1 есептік-теориялық БӨлім. Бағалы қАҒаздар қОЗҒалысын есепке алудың АҚпараттық ЖҮйесін қҰрудың негіздемесі

Бағалы қағаз ақшаны несиелеу және жаңа капиталды алу құралы ретінде компаниялар, қаржы және мемлекеттік ұйымдар шығаратын қаржы құралы болып табылады. ҚР Азаматтық кодексінде бағалы қағаз белгіленген нысанға және міндетті мәліметтерге сәйкес мүліктік және міндеттемелік құқықтарды куәландыратын құжат ретінде анықталады, оларды жүзеге асыру және беру ұсынылған жағдайда ғана мүмкін болады. Бағалы қағаздарға мыналар жатады: акциялар, облигациялар, вексельдер, қазынашылық вексельдер, депозиттік сертификаттар, чектер, коносамент, банктік несиені растайтын құжаттар, IOU, өсиеттер, сақтандыру полистері, опциондар, фьючерстік байланыстар және т.б. Заңдастыру әдісіне байланысты құқық субъектісі ретінде тұлға болып табылады: ұсынушыға қағаздар (қағаз иесі құжаттың иесі болып танылған кезде); атаулы бағалы қағаздар (құжат мәтінінде иесінің белгісі бар) және ордерлік қағаздар (құжаттың артқы жағындағы индоссамент арқылы басқа тұлғаға берілу мүмкіндігін білдіретін – индоссамент).

• 
  келісуге қабілеттілік;
  
• 
  азаматтық айналымға қолжетімділігі;
  
• 
  стандарттау және сериялық;
  
• 
  құжаттама;
  
• 
  реттеу және мемлекет тарапынан тану;
  
• 
  өтімділік;
  
• 
  тәуекел;
  
• 
  қауіпсіздік белгілері [1].