Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

510

жарық  көрді.  Ол  жөнінде  бірнеше 

әдістемелік  еңбек  жазды,  педаго-

гика  мен  психология  оқулықтары 

(Б.М.Теплов пен профессор К.Н.Кор- 

ниловтың)  оның  аударуымен  жарық 

көрді.

СЫПАЙЫЛЫҚ  (әдептілік,  ізетті- 

лік) – адамдарды сыйлау, қарым-қа- 

тынас  пен  өзара  қатынастың  күнде- 

лікті нормасы мен ережесіне айнал- 

ған, айналадағылармен қарым-қаты- 

нас  жасаудың  әдепті  тәсілі  болып 

табылатын  тұлғаның  адамгершілік-

тік-психологиялық  қасиетінің  биік 

шыңы.

СЫРТҚЫ  СөЙЛЕУ.  Дыбыстап 

сөйлеудің  негізгі  түрі  ауызша  және 

жазбаша,  актив,  пассив  түрінде 

сөйлеу жатады. Ол диалог және мо-

нолог болып екіге бөлінеді. Диалог – 

сөйлеудің ең жеңіл түрі де, монолог–  

терең толғандыруды қажет ететін өте 

күрделі түрі. Монологтық сөйлеуге – 

мұғалімнің дәрісі, лектордың баянда-

масы,  артистің  сахнадағы  сөзі  және 

т.б. жатады.

ТАБАНДЫЛЫҚ – адамның ұнамды 

ерік-жігер  сапаларының  бірі.  Т.  – 

қиыншылықтар мен кедергілерге қа- 

рамастан  мақсатқа  қалай  да  жетуге 

бағытталған еріктік қасиет. Т. баланы 

мектепке  дейінгі  жастан  бастап-ақ 

шамасы  жететіндей  тапсырмалар-

ды  аяғына  дейін  орыңдай  білуге, 

өзінің мінез-құлқын алдағы нәтиже- 

ге  бағындыру,  кейде  тікелей,  сол 

сәттік  ниеттілікке  қарама-қарсы  ка-

рекет  жасауға  дайын  болып  мақсат- 

ты  нәтижеге  жетуге  тәрбиелеу  негі- 

зінде жетіледі. Т. қасиеттерін кемел- 

дендіруде,  бұл  тұрғыдағы  тәрбиеде 

мәнді  мақсаттар  және  тапсырылған 

іс  үшін  жауапкершілік  пен  борыш- 

тылықты  ұғынудың  маңызды  мәні 

бар. Т. – көптеген ішкі-сыртқы қиын- 

шылық пен кедергілерге қарамастан 

алдына  қойған  мақсатына  жетуден 

көрінетін  ерекшелік.  Мұндай  кісі 

ылғи  да  қажымай-талмай  әрекет 

етіп,  осы  жолда  кездесетін  небір 

ауыртпалыққа  төзіп,  оларды  бірінен 

соң  бірін  жеңіп,  мақсатына  жетіп 

отырады.  Осындай  жағдайда  оның 

ерік-жігері  бұрынғыдан  да  бетер 

шыңдала,  жетіле  түседі.  Бұған  екі 

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: