдайлық тұжырымдама, психолгиялық тұжырымдамалар, интегративтік амал. Саяси лидерліктің билік институты ретінде. Билік институты ретіндегі саяси лидерліктің мәні және сипатты белгілері.. Саяси лидерліктің атқаратын қызметтері. Саяси көшбасшылықтың типологиясы. Саяси көшбасшылықтың түрлері. Саяси лидерлік туралы Антикалық дүние авторлары Геродот, Плутарх және басқалары өздерінің ойларын тұжырымдаған. Саяси көшбасшылықты зерттеуге Николло Макиавелли (1469 - 1527) біраз үлес қосты. Ол батырларды, монарх және қолбасшыларды тарихтың шынайы жасаушылары санады. Оның түсініктемесінде саяси лидер-бұл бүкіл қоғамды біріктіруші және танытушы, өз билігін және қоғамдық тәртіпті сақтау үшін кез келген әдіс-амалды қолданушы (отсюда термин - "макиавеллизм" для определения политики, пренебрегающей нормами морали). Одан кейінгі саяси ойға және практикаға көрнекі ықпал еткен лидерлік концепциясын жасап шығарған Фридрих Ницше (1844 – 1900. Ол былай деп жазған: "Адамзаттың мақсаты оның жоғарғы өкілдерінде жатыр... Адамзат ұлы адамдарды тудыру үшін талмай еңбетенуі тиіс, - оның міндеті өзге ештеңеде емес, тек осында". ("Так говорил Заратустра". - М.,1990. - С. 286). 1. Саяси лидерлік - бұл бүкіл қоғамға, ұйымға немесе топқа белгілі тұлғалар тарапынан тұрақты басымырақ ықпал ету. Саяси лидер айрықша басым ықпал мен иеленуі тиісды. 2. Саяси лидерлік - бұл басқарушылық мәртебе, әлеуметтік тұғыр, бұл жетекшілік мансап. 3. Саяси лидерлік - бұл саяси нарықта жүзеге асырылатын кәсіпкерліктің ерекше түрі. 4. Саяси лидерлік - бұл топтың қоғамдастығының және саяси мнез-құлқының символы- рәміздік көрінісі. Қазіргі саясаттануда лидерліктің бірнеше теориясы бар. Лидерліктің сан алуан топтамасы бар. Жетекшілердің бағыныштыларға қатынасы бойынша: авторитарлық – лидердің төменгілерге жекебастық бағыттаушылық ықпалы. Оно основано на угрозе санкций, применении силы; демократиялық – жетекшінің топтын не ұйымның бүкіл мүшелерінің мүдделері мен пікірерін ескеруі, бұқараның басқаруға қатысуының болуы. Биліктің легитимдену амалы бойынша (М. Вебер): дәстүрлік - вожди племен, монархи - их авторитет основан на обычае, вере в святость и неизменность традиций; рационалдық-жариялық. Мұнда лидерлер избираются демократиялық жолмен сайланады; харизматикалық. Лидерлік "масштабы" бойынша: жалпыұлттық; регионалдық өңірлік лидерлер; әлеуметтік топтар, жіктер лидерлері. Өмір сүріп тұрған саяси жүйеге қатысы бойынша: Функционалдық, қызметтік; Дисфункциональный, қызметі бұзылған; конформист (бейімделінуші); неконформист. Лидердің жинақталған кейіп—бейнесін М. Дж. Херманн бөліп шығарды. Олар:. Ту ұстаушы, немесе ұлы адам. Қызмететуші. өртсөндіруші типті лидер. Лидердің негізгі қызметтері келесілер болып табылады: Қоғамды біріктіру, бұқараны ұйымдастыру. Тиімді саяси шешімдерді табу және қабылдау. Әлеуметтік арбитраж и патронаж, бұқараны заңсыздықтан және қиянаттан қорғау. Билік пен бұқараны байланыстыру, саяси және эмоционалдық байланыс каналдарын нығайту. Жаңартуға мұрындық болу, оптимизм мен әлеуметтік күш-қуатты туындату, көпшілікті саяси шешгімдерді жүзеге асыруға жұмылдыру. Билікті,сапяси құрылысты легитимдендіру. Кейінгі жылдары Қазақстанда лидерлікті дамытуда маңызды өзгерістер байқалып отыр. Оны өткен 2011 жылдың және осы 2012 жылдың оқиғалары көрсетп отыр. Олар әлемдегі және еліміздегі тарихи оқиғалар, саяси өзгерістер мен процестер. Қазіргі саяси лидерліктің қалыптасуы процесіндегі басты ерекшелік: бір жағынан - демократиялық мемлекеттердің лидерлеріне тән сипаттардың жүйелі көрінісі болса, екіншіден- номенклатуралық жүйе лидерлеріне тән сарқыншақ белгілердің мұралануы, қабаттасуы болып отыр. Қазіргі Қазақстанда лидерліктің дамуында екі үдеріс ашық байқалуда: институталыну мен кәсіби-мамандандырылу. Сөйтіп, бүгінгі саяси лидерлер қоғамдағы билік механизмінің нақтылы жүзеге асырылуы болып отыр. Осыған орай, Қазақстан Республикасының президенттік институты мемлекеттік басқарудың тарихи қажетті формасы ретінде қарастырылады. Қазіргі Қазақстанның саяси көшбасшылары. Сонымен, қоғамды тімді саяси басқарудың маңызды шарты элитаның сапасы, көшбасшыларын таңдау жүйесін жетілдіру және көпшіліктің саяси белсенділігін арттыру болып табылады. 2. Саяси элита және оның мәні. Саяси элита ұғымы. Элитарлық әдіс-амалдың қалыптасуы және дамуы. Саяси элиталар өмір сүруінің факторлары. Саяси элитаның саяси процестегі орны мен ролі. Саяси элитаның құрылымы. Саяси элиталардың негізгі функциялары: стратегиялық, ұйымдық, интегративтік және т.б. Саяси элитаның жіктелуі. Қазіргі элита теориялары. Саяси элитаны қалыптастыру тәсілдері. Бюрократизм саяси феномен ретінде. Меммлекеттік бюрократия саяси элитаның құрамды бөлігі ретінде. Элитаның классикалық теориялары. жүктеу/скачать 144,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|