Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет дат! 6-б етте Қуаныш СҰлтанов



Pdf көрінісі
бет2/6
Дата12.01.2017
өлшемі6,66 Mb.
#1735
1   2   3   4   5   6

ИНДУСТРИЯЛАНДЫРУ – 

ТӘУЕЛСІЗДІКТІҢ МӘҢГІЛІК ДВИГАТЕЛІ

 «Жаңа индустрияландыру – жаңа ға-

сыр дың ауқымды өркениетті жобасы. Сон-

дықтан да бүкіл халық осы жобаның қа ты-

су 

шысы болуы керек. Біздің алдымызда 



тұрған болашақтың басты міндеті – постин-

дус триалды әлемнің белсенді бөлігі болу. 

Біз дің жаңа индустрия ландыруымыз – Тә-

уел сіздіктің мәңгілік двигателі. Бүгінгі таңда 

Қа зақстанда электрониканың, машина құ-

ры лысының, авиақұрылыстың жаңа са ла ла-

ры құрылуда, локомотивтер мен ва гон дар 

шығарылып, құрылыс индустриясы қар қын 

алды және біздің елімізде бұған де 

йін 


болмаған басқа да салаларға жан бітті».

АЛДАҒЫ ОНЖЫЛДЫҚТАРДА 

ҚАЗАҚСТАН ТАРИХИ СЕРПІЛІС 

ЖАСАУЫ ТИІС

«Ендігі үшінші және төртінші он жыл-

дық тар біздің еліміз үшін алға қарай та ри-

хи серпіліс жасаудың дәуірі болуы тиіс. Біз 



?

Б I Л Г I М   К Е Л Г Е Н   Б I Р   С Џ Р А Ћ

Б I Л Г I М   К Е Л Г Е Н   Б I Р   С Џ Р А Ћ

Желтоқсандағы 

халықаралық мерекелер

Азаттық үшін болған күрестер



Менің білгім келетіні, 16 желтоқсан күні аталып өтетін қандай 

халықаралық мерекелер бар?

Әмина БАЙБОЛОВА, Алматы облысы

Біріккен Ұлттар Ұйымының есе бі-

не алынған халықаралық мереке лер-

дің ешбірі 16 желтоқсанға тура кел-

мейді. Жалпы, желтоқсан айына қо-

йылған маңызды күндер көп. Мә-

селен, 1 желтоқсан – Халық ара лық 

ЖҚТБ-мен күрес күні, 2-сі – Құл дыққа 

са лушылықпен күрес, 3-і – Мү гедек-

тер күні, 5-і – Халықаралық во лон-

терлер күні, 7-сі – Азаматтық авиа ция 

күні, 10-ы – Адам құқығы кү ні, 19-ы 

– Кедейлерге көмек көр се ту күні. 

Ал 16 желтоқсан күні Әзір бай жан 

мемлекеті өздерінің төтенше жағ-

дайлар қызметкерлерінің күнін атап 

өтеді. Ал кеше, яғни жел тоқ сан ның 

15-і күні адамдар Халықаралық шай 

күнін атап өткен болатын.

Біздің ата-бабаларымыз азаттықты бұрыннан аңсап келді. 

Ресей империясының құрамына өткеннен кейін көптеген 

көтеріліс жасалды. Менің білгім келгені, қазақ халқы бостандық 

алу жолында нақты қанша көтеріліс жасады? 

Айман ЖАНТАСОВА, Атырау қаласы

Бұл сұраққа тарих ғылымының 

докторы, профессор Талас Омар-

беков жауап береді:

– Нақты деректерге көз жү гірт-

сек, сталиндік тоталитарлық жү йе-

нің күштеу саясатына қарсы қа зақ-

тар 372 рет көтеріліске шыққан. 

Бұл – арғы заман емес, 30-жыл-

дардың тұсында. Бұған 80 мыңға 

жуық адам қатысқан. Бұл ірілі-уақ-

ты көтерілістер бір орталықтан бас-

қа рылған жоқ. Әркім өз халдерін-

ше қимылдады. Бірақ барлық кө-

те рілістің мақсаты азаттық алу үшін 

еді. Қазір өткенді зерделеп отыр-

сақ, сол көтерілістердің күңгірт жа-

ғы көп. Сол дүмпулерді ұйым дас-

тыр ған басшыларды ешкім біле 

бер мейді. Біздің мақсатымыз – со-

лар 

дың аты-жөндерін жарыққа 



шы ғарып, жұртқа таныту. Жас ұр-

пақ тың жадына сіңіріп, тәрбиелеу. 

1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы 

– соның заңды жалғасы. Қазақ 

халқының қай көтерілісінің астары-

на үңілме, барлығы – Тәуелсіз ел 

болу үшін жанталасудың қарекеті. 

Сондықтан қасиетті Желтоқсан – 

біздің тарихымыздың бөлінбес 

бөл шегі. Оны білу, зерттеу, қас тер-

леу – бәріміздің парызымыз. Иә, 

Тәуелсіздік қазаққа бұйырған үл кен 

сый болды. Тек осының қа 

дір-


қасиетін терең сезініп, оны қор ғау 

үшін барымызды салуға тиіспіз.



Басы 1-бетте

2030 жылға дейін Қазақстанның страт е-

гия лық дамуын жүзеге асыруды лайықты 

аяқ тап, барлық мақсаттарға қол жеткіземіз 

жә не осыны істеуге міндеттіміз. Ашығын 

ай тайын, дәл осы кезеңде біздің Тә уел сіз-

ді гіміздің басты дилеммасы шешімін тап-

пақ. Қазақстан гүлденген елге айнала ала 

ма, жоқ әлде осынау шексіз ғаламда құй -

рықты жұлдыздай жарқ ете қала ма? 

Сондықтан да мен осы залда қатысу шы-

лармен бірге бүкіл қазақстандықтар бо лып 

Жаратқанның өзі біздің мойнымызға 

артқан аса үлкен жауапкершілікті сезінуін 

қалаймын». 

ӘЛЕМДІ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ 

РЕВОЛЮЦИЯ КҮТІП ТҰР

«Алдағы 10 жыл бүкіләлемдік қа уым-

дастық үшін оңайға соқпайды. Жақын 10-

15 жыл барысында әлемді жаңа тех но ло-

гия лық революция күтіп тұр. Бұл – осы 

жүз  жылдықтың ең басты үнқатуы. Тү бе-

гей лі өзгерістер жаңа экономикалық әлем-

дік құрылыстың негіздерін айқындайтын 

бо лады. Бүгінгі әлем жаһандық де прес-

сия ның шегінде тұр. Тек қана әлемдік эко-

но 

микадағы тікелей шығындары трил-



лион даған доллармен есептеледі. XXI ға-

сыр да да жер-жаһан аштық, эпидемия, 

та за ауызсудың жетіспеушілігі, құнарлы то-

пырақ қатерлерінен айыға алмады. Сіздер 

бү гінгі күні аштықтан, құрғақшылықтан, 

электр жетіспеушілігінен қанша адам жапа 

шегіп отырғанын және қанша кедейдің бар 

екендігін білесіздер ме? Бұл оқиғалар ха-

лық саны шапшаң өсіп жатқан өңірлер 

үшін анық қатер. Бұл бізге де қатысты. 

Мұн дай жағдайдан ешбір мемлекет жы-

рақта қала алмайды. Бізді алдағы уақытта, 

өкі нішке қарай, соншалықты қарапайым 

күн дердің күтіп тұрмайтынын да айтқым 

ке леді. Алдағы онжылдық бүкіл әлем үшін 

қиын болады, біз барлық қиындықтарға 

әзір болуымыз керек». 

«Алдағы 20 жыл, осыған дейін де айт-

қа нымдай, мемлекетіміз үшін ауыр және 

ше шуші кезең болады. Бүгінгі аға буын 

үшін ғана емес, келешек ұрпақ үшін де ше-

шу ші болмақ. Елдің Тұңғыш Президенті әрі 

Ұлт көшбасшысы ретінде менің тарихи па-

ры зым  –  халықты  Тәуелсіз діктің  соқ тық па-

лы-соқпақты жолынан алып шығу. Мен 

кие лі Отаныма бар өмірім мен күш-жі ге-

рім ді сарп еттім, тағдырым да, жауап кер-

ші лігім де, Тәуелсіздік жолындағы ұста ны-

мым да осында». 

