1. Басқару психологиясының басқа ғылымдармен байланысын табыңыз Еңбек психологиясы
Менеджерлердің түрлерін сипаттаңыз
жүктеу/скачать 193,51 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 65. Ғылыми менеджменттің негізін қалаушылар ерекшеліктерін көрсетіңіз
| 64. Менеджерлердің түрлерін сипаттаңыз
Табысты және гүлденген компанияның көшбасшысы бола тұра, бұл оңай емес. Сарапшылардың пікірінше, белгілі бір менеджердің табиғаты мен мінез-құлқы әрқашан жеке тұлға көшбасшысының белгілі бір түріне сәйкес келеді. Менеджерлердің негізгі түрлері Ең танымал түрі - «харизматикалық көшбасшы» . Бұл менеджер компанияны дамудың жаңа деңгейіне шығаруға және жаңа технологияларды өндіріске енгізуге ұмтылады. Мұндай көшбасшының психологиялық түрі өзін ұстай алмайтын және сәтсіздіктерді мойындамайтын өзін-өзі сенімді, күшті адамдарға тән. Харизматикалық көшбасшы әрқашан қызметкердің пікірін тыңдайды, бірақ онымен келісетіндігімен емес. Лидердің екінші психологиялық түрі - «дипломат» . Бұл құзыретті, мейірімді, тыныш, теңгерімді басшы, ұжымдық іс-шараларды жүргізуге лайықты. Осындай нұсқаулықта команда рухын сақтауға ұмтылыңыз. Лидердің үшінші түрі - «гуманистік» . Мұндай директор өз ұжымын жұмысшы ретінде емес, үлкен және достық отбасы ретінде қабылдайды. Командада достық атмосфераны сақтау маңызды. Сондықтан жиі табиғатта немесе корпорацияға бармай-ақ бірде-бір жұмыс істемейді. Гуманистік айыппұлдар мен қатаң бақылау жүйесін қолдамайды, бірақ бұл ол тәртібін бұзушыларға әділетсіздік танытпайтынын білдірмейді. Психологиялық жетекшінің төртінші түрі - «демократ» . Бұл менеджер үшін қызметкерлеріне сенім арту арқылы компанияның жұмысына және табысқа жетуіне жауапты. Лидер-демократтың барлық нұсқауларын орындаңыз және өз жұмысын мүмкіндігінше дәл әрі тез орындауға тырысыңыз, сонда сіздің жұмысыңыз бағаланады. Жетекшілердің негізгі түрлерінің соңғы түрі - «бюрократ» . Бұл әдеттегі бастық, оның тапсырыстары талқыланбайды және сөзсіз орындалады. Ережелерді, есептерді, талдауларды, дәл деректерді бағалайды – бұл басты айрықша қасиеттердің бірі. Егер сіздің басшыңыз бұл лидердің түрін көрсетсе, «жоғарыдан» барлық тапсырыстар мен талаптар дұрыс орындалатынына және басқаша емес екеніне көз жеткізіңіз. 65. Ғылыми менеджменттің негізін қалаушылар ерекшеліктерін көрсетіңіз Менеджмент ғылым ретінде ХІХ ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында пайда болып, өзінің дамуында бірнеше кезеңі басынан кешірді. Экономикалық әдебиеттерде басқару ойының алғашқы қарқыны “тейлоризм” деген ағыммен байланысты екені айтылады. Алғаш рет ғылыми менеджмент мектебінің негізін қалаған америка инженері Ф. Тейлор (1856-1915). Ол өндірісті ғылым тұрғысынан басқаруға болады деген пікір айтты. Кезінде ғажайып жаңалық болған бұл құбылысты ол кейін өзінің еңбектерінде ғылыми жағынан жан-жақты дәлелдеді. Ф.Тейлор кәсіпорынды басқару ісін өнер ретінде қарастыра келіп менеджер “нені жасауды дәл білуі және соны арзан, әрі ең тиімді тәсілмен қалай жасауға болатынын” зерттеу нысаны етті. Ф.Тейлор басқару ісін тек кәсіпорын деңгейінде ұйымдастыруды қарастырды. Оның теориясын Гаррингтон Эмерсон (1853-1931), Генри Форд (1863-1947), Френк Гилберт (1868-1919), Лилиан Гилберт (1861-1919) т.б. өздерінің ғылыми еңбектерінде одан әрі дамытты. [9.7-бет] Классик үлгідегі (әкімшілік) мектептің өкілдері Анри Файоль, Линдал Урвик , Джеймс Муни, А.К. Райли басқарудың әмбебап принциптерін ойластырды. Сондай мектептің негізін салушы француз ғалымы Анри Файоль (1841-1925) практикалық тәжірибені жинақтау негізінде мынадай қортындыға келді: “басқару-кәсіпорынның мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып, оны белгілі бір мақсатта жетелеу”. Ол сондай-ақ, мемлекеттік басқару ісін ғылым жолымен ұйымдастырудың принциптерін қолдану мүмкін екендігінше алғаш рет ой жүгіртті. Бихевиористік (мінез-құлық) мектебі ХХ ғасырдың 20-шы жылдардың аяғы мен 50-шы жылдардың басында қарқын белең алды. Бұл бағыт психология мен социология ғылымдарын басқару жүйесінде қолданумен айналысты. Бұл мектептің негізін қалаушылардың бірі американ экономисі – Элтон Мейо (1880-1949) болды. Осы ілім формалдық емес басқаруды ұйымдастыру міндеттерін, еңбек өнімділігін өсіруді ынталандырудың жаңа әдісін өндіруді ұсынды: қызметкердің ағартушылықпен айналысуын, өндіріс салалары мен еңбекті гуманизациялауды шешуде топтық демократиялық тәсілдерді қолданды. Американдық зерттеушілер де Мери Паркер Фоллет (1868 – 1993), Абрахам Маслоу (1908-1970) бихевиористік (мінез-құлық) мектептің өкілдері болып табылады. Басқарушылық ойдың жаңа даму дәуірі (1950-1960) қазіргі сандық әдіс негізінде басқаруда математика мен компьютерді қолдану арқылы шешумен байланысты. Сөйтіп “басқару ғылыми немесе сандық ықпал” мектебі өмірге келді. Бұл мектептің негізгі өкілдері: американдық ғалымдар С.Черчмен Джеймс Марч, Герберт Саймон, Райт Джей Форрестер, Х.Райфа. жүктеу/скачать 193,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|