Сабақ жоспары: Сабақ жоспары

Тас көмірді кокстеу. Процестің мақсатты арналуы металлургиялық коксті өндіруден тұрады. Тас көмір арнайы маркілерде (кокстелетін көмір) немесе көмірлер қоспасы (шихта) ауаның жеткіліксіз мөлшерінде шамамен 1000 0 С температураға дейін арнайы кокстеу пештерінде қыздырылады. Кокстеу негізінен терең жүретін химиялық реакциялармен, көмірдің органикалық массаларының терең түрленулерімен күзетіледі, мұнда негізінен мұнай өнімдерінің термиялық ыдырау процестеріндегі сияқты кокс, кокстеудің сұйық өнімдері және газ түзіледі. Мұнаймен салыстырғанда көмірде сутегі мөлшері аз болып келеді, және сондықтан кокс шығымы өте жоғары (75-80%) болады, ал сұйық өнімдердің шығымы болса елеусіз (4-5%). Көмірлердің органикалық массасы бәрімізге белгілі күрделі құрылымға ие оттегі-, күкірт- және азотты қосылыстардан тұрады.

Соңғы үш класс қосылыстары кокстеу кезінде суды, көміртегі тотығын, күкірсутектерді, күкіртті көміртегіні, аммиакты, сонымен қатар төменгі оттегі-, күкірт- және азотты органикалық қосылыстарды (фенол, тиофен, пиридин және оның гомологтары) және олардың конденсацияланған ядроларына ие күрделі аналогтарын бөлу арқылы ыдырайды. Бастапқыда көмірдің құрамында болған және басқа кластағы қосылыстардың ыдырауынан алынған көмірсутектер терең химиялық түрленулерге тартылады. Осының нәтижесінде ароматты көмірсутектердің өте кең гаммасы– бензол, толуол, ксилолдар, три-және тетраметилбензолдар, нафталин, антрацен, фенантрен, оның гомологтары және одан да күрделі көп ядролы көмірсутектер алынады.

• Соңғы үш класс қосылыстары кокстеу кезінде суды, көміртегі тотығын, күкірсутектерді, күкіртті көміртегіні, аммиакты, сонымен қатар төменгі оттегі-, күкірт- және азотты органикалық қосылыстарды (фенол, тиофен, пиридин және оның гомологтары) және олардың конденсацияланған ядроларына ие күрделі аналогтарын бөлу арқылы ыдырайды. Бастапқыда көмірдің құрамында болған және басқа кластағы қосылыстардың ыдырауынан алынған көмірсутектер терең химиялық түрленулерге тартылады. Осының нәтижесінде ароматты көмірсутектердің өте кең гаммасы– бензол, толуол, ксилолдар, три-және тетраметилбензолдар, нафталин, антрацен, фенантрен, оның гомологтары және одан да күрделі көп ядролы көмірсутектер алынады.