Таным – дегеніміз? Философиялық ұғым, айналадағы материалдық шындықты адам санасында бейнелеуі



Дата15.03.2023
өлшемі338,69 Kb.
#74700

ТАНЫМ

  • Студенттерге арналған сұрақтар:
  • Таным деген не?
  • Таным сіздерде бар ма?
  • Таным болса, қандай? Мысал?
  • Танымды түрлерге бөлуге бола ма?

Таным – дегеніміз?

  • Ақыл парасат, сана – сезім иесі ретінде адамның ең басты қасиеттерінің бірі - өзін қоршаған ортаны танып – білуге деген ерекше ұмтылыс.

Адам санасындағы білімге апаратын процесі. Танымсыз білім жоқ!

Таным түрлері/формалары?

СЕЗІМДІК, ТҮЙСІКТІК

  • Сезімдік таным – сезім мен түйсік білімнің қайнар көзі деп қарастырады. (Дж. Локк, Беркли)
  • Формалары: түйсік, қабылдау, елестету

РАЦИОНАЛДЫҚ, ЛОГИКАЛЫҚ

Таным процесінде дүниені тануға бола ма, болмай ма деген мәселе қатысты екі көзқарас?

ГНОСТИЦИЗМ

АГНОСТИЦИЗМ

  • Дүниені тануға болмайды, адамның танымдық мүмкіншілігі шектелген деп түсіндіреді. (И. Кант)

Таным туралы теория?

ГНОСЕОЛОГИЯ

  • Гносеология — айналадағы әлемді тану туралы философиялық ілім.
  • Субьект – обьект

ЭПИСТЕМОЛОГИЯ

  • Эпистемология – білімнің құрылымын, дамуын, қызметін зерттейтін философиялық-әдістемелік ілім.
  • Обьект – білім

Таным

СУБЬЕКТІСІ

  • Таным субьектісі – белгілі бір мақсатқа бағытталған танымдық қызметті атқарушыны айтамыз.
  • Ол адам немесе тұтастай қоғам болуы мүмкін.

ОБЬЕКТІСІ

  • Таным обьектісі – танымдық қызмет бағытталған нәрсені айтамыз.
  • Қоғам, айнала, дүние, адам, заттар т.б. Субьект игерген бөлік.

Танымның түпкі мақсаты не? Танымның негізгі мақсаты – АҚИҚАТ.

Ақиқат – гр. алетейа «жасырынбаған», «айғақ»

Ақиқат – Алла тағала дейді – Құран Кәрімде (исламда).

Ақиқат – біздің білімдеріміздің мәңгі идеяларға сәйкес келуі. (Платон)

Ақиқат – қоршаған дүниені дұрыс бенелейтін білім. (Аристотель)

Демокрит: ақиқатты тану жолындағы “сезімдік тану ақпарат беру қызметін ғана атқарады, тек ақыл-ой араласқанда ғана ол өз дәрежесіне көтеріледі”

Гераклит: Табиғат өз сырын жасыруды жақсы көреді.

Таным процесінде дүниені тануға бола ма, болмай ма деген мәселе қатысты екі көзқарас?

ГНОСТИЦИЗМ

  • Дүниені тануға болады, адамның таным мүмкіншілігі шексіз.

АГНОСТИЦИЗМ

  • Дүниені тануға болмайды, адамның танымдық мүмкіншілігі шектелген деп түсіндіреді. (И. Кант)

Назарларыңызға рахмет!


Назарларыңызға рахмет!?

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет