Сабақтың тақырыбы: Қаныққан және қанықпаған бу. Ауаның ылғалдылығы.
Сабақтың мақсаты:
1
3
4
Қаныққан және қанықпаған бу, ауа ылғалдылығы, шық нүктесі туралы түсінік беріледі.
Қаныққан бу қысымының температураға тәуелділігін зерттеу.
Құрғақ және дымқыл термометр көмегімен ауаның ылғалдылығын анықтауға үйренеді.
Ауаның ылғалдылығын өлшеуге арналған аспаптардың жұмыс істеу принциптерімен танысу.
Қаныққан бу
Бірақ сұйықтан ұшып кеткен бөлшектердің саны неғұрлым көп болса, сұйыққа қайта оралатындарының саны да соғырлым көбейеді. Ақырында, уақыт бірлігінде сұйықтан ұшып шыққан молекулалардың саны, сол уақыт ішінде оған қайта оралған молекулалардың санына тең болатын сәт туады. Бұл күй бу мен сұйықтың динамикалық тепе – теңдігі деп аталады.
Өз сұйығымен динамикалық тепе- теңдікте болмайтын, яғни қынығуға жетпеген буды қанықпаған будеп атайды.
Басқаша айтқанда, булану конденсациядан басым болғанда, сұйықтың бетіндегі бу қанықпаған болады. Қанықпаған будың тығыздығы, қаныққан будың тығыздығынан кем болатындығы анық. Бу неғұрлым қанығу күйіне жетпеген болса, яғни оның тығыздығы неғұрылым аз болса, соғұрылым қанықпаған бу өзінің қасиеттерімен кәдімгі газға жақын болады.
Қаныққан будың қасиеттері қанықпаған будың немесе газдың қасиеттерінен өзгеше. Қаныққан будың қысымы, оның алып тұрған көлеміне байланысты еместігі тәжірибе арқылы анықталады. Мұның себебі, қаныққан будың жабық ыдыстағы сұйығымен қоса алғандағы тығыздығы, берілген температурада оның алып тұрған көлеміне қатыссыз, әрқашан бірдей болып орнығады.
Температура өзгермеген кезде сұйықтың қаныққан буының қысымы тұрақты шама болады.
Ауа райының құбылуы ауа ылғалдылығына тәуелді. Құбылыстар