БОЛАШАҚ – ЫҚПАЛДАСТЫҚТА

«ХХІ ғасырда біздің өңірлік және жа-

һан дық ықпалдастық үдерістерге белсенді 

қа тысуымызсыз Қазақстанның шынайы 

Тә уел сіздігі  болмайды.  Ықпалдастық  –  бо-

ла  шақ қа бастар даңғыл жол. Бұл – қазақ-

стан дық бизнес пен барлық қазақстандық-

тар үшін орасан зор мүмкіндіктер. Біздің 

бола ша  ғы мыз  тек  қана  ықпалдастықта. 

Еге мен дік пен тұтастықтың сенімді халық-

аралық ке  пі лі – осы, бұл барлық өлшемдер 

бо йын ша өңір лік қауіпсіздіктің қуатты ба-

за сы.  Жа  һан  дық  әлемде  бірде-бір  мем ле-

кет өзінің бо  лашағына сенімді бола ал май-

ды, егер оның көршілері кедей, тұрақсыз 

жә не қа тер ге бейім болса. Менің Еура зия-

лық одақ құру жөніндегі идеямның негізін 

нақ осы жайттар құрады және бүгін ол іске 

асып келеді. Біртұтас экономикалық кеңіс-

тік арқылы Қазақстан өзінің геоэкономи-

ка лық жағдайын жақсартады, құрлықтық 

тұйық та лудан Орталық Азия елдері ішінен 

бі 

рін 


ші болып шығады. Біз ресейлік, 

беларусь тық көлік инфрақұрылымдарына 

жеңіл дік пен қол жеткіземіз, іс жүзінде біз 

Еуро одақ тың  шекарасына  батыста  Бресте, 

шы ғыс та Жапония мен өзге де елдердің 

на рық тарына Қиыр Шығыс арқылы Тынық 

мұ хиты өңіріне шығамыз. Біздің серік тес-

те ріміз шығысқа біз арқылы Қытайдың ау-

қымды нарығына шығатын болады». 

ҰЛТАРАЛЫҚ КЕЛІСІМ – МӘҢГІЛІК 

ҚҰНДЫЛЫҚ

«Қазақстан – бұл біртұтас жер, біртұтас 

ха лық және біртұтас болашақ. Мен барлық 

қа зақстандықтарды ұлтаралық және кон-

фес сияаралық келісімді ары қарай ны ғай-

туға шақырамын. Бұл – мәңгілік құндылық-

тар. Осы тарихи қағидаттарды сақтай оты-

рып, біз мәңгілік халық, мәңгілік елорда 

жә не мәңгілік мемлекет туралы айта ала-

мыз. Мен білемін, ХХІ ғасыр біздің хал қы-

мыз дың тарихында, Қазақстанның та ри-

хын да ең үздік ғасыр ретінде қалады. Бұл 

жүз жылдық біздің тарихымызға бей біт ші-

лік пен жасампаздық ғасыр ретінде енеді. 

Біз қиын жолдан өттік. Біз барлық қиын-

шы лықтарға бірге төтеп беріп, ол арқылы 

тағ дырлас болдық. Енді бүгін Ұлыстың ұлы 

кү ні – Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында біз 

үшін бір нәрсе анық: уақыт бізді таңдады, 

біз болсақ өз мүмкіндігімізді жібермедік. 

ХХІ ғасырға біз ешбір иллюзиясыз, барша 

қазақстандықтардың тұрақты әрі қауіпсіз 

өміріне деген нық сеніммен аяқ басып 

отырмыз. Сондықтан тек ұрпақтан-ұрпаққа 

берілетін сан ғасырлық бірлік пен сабақ-

тас тық, жалпыға бірдей мақсаттар жо лын-

да ұлтты ұйыстырып, осы ғасырдың мін-

дет терін шешуге көмектеседі. Меніңше, 

мұ ны бәрі жақсы түсінеді, біз армандап 

отыр ған мықты мемлекетті құру үшін бір 

ұр пақтың өмірі жетпейді. Мәжіліс пен мәс-

ли 


хат сайлаулары Тәуелсіздіктің келесі 

үшін ші онжылдықтың саяси күнтізбесінде 

тұр ған алғашқы әрі маңызды іс-шаралары 

еке ні даусыз. Мен қазақстандықтардың тұ-

рақ тылық пен келісімді таңдайтынына кү-

мән данбаймын. Бұл – біздің ортақ мін-

детіміз».

 

G-GLOBAL ЖАҢА ХАЛЫҚАРАЛЫҚ 



БІРЛЕСТІГІ ТУРАСЫНДА

«Мен әлем үшін дағдарысқа қарсы 

шешімдер іздеушілер қатарын радикалды 

түрде кеңейтуді ұсынамын. Мен жаңа ком-

муникативтік алаңды «G-Global жоба сы» 

деп атауды ұсынамын. Ол электрондық же-

лі лік Bretton Woods сияқты қалыптасып, 

бұл үшін Астана экономикалық форумы 

жұ мыс алаңы бола алады. «Үлкен жиыр-

ма лық» (G-20) пен «Үлкен сегіздіктің» 

(G-8) форматтары тиімсіздігін көрсетіп 

отыр, өйткені оларда әлемдік дағдарысқа 

қарсы жоспарды талқылау әлі басталған да 

жоқ. Консенсустық негізде қабылдауға бо-

ла тын дағдарысқа қарсы әлемдік жос пар-

ды әлі ешкім ұсынған да жоқ». 



ЖАҢА ӘЛЕУМЕТТІК СТРАТЕГИЯ 

ҚАЖЕТ

«Қоғамымыздың әлеуметтік жаңғыру 

стратегиясын жасау қажет. Оның ішінде ке-

ле шек жобалармен үйлесетін негізгі ба-

сым  дықтарды анықтау керек. Біріншіден, 

бұл – «Өмір сапасы–2030» жал пы ха лық-

тық бағдарламасы. Онда халық ба қуат ты-

лы ғына, әр адамға қатысты 5, 10, 20 жыл-

да қол жеткізетін нақты көрсеткіштер ай-

қын  далуы тиіс. Бұған лайықты жұмыс, 

қол  жетімді баспана, сапалы денсаулық 

сақ тау мен білім кіреді. Осы бағдарламада 

қар қын алып бара жатқан урбанизация 

үде рісіне жауап беру керек. Бүгіндері ауыл 

да индустриалдық рельстерге көшті. Бізге 

онда жастардың қалғаны керек. Оларға 

жұ мыс беру керек, қолдау керек. Ал қар-

қын мен дамып келе жатқан қалаларда жұ-

мыс істеуге және оқуға келетін жастарға 

нақ ты жобалар керек, баспанамен, жұ-

мыс пен және медициналық қызметпен 

қам ту керек. Біз сонымен айналысатын бо-

ла м ыз. Екіншіден, «Салауатты ұлт – 2030» 

жал пыхалықтық бағдарламасы. Меди ци-

на лық технологияларды, денсаулық сақтау 

ин фрақұрылымын дамыту арқылы қазақ-

стан дықтардың өмір жасын ұзартамыз. Бұл 

бағ дарламада спорт пен дене шынық ты-

ру ды дамыту бойынша, сондай-ақ азамат-

тар дың салауатты өмір салты бойынша 

ұзақ мерзімді шараларды қарастыру қажет. 

Үшіншіден, әлеуметтік жаңғырудың негізгі 

бағыты бұл – ақпарат тық қоғамды дамыту. 

Біз ге «Ақпараттық Қазақстан – 2030» жал-

пы халықтық бағдарламасы қажет. Бұған 

қо ғамды компьютерлендіру, ақпараттық 

ке ңістікті сандық жүйеге көшіру міндеттерін 

қоюы мыз  керек». 

Мансұр Х

АМИТ (фо


то)

Басы 1-бетте

ОЙ-КӨКПАР



Әзімбай ҒАЛИ, 

саясаттанушы

Ерлан АРЫН, 

С.Торайғыров атындағы 

Павлодар мемлекеттік 

университетінің ректоры, профессор

«Қазақстан» атауын «Қазақ Республикасы» 

деп өзгерту қажет пе?

Еліміздің ресми атауына байланысты әртүрлі пікірлердің қалыптасқанына да 

20 жыл болды. Мемлекеттің «Қазақстан» деген қазіргі атауы құлаққа сіңісіп кетсе 

де, оны Қазақ Республикасы деп ресми түрде өзгертуге мүдделі азаматтар көп. 

