Митохондрияға енген пируват (пирожүзім қышқылы) тотығып, ацетил-А-коферментіне және СО2 айналады, бұл реакцияға пируватдегидрогенеза комплексінің ферменттері қатысады. Пируваттың тотыға декарбоксилденуін жиынтық түрде мынадай етіп көрсетуге болады:
Глюкоза толық тотыққан кезде шығатын химиялық энергия жиынтығын АТФ түрінде береміз және оның термодинамикалық тиімділігін есептеп шығарамыз. Глюкозаның оттегі қатысында тотығуы экзергоникалық реакция болады да, энергия бөлініп шығады.
С6Н12О6+6О2→6СО2+6Н2О G01 = -686 ккал/моль
Глюкоза
АТФ молекуласының шығуы.
1) Гликолиз процесінде глюкозаның бір молекуласының тотығуы екі АТФ молекуласын береді.
2) Гликолиз кезінде түзілген НАД-Н екі молекуласы тыныстану тізбегінде тотығады да, 2x3 = 6 АТФ молекуласын береді.
3) Пируват ацетил-А-коферментіне айналу кезінде түзілген НАД-Н екі молекуласы тыныстану тізбегінде тотығып, 2x3=6 АТФ молекуласын береді.
4) Ацетил-А-коферментінің екі молекуласы лимон қышқылы циклында тотыққаннан кейін, өзінің электрондарын тыныстану тізбегіне береді және 24 АТФ молекуласы түзіледі. Осындай төрт түрлі жолмен барлығы 38 АТФ молекуласы түзіледі.
Әрбір АТФ молекуласының бос энергиясы G01 = -7,3 ккал/моль шамасына тең, ал 38 АТФ молекуласы 38x7,3 = 277,4 ккал береді. Сөйтіп бір моль глюкозадан АТФ түзілудің термодинамикалық тиімділігі:
277,4 100 / 686 40 болады.
Бақылау сұрақтары:
Гликолиз процесі қандай жағдайда жүреді?
Гликолиз процесінің соңғы өнімі?
Гликолиз процесінде қанша АТФ синтезделеді?
Лимон қышқылы циклы қандай жағдайда жүреді?
Лимон қышқылы циклында қанша АТФ синтезделеді?
Лимон қышқылы циклының маңызы қандай?
1. Қайырханов К-К. Жануарлар биохимиясы. Алматы: «Халықаралық жазылым Агенттігі» ЖШС, 2004. 2. Сеитов З.С. Биохимия.– Алматы: «Қазақ университеті», 2007. 3.Малахов А.Г., Вишняков С.И. Биохимия сельскохозяйственных животных. М. 1984.
Әдебиеттер:
Зейін қойып тыңдағандарыңызға рахмет!
Зейін қойып тыңдағандарыңызға рахмет!
Тапсырма:
“Глюкоза тотығуының пентозо-фосфаттық жолы” тақырыбын оқып, тәжірбиелік сабаққа дайындау.
