1. Диафрагманың концепциясы. Операциялық емге көрсеткіш, операция алдындағы дайындық.өңеш тесігінің жарығы. Этиология және патогенезі. Жіктелуі. Клиникасы және диагностикасы
Ашық пневмоторакс кезіндегі дәрігердің тактикасы
жүктеу/скачать 1,38 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ашық пневмоторакс
- Қауіп-қатер факторлары
- ПНЕВМОТОРАКСТЫҢ КЕЗ КЕЛГЕН ТҮРІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ АУАНЫҢ ӨКПЕГЕ ТҮСКЕН КӨЛЕМІ МЕН ЖЫЛДАМДЫҒЫНА БАЙЛАНЫСТЫ.
- Жедел көмек көрсету тактикасы
| 60.Ашық пневмоторакс кезіндегі дәрігердің тактикасы.
ПНЕВМОТОРОКС- плевра қуысына ауаның жиналуы. Оның ашық, жабық және қақпанды түрлері болады. Плевра куысына жиналған ауаның көлемiне қарай пневмоторакстың кiшi (өкпенiң 1/3 бөлiгi қысылады), орташа (өкпенiң 1/2 бөлiгi қысылады), үлкен (өкпе түгел қысылады) түрлерiн ажыратады. Ашық пневмоторакс кезінде плевра қуысының бронх тесігімен және атмосфералы қуыспен қатынасы болады. Дем алғанда ауа плевральды қуыс арқылы вистеральды плевраға өтеді. Осыдан өкпенің жұмысы баяулап, тыныс алудан шығады (өкпенің коллабирленуі). Қауіп-қатер факторлары: Өкпе туберкулезі Туа пайда болған поликистоз Бронхоэктаздық ауру Өкпенің іріңді аурулары Өкпенің созылмалы обструктивті ауруы Астматикалық статус ЖИТС Қатерлі ісіктер Темекі шегу ПНЕВМОТОРАКСТЫҢ КЕЗ КЕЛГЕН ТҮРІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ АУАНЫҢ ӨКПЕГЕ ТҮСКЕН КӨЛЕМІ МЕН ЖЫЛДАМДЫҒЫНА БАЙЛАНЫСТЫ. • Клиникалық белгілері айқын • Ауру кенеттен басталады • Науқас оның басталу уақытын анық көрсете алады Симптомдар: Кеуде клеткасының сәйкес жағында п.б. өткір ауру сезімі мойын, қолға берілетін, терең дем алғанда, жөтелгенде және қозғалғанда күшейе түсетін; Кенеттен ентігу; Құрғақ жөтел; Тері түсінің өзгеруі (бозару, цианоз); Тахикардия Суық жабысқақ тер; АҚ төмендеуі; Мәжбүр қалыпта (жартылай отыру, зақымдалған жағына қарай иілу, немесе ауырған жағына жату) Жедел көмек көрсету тактикасы: 1. Асфиксияның алдын алу немесе тыю – ауыз және мұрын қуысын қан ұйындыларынан, бөгде заттардан тазарту. 2. Көкірек жарақаты анықталғанда асептикалық қорғаныш таңғыш салу. 3. Сынған аймаққа 1% прокаин ерітіндісімен жергілікті және паравертебральдық блокада жасау. 4. Қабыртқалардың көптеген сынуы болғанда Вишневский тәсілімен вагосимпатикалық блокада жасау. 5. Алдыңғы «қабыртқалық қақпақша» бар жағдайда (құм салынған дорбашаны) флотацияланған сегменттің үстіне бастырып қою. 6. Ашық пневматоракс бар болса немесе сыртқы қақпақшалы пневматоракс болса герметик таңғыш салу. 7. Сыртқы қақпақшалы және ішкі қақпақшалы пневмоторакс болса міндетті түрде плевра қуысын бұғананың ортаңғы сызығы бойынша 2-ші, 3-ші қабыртқааралықта Дюфо тәсілі бойынша 3-4 ине немесе троакар енгізу; иненің бос жағына немесе түтікке резеңке қақпақша бекітіледі. 8. Ауқымды гемоторакс анықталғанда қолтықтың артқы сызығы бойымен 7-8ші қабыртқааралығынан плевра қуысын дренаждау. 9. Ауыру сезімін басу: 2 мл 0,005% фентанил ерітіндісін 1 мл 0,1% атропин ерітіндісімен қоса құю. 10. Қанайналым көлемін толтыру мақсатында көктамырға коллоидты және кристаллоидты ерітінділерді құю: егер АҚ анықталмаса инфузия жылдамдығы минутына 300-500 мл; 1-ші, 2-ші дәрежелі шок болса көктамырға 800-1000 мл-ге дейін полиионды ерітінділер құю; қанайналымның айқын бұзылуы болса көктамырға декстрандарды немесе гидроксиэтилкрахмалды 5-10 мл/кг мөлшерінде, АҚ 90-100 мм.с.б тұрақтанғанша құю. • 11. Гемодинамика төменгі көрсеткіш деңгейде болса, регидратацияға қарамай (уақытты ұту үшін және жүрек функциясы тоқтауын болдырмау мақсатында) ауруханаға дейін вазопрессорлар және глюкокортикоидтар құю керек: допамин 200 мг 400 мл, плазмааламастырғыш ерітінділерді венаға жылдам тамшылатып, преднизолон 300 мг-ға дейін венаға құю керек. • 12. Психомоторлық қозу седативті препараттар беру. • 13. Жіті тыныстық жеткіліксіздік дамыса оттекті маска арқылы беру. • 14. Көкірекорталық үдемелі эмфиземасында алдыңғы көкірекортаны дренаждау. • 15. 3-ші дәрежелі жарақаттық шок, жіті тыныстық жеткіліксіздіктің декомпенсацияланған сатысында, тыныс ырғағы бұзылғанда, апноэ кезінде кеңірдекті интубациялау және өкпеге жасанды вентиляция (ӨЖВ) жүргізу. • 16. Тиімді қанайналымы тоқтаған жағдайда − ресусситациялық шаралар жасау. • 17. Транспорттық иммобилизация (көрсетімдер бойынша). • 18. Зардап шегушіні көлденең жатқызып, басын 30 градусқа жоғары көтеріп тасымалдау. 61.Бауырдың циррозы. Портальды гипертензия синдромымен сипатталатын бауыр циррозы кезіндегі диагностикалық бағдарлама. Бауыр циррозының қазіргі таңдағы емдеу әдістері. Бауыр циррозы (бауыр шемені) Созылмалы үдемелі түрде дамитын диффузды полиэтиологиялық ауру. Ол гепатоциттердің некрозымен,фиброзымен және бауыр құрылымының өзгеруімен,нәтижесінде құрылымы аномальдық-регенераторлық түйіндер қалыптасып(d-3мм;d-5мм),қанайналымының бұзылуымен сипатталады,клиникасында портальды гипертензия және бауыр клеткалық жетіспеушілік дамып, өмірге қауіп төндіретін нозологиялық бірлік. Этиологиясы Вирусты гепатиттер B, C, D әсіресе, вирусты гепатит В- 10-23,5% жиілікте -циррозды дамытады. Аутоиммунды гепатит- гепатиттің ауыр ағымы. Алкогольды гепатиттер- бауыр циррозын 50% жиілікте дамытады. Химиялық токсикалық және дәрілік заттар әсіресе: төртхлорлы көмітегі,хлороформ,нитро және амино қосылыстар; ауыр металдардың тұздары (сынаппен улану); ұзақ қабылдайтын дәрілер тобы: (изониазид,аспирин,метотрексат,стеройдты анаболиктер және транквилизаторлар);Бауырішілік және бауырдан тыс өт жолдарының обструкциясы— биллиарлық циррозға әкеледі. Этиологиялық фактордың үйлескен әсерінен.Рандю-Ослет ауруы. Криптогендік бауыр циррозы. Бауыр циррозының патогенезі Вирусты инфекцияның ұзақ сақталып, иммундық қабыну процесін шақырып аутоиммунды реакциялардың дамуы.Вирустардың В,С,D гепатотоксикалық әсері. Аутоиммунды бауыр циррозының өрбуінде басты рөл- клеткалық және гуморальды иммунитеттің туа біткен кемістігінің нәтижесінде қабыну процесінің үдей дамып, бауыр тінінің әрбір құрылымына қарсы аутоантиденелердің түзіліп, қабыну процесін үдей дамытып фиброзды тіннің шамадан тыс түзіліп, гиперрегенереторлы түйіндерді қалыптастырумен сипатталады. Бұл ауру ауыр ағымда өтіп қысқа уақыттың ішінде науқастың шетінеуіне әкеледі. Алкогольді бауыр циррозының даму негізінде гепатоциттердің этанолмен және ацетальдегидпен уланып некрозға және күшті білінген фиброзға ұшыраған гепатоциттер фиброздың дамуын үдетіп гиперрегенераторлық,микронодулярлық бауыр циррозының дамуына әкеледі. Бауыр циррозы клиникалық ағымына қарай бөлінеді: Жеделдеу цирроз (гепатит- цирроз)- жедел гепаттиттің фонында пайда болады,ұзақтығы 4-12 ай жедел гепатиттің циррозға өткенін көрсетеді (жиілігі 6,8%) Тез үдейтін белсенді цирроз-бауырдағы патологиялық процестің белсенділігі 3-ші дәрежеге өтіп порталды гипертензия мен бауыр жетіспеушілігіне тез әкеледі (жиілігі 10,8%) Баяу үдейтін белсенді цирроз –клиникалық белгілерінде белсенділік дәрежесі айқын білінбейді,биохимиялық және морфологиялық өзгерістер айқын емес порталды гипертензия мен бауыр жетіспеушілігі баяу дамиды.