ТҮЙІН

калық мемлекет тер. Францияда Африка-

дан келген қара нәсілдер көп. Ал Қырғыз 

елінің құра мында өзбектер, қазақтар т.б. 

ұлттың өкіл 

дері бар ғой. Сөйте тұра, 

басқа этникалар мемлекеттің атауына 

мойынсынған. Марокко, Алжир, Сенегал-

дан келген миг ранттар өздерін «француз-

быз» дейді. Міне, Франция мемлекеті осы-

лайша да ас симиляция жасап жатыр. Мен 

көп елде болдым. Сонда қарапайым 

халыққа «менің елім – Қазақстан» десеңіз, 

олар бірден Ауғанстан деп ойлайды. Тағы 

бір іссапармен жүргенімде «шекаралық 

аймақта өзбектерді қырып жатқан сіздер 

ме?» деген сұрақ шықты алдымыздан. 

Сөйтсек, қырғыздармен шатастырыпты. 

Олар үшін Орталық Азияның барлық елі 

«стан» деп аталғаннан кейін бірдей бо-

лып көрі неді. Осы уақытқа дейін Қазақ-

стан болып танылғанымыз рас. Имиджіміз 

де белгілі бір деңгейде қалыптасты. Бірақ 

Қазақстан дегенді Қазақ Республикасы 

етіп ауыстырғанда тұрған ештеңе жоқ. Біз 

түбегейлі өзгертейік деп жатқан жоқпыз 

ғой. Тәжік немесе Өзбек Республикасы деп 

өзгертіп жатқан жоқпыз. Түбірі – бір. Ше-

телдерде бәрі бізді «Қазақ Республикасы» 

деп атайды. Біздегі барлық этникалық 

топтың өкілдерін қазақ дейді. Демек, 

өзгерткеннен ештеңе жоғалтпаймыз. Иә, 

азын-аулақ құжаттарды қайта толтыру 

сияқты шығындар болады. Бірақ біз 

болашақты ойласақ, жергілікті халықтың 

бір ұлт болып ұйысып, тату-тәтті өмір 

сүруіне мүдделі болсақ, «Қазақстан» ата-

уын Қазақ Республикасы деп өзгертуіміз 

қажет.

Бұл өз кезегінде мемлекетте мекендей-



тін барша халықты ұйыстыруға өз септігін 

тигізер еді. «Қазақстандық» деген сөз, 

қолдан қалыптастырылып отырған ұлт тың 

жаңа аты осы еліміздің қазіргі атауы – 

Қазақстан Республикасы дегеннен шы ғып 

отыр ғой. Қазақстан Республикасы деген 

біздің көпұлтты болғанымыздан қа был-

данған екен-мыс. Біз көп ұлтты мем лекет-

тердің қатарына жатпаймыз. Біздің құ ра-

мымызда Ресейдегі сияқты авто но миялық 

субъектілер, яғни басқа мем 

 

лекеттер 



жоқ. Ал біз сияқты унитарлы ел дердің 

бірқатары мемлекеттің атауын жер гілікті 

ұлттың атымен айтады. Мысалы, Француз 

Республикасы, Қырғыз Рес пуб ликасы. Осы 

аталған мемлекеттер де тек француздар 

мен қырғыздар ғана тұрады деген сөз емес 

қой. Олар да – дәл біз сияқты көп этни-

Дайындаған 

Жарқын ТҮСІПБЕКҰЛЫ

 

Құқықтық жағынан жетілген мемлекетке айналудың басым бағыттары қандай?



Берекет 

КӘРІБАЕВ, 

тарих ғылымының 

докторы:

Әбдіқаһар 

СЕЙІТЖАНОВ, заңгер, 

Әл-Фараби атындағы 

ҚазҰУ қалашығының 

директоры:

Қабылсаят ӘБІШЕВ, 

ҚР Бас прокурорының 

байланыс істері 

бойынша аға 

көмекшісі:

?

А Л А Ш Т Ы   А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н   С А У А Л

А Л А Ш Т Ы   А Л А Ѓ Д А Т Ћ А Н   С А У А Л

– Конституция бойынша, заң алдында азаматтардың бәрі 

тең. Бәріміз заңға бағынуымыз керек. Міне, ең басты бағыт – 

осы. Бұдан басқа талаптардың бәрі шартты. Әрине, Қазақстан 

халқының құқықтық мәдениетін жетілдіре түсуіміз керек. 

