Нұр-Сұлтан қаласы Ж. Жабаев атындағы №4 мектеп-гимназиясы. Сабақтың тақырыбы: атф синтезі: глюкозаның анаэробты және аэробты ыдырау кезеңдері. 10сынып.ҚГБ
Сабақтың тақырыбы: Аденазинүшфосфор қышқылының синтезі: глюкозаның аэробты және анаэробты ыдырауы. 10 - сынып Бүгінгі сабақта. Анаэробты және аэробты тыныс алу барысындағы аденазинүшфосфор қышқылы синтезін салыстыру. Білеміз. Еске түсіреміз. Аэробты және анаэробты дегеніміз не екенін еске түсірейік!
Тірі ағзаларда энергия алу үшін қоректік заттар-дың оттексіз ыдырау үдерісі -анаэробты тыныс алу деп аталады.
Тіршілік иелері тек оттегімен тыныс алуы –аэробты тыныс алу деп аталады.
Тыныс алудың бірінші кезеңі-дайындық кезеңі Көпжасушалы ағзаларда қоректік заттар алдымен ас қорыту жүйесінде содан кейін саңылау жасушада ыдырайды Тыныс алудың бірінші кезеңі-дайындық кезеңі Көпжасушалыда тыныс алу емес ас қорыту үдерісі жүреді. Асқорыту мүшелерінде Жасушада басқа заттарға қорытылады. ыдырайды
Майлар + су глицерин + карбон қышқылына ыдырайды Крахмал мен қант глюкозаға ыдырайды Біржасушалыларда ас қорыту лизосомада жүреді. Екі жағдайда да бұл реакцияларға тиісті ферменттер қатысады. Олардың негіздері пепсин, липаза және амилаза. аминқышқылдарына ыдырайды Екінші кезеңі (оттексіз)-гликолиз. Оттексіз кезең тарихи және эволюциялық тұрғыдан бірінші кезең боп табылады, себебі алғаш жер ғаламшарында оттексіз атмосферасында ол бірінші боп түзілді. С6Н12О6 молекуласы
2 молекула пирожүзім қышқылына С3Н4О3 (немесе С3Н3О3 пируват) немесе 2молекула сүт қышқылына С3Н6О3
Гликолиздің оттексіз ыдырау реакциясы: С6Н12О6 2С3Н3О3 + энергия – 2АТФ Гликолиз реакцияларының барлығы ферменттердің қатысуымен жүреді.