Өмір сүру уақыты 10жылдан артық. (жиілігі 31,7%) Сылбыр ағымда өтетін цирроз-клиникалық ағымында белсенділігі білінбейді.Биохимиялық көрсеткіштерде қабыну белгілері жоқ.Морфологиялық өзгерістер әлсіз білінген, порталдық гипертензия баяу дамиды,бауыр жетіспеушілігі дамымайды. Өмір сүру уақыты 15жылдан артық (жиілігі 34,5%). Жасырын цирроз- клиникалық,биохимиялық және морфологиялық белгілері байқалмайды. Порталды гипертензия мен бауыр жетіспеушілігі кездеспейді. (жиілігі 16,6%),өмір сүру уақыты шектелмеген. Клиникалық көрінісі Бауыр циррозы синдромдармен білінеді: Ауру синдромы.Ол өт жолдарының дискенизиясы менгепатоциттердің некрозының дамуы себепті пайда болады. Холестаз синдромы (сарғаю).Ол өттің өтуіне кедергініңбауырішілік өт жолдарында және бауырдың биллиарлықполюсында өттің бөлінуінің бұзылуы себепті дамиды. Порталды гипертензия синдромы.Ол клиникада қақпа венасында қысымның жоғарылауы себепті дамыған коллатералдық қан тамырларынан (өңештің төменгі бөлігінің веналарының кеңеюі, екіншілік геморрайдалдық түйіндердің ) қан кетуі.Іштің бетінде кіндік маңынан шыққан коллатералды веноздық тармақтардың байқалуы (медуза басы белгісі),асцит пен спленомегалия дамиды. Спленомегалия гиперспленизм синдромымен білінеді. 💞: Негізгі синдромдар: Диспепсиялық синдром Цитолитикалық синдром Мезенхимальды – қабыну синдром Холестатикалық синдром Геморрагиялық синдром Гиперспленизм синдром Клиникалық көрінісі: Алғашқы белгілері: тәбеттің төмендеуі; астениялық синдром; оң жақ қабырға астының ауырсынуы немесе ауырлықты сезіну; асқазандық, ішектік диспепсияның белгілері (жүрек айнуы, кекіру, қыжылдау, іштің кебуі, ішектің шұрқырауы) Гепатомегалия – ең жиі (80-90 %) жиі кездесетін белгі. Пальпацияда бауыр тығыз, шеті үшкір, беті бұдыр немесе тегіс. Спленомегалия – портальды гипертензия дамуының куәгері. Көкбауыр консистенциясы тығыз, шеті жұмыр келеді. Дене қызуының шамалы көтерілуі. Бұл белгі некроз бен қабыну процесінің күшеюін көрсетеді. Сарғаю. Цирроздың алғашқы кезеңдерінде сарғаю өтпелі болса, оның кеш сатыларында тұрақтығы айналып, терінің түсі жасыл реңді болады. Холестаз белгілері: сарғаюмен бірге терінің қышынуы, ксантомалар, тері пигментациясы, остеопороз, қанағыштық. Тері мен шырышты қабаттары, тері өсіндері өзгерістері: терінің қуқыл, кір басқандай реңі; пальмарлық эритема; тырнақтардың ағаруы немесе ақ дақтардың болуы; саусақ ұштарының дабыл таяқшалары тәрізденуі; бет, жауырын, иық белдеуі терісіндегі және ауыз, мұрын шырышты қабаттарындағы тамыр жұлдызшалары; геморрагиялық диатездің белгілері (петехиялар, қанталау дақтары); “лактанған” жылтыр қызыл тіл, еріннің қызаруы. Бұлшықеттің атрофиясы. Бауыр циррозында иық белдемесенің, қабырғааралықтарының, қол- аяқтардың бұлшықеттері басым атрофияланады. Жүрек-қантамыр жүйесінің өзгерістері: гиперкинетикалық синдром (тері жамылғыларының құрғақтығы мен жылылығы, толық жиі пульс, жүрек ұшы түрткісінің күшеюі, жүрек ұшында систолалық шу, пульстық қысымның биіктеуі, жүректің минутты көлемінің ұлғаюы, шеттік тамырлар тонусының төмендеуі); өкпенің артерия-веналық анастомоздарынан қанның солдан оңға түсуінен оң қарынша шамасыздығы дамуы мүмкін. 💞: Порталды гипертензия Порталды гипертензия – қанайналым бұзылысы салдарынан порталды қысымының көтерілуімен сипатталатын синдром. Онда спленомегалия, өңеш, асқазан веналарының варикозды кеңеюі, асцит, болуы, өңештің веналарының варикозды кеңеюінен және тік ішектің кавернозды денешіктерінен қан кетуімен асқынуы болады. 💞: Бауырдың қан айналым жүйесінде екі әкелгіш қан тамыр маңызды қызмет атқарады. v. Portae (қақпа венасы) – венадан бауырдың жалпы қан көлемінің 70-80%-ын құрайды. a. Hepaticae propriae (бауырдың меншікті артериясы) –жалпы өтетін қанның 20-30% -ын алып келеді. 💞: Порталды гипертензия кезіндегі гемодинамика ПГ кезінде қантамырлы және порталды қан айналым қарсыластығы жоғарлайды. Негізгі гемодинамикалық бұзылыс болып қақпа венасының қарсыластығының жоғарлауы саналады. Ол механикалық немесе обтурациялық болады. Порталды гипертензияның басты көріністері Өңеш,асқазанның кардиалды бөлім веналарының кеңеюі; Өңеш-асқазан қан кетулерме асқынуы; Асцит Спленомегалия Гиперспленизм Бауыр жетіспеушілігі Көбінесе қан ағымының максималды көлемінің төмендеуі бауыр циррозы кезінде болады. Бауыр циррозын дәлелдейтін үштік: Қақпа венасындағы ағым жылдамдығының максималды төмендеуі; Көктамырдың ұзынына үлкеюі; Тромбоциттердің төмендеуі; Іштің алдыңғы қабырғасының веналары Бауырішілік ПГ кезінде қан сол жақ қақпалы венадан кіндікмаңы веналары арқылы төменгі қуысты веналарға ағады. Ал бауырдан тыс Портальды гипертензия кезінде іштің бүйір жақтарында кеңейген веналар пайда болады. Кеңейген иілген веналар медуза басы деп аталады. Бұл белгі сирек кездеседі жиі бір немесе екі вена кеңейеді, көбінесе эпигастрий аймағында. Қан кіндіктен бағытталады. Төменгі қуысты вена обструкциясы кезінде қан коллатералдардан төменнен жоғары бағытталады. [23:57, 23.12.2022] 💞: Лабораторлы зерттеулер порталды гипертензияның жиі себебі-бауыр циррозын тудырған себептерді анықтауға бағытталған. Қанның клиникалық анализі: Бауыр циррозымен ауыратын адамдарда тромбоциттер саны төмендейді. Аурудың кеш сатысында анемия, цитопения анықталады. Гиперспленизмде панцитопения (анемия, лейкопения, тромбоцитопения) анықталады. Гемохроматоз бар науқастарда гемоглобин мөлшері жоғары, бірақ эритроциттердегі гемоглобит концентрациялары төмен. Коагулограмма: Бауыр циррозы бар науқастарда протромбин индексі төмендейді Протромбин уақыты –плазманың тромбопластин-кальций қосындысын қосқаннан кейінгі ұю уақыты.