Құқықтық сана жоғарыламай, мемлекет мықты болмайды. 

Жоғары жақ заңды шы ғар ғанымен, төменгі жақтың да құқықтық 

мәдениеті биік болуы тиіс. Құқықтан артық мүдде болмауы керек. 

Адам мүддесі, ру мүддесі деген болмауы қажет. Тек қана заңның 

мүддесі жоғары тұратын қоғамға айналуымыз керек. Заң мүддесі 

– қазақтың дербестігінің мүддесі. Тәуелсіз мемлекет, еркін заң, 

соған еркін бағынған тұлға, құқықтық мәдениет – осы төртеуі 

бірлікте болуы шарт. Бұл ғасырлар бойы қалыптасады. Қазірдің 

өзінде соттардың көбеюі, азаматтардың әкімге емес, сотқа 

шағымдана білуі құқықтық мәдениетіміздің жоғарылап, сол ме-

жені бетке алып келе жатқанын көрсетеді. Тәуелсіздіктің 20 жы-

лында қоғамның барлық күрделі мәселесі қарумен, төңкеріспен 

емес, Конституцияның талабымен шешіліп отырды.

– Құқықтық мемлекет белгілі бір заңмен немесе уақытты 

белгілеп қоюмен қалыптаспайды. Ол – тарихи жағдайда 

эволю 

ция 


лық жолмен бірте-бірте болатын жүйе. Мемлекет 

қабылдаған заң толығымен орындалатын болса, демек, құқық-

тық қоғамның қалыптасқаны. Өкінішке қарай, тарих тың өтпелі 

кезеңдерін де заңсыздықтар, заңды айналып өтетін адамдар бо-

лады. Ай талық, сыбайлас жемқорлық. Егер қоғамның жағымды 

тұс тары осындай келеңсіздіктерден қысым көретін болса, онда 

құқықтық мемлекет қалыптасты дей алмаймыз. Дүниежүзі үлгі 

тұтып жүрген батыс мемлекеттерінде де мұндай жайттар бар. 

Оларда да құқықтық мемлекет жасаудың теориялық талаптары 

іске аспай жатады. Бес саусақ бірдей емес. Дегенмен қоғамдық 

қатынастардың барлығы да белгілі бір заңдық жүйемен жаса-

латын болса, қоғамдағы адамдардың бәрі заңға бағынса, міне, 

құқықтық жағынан кемелге келу деген – осы.

– Мемлекет дамуының 2020 жылға дейінгі 

құқықтық тұғырнамасы қабылданған болатын. Бұл 

құжат қатып қалған заң емес, дегенмен мұнда біздің 

құқықтық органдардың даму бағыттарының бәрі 

көрініс тапқан, мемлекеттің құқықтық жағынан даму 

бағыттары айқындалған. Біз сол жолмен жүріп ке-

леміз. Бірақ құқықтық дамудың белгілі бір кезеңде өз 

нәтижесіне жетіп, мәселенің бәрі шешіліп, бітіп қалуы 

мүмкін емес. Өйткені қоғамның дамуы, мемлекеттің 

дамуы түрлі өзгерістерге әкеледі, соған сәйкес, құқық-

тың дамуы да жалғаса береді. Әлем бойынша құқықтық 

дамудың басым бағыты біреу ғана – азаматтардың 

құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету. Мем-

лекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін заң жобалары 

содан кейін қолға алынуы керек. Біздің Конституция 

бойынша, ең негізгі құндылық – адам, оның өмірі, 

құқығы мен бостандығы.



Дайындаған Болатбек МҰХТАРОВ 

Қазақстанның аты аталса, әлем елдері 

дүниежүзінде тұңғыш рет ерікті түрде 

ядролық қарудан бас тартып, бейбітшілік-

ті қолдайтын елді елестетеді. Мемлекеті-

міз қазіргі атауымен көптеген жетістікке 

жет ті. Халықаралық ұйымдардың жұмыс-

тарына араласып, Еуропадағы қауіпсіздік 

және ынтымақтастық ұйымын басқарған 

былтырғы жылы әлем халықтары біздің 

елдің атын танып қалды. Одан өзге көптеген 

спорттық жарыста еліміздің аты аталып, 

жұрттың есінде жақсы сақталып қалды. 

«Стан» десе, Ауғанстан, Пәкістан сияқты 

мемлекеттер елестейді деп жатады. Алай-

да парсы тілінен аударғанда «стан» сөзі 

«ел» дегенді білдіреді ғой. Сондықтан 

«Қазақстан» деген атаудың мағынасы-

ның өзі «қазақтың елі» дегенді білдіреді. 

Яғни онсыз да Қазақ Республикасы, 

Қазақ елі дегенді білдіріп тұр. Қырғыздар 

өз елін «Қырғыз Республикасы» деген-

мен, орыстар – «Киргизия», халықаралық 

қауым дастық «Қырғызстан» деп жатады. 

Бір елдің бірнеше ныспымен аталғаны-

нан гөрі, ортақ бір атаудың болғанын құп-

таймын. Мемлекеттің атауын бір сәтте 

өзгерте салу тарихта жоқ. Ресми атауын 

өзгертпесек те, көп жағдайда еліміздің 

бұқаралық ақпарат құралдары «Қазақ 

елі», «Қазақ Республикасы» деп айтып та, 

жазып та жүр. Кім қалай атаса да, біздің 

Конституциямызда мемлекетіміздің ресми 

атауы «Қазақстан», «Қазақстан Республи-

касы» деп жазылған. Осы екі атау бір-бірі-

не барабар деп көрсетілген. Мысалы, бүкіл 

әлем Франция деп атайтын елді көп 

жағдайда Француз Республикасы деп жа-

тады ғой. Бірақ ресми атын өзгертпеген. 

Ондай мысалдар бар. Бірақ мемлекеттің 

атауын өзгерте салуға келмес. Сондықтан 

мен елдің атын өзгертуді құптамаймын. 20 

жыл ішінде жиған абыройымыз, қалып-

тастырған имиджіміз «Қазақстан» деген 

атауға жарасып тұрғандай.

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

№224 (676) 

16.12.2011 жыл, 

жұма


www.alashainasy.kz

3

e-mail: info@alashainasy.kz

МӘРТЕБЕ

ТАРАЗЫ


20 жыл: экономикалық 

қарым мен қабілет

2011 жылға дейін елімізде Үкімет жеті 

рет ауысқан екен. 

1991-1994 жылдар аралығында елі-

міздің алғашқы Премьер-министрі Сергей 

Терещенко болды.

1991 жылы 20 маусым – Жоғарғы 

Кеңес жарғысы бойынша Ұлттық мемлекет-

тік банк республикамыздың жекеменшігіне 

көшіп, ол еліміздің Орталық банкіне айнал-

ды.

10 желтоқсан – Елбасының Жарлы-

ғымен республикамыздың алғашқы алмаз 

қоры құрылды.

12 желтоқсан – Ашхабадтағы Орта 

Азия республикаларының жетекшілері қа-

тысқан жиында Еуразиялық Тәуелсіз Дос-

тастық мемлекетін құру туралы келісімге қол 

қойылды.

1991 жылы – «Шаруа қожалықтары» 

және «Жер салығы туралы» Заңдар қабыл-

данды.

1992 жылы 22 қазан – Қазақстан 

экономикалық ынтымақтастық ұйымына 

қосылды.

1993 жылы 10 наурыз – 1993-1995 

жылдарға арналған жекешелендіру және 

мемлекеттің иелігінен алу туралы ұлттық 

бағдарламасы жарияланды.



18 сәуірде – Алматыда әлемнің 30 

мем 


лекетінің өкілдері қатысқан Бүкіл-

әлемдік экономикалық форум өтті.



23 маусым – «Жекешелендіру инвес ти-

циялық купондары жөніндегі 

ережені қол данысқа енгізу ту-

ралы» Ел 

басының Жар 

лығы 


шықты.

15 қараша – Ұлттық валю-

та – теңге ай на лымға шық ты, 

осы кезеңде еліміздің ал ғашқы 

төлем балансы құрылды.



1994-1997 жылдары Үкі-

метті Әкежан Қажыгелдин бас-

қарды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет