10. Ерте мемлекеттік құрылымдар. Үйсіндер мен қаңлылар (б.з.б.II-б.з.Vғ.ғ). Б.з.б. II ғ. Қытай жазба деректемелерінің хабарына қарағанда Жетісу жерінде атақты Үйсін тайпалары өмір сүрген. Жазба деректерде үйсіндер «ат жақты, аққұбаша, сары шашты» болып бейнеленеді. Б.з.б 3 ғ.- 5ғ. Негізгі аумағы:Жетісу өңірі. Астанасы:Қызылаңғар(Чигучэн) Іле мен Ыстықкөл маңында орналасқан. Гуньмо-билеушісі Бек- тайпа көсемі Үйсіндердің халық саны 630 мың болған. Үйсіндерде ең бай адамдар 4-5 мың жылқы асыраған. Негізгі шаруашылығы: мал шаруашылығы, суармалы ж/е тәлімді егіншілік. Қосымша шаруашылық: тері өңдеу.
Қаңлылар б.з.б 3 ғ.- б.з 5ғ.Қаңлылар Сырдария өзенінің орта ағысын мекендеген. Астанасы:Битень Билеушісі:хан Тайпа көсемдері>тайпа басшысы Халқы:600 мың (120үй саны), әскер саны 120 мың Мәдениеті 3 ке бөлінген: Қауыншы, Жетіасар, Отырар-Қаратау. Қаңлылардың негізгі кәсібі егіншілікпен ұштасқан мал шаруашылығы болды. Оларда тәлімі және көлдетіп суару егіншілік жақсы дамыды. Олар дәнді дақылдар еккен және огород өсурумен де айналасқан.
11. Ахмед Иүгінеки «Ақиқат сыйы» еңбегінің нұсқалары мен көшірмелері, негізгі идеясы. Мақалада тарихнама ғылым саласында тарихи ой және тарихи білім, тарихи таным деген ұғымдар басты түсініктер болып саналатындығы, тарихи ой, тарихи білім тарихнама ғылымының дамуын және тұрақты қозғалу үрдісін көрсететіндігі жөніндегі ғылымда орныққан ғылыми тұжырымдар баяндалады. Тарихи ойдың дамуы үдерісіндегі түркі кезеңінде пайда болған «Ақиқат сыйы» еңбегінің дерек ретінде пайда болу объективтілігі және сақталу формасы қарастырылады. Ахмед Иүгінекидің өмірбаянына қатысты қысқаша мәлімет беріледі. Автор шығарманың мазмұнын ашып, негізгі идеяларын талдайды. Ахмедтің білімнің пайдасы мен надандықтың зияны, тіл және соған байланысты әдеп туралы ойлары ашып көрсетіледі. Ойшылдың адамның бойындағы жағымды және жағымсыз қасиеттер шығармадан мысал келтіру арқылы айқындалады. А. Иүгінекидің дүниенің үнемі өзгеріп тұратын құбылыс және үдеріс ретіндегі танымы мен көзқарасына назар аударылады. Еңбектің тәрбиелік маңызына баға беріледі. А. Иүгінекидің тарихи ойлары Абай Құнанбайұлының көзқарастарымен салыстырылады. Ахмет Йүгінеки мұрасының 14 — 15 ғасыр жасалған 3 түрлі көшірмесі, 3 түрлі үзіндісі бар. Оның ішінде ең ескісі — 1444 жылы Самарқанда Арыслан Қожа тархан Әмірдің қалауымен Зәйнүл Әбдін бин Сұлтан Бақыт Журжани Құсайын көшіріп жазған нұсқа. 2 - нұсқа Стамбұлда 1480 жылы Шайх зада Абд әр - Раззақтың ұйғыр және араб жазуымен көшірген. “Ақиқат сыйының” үшінші арабша нұсқасы 14 ғасырдың ақырында, немесе 15 ғасырдың басында.
