1 -дәріс кіріспе: курстың мақсаты мен міндеттері, топырақтану ғылымының ҚЫСҚаша даму тарихы
А. Захаров бойынша топырақ түсінің үш бұрышы
жүктеу/скачать 0,89 Mb.
|
Дәріс топыр 1-15-3
- Бұл бет үшін навигация:
- Топырақтың фазалық құрамы Топырақ
- Алғашқы
| А. Захаров бойынша топырақ түсінің үш бұрышы
Ал су ұстамайтын топырақтың құрамында басқа катиондар кездеседі. Топырақ бөлшектерінің құрылымы: 1 Құрылымы жоқ, шаң-тозаңды, борпылдақ; 2 Құрылымы ұсақ түйіршіктері, оқ дәрісіндей, мөлшері 0,5-1 мм; 3 Дәнді түйіршіктері, диаметрі 1-5 мм; 4 Жаңғақатты құрылым, 5-10 мм; 5 Майда кесекті құрылым, топырақ бөлшектерінің көлемі бірнеше см-ге жетеді. Топырақтың пайда болу процесінде өзіне тән құрылымның бірі – топырақ пішіні түзіледі, яғни топырақтың морфологиясы қалыптасады. Осы морфологиялық көрсеткіштер арқылы топырақтар бір – бірінен және өзі түзілген тау жыныстарынан ажыратылады. Морфологиялық құрылымды жалпы топырақтан шатастырмау керек. Морфологиялық құрылым – топырақтың сыртқы пішіні. Топырақтың морфологиялық құрылымын зерттеу үшін далалық жағдайда тік қазылған шұңқырларды пайдаланады. Бұл әдісті алғаш рет В. В. Докучаев қолданған, осы күнге дейін бұл топырақтануда негізгі әдіс болып қалды. Шұңқырды қазып, бір бетін тегістеп, оған күн сәулесін түсіріп қараған кезде, топырақтың бірнеше қабаттарға бөлінгені байқалады. Топырақтың әр қабаты өзіне тән сыртқы пішінмен сипатталады. Осы қабаттардың түріне қарап, топырақтың түзілу процесі туралы көп мәліметтер айтуға болады. Әртүрлі топырақ типтері де осылай бір-бірімен ажыратылады. Топырақтың құрамы: 1.Су; 2. Ауа; 3. Минералды тұздар(азот,фосфор,калии); 4. Қарашірік (өсімдік пен жан-жануардың шіріндісі, органикалық заттар); 5.Саз; 6.Құм. Топырақтың фазалық құрамы Топырақ – күрделі дене, ол бірнеше фазалардан: қатты фаза (минералдық және органикалық), сұйық фазасы (топырақ ерітіндісі), газды фазасы (топырақ ауасы) және тірі фазасы (топырақтағы тірі организмдер) тұады. Бұл фазалар бір-бірімен өте тығыз байланысты. Топырақтың минералдық құрамы Майда ұнтақталған тау жыныстары мен олардың топырақтағы минералды бөліктерінің өзінің пайда болу жағынан екі топқа бөлінеді: Алғашқы – магматикалық және метаморфикалық аса қатты үгілмеген минералдар. Екіншісі –жердің үгілу немесе топырақ қабаттарында алғашқы минералдардың көп жылдық үзіліссіз үгілуінің нәтижесінде, үгілудің соңғы аса майда ұнтақталған өнімдері түзілген биіктіктен ормандық белдеу басталады, онда самырсын, майқарағай, шырша, балқарағай және қайыңдар кездеседі. жүктеу/скачать 0,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|