Қалыптыда 15-20 сек. Бауыр циррозы кезінде келесідей көрсеткіштерді анықтау керек: АлАТ, АсАТ, сілтілі фосфатаза, гамма-глутамилтрансфераза, билирубин, альбумин, калий, натрий, креатинин. Компенсирленген кезеңінде бауыр ферменттері қалыпты болады. Алгоголді цирроз кезінде АлАТ, АсАТ, ГПТП деңгейлері жоғарлайды, ал биллиарлы цирроз кезінде сілтілі фосфатаз күрт жоғарлайды. Сонымен қатар бауыр циррозы бар науқастарда билирубин мөлшері жоғарлайды, ал альбумин деңгей төмендейді. Ультрадыбыстық зерттеу: бауыр мен көкбауырдың үлкеюі; порталды жүйе қантамырларының кеңеюі; ішастарартқы, бауырасты және кіші жамбас қуыстарында варикозды кеңейген веналарды көру. Доплерография: Доплерография кезінде бауырдың екі көктамыр жүйесін, бөлшекті және сегментарлы қақпа венасының тармақтарын және төменгі қуысты венаға құятын үш бауыр веналарын көруге болады. Қалыптыда қақпа венасындаға қан бауырғақарай ағады және тыныс алу фазасына байланысты өзгереді. Қақпа венасында 1 минут ішінде ағатын қан көлемі –қақпа вена қан айналымының көлемі деп аталады. Қалыптыда терең емес тыныс шығару фазасында қан ағымының жылдамдығы -0,150,20 м/с. Ауру дамыған кезде максималды жылдамдық 0,09-0,12 м/с дейін төмендейді. Көктамыр венасының қан айналым көлемі порталды қан көлемінің 1 минуттағы ағысының 28+/-10% құрайды. Рентгенография. Асқазан және өнещ варикозды кеңейген веналармен рефлюкс эзофагит анықталады. Эндоскопиялық зерттеу. Шерцингер бойынша өнеш тамырларының пішіндерін анықтау, міндетті түрде асқазан түбі мен кардиалды бөлімін қарау-өнештің төменгі бөлімінде тамырлар кеңеймей асқазан түбінде тамырлар өрімдері анықталса, сегментарлы порталды гипертензияның белгісі болады.Қақпа венасында қан қысымын төмендету мақсатымен вазодилятаторлардың біреуін таңдап, үзбестен ұзақ қолданады, мәселен анаприлинді, капотенді, әсері ұзатылған нитраты, кальций антогонисін. Портальды гипертензияның эндоскопиялық көрінісі Iрi дәрежеден асқанда өңеш венеларының склероздау емін қарастырады. Ай сайын 200-400 мл плазма немесе 40 г альбуминді құяды. Асцит немесе ісіну пайда болғанда олардың дозасын екі есе көбейтеді. Верошприон, асцит болмаған жағдайда 3 таблеткадан, асцит болағанда 6 таблеткадан. Асцит болғанда верошпиронға қоса лазикс 40 мг аптасына 2 рет немесе одан артық Үлкен дәрет күн сайын жүрмесе, дәрет күн сайын болмағанға дейін күніне 1-3 қасықтан лактулозаны ішеді. Ферменттік дәрілер: креон, мезим-форте, панкреатин т.б. 3 айда бір мына дәрмектердің біреуімен 7-10 күндік ішектің деконтаминация емі жүргізіледі: канамицин 0,25г 4 рет, стрептомицин 0,25 г 4 рет, фталазол 0,5 г 4рет Парентеральды витаминотерапия Экстракорпоральды хирургиялық емдеу тәсілдері Варикозды кеңеюі айқын және анамнезінде қан кету жоқ науқастарда таңдау әдісі өңеш веналарын эндоскопиялық лигирлеу болып табылады. Кеңейген веналарды лигирлеу склеротерапияға қарағанда эффективті. Анамнезінде қан кету болса, эндоскопиялық лигирлеу әр 1-2 апта бойы ФГДС-та кеңейген варикозды веналар жоғалғанша жүргізіледі. ФГДС 3 айдан кейін, одан ары әр 6 ай сайын жасалуы керек. 62. Педжетт-Шреттер ауруы. Себептері. Клиникасы, диагностикасы және емі. 💞: Педжет Шреттер синдромы (синоним: күш тромбозы) — әдетте субклавиялық немесе аксиларлы тамырларда пайда болатын иықтың терең тамырларының жедел тромбозы. 💞: Жіктеу * аурудың өткір кезеңі - жеңіл түрі-веноздық қысым 300 мм аспаиды - орташа формасы-веноздық гипертензия 400-ден 800 мм-ге дейін - ауыр түрі-веноздық қысым ол 1200-1300 мм жетеді * аурудың созылмалы кезеңі 💞: Пагет-Шреттер синдромының себептері жарақат, шамадан тыс жүктеме (теннис, жүзу, салмақ көтеру, ағаш кесу, кегль ойнау) веноздық ағынның қысылуы: иық белдеуі синдромы (баспалдақ бұлшықетінің синдромы, жатыр мойны қабырғасы), сыну клавикулалар (каллустың пайда болуы), аневризма субклавиялық артерия, медиастинальды ісіктер, лимфа түйіндерінің ұлғаюы, ұзаққа созылған ыңғайсыз мәжбүрлі позиция (мысалы, түсінде) жас әйелдер: гормоналды босануды бақылау құралдар (жиі + темекі шегу) Пагет-Шреттер ауруының белгілері кейін пайда боладыфизикалық белсенділік және көрсетілген: 1. ісіну; 2. цианоз (аяқтың көкшілдігі); З. кернеу; 4. шаршаудың жоғарылауы; 5. ентігу; 6. тері астындағы VSN кеңейту; 7. жоғары температура; 8. гиперестезия (жоғары сезімталдық), 9. қолдың бұлшықет гипотензиясы. * Жедел кезеңде науқастарда өткір ауырсыну пайда болады табиғаты, сондай-ақ:. толқын сезімі; суық сезім; мойын аймағындағы шаншу және ауырлық сезімі; 💞: Диагностика Анамнез және клиникалық тексеру Доплер-сонография. Жоғарғы аяқтың флебографиясы, қажет болған жағдайда мәжбүрлі жағдайда. Бағалауға мүмкіндік береді тромбоздың локализациясы және таралуы, дәрежесі коллатеральды тамырлардың дамуы. Сцинтиграфия: таңбаланған фибринді қолдану радиоактивті йодпен. Синдромның сүйек себептерін анықтайтын Рентген сәулелері. Пагет-Шреттер синдромын емдеу Дәрі-дәрмек Дәрі-дәрмекпен емдеудің негізі антитромботикалық болып табылады терапия. Осы терапияға кіретін дәрілер ретінде тағайындалады: Фибринолитиктер: фибринолизин, стрептаза, целеаза, урокиназа және т. б. көрсетілген алғашқы күндерде (5 күнге дейін.) қан ұйығышының лизисін жүргізу үшін. Тікелей әсер ететін антикоагулянттар: гепарин, фраксипарин және т. б. Жанама әсер ететін антикоагулянттар: варфарин, фенилин және т. б. Антиагреганттар: трентал, тиклид және т. б. Алғашқы күндерден бастап флавоноидтарды (детралекс) тағайындау орынды, троксевазин, венорутон, гливенол, эскузан). Олар метаболизмге әсер етеді веноздық қабырғада және паравазальды тіндерде олар қабынуға қарсы және анальгетикалық әсері. Миотропты спазмолитиктер: но-шпа, папаверин, галидор. 63. Портальды гипертензия синдромы. Асцитпен асқынған бауыр циррозы қазіргі таңдағы емдеу әдістері.Консервативті терапия. Хирургиялық емге көрсеткіштер.💞: Порталды гипертензия Порталды гипертензия – қанайналым бұзылысы салдарынан порталды қысымының көтерілуімен сипатталатын синдром. Онда спленомегалия, өңеш, асқазан веналарының варикозды кеңеюі, асцит, болуы, өңештің веналарының варикозды кеңеюінен және тік ішектің кавернозды денешіктерінен қан кетуімен асқынуы болады. Порталды гипертензия кезіндегі гемодинамика ПГ кезінде қантамырлы және порталды қан айналым қарсыластығы жоғарлайды. Негізгі гемодинамикалық бұзылыс болып қақпа венасының қарсыластығының жоғарлауы саналады. Ол механикалық немесе обтурациялық болады. Порталды гипертензияның басты көріністері Өңеш,асқазанның кардиалды бөлім веналарының кеңеюі; Өңеш-асқазан қан кетулерме асқынуы; Асцит Спленомегалия Гиперспленизм Бауыр жетіспеушілігі Көбінесе қан ағымының максималды көлемінің төмендеуі бауыр циррозы кезінде болады. Бауыр циррозын дәлелдейтін үштік: Қақпа венасындағы ағым жылдамдығының максималды төмендеуі; Көктамырдың ұзынына үлкеюі; Тромбоциттердің төмендеуі; 1. Порталды жүйе блогының деңгейіне байланысты: Бауырасты блок (қақпа венасының тромбозы,қақпа венасының туа беткен аномалиялары,қақпа венасының ісікпен қысылуы,панкреатит,альвеококкоз). Көкбауыр венасының тромбозы,сегментарлы ПГ деп аталады; Бауырішілік блок (бауыр циррозы,ісікті,паразитарлы бауыр зақымданулар,бауыр фиброзы,бауырдың кисталы түзілістері,бауыр гемангиомасы) Бауыралды блок (бауырдан төменгі қуысты венаға ағатын айналымның бұзылыстары) Аралас блок (бауыр циррозы,қақпа венасының тромбозымен асқынған) Порталды жүйеді қысымның жоғарлауына байланысты: Порталды гипертензия І деңгей-250-400 мм.су.бағ. Порталды гипертензия ІІ деңгей- 400-600 мм.су.бағ. Порталды гипертензия ІІІ деңгей- 600 мм.су.бағ. жоғары Порталды гипертензия синдромының диагностикасы Шағымдар: бауыр жетіспеушілік белгілер; ауырсыну синдромы; астеникалық синдром; диспепсиялық синдром; холестатикалық синдром; Асқазан қан кетулер; Іштің алдыңғы қабырғасында көктамырлы суреттің пайда болуы; асцит Б ауыр циррозындағы ісіктік асциттік синдромның емдеу схемасы Асциті бар науқасқа екіншілік гиперальдестеронизм дамымауы үшін төсектік режим тағайындайды. Күнделікті тәуліктік диурез, тәуліктік ішілген сұйықтық көлемі,артериалдық қысым,тамыр соғысының жиілігі,дене салмағы бақыланып отырады және лабараториялық көрсеткіштер электролиттік көрсеткіштер, қандағы альбумин,зәр қышқылы,креатининнің мөлшерін бақылап отыру қажет. Асцит кезіндегі емдәм Жануарлық белокты шектеу 40-50г-1 тәулікте; көмірсу 300-400-1 тәулікте г; май 80-90г-1 тәулікте; тұз 0,5-2г1 тәулікте; тұссыз стол №7. су 0,5-1 л. Егер бір апта ішінде төсектік режим сақталып,тұссыз емдәм қолданған кезінде тәуліктік диурез 0,5 және науқас 2кг дене салмағын жоғалтса келесі қадам- зәр айдағыш заттармен емді жалғастырамыз. Зәр айдау терапиясы Альдестерон антагонистері: верошпирон,альдактон,спиронолактон тағайындайды.Бүйректің дистальды иілген каналшаларына және қыртысты қабаттағы зәр жинайтын түтікшелерге әсер етеді.Нәтижесінде Na- дын кері сорылуы тежеліп, K-ды сақтау артады.Альдактон 150-200 мг – тәулігіне-7-10күн.Дозасын 75-100га дейін төмендетіп ол ұстамалы дозаны айлап, жылдап қажеттілігіне қарай береді.Бауыр жетіспеушілігінде оның дозасын 50-75мг-ға дейін төмендетеді.Әсері нашар білінгенде фуросемид қосады (40-80мг тәулігіне) 2-3 апта бойы.Емге нашар көнетін асцит синдромында бұл дәрілерді қосарлата береді: фуросемид 80мг+гипотиазид 100мг+альдактон 200мг; фуросемид 80мг+бринальдакс 40мг+альдактон 200мг; фуросемид 80мг+ оксодолин 100мг+ альдактон 200мг; Ісіктік асцитті синдромын емдеу кезінде қан құрамындағы альбуминді бақылап отыру керек.Гипоальбуминемия асцит пен ісіктік синдромның дамуына әкеледі.Бұл жағдайда 20%альбумин(100-200мл)немесе салқындатылған плазма тамыр арқылы тамшылатып құйылады,курс 4-5рет қайталанылады.Емге резистентті асцитте ішті жуан инемен пункциялау сұйықтықты шығару.Бұл кезде шығарылған сұйықтықтың көлемі 3л-ден аспау керек,соңынан 30-40г альбумин енгізу керек. 64. Винивартер-Бюргер ауруы, патогенезі, клиникасы, аурудың сатылары, диагностикалық бағдарламасы және емдеу тактикасы. 💞: Облитерантты тромбангиит Винивартер Бюргер (ОТ) — созылмалы қабыну ауруы орташа және кіші калибрлі артериялар, басым қатысуы бар тамырлар жоғарғы және төменгі аяқ-қол тамырларының дистальды бөліктері (сирек церебральды және висцеральды) және проксимальды аймақтарына таралатын патологиялық процесс. Облитеративті тромбангиит-бұл негізінен (18-40 жас) ер адамдарда жиі кездеседі Себептері: Темекі шегу - Аяз және аяқ-қолдың қайталанатын ұзақ салқындауы (перифериялық тамырлардың ұзақ спастикалық күйін тудырады) - Төменгі аяқтың жарақаты - Неврит - Жұқпалы аурулар - Жүйке-психикалық шамадан тыс жүктеме Төменгі аяқтың созылмалы артериялық ишемиясының белгілері: - Ишемияның I дәрежесі-салқындау, салқындау, төменгі аяқтар белгілері үзіліссіз ақсақтық тек 1 км-ден асатын қашықтықты өту кезінде. - II дәреже-ауырсыну қысқа қашықтықта жүргенде пайда болады (200 м шартты критерий). - III дәреже-25 м-ден аз жүру кезінде тыныштықтағы ауырсыну немесе үзіліссіз ақсақтық. IV дәреже-тіндердің ойық жаралы некротикалық өзгерістері. Жоғарғы аяқтың артериялық ишемиясының белгілері: - Қолдарыңызбен жұмыс істегенде қол мен білек бұлшықеттерінде ауырсыну пайда болады Перифериялық вазоспазмның белгілері: - Қолдар мен аяқтардың суыққа жоғары сезімталдығы. - Салқындаған кезде саусақтар мен қолдардың күрт бозаруы мүмкін. Фонтейннің жіктелуі төменгі аяқтың ишемиясының 4 кезеңін қарастырады: I кезең— клиникаға дейінгі; II кезең - үзіліссіз ақсақтық; III кезең-тыныштық пен "түнгі ауырсынудың" пайда болуы; IV кезең-трофикалық бұзылулар және төменгі аяқтың гангренасы. [15:25, 24.12.2022] 💞: Оппель плантарлы ишемиясының симптомы-зақымдалған аяқтың табанының бозаруы, жоғары көтерілгенде Голдфлам сынағы-науқасқа шалқасынан жатып иілу және иілу ұсынылады жамбас пен тізе буындарының кеңеюі. Қан айналымы бұзылған жағдайда науқас 10-20 жаттығу арқылы аяқтың шаршауын сезінеді Шамова сынамасв Рива-Роччи аппаратынан аяқ-қолға манжет салумен Панченконың тізе феномені-аяқты сау аяққа лақтырып отырған науқас көп ұзамай балтыр бұлшықеттерінің ауырсынуын, аяқтың ұю сезімін, зақымдалған аяқтың саусақ ұштарында ауырсыну [15:27, 24.12.2022] 💞: Радиоизотоптық әдіспен көлемді қан ағымын анықтау. - RO2 кернеуін транскутандық анықтау (РСО2 деңгейінің жергілікті жоғарылауы және төмендеуі RO2). - Рентгендік контрастты ангиография (кіші артериялардың окклюзиясы (аяқ, жіліншік артериялары) , жоғарыда орналасқан магистральды артериялардың қабырғалары тегіс және біртіндеп тарылады окклюзия шекаралары, бүйірлік бұтақтардың сағаларында стеноздар байқалады, коллатералдарда артериялық қабырғада кальций жоқ). [15:27, 24.12.2022] 💞: Немедикаментозное лечение: Режим II, диета №15. Медикаментозное лечение: - Вазодилятаторы: блокаторы кальциевых каналов (Верапамил, Амлодипин, Нифедипин). - Корректоры микроциркуляции и ангиопротекторы: Алпростадил при хронической ишемии III-IV стадии.; Пентоксифиллин. - Анитикоагулянтная терапия: Гепарин; Эноксапарин; Надропарин кальция. - Антиагрегантная терапия: Ацетилсалициловая кислота; Клопидогрель; Дипиридамол. - Купирование болевого синдрома: НПВС (Кеторолак; Диклофенак). 65. Диафрагмадағы өңеш тесігінің жарықтары. Аксиальды жарықтар. Жіктелуі. Клиникасы, диагностикасы, емі және асқынулары. Операциялық емге көрсеткіштер және операция түрлерін таңдау. Көкет жарығы 3 топқа бөлінеді С.Я.Долецкий бойынша Көкеттің өзіндік жарығы 1.Көкеттің жұқарған бөлігінің кеуде қуысына қарай созылуы. А.көкеттің мөлшері /1/3/бөлігінің созылып кетуі Б.Көкеттің барлық бөлігінің созылып кетуі 2.Көкеттегі өңеш тесігінің жарығы А.Эзофагеальді Б.Параэзофагеальді 3.Көкеттің алдыңғы бөлігінің жарығы А.френико-перикардиалді жарығы Б.ретрогратты френикоперикардиалді жарығы. 💞: Көкеттегі өңеш тесігінің жарығы Бұл ауру көкеттегі өңеш және өңеш маңайындағы жарығы болып 2ге бөлінеді.Көкеттегі өңеш тесігінің нағыз жарығында оған асқзаның жоғарғы бөлігімен бірге өңеш те өтіп кетеді.Ал өңеш тесігі маңайында нағыз жарығынды тесікке тек асқазан өтіп,өңеш қалпында қалады. Клиникасы Аурудың бұл түрінде сәбилерді асқазан мен төс сүйегінің астындағы ауру сезімі жиі мазалайды.Көпшілігінде күнделікті құсу,лоқсу,және тамақтың өңештен өтуі тығындалады.Сәбилер көбнесе тамақ ішкенде құсады.Асқазаның өңеш тесігнің қысылу салдарынан және оның қышқыл қоспаларыөту салдарынан өнештің шырышты қабаты тітіркеніп кейде құсығы қан аралас болады.Күнделікті құсу салдарынан сәби салмақ жоғалтады.Ауызға алған тамағын жұтқан сайын құса береді.Жағдайы тез арада нашарлайды. Анықтау әдісі Бұл ауруды анықтау үшін бірінші баланы құрсақ қуысына тік тұрғызып рентгендік тексеру жүргізеді.Егер өңеш тесігі жарығында асқазан кіріп кетсе рентгеноскапия кезінде жүрек маңына ауа жиналғаны және бала демалғанда ауа өзгеретіні байқалады.Көкетті өңеш тесігінің нақты анықтау үшінасқазанға барйсулфатын жібереді.ЭФГДС зертеу кезінде рефлюкс эзофагит белгілері, өңештің кардиальді бөлігі ашық екенін көреміз.Нақты мәліметті КТ береді. ЕМІ Көкеттегі өңеш тесігінің жарығын емдеу тәсілін ауру белгілерінің даму ерекшеліктеріне байланысты жүргізеді.Егер нәрестенің жағдайы ауыр,қосымша туа пайда болған аурулары болса уақытша дәрі дәрмекпен емдиді.Оталық тері тілігі немесе кеуде қуысы арқылы жасалады.Құрсақ қуысы тілігі арқылы жасалған отада жарық қабын бөліп алып тастамай қалдыруға болады,бірақ өңеш тесігі мен асқазаның жоғарғы бөлігі маңайындағы іш пердесін міндетті түрде айналдырып кесіп алу керек.Өңештің асқазандық бөлігін 4-5 смбосатып,көкет тесігінен міндетті түрде 2-3 см төмен түсіреді. Осьтік немесе аксиальды жарық - бұл көбінесе әйелдерде және 50 жастан асқан егде жастағы азаматтарда кездесетін ауру. Жылжымалы осьтік грыжа асқазанның диафрагма арқылы кеуде аймағына ішінара енуінде көрінеді. Аксиальды жарықтар кезінде бірқатар тән белгілер пайда болады: эзофагит; ықылық; Хрипы в горле кеудедегі жану сезімі; кекіру; жүрек айнуы; тамақты жұту проблемалары; жүрек бұлшықетінің аймағында ауырсыну. Осьтік иатальды грыжа егде жастағы азаматтарда немесе кез келген жастағы әйелдерде бұлшықет тонусының әлсіздігіне байланысты кездеседі. Осыған байланысты асқазан диафрагма арқылы кеуде аймағына ішінара шығады. Кейде мұндай грыжаның пайда болуы туа біткен факторға байланысты болуы мүмкін. Диагностика Фиброгастроскопия - процедура кезінде өңештің, асқазанның және он екі елі ішектің шырышты қабаты зерттеледі; Рентгендік диагностика - грыжаның мөлшерін анықтауға қызмет етеді, оның бекітілуін, аурудың сатысын анықтайды, өңеш пен асқазанның қозғалғыштығын бағалайды, барий суспензиясын қолдану арқылы рефлюкстің болуы расталады / жоққа шығарылады. pH-метрия - асқазан секрециясының деңгейін анықтау, рефлюкс эзофагитін анықтау және оның ауырлығын бағалау. Белгілі бір белгілердің болуына байланысты басқа зерттеулер тағайындалуы мүмкін: ультрадыбыстық, томография, ЭКГ және т.б. Хирургиялық емдеудің мақсаты грыжаны жоюға бағытталған (круроррафия арқылы диафрагманың өңештің саңылауын 4 см қалыпты өлшемге дейін тігу) және асқазан мазмұнының өңешке қайта түсуін болдырмайтын антирефлюкс механизмін хирургиялық жолмен құру [01:24, 24.12.2022] 💞: Лекарственные средства с гастропротекторным действием: Ингибиторы протонной помпы: · омепразол 10 мг, 20 мг, внутрь, до еды 1 раз в день в течение от 7 до 30 дней (УД - А) [16]; · рабепразол (при отсутствии омепразола), 10, 20 мг, внутрь, 1 раз в день в течение от 7 до 30 дней (УД - А) [16]; Блокаторы Н2-гистаминовых рецепторов: · ранитидин, 150 мг, 300 мг, 25мг/мл; в/в, в/м, 1 раз в день в течение 10 дней (УД - А) [16]; · фамотидин (при отсутствии ранитидина), 10мг, 20мг, 40 мг, в/м, 1 раз в день в течение 10 дней (УД - А) [16]; Противорвотные препараты: · ондансетрон 4мг/2 мл, 8мг/4мл, в/м, 1 кратно, при рвоте (УД - А) [16]; · прометазин (при отсутствии ондастерона), 50 мг/2 мл; 25 мг, в/м, 1 кратно, при рвоте (УД - А) [16]. 66. Жабық пневмоторакс кезіндегі дәрігердің тактикасы. Пневмоторакс– өкпе тінінің қысылуы, көкірек-аралықтын сау жаққа ығысуы және қан тамырлардын басылуынаң жедел қан айналым және тыныс жетіпеушілігіне әкелетін плевра қуысына ауаның жиналуы. Жабық пневмоторакс кезіндеплевральді қуысқа түскен ауа өкпенің жартылай немесе толық коллабирленуін туғызады, содан кейін атмосферадағы ауамен байланысын үзеді, бірақ қауіпті жағдай туғызбайды. Жабық пневмоторакста— плевра ішіне жиналған бос ауа сыртқы ортамен қатынаспайды. Жабық пневмоторакс өкпенің жабық жыртылуымен немесе кеуденің кішкене жарақатымен байланысты. Бұл кішкене жарақаттар біраз уақыттан соң фибринмен, ұйыған қанмен бітеліп кеудеге одан әрі бос ауа енуі тоқтайды. Жабық пневмоторакста плевра қуысында аз ғана болса — да теріс қысым сақталады. Осы себепті өкпенің қысылуы толық емес және өкпе аз да болса, дем алуға қатысады, көкірек қозғалуы да болмашы. Плевра қуысында қалған бос ауаны шығарып, қысылған өкпені босатып ауамен толтыру қажет. Кейде бұл үшін пункция пайдаланылады. Егер пневмоторакс өкпенің жарақатымен байланысты болса, операциядан соңғы кезеңде өкпенің тігілген жарасынан шығатын ауа плевра куысына жиналып өкпе қысылуы сақталады. 12—24 сағаттан сон қайталап пункция жасалады. Пневмоторакста жасалатын операцияны плевра куысына 1—2 дренажды түтікті 2-3 тәулікке қалдырып, олар арқылы жиналған ауаны сорып, өкпені қысымнан босатады. Көбінесе жабық пневмоторакс жедел операцияларды қажет етпейді. Плевра пункциясын қайталап қолданумен өкпені толық босатуға болады. 67. Асқазан операциясынан кейін туындайтын аурулар. Жалғаманың пептикалық жарасы. Себептері, диагностикасы және емі. Асқазандағы операциялар оның қызметі мен функциясын өзгертеді. Көріністері аса анық өзгерістерасқазан резекциясынан кейін және пилоропластикамен ваготомиядан кейін. Асқазан резекциясынан кейінгі бұзылыстарды байланыстырады: 1) резервуарлық функциясының жоғалуы; 2) жылдам эвакуациясы 12 елі ішекке; 3) асқорытудың нейрогуморальды бұзылыстары; 4) функциональдық және метаболикалық бұзылыстар. Жалпы асқазан резекциясы ауқымды болған сайын пострезикционды бұзылыстар рискі жоғары болады. 1) Операциядан кейінгі асқазан ауруларының түрлері: Морфологиялық өзгерістермен байланысты синдромдарға: кіші асқазан синдромы, ойық жара рецидивтері, әкелуші ілмек синдромы, рефлюксэзофагит және рефлюкс-гастрит. Функциональдық бұзылыстарға: демпинг-синдром (ерте және кеш), диарея, анемия, мальабсорбция, метаболикалық бұзылыстар. Соңғысы гидролиздің бұзылысына байланысты, жіңішке ішекте май мен витаминдердің сіңірілуінің бұзылуына байланысты (мальабсорбция синдромы). Демпинг синдромы Демпинг-синдром – асқазан құрамының жіңішке ішекке жылдам түсуіне байланысты гемодинамикалық және нейровегетативті бұзылыстардың симптомокомплексі. Этиопатогенез: демпинг реакцияның негізгі себебі оған асқазан бөлігінің рецепторлы релаксациясының болмауы, нәтижесінде тағамның… Клиникалық көрінісі мен диагностикасы: Симптокомплекс – әлсіздік, терлеу, бас айналу, ауырлық сезімі мен тартулық сезімі эпигастрий аймағында, лоқсу, құсу, іш айдаушылық, ауыру сезімі, жиі горизонтальды қалыпта болу. Диагностика: анамнез, АҚ өзгерістері, ЦҚК-нің төмендеуі, рентгенологиялық әдіс («құлау» типі б/ша эвакуация, жылдам пассаж). Анастомоздың асқазан жарасы-асқазан-ішек жолындағы постгастрорезекциялық ойық жара ақауы. Ол эпигастрий, перикарпальды немесе оң жақ субкостальды аймақта ауырсыну, диспепсия, салмақ жоғалту, астениялық синдроммен көрінеді. Эзофагогастродуоденоскопия, асқазанның рентгенографиясы, іш қуысының ультрадыбыстық зерттеуі, радионуклидтік зерттеу, гистамин сынағы, биохимиялық қан анализі арқылы диагноз қойылады. Емдеу үшін антисекреторлық, цитопротективті, антацидтік, Бактерияға қарсы препараттар, регенерация стимуляторлары қолданылады. Әсер болмаған жағдайда резекция, ваготомия, асқазанды немесе оның бір бөлігін алып тастау, қалқанша маңы бездеріне операция жасалады. Асқазан жарасының анастомозы себептері Гастроэюнальды аймағындағы шырышты қабықтың ақауы әдетте техникалық қателіктерге және хирургиялық араласудан кейін асқазан сөлінің ас қорыту компоненттерінің жоғары секрециясының сақталуына байланысты қалыптасады. Гастроэнтерология саласындағы мамандардың бақылаулары бойынша анастомоз жарасының пайда болу себептері: Негізсіз үнемді резекция. Асқазанның 2/3 бөлігінен азын алып тастағанда, қышқыл шығаратын аймақ жиі сақталады. Жағдай вагус нервінің немесе оның тармақтарының асқазан-ішек жолдарының секрециясын ынталандырудан бас тартуымен қиындайды. Өшіру резекциясының техникалық қателіктері. Билрот II әдісі бойынша операцияны орындау кезінде антральды шырышты қабық дуоденальды діңгекте жартылай қалуы мүмкін. Қышқыл токтың сөнуіне байланысты бұл аймақ артық гастрин шығарады. Вагус нервінің жоғары тонусы. Парасимпатикалық жүйке жүйесі асқазан сөлінің бөлінуін ынталандырады. Вагальды гипертензиямен немесе үнемді гастрорезекцияның толық емес ваготомиямен үйлесуімен асқазан жарасының негізгі себебі сақталады. Эндокриндік патология. Аурудың қайталануы Золлингер-Эллисон синдромы бар науқастардың 75% - у байқалады. Ойық жараның қайта пайда болуына гиперпаратиреоз кезінде асқазан сөлінің гиперсекрециясы да ықпал етеді (Вермер, Сипл, Шымке синдромдары). Асқазан жарасының белгілері анастомоз Ауру операциядан кейін 6 айдан 3 жылға дейін дамиды. Пациенттерде қарқынды "аштық" және түнгі ауырсыну пайда болады, олар орындалған анастомоздың түріне байланысты әр түрлі локализацияға ие (кіндік аймағы, эпигастрийі, оң жақ гипохондриясы). Көбінесе сол жақ иық пышағына, жүрек аймағына, белге ауырсыну сәулеленуі байқалады. Ауырсынудың қарқындылығы тамақ ішкеннен кейін, құрамында атропин бар препараттарды, натрий бикарбонатын қабылдағаннан кейін күңгірт болады. Диспепсиялық бұзылулар пайда болады: жүрек айну, құсу, күйдіргі, қышқылдық кекіру, метеоризм, диарея. Асқазан жарасының ұзақ ағымымен ауырсыну тұрақты сипатқа ие болады, олардың пайда болуы тамақпен немесе дәрі-дәрмектермен байланысын жоғалтады. Науқастың жалпы жа… [15:43, 24.12.2022] 💞: Эзофагогастродуоденоскопия. Өңеш пен асқазан діңіне икемді эндоскопты енгізу анастомоздың жағдайын бағалауға, ойық жара ақауын анықтауға, шырышты қабықтың гиперемиясы мен ісінуін анықтауға мүмкіндік береді. Эндоскопия кезінде зардап шеккен аймақтың биопсиясы кейінгі гистологиялық зерттеу үшін жасалады. Асқазанның рентгенографиясы. Барий сульфатын ауызша қабылдау арқылы ас қорыту жолдарының контрасты рентгенограммада асқазан жарасының тән белгілерін анықтауға көмектеседі — "тауашаның" болуы, шырышты қабаттардың конвергенциясы. Бұл әдіс асқазанның моторлық қызметін бағалау үшін де қолданылады. Іштің ультрадыбыстық зерттеуі. Ультрадыбыстық зерттеу барысында ас қорыту жолдары мен гепатобилиарлы жүйенің құрылымын, анастомоздың ауырлығын зерттеуге болады. көптеген жағдайларда асқазанның секреторлық қызметін төмендететін препараттарды — М-холинорецепторлардың ингибиторларын, H2-гистаминоблокаторларын, цитопротективті, антацидті, регенеративті агенттермен бірге Протонды сорғы ингибиторларын қабылдау тиімді болады. Мүмкін болатын хеликобактериоз кезінде β-лактамды пенициллиндердің, макролидтердің және басқа антибиотиктердің көмегімен патогенді Бактерияға қарсы жою жүргізіледі.Дәрі-дәрмек терапиясы диетаны түзетумен толықтырылады. Хирургиялық емдеу терапияға төзімді асқазан жарасы, гастринома, аурудың асқынған ағымы бар науқастарға ұсынылады. Түзету операциялары. Ас қорытудың механикалық немесе функционалдық бұзылыстарын жоюға мүмкіндік береді. Тамақтың максималды физиологиялық қорытылуына жағдай жасау резекция арқылы жаңа анастомоз, трансторакальды немесе субфрагматикалық бағаналы, селективті проксимальды ваготомия, осы операциялардың жиынтығы арқылы қамтамасыз етіледі. Зақымдалған бөлікті немесе мүшені алып тастау. Золлингер-Эллисон ауруы бар емделушілерде қайталанатын асқазан жарасы кезінде асқазанның қатерсіз ісігін (жалғыз гастринома) алып тастау, ваготомиямен асқазанды резекциялау, жалпы гастрэктомия көрсетіледі. Гипертиреозды түзету үшін қалқанша маңы бездерін субтотальды немесе толық алып тастау жүргізіледі. 68. Диафрагмадағы өңеш тесігінің жарықтары. Параэзофагеальды жарықтар. Жіктелуі. Клиникасы, диагностикасы емі және асқынулары. Операциялық емге көрсеткіштер және операция түрлерін таңдау. Көкет жарығы 3 топқа бөлінеді С.Я.Долецкий бойынша Көкеттің өзіндік жарығы 1.Көкеттің жұқарған бөлігінің кеуде қуысына қарай созылуы. А.көкеттің мөлшері /1/3/бөлігінің созылып кетуі Б.Көкеттің барлық бөлігінің созылып кетуі 2.Көкеттегі өңеш тесігінің жарығы А.Эзофагеальді Б.Параэзофагеальді 3.Көкеттің алдыңғы бөлігінің жарығы А.френико-перикардиалді жарығы Б.ретрогратты френикоперикардиалді жарығы. [13:06, 24.12.2022] 💞: Диафрагманың өңеш тесігінің жарығы(параэзофагеальды, диафрагматикалық жарығы)анатомиялық құрылымдардың қалыпты жағдайда диафрагманың астында орналасқан кеуде қуысына - өңештің құрсақ сегменті, жүрек бөлігінің кеуде қуысына ығысуы кезінде қалыптасады. [13:13, 24.12.2022] 💞: Параэзофагеальды жарық туа біткен немесе жүре пайда болған болуы мүмкін. Жүре пайда болған жарық инволюциялық өзгерістерге байланысты-өңеш саңылауының тарылуынан немесе әлсіздігінің әсерінен дамиды.жарықтың даму қаупін арттыратын факторлар іштің қысымының жүйелі немесе кенеттен күрт жоғарылауымен бірге жүретін жағдайлар болып табылады: созылмалы іш қату, қайтымсыз құсу, метеоризм, асцит, ауыр физикалық еңбек, ауыр жүктің бір мезгілде көтерілуі, күрт иілу, іштің доғал жарақаты, семіздіктің ауыр дәрежесі. [13:17, 24.12.2022] 💞: Кішкентай параэзофагеальды жарық белгілерін әдетте асқазан сөлінің бөлінуін бақылайтын дәрі-дәрмектермен басқаруға болады (мысалы, омепразол сияқты). Үлкен жарықтарында асқазан қышқылының шырыны өңештің бетіне қатты зақым келтіруі мүмкін және мұндай жағдайда әдетте хирургиялық түзету қажет. Симптомдары (құсу, тамақты жұту проблемалары, кеудедегі ауырсыну және өкпе функциясының бұзылуы болуы мүмкін) дәрі-дәрмектерді қолдану арқылы жақсармаған науқастарға да қатысты. 💞: Параэзофагиялық жарықты лапароскопиялық емдеу пациенттерге үлкен пайда әкеледі. Емдеу болмаған жағдайда жарық кеуде қуысында қалады және әртүрлі тіндер мен мүшелерге қалыпты қан ағымын бұзуы мүмкін. Бұл кеудедегі қатты ауырсынуды және жұтылу проблемаларын тудыруы мүмкін, нәтижесінде одан да ауыр зардаптарға әкеледі. Лапароскопиялық емдеуден кейін жарыққа байланысты белгілер жойылады және одан әрі бұзылулардың алдын алады. 💞: Параэзофагеальды жарық лапароскопиялық түзету кезінде және одан кейінгі мүмкін болатын асқынуларға мыналар жатады: Өңештің, асқазанның, қоршаған нервтердің немесе қан тамырларының зақымдануы Инфекция Шамадан тыс қан кету Қан ұйығыштарының пайда болуы 69. Кеуде клеткасының ашық жарақаттары. 💞: Кеуде жарақаты – тері жамылғысының, сүйек қаңқасының, ішкі ағзалардың жекеленген немесе комплексті түрде бүтіндігінің бұзылуы. 💞: Көкіректің ашық жарақаты - кеуде қабырғасының тері жамылғысының жəне тіндік құрылымының бүтіндігінің бұзылуымен сипатталатын зақымдану. Кезеңі: ауруханаға дейін. Кеуде жарақаты бөлінеді: 1. Париетальдық плевра тесіп өткен зақым. 2. Париетальдық плевра тесіп өтпеген зақым. Кеудені тесіп өткен жарақат түрлері: 1. Түйреліп-кесілген: - тұйық, тесіп өткен; - біржақты, екіжақты; - жалғыз, көптеген; - пневмоторакспен, гемоторакспен, гемопневмоторакспен. 2. Оқжарақаттар: - тұйық, тесіп өткен; - біржақты, екіжақты; - жалғыз, көптеген; - пневмоторакспен, гемоторакспен, гемопневмоторакспен. Кауіп-катерлі факторлар • 1. Жіті тыныстык жеткіліксіздік (бейадекватты ауаландыруы). • 2. Гиповолемиялык шок (кеуде кабыргасьнын жаракатынан мол кан кету, кеудеішлік кантамырлардын жаракаты). • 3. Тыныс жолдарынын обструкциясы (кусыкпен, канмен жене баскада богде заттармен, тіл кептелуімен, магистральді тыные жолдарынын тікелей жаракатымен). • 4. Плевра куысынын тырындалуы (пневмоторакс, гемоторакс, гемопневмоторакс) • 5. Диафрагма закымдануы. • 6. Паренхима функцияснын бузылысы (согылу, аспирация, бронхіилік кан кету). Диагностика критерилері • Кеуде прожкциясындагы жоне проэкциясынан тыс тері жаракатынын аныкталуы. • Тері жамылнысьнын бозаруы немесе цианозы. • Ауырсыну сезімі, кабыртка жэне тос закымдануы косарласканда. • Ентігу жоне тыныс алудын киындауы. • Тыныс алу козгалысынын шектелуі. • Узакка созылган жэне эртурлі интенсивті кан тукіру. • Ашык пневмоторакс белгілері. • Ішкі агзалардын жоне тамырлардын закымдануынан болатын гиповлемиялык шок Тыныс жоне журек кантамыр жеткіліксіздігі белгілерінін кушеюі. • Физикалык пневмоторакс жэне гемоторакс белгілері, кокірекорта сау жакка ыгысУЫ. Негізгі диагностикалык шаралар тізімі: • Жаракатты керіп тексеру жэне жаракат канальнын траекториясын аныктау. • Пневмотораксты немесе гемотораксты аныктау ушін кеудеге перкуссия жасау. • Закымданган жактары екпе функциясын аныктау ушін аускультация жасау. • АК олшеу жоне ЖСЖ санау. • ТЖ санау. • Есі дурыстыгын аныктау. Негізгі дэрі-дермектер тізімі: • 1. 0,85% натрий хлорид ерітіндісі • 2. Декстрант-6о • 3. 0,25% новокаин ерітіндісін • 4. Диазепам • 5. Натрий оксбутираты • 6. Допамин • 7. Фентанил • 8. Есірткілік аналгетиктер 70. Асқазан операциясынан кейін туындайтын аурулар. Постваготомиялық синдромдар. Себептері, диагностикасы консервативті және хирургиялық емі. Асқазандағы операциялар оның қызметі мен функциясын өзгертеді. Көріністері аса анық өзгерістерасқазан резекциясынан кейін және пилоропластикамен ваготомиядан кейін. Асқазан резекциясынан кейінгі бұзылыстарды байланыстырады: 1) резервуарлық функциясының жоғалуы; 2) жылдам эвакуациясы 12 елі ішекке; 3) асқорытудың нейрогуморальды бұзылыстары; 4) функциональдық және метаболикалық бұзылыстар. Жалпы асқазан резекциясы ауқымды болған сайын пострезикционды бұзылыстар рискі жоғары болады. 1) Операциядан кейінгі асқазан ауруларының түрлері: Морфологиялық өзгерістермен байланысты синдромдарға: кіші асқазан синдромы, ойық жара рецидивтері, әкелуші ілмек синдромы, рефлюксэзофагит және рефлюкс-гастрит. Функциональдық бұзылыстарға: демпинг-синдром (ерте және кеш), диарея, анемия, мальабсорбция, метаболикалық бұзылыстар. Соңғысы гидролиздің бұзылысына байланысты, жіңішке ішекте май мен витаминдердің сіңірілуінің бұзылуына байланысты (мальабсорбция синдромы). Демпинг синдромы Демпинг-синдром – асқазан құрамының жіңішке ішекке жылдам түсуіне байланысты гемодинамикалық және нейровегетативті бұзылыстардың симптомокомплексі. Этиопатогенез: демпинг реакцияның негізгі себебі оған асқазан бөлігінің рецепторлы релаксациясының болмауы, нәтижесінде тағамның… Клиникалық көрінісі мен диагностикасы: Симптокомплекс – әлсіздік, терлеу, бас айналу, ауырлық сезімі мен тартулық сезімі эпигастрий аймағында, лоқсу, құсу, іш айдаушылық, ауыру сезімі, жиі горизонтальды қалыпта болу. Диагностика: анамнез, АҚ өзгерістері, ЦҚК-нің төмендеуі, рентгенологиялық әдіс («құлау» типі б/ша эвакуация, жылдам пассаж). Анастомоздың асқазан жарасы-асқазан-ішек жолындағы постгастрорезекциялық ойық жара ақауы. Ол эпигастрий, перикарпальды немесе оң жақ субкостальды аймақта ауырсыну, диспепсия, салмақ жоғалту, астениялық синдроммен көрінеді. Эзофагогастродуоденоскопия, асқазанның рентгенографиясы, іш қуысының ультрадыбыстық зерттеуі, радионуклидтік зерттеу, гистамин сынағы, биохимиялық қан анализі арқылы диагноз қойылады. Емдеу үшін антисекреторлық, цитопротективті, антацидтік, Бактерияға қарсы препараттар, регенерация стимуляторлары қолданылады. Әсер болмаған жағдайда резекция, ваготомия, асқазанды немесе оның бір бөлігін алып тастау, қалқанша маңы бездеріне операция жасалады. [15:51, 24.12.2022] 💞: ПОСТАГОТОМИЯЛЫҚ АУРУЛАР Постаготомиялық дисфагия әдетте жеңіл дәрежеде байқалады операциядан кейінгі ерте кезең (7-14 күн). Науқастар жұтынудың қиындауына шағымданады, ол өздігінен жоғалады. С рентгенологиялық және эндоскопиялық зерттеу әдістерінің көмегімен барий массасының асқазанға өтуі қиын. Жеңіл дисфагияны емдеу диетаны тағайындаудан тұрады, антиспастикалық және антихолинергиялық агенттер. Ауыр постаготомиялық дисфагияда көрсетілген өңеш-асқазан өткелінің пневмодилатациясы. Гастростаз сирек кездеседі, қысымның нәтижесінде асқазан моторикасы, операциядан кейінгі ерте кезең. Клиникалық түрде сезімге шағымдану арқылы көрінеді эпигастрийдегі ауырлық, ыңғайсыздық және толықтық, құсу тамақ. Рентгенологиялық зерттеу арқылы және эндоскопиялар механикалық табиғатты жоққа шығарады гастростаза: тыртықтың тарылуы немесе асқазан безінің пайда болуы пилоропластика саласындағы жаралар. Функционалды сипаттағы гастростазды емдеу консервативті: асқазанның мазмұнын аспирациялау назогастральды зонд, инфузиялық терапия, бензогексоний, метоклопрамид (церукал, реглан). [15:52, 24.12.2022] 💞: Постаготомиялық диарея. Бұл бағаналы ваготомияда жиі кездеседі, сирек-кейін селективті проксимальды ваготомия. Бұл синдромның дамуына көптеген факторлар әсер етеді: асқазан стазы, асқазан секрециясының редакциясы, аш ішектің моторлы эвакуациялық функциясының бұзылуы, бауыр мен ұйқы безінің экзокриндік қызметі, жоғарғы асқазан-ішек жолдарындағы бактериялық флораның өзгеруі, сондай-ақ өт қышқылдарының алмасуының бұзылуы. Диагноз клиникалық көрініске негізделген. Емдеу кешенді: сұйық тағамды, көмірсуларды, сүтті шектейтін диета; препараттар, ішек моторикасын қалыпқа келтіретін (атропин, бензогексоний, церукал, реглан), байланыстыратын өт қышқылдары (холестирамин). Хирургиялық әдістер сирек қолданылады. 71. Илеофеморальды тромбоз. Себептері, диагностикасы және емі. Илеофеморальды тромбоз - бұл мықын-феморальды сегмент деңгейінде тромбоздық массалардың қан ағымының бітелуіне байланысты төменгі аяқтың терең тамырларының зақымдануы. Тамырдың окклюзиясы веноздық гемодинамиканы бұзады, ол қызба, жұмсақ тіндердің ісінуі, ауырсыну, бітелу жағындағы тері түсінің өзгеруі арқылы көрінеді.Илеофеморальды сегменттің бітелуі төменгі аяқтың терең тамыр тромбоздарының құрылымына енеді, олардың орталық (проксимальды) түрі болып табылады. Клиникалық флебологияда ең көп таралған классификацияға сәйкес, олардың Бекітілу сипатына сәйкес қан ұйығыштарының бірнеше түрлері бар: Флотация (тербелмелі). Тамыр һқабырғасына бір ғана бекіту нүктесінің болуымен сипатталады. Ұзындығына байланысты ол сегменттік және флотациялық ұшымен кең таралған. Эмболизация тұрғысынан ең қауіпті. Қабырғалық - Тромб веноздық қабырғаға мықтап бекітілген. Илеофеморальды сегменттің бөлімі толығымен бітелмейді (көп бөлігі бос қалады). Окклюзивті - Веноздық қан ағымын толығымен дерлік тоқтатады. Бұл париетальды тромбтың дамуының салдары. Соңғы екі түрі де эмболоқауіпті емес болып саналады. [13:34, 24.12.2022] 💞: Бастапқы процесс көптеген жағдайларда феморальды-мықын сегментінің гемодинамикалық маңызды окклюзиясы, айтарлықтай ұзындықта таралуы немесе флотациялық тромбтың бөлінуі пайда болғанға дейін жасырын түрде жүреді. [13:37, 24.12.2022] 💞: Осы кезеңдегі науқастар қызба мен ауырсыну синдромына шағымданады. Ауырсыну аяққа береді. Біріншіден, ауырсыну шап қатпарында пайда болады, біртіндеп дистальды аймақтарға түседі. Келесі кезеңдерде илеофеморальды тромбоз жамбаста, балтыр бұлшықеттерінде, шапта айқын ауырсынумен көрінеді. Аяқ аяқтан бөксеге дейін ісінеді, тіндердегі сезімталдық төмендейді. Веноздық тоқырау терінің түсінің өзгеруіне әкеледі. Тері бозғылт немесе көкшіл болады. Аяқ-қолда ауырлық сезімі пайда болады. Жергілікті температура көтеріледі. Аяқ жанасуға тығыз болады. Бірте-бірте ісіну азаяды, кернелген терінің астында беткі тамырлардың үлгісі айқын көрінеді. [13:39, 24.12.2022] 💞: Илеофеморальды тромбоз кезінде ең үлкен қауіп-өкпе эмболиясы түріндегі асқыну. Бұл асқынуды дамытқан әрбір бесінші пациент үшін болжам тек қолайлы емес, өлімге әкеледі. Асқынған илеофеморальды тромбофлебитті тері астындағы капиллярлардың қатты ісінуі мен қысылуына байланысты дамитын "ақ аяқ синдромы" арқылы тануға болады. Көк ауырсыну флегмазиясы да дамуы мүмкін, бұл тіндердің некрозымен гангренаға әкеледі. Пайдалы ақпарат: Илеофеморальды тромбоз оң немесе сол жақ төменгі Аяқта кездеседі. Екі аяқтың бір мезгілде зақымдану жағдайлары өте сирек диагноз қойылады. [13:40, 24.12.2022] 💞: Ауруды растау және қан ұйығышының орнын анықтау үшін зертханалық-аспаптық зерттеулер жүргізіледі. Биохимиялық қан анализінің деректері (коагуляция маркерлеріне ерекше назар аудару), ультрадыбыстық скрининг және флебография нәтижелері ескеріледі. Қан плазмасының биохимиялық талдауы. Қан ұйығыштарының болуы D-димер маркерін талдау арқылы анықталады. Бұл тромботикалық материалдың лизисінен кейін қанда пайда болатын фибриннің ыдырау өнімі. Коагуляция дәрежесі мен уақыты бағаланады. Төменгі аяқтың тамырларының дуплексті ультрадыбыстық скринингі қан ағымының зақымдалған бос элементтерінің құрылымы мен диаметрін визуализациялау, токты тікелей бағалау, тромбтың табиғаты туралы деректерді алу үшін қолданылады. [13:42, 24.12.2022] 💞: Илеофеморальды веноздық тромбозды емдеу 7-10 күн бойы қатаң төсек демалысын қамтамасыз етеді. Науқас ауырған аяқтың жоғары позициясымен позаны қабылдайды. Тағайындау 10 күн ішінде тікелей әсер ететін антикоагулянттарды қамтиды. Әрі қарай жанама әсер ететін антикоагулянттарға көшу мүмкін. жүктеу/скачать 1,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|