464
шкаланы құрастыруды айқындайды.
Мұндай ізденісте сенсорлық жүйенің
сезімталдық күйімен қатар, іштей
белсенділік ерекшелігі, яғни шешім
қабылдау ауқымы да ескеріледі.
Осындай көп шамалы мөлшерлеу
ізденісіне Р. Шепард және т.б. әдіс-
темесі ерекше ықпал етті. Әдістеме
түйсіктердің өзара үйлесімін көп
шамалы субъективтік кеңістікте –
эмоция психологиясында, психо-
диагностикада, психосемантикада
қалыптастыруға септігін тигізетінін
дәлелдеді.
ПСИХОФИзИКАЛЫҚ ПРОБЛЕ-
МА – психикалықтық физикалыққа
қатысы туралы жәйт. П.м. Декарт екі
түрлі субстанцияның бар екендігін
дәлелдей отырып (материя – созы-
лыңқы және ойлай алмайтын субс-
танция, жан – ойлай алатын бірақ со-
зылыңқы емес субстанция) жан мен
тәнді қарама-қарсы қойғаннан кейін
17 ғ-да ерекше мәнге ие болды. Бұл
алшақтықты окказионалистер (А.Гей-
линис пен Мальбранш) психикалық
және физикалық құбылыстар ара-
сындағы қатынасқа құдайдың арала-
суы туралы қалыптасқан жағдаймен
жоюға тырысты. П.м.-ні айқындау-
дың жалған ағымдары психофиз.
Қатарластық теориясы және оның әр
түрлері тараған бат. психологияда әлі
күнге дейін үстем болып отыр. П.м.-
нің диалектикалық материалистік
шешімі психиканы материяның даму
нәтижесі деп қарастыратын монизм
принципіне негізделген.
Достарыңызбен бөлісу: 
