561
дастырылып, дәстүр болып қалып-
тасады. Ұжымшылдық (лат. collec-
tivus – жинақтаушы) – ұжымның мақ-
саты мен мүддесін жеке бастың ұм-
тылыстарынан жоғары қоятын және
топтық ұйымдастырушылық, деңгей-
дің жоғарылылығымен сипаттала-
тын адамгершілік қағида. Адамзат-
тың рухани-адамгершілік дамуының
тәжірибесі адамдардың біріккен әре-
кеті қана емес, сонымен қатар адам-
заттық бауырластықтың биік мұра-
тына сай өзін-өзі ұйымдастыру және
өзін-өзі басқаруда екенін айқын көр-
сетуде. Адам мен қоғамның өзара
жауапкершілігі адамдар арасындағы
сенім, құрмет, талапшылдық, қағи-
дашылық қатынастарға негізделеді.
ҰЖДАН – адамның өз мінез-құлқын
бақылау, қадағалау, оған белгілі бір
шек қойып, мүлтіксіз орындау қа-
білетін бейнелейтін әдептану сана-
ты. Ұ. адамның халық пен қоғам
немесе жеке адамдар алдындағы әз
әрекеті, іс-қимылы үшін моральдық
жауапкершілігін сезініп, саналы түр-
де ұғынуын, өз ойы мен іс-әрекетін
адамгершілік ұжданымен бағалай
білуін бейнелейді. Ар-ұждан намыс
деген ұғыммен тығыз байланысты.
Ар-ұждан – адамның өз тәртібін өзі-
нің қадағалауына негізделген тұлға-
ның эстетикалық қарым-қатынасы-
мен байланысты қарастырылатын
мінез-құлықтық категория.
Достарыңызбен бөлісу: