САЯСИ ПАРТИЯЛАР МЕН ПАРТИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР, ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ҚОЗҒАЛЫСТАР ЖӘНЕ ҰЙЫМДАР
ЖОСПАРЫ:
1. Саяси партияның табиғаты мен белгілері.
2. Саяси партияның құрылымы және қызметі.
3. Саяси партиялардың жіктелуі және партиялық жүйелер.
4. Саяси партиялардың қаржылану жолдары.
1. Саяси партияның табиғаты мен белгілері.
«Партия» ұғымының этимологиясы латын тіліндегі «pars» - бөлшек деген сөзінен шығады.
Антика дәуірінде (Ежелгі Греция және Ежелгі Рим) партия белгілі бір әлеуметтік топтың мүдделерін жақтайтын адамдар тобын білдірген.
Мәселен, неміс ойшылы М.Вебер саяси партиялардың дамуының мынадай кезеңдерін көрсетеді: 1) Аристократиялық үйірмелер; 2) Саяси клубтар; 3) Бұқаралық партиялар. Бүгінгі біздің түсінігіміздегі саяси партиялар Еуропада ХІХ ғасырдың екінші жартысында пайда бола бастады. Бірақ Еуропалық саяси партиялар да бірден бүгінгі дәрежесіне келе қойған жоқ. 1. Саяси партияның табиғаты мен белгілері.
Саяси партиялардың қалыптасуына және дамуына мынадай факторлар өзіндік әсерлерін тигізген:
3) Қоғамдық-саяси ұйымдар мен бірлестіктердің құрылуы (кәсіподақтар);
4) Жаппай сайлау құқығының берілуі.
Өзге саяси ұйымдардан саяси партияны ажырату мақсатында батыс саясаттанушылары Дж. Лапаломбара мен М.Вейнер оның басты төрт белгілерін көрсетеді: 1. Саяси партияның белгілері. Саяси партия дегеніміз мемлекеттік билікті қолға алуға немесе билік жүргізуге қатынасуға бағытталған, ортақ мүдде, бір идеология негізінде құрылған адамдардың ерікті одағы
