Орындаған: Жолымбет Аружан аг20-01 Тексерген



Дата19.05.2022
өлшемі54,6 Kb.
#35030
түріКодекс

Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті

Еңбек құқығының қағидалары және нормалары олардың арақатынасы


Орындаған:Жолымбет Аружан АГ20-01
Тексерген: Төленді Мөлдір Айтқабылқызы

Еңбек құқығының қағидаттары – Қазақстан Республикасының Конституциясымен және еңбек кодексімен айқындалған еңбек қатынастарын реттеудің негізгі бастамалары мен идеялары. Олардың бастапқы негізіне 24-баптың «Әркімнің еңбек ету бостандығына, қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдауына құқығы бар» деген Конституиялық Норма жатыр.4


Еңбек құқығы (ағыл. labour law) - Жалдамалы жұмысшылардың еңбегін реттейтін құқықсаласы.

Еңбек құқығының қағидалары Еңбек кодексінде белгіленген. Олардың ішінде:

Еңбек құқығының қағидалары Еңбек кодексінде белгіленген. Олардың ішінде:

    • Адам мен азаматтың еңбек саласындағы құқықтарының шектелуіне жол бермеу
    • Кемсітушілікке, мәжбүрлі еңбекке және балалар еңбегінің ең нашар түрлеріне тыйым салу
    • Қауіпсіздік және гигиена талаптарына сай келетін еңбек жағдайларына құқықты қамтамасыз ету
    • Өндірістік қызмет нәтижелеріне қатысты алғанда қызметкердің өмірі мен денсаулығының басымдығы
    • Еңбегі үшін жалақының ең төменгі мөлшерінен кем емес, әділетті сыйақыға құқығын қамтамасыз ету
    • Тынығу құқығын қамтамасыз ету 

Еңбектік – құқықтық қатынастарды реттеуге басшылыққа алатын қағидалар өзге құқық салаларына тән екі топқа бөлінеді: бәрәншісі – салааралық, яғни басқа құқық салаларына да қатысты қағидалар, екіншісі – салалық, яғни нақты еңбек құқығының қатынастарын ғана реттейтін қағидалар. Қазақстан Республикасы Конституциясында еңбек саласындағы қатынастарды құқықтық реттеудің мынадай қағидалары баяндалған: еңбек бостандығы және өзінің еңбекке қабілетілігіне еркін билік ету, қызмет пен кәсіп түрін таңдау мүмкіндігі; мәжбүрлі еңбекке тиым салу және жұмыссыздықтан қорғау; денсаулықты қорғау құқығы, бірлестіктер бостандығына құқығы; құқықтар мен бостандықтарды заңмен тиым салынбаған барлық әдістермен қорғау құқығы; еңбегі үшін ешқандай кемсітушіліксіз және жалақының ең аз мөлшерінен кем емес сыйақы алу құқығы; демалуға құқығы. Бұл конституциялық қағидалар еңбек саласындағы қатынастарды құқықтық реттеудің салааралық қағидаларына жатады. 

Еңбек құқығы қағидаларының түрлері


Демократизм
Заңдылық
Гуманизм
Азаматтар мен заңды тұлғалардың заң мен сот алдындағы теңділігі
Жалпы қағида

Еңбек құқығының нормалары

Еңбек құқығының нормалары


Еңбек құқығының нормалары - бұл заңнаманы жариялау арқылы бекітілген еңбек қатынастарының бекітілген ережелері. Олар міндетті болып табылады, сондықтан оларды бұзуға жол берілмейді. Еңбек инспекциясы, сондай -ақ прокуратура нормалардың сақталуын бақылауды жүзеге асырады

Назарларыңызға рахмет

Назарларыңызға рахмет



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет