Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

344

жаршысы  болуы  керек.  Нағыз  ақын 

шабыт  пен  қуаттан  күш  алады,  ша- 

бытсыз өнер жоқ. Онсыз өлең де ту- 

майды.

Өнердің,  дәлірек  айтқанда,  музыка 

мен әннің мақсаты – адамдардың кө- 

ңіл  күйіне  әсер  етіп,  оларға  рухани 

қорек беру, эстетикалық ғажайып ра- 

хат  шәрбатынан  сусындатып,  жа- 

ғымды этикалық қасиеттердің қалып- 

тасуына жағдай жасау. Абайдың пси- 

хологиялық мәселелеріне байланыс- 

ты бізге жеткен пікірлері, оның қазақ 

тарихында  тұңғыш  рет  психология- 

лық  ұғымдар  жасауға  талаптанып, 

бұл  ғылымға  қазақ  тілінің  аса  бай 

сөздік  қорынан  бірқатар  түсініктер 

(қылық,  қуат,  мінез,  көңіл,  қасірет, 

қуаныш,  құмарлық,  күлкі,  ықылас, 

талап, зерде, үрей, жалқаулық, таба- 

лаушылық,  күншілдік  т.б.)  енгізіп, 

осы  жолда  қазақ  фольклорындағы 

психологиялық  түсініктерді  өңдеп, 

әрлеп,  нақтылап,  орнықтырып  қана 

қоймай, сонымен қатар көшпелілер- 

дің психологиялық әлемі туралы өзін- 

дік  көзқарас  жүйесін  қалыптастыр- 

ғанына келіп тіреледі. Абай адамның 

жан-дүниесіне  қатысты  түрлі  ұғым- 

дар мен түсініктердің мәнін айшық- 

ты тілмен әсерлі етіп жеткізіп, өлең- 

дері  мен  қара  сөздері  арқылы  қазақ 

халқының  қалың  бұқарасы  арасына 

психологиялық  білімнің  таралуына 

қолайлы жағдай жасады.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: