36.19 ғасырда қазақтың музыкалық мәдениетінің өзгерістері.
20 ғ. қазақ музыкалық мәдениеті жаңа әуендік және жанрлық түрімен байыды. Шығармашылықтың жазба түрінде қалыптасқан жаңа кәсіби композиторлық мектебі құрылды. Ұлттық мазмұндағы синтездік іріктеу және 20 ғасырдың 30-40 жылдарындағы европалық түрді таңдау нәтижесінде қазақ опералық өнерінің классикалық шығармалары – Е.Брусиловскийдің “Қыз Жібек”, А.Жұбанов, Л.Хамидидің “Абай”, М.Төлебаевтың “Біржан - Сара” опералары дүниеге келді.
37. 19 ғасырда қазақ биінің дәстүрі
XIX ғасыр қазақ би өнеріне жаңа ештеңе әкелген жоқ. Керісінше, зерттеушілер би мәдениетінің айқын регрессиясына жауап береді, өйткені мұсылман дінбасыларының діни тыйымдарының күшеюі және қоғамның белсенді әлеуметтік стратификациясы өнердің бұл түрінің оң дамуына ықпал етпеді. Би төмен, тәуелді позицияның белгісі болды, ал бишінің өзі еріксіз адам ретінде қабылданды, көпшіліктің көңілінен шығуға мәжбүр болды.
38.19 ғасырдағы Қазақстандағы қала құрылысының негізгі бағыттары
жаңа елді мекендер, әскери бекіністер пайда болды. Бұл қалалар тар көшелерден тұрды. Жоспарлы-сұлбалық құрылымы жағынан 3 бөліктен тұрады: орталық аудандарға ақсүйеқтердің тас үйі, орталыққа тақау орналасқан әскер басылары, сарай өкімдері, саудагерлер мен өнеркәсіпшілердің тұрақ-жайлары, үшінші бөлікке қала шетіндегі кедейлердің лашықтары кірді. 19 ғасырдан бастап отырықшылық күшейе түсті. Қарағанды, Риддер (Лениногорсқ), Зырянов секілді өндірісті қалалар пайда болды. Ақтөбе, Көкшетау, Ақмола (Астана), Қостанай, Талдықорған, Әулиеата (Тараз), Түркістан тәрізді әскери бекіністер қалаға айналды.
39. Қазақ монументалды сәулет өнерінің «батыс мектебінің» ерекшелігі
40. Маңғыстаудың мемориалдық сәулет өнерінің ерекшеліктері
Ерекшелігі сағанатам төрт қабырғалы, төбесі ашық, алдыңғы қабырғалары биік болып келеді. Оның кереге там, төртқұлақты там деген атаулары бар және ең әсем түрлерінің өзі бір-бірінен төрт бұрышынан шығарылған бағаналарымен, түрлі түсті бояу түрлерімен, безендірілген ою-өрнектерімен ерекшеленеді. Мыс., осындай сәулетті ескерткіштердің бірі – Омар мен Тұр күмбезі (Бейнеу ауданы) және Ескелді Меңдалыұлы Базардың сағанатам пішінді мазары (биіктігі 4 м-ге жуық; Қарақия ауданындағы Жолболды қорымы).[1]
Достарыңызбен бөлісу